Με Συνέλαβαν Αστυνομικοί Επειδή Είμαι Μαύρος

Το άρθρο αυτό αρχικά δημοσιεύτηκε στο VICE Alps

Σε κάθε πόλη, υπάρχει μια γειτονιά όπου ενώ περπατάς στους δρόμους έχεις τα χέρια μέσα στις τσέπες και κρατάς τα κλειδιά σου σαν όπλο, σε περίπτωση που κάποιος στην πέσει. Στη Βιέννη, αυτή η περιοχή βρίσκεται γύρω από τον σιδηροδρομικό σταθμό Josefstädter Straße, που τα τελευταία χρόνια έχει γίνει δημοφιλές στέκι για εμπόρους ναρκωτικών, χρήστες και άλλα ανεπιθύμητα πρόσωπα. Από τότε που ένας καλός φίλος μετακόμισε εκεί, έχει γίνει επίσης ένα μέρος όπου συχνάζω και κάθε τόσο πέφτω πάνω σε περιστατικά έρευνας από την αστυνομία ανθρώπων που βγαίνουν από το μετρό.

Μια από αυτές τις νύχτες -ήταν η περασμένη Παρασκευή- μια ομάδα αστυνομικών στο μέσο του σταθμού τράβηξε την προσοχή μου. Με έκαναν να αισθανθώ λιγάκι άβολα - όχι επειδή είχα κάτι να κρύψω ή είχα κάνει κάτι κακό, αλλά λόγω της εμφάνισής μου. Μπορεί να φαίνεται λιγάκι παρανοϊκό αλλά απλά ξέρω ότι μοιάζω ακριβώς με τον τύπο του ανθρώπου που αρέσει στην αυστριακή αστυνομία να σταματάει για έλεγχο: νέος, ψηλός, άνδρας και μαύρος.

Αποφάσισα να παραμείνω χαλαρός και απλά να περάσω μπροστά από τους αστυνομικούς, ωστόσο πέρασαν μόλις ελάχιστα δευτερόλεπτα μέχρι που ό ένας από τους αστυνομικούς με έδειξε με το δάχτυλο. Ένας άλλος πλησίασε. Έβγαλα τα ακουστικά μου.

«Έλεγχος ταυτοτήτων. Θα μπορούσα να δω την ταυτότητά σας;» είπε ο δεύτερος αστυνομικός.

Δυστυχώς είχα αφήσει το πορτοφόλι μου στο σπίτι ενός άλλου φίλου. Καθώς προσπαθούσα να το εξηγήσω, ο αστυνομικός έδειξε με το δάκτυλο σε κάτι ή κάποιον πίσω από μένα. Γύρισα για να δω και συνειδητοποίησαν ότι επρόκειτο για έναν άλλον μαύρο άνδρα στην απέναντι πλευρά που κατέβαινε τα σκαλιά.

Δεν είμαι αφελής και αυτή η συμπεριφορά από πλευράς αστυνομίας δεν ήταν καινούρια εμπειρία για μένα. Ωστόσο το πόσο απροκάλυπτα γίνονταν όλα, με έκανε να μείνω με το στόμα ανοιχτό. Έστρεψα το πρόσωπό μου στον αστυνομικό και τον κοίταξα ερωτηματικά. «Αυτό που κάνεις είναι ρατσιστικό» είπα. Με κοίταξε αποσβολωμένος. «Τι είπες;» ρώτησε. Του είπα ξανά ότι αυτό που έκανε αυτός και οι συνάδελφοί του ήταν εμφανώς ρατσιστικό. Ο αστυνομικός φάνηκε να θυμώνει ακόμα περισσότερο. «Ο μόνος λόγος που σταματήσαμε τον άλλο τύπο ήταν επειδή προσπαθούσε να περπατήσει προς την άλλη κατεύθυνση. Και τώρα σε παρακαλώ ακλούθησέ με» απαίτησε.

Τον ακολούθησα σε μία από τις αίθουσες του προσωπικού του μετρό. Ο αστυνομικός έδειξε το τραπέζι και μου ζήτησε να αδειάσω την τσάντα μου. Αρνήθηκα: «Ποιος είναι ο λόγος που θέλεις να την ψάξεις;». Ο αστυνομικός πήρε την ίδια έκφραση έκπληξης στο πρόσωπό του όπως και πριν και είπε ότι εάν δεν είχα κάτι να κρύψω δεν θα είχα πρόβλημα να βγάλω έξω τα πράγματά μου. «Δεν έχω κάτι να κρύψω. Απλώς βαρέθηκα να με σταματάνε και να με ψάχνουμε μόνο λόγω της εμφάνισής μου» απάντησα. Αυτή τη φορά ο αστυνομικός μου έδωσε επιλογή: Είτε θα άδειαζα την τσάντα μου, είτε θα πήγαινα στο αστυνομικό τμήμα. Του είπα ότι δεν θα έκανα τίποτα από τα δυο: «Έχω δικαιώματα και θα τα χρησιμοποιήσω».

«Αυτή τη στιγμή δεν έχεις δικαιώματα» είπε.

Άρχισα να λυπάμαι που δεν είχα ένα smartphone μαζί μου για να ηχογραφήσω τη συζήτηση. Μου είπε για άλλη μια φορά ότι έπρεπε να τον ακολουθήσω και πήγαμε στο περιπολικό που ήταν σταθμευμένο μπροστά από το σταθμό του μετρό. Μου είπε να μπω στο αυτοκίνητο για να πάμε στο αστυνομικό τμήμα. Τον ρώτησα εάν κρατούμαι. Είπε όχι. «Εάν δεν έχω συλληφθεί, δεν πάω πουθενά» είπα. Έπειτα μου ζήτησε να σταματήσω να δημιουργώ περιττά προβλήματα.

Καθώς περνούσε η ώρα, συνειδητοποίησα ότι αυτός ο άνδρας δεν είχε την παραμικρή ιδέα τι ήταν αυτό που με ενοχλούσε. Έπειτα τον ρώτησα πώς θα του φαινόταν εάν για παράδειγμα ζούσε στην Αφρική και συνεχώς τον παρενοχλούσαν λόγω του χρώματος του δέρματός του. Είπε «Λοιπόν, εάν είναι έτσι, τότε έτσι είναι».

«Αλλά αυτό είναι ρατσισμός» ανταπάντησα. Κι εκείνος είπε πάλι ακριβώς το ίδιο «Λοιπόν, εάν είναι έτσι, τότε έτσι είναι».

Μου ζήτησε ξανά να μπω στο αυτοκίνητο. Ρώτησα πάλι εάν είχα συλληφθεί. Αυτή τη φορά ένας από τους αστυνομικούς είπε «Ναι, έχεις συλληφθεί». Ήθελα να ξέρω το λόγο. «Άρθρο 5» είπε. Όπως οι περισσότεροι ανθρωποι, δεν ξέρω τον Ποινικό Κώδικα απ'έξω, οπότε ρώτησα τι είναι το «Άρθρο 5». Αυτός είπε μόνο «Άρθρο 5». Δεν υπήρχε λόγος να συνεχίσω να του μιλάω.

Αναρωτήθηκα εάν θα διάβαζε τα δικαιώματά μου. Δεν το έκανε. Οπότε μπήκα στο όχημα με το μπλε φως και πήγαμε σε ένα αστυνομικό τμήμα. Όταν φθάσαμε, άκουσα τον αστυνομικό να ψιθυρίζει στους συναδέλφους του «Νομίζω ότι κάτι μεταφέρει». Γέλασα.

Οι αστυνομικοί, οι οποίοι προφανώς δεν είχαν τίποτα καλύτερο να κάνουν, συγκεντρώθηκαν γύρω μου. Προσπάθησα να μη φοβηθώ και ζήτησα από τον αστυνομικό που με είχε «συλλάβει» να μου δώσει τον αριθμό μητρώο του. «Θα το πάρεις αργά ή γρήγορα» είπε.

Ένας άλλος αστυνομικός ήρθε προς το μέρος μου και μου ζήτησε να αδειάσω τις τσέπες μου και το σακίδιό μου. Έβαλα την τσάντα μου στο τραπέζι και την έψαξε. Άδειασα και το περιεχόμενο των τσεπών μου στο τραπέζι. Ο αστυνομικός μου ζήτησε να ανοίξω ένα χρησιμοποιημένο χαρτομάντιλο.

Φυσικά, δεν βρήκε τίποτα οπότε μου ζήτησε να βγάλω τα παπούτσια μου και να βάλω το καπέλο μου στο τραπέζι. Σε αυτό το σημείο έκανα ότι μου ζητούσαν. Δυο αστυνομικοί πήραν το ένα παπούτσι μου και εξαφανίστηκαν σε άλλο δωμάτιο. Είδα έναν από αυτούς να μυρίζει το παπούτσι μου και να λέει «Ου, αυτό βρωμάει». Τουλάχιστον αυτό με διασκέδασε.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας είπα ανοιχτά σε όλους τη γνώμη. Υποτίθεται ότι ήταν καθήκον τους να υπηρετούν την κοινωνία και να παρέχουν ασφάλεια, όχι να ταπεινώνουν τους πολίτες. Ένας ανώτερος αξιωματικός είπε: «Ναι αλλά εσείς πουλάτε δηλητήριο» και «Εδώ που τα λέμε τι έκανες περπατώντας γύρω από την Josefstädter Straße;»

Στο σημείο αυτό, ο αστυνομικός που με είχε σταματήσει, είχε θυμώσει και είχε αρχίσει να ουρλιάζει «Βρωμάς κάνναβη!». Τα πράγματα χειροτέρεψαν κι άλλο όταν κουρασμένος που στεκόμουν τόση ώρα, αποφάσισα να ακουμπήσω στο τραπέζι. «Μην κάτσεις με τον βρωμοκώλο σου πάνω στο τραπέζι σου! Δεν πήγες στο σχολείο;» φώναξε.

Προσπάθησα να παραμείνω ήρεμος και του είπα ότι όλη αυτή η επιθετικότητα που έβγαζε προς εμένα, στην πραγματικότητα στρεφόταν εναντίον του ίδιου του εαυτού του. Το πήρε λάθος αυτό που είπα και ούρλιαξε «δεν έχω καμία επιθετικότητα!» Όταν του ζήτησα να μου δώσει πίσω το καπέλο μου και αφού το είχε ψάξει με παράλογη λεπτομερεια, το άρπαξε και αρνήθηκε να μου το δώσει. Αντί αυτού, μου ζήτησε να βγάλω το πουκάμισό μου. Έπειτα με κοίταξε και είπε άγρια «Και ίσως να κοιτάξουμε και μέσα στο σορτς σου;».

Τουλάχιστον επρόκειτο μόνο για απειλή. Αφού δεν είχα πορτοφόλι μαζί μου, έδωσα στους αστυνομικούς το ονοματεπώνυμό μου, την ημερομηνία γέννησης, τη διεύθυνση και άλλες πληροφορίες. Έκαναν έλεγχο των στοιχείων μου και συνειδητοποίησαν ότι δεν είχα φάκελο-φαντάζομαι εξεπλάγησαν.

Ζήτησα από τον αστυνομικό που με προσέγγισε τον αριθμό μητρώου του για ακόμα μία φορά και αυτή τη φορά πήγε σε ένα γραφείο, πήρε μια κάρτα το έγραψε και μου την έδωσα. Ο αστυνομικός που είχε φωνάξει προηγουμένως είπε με φανερά σαρκαστικό τόνο «Δώστε και το δικό μου επίσης!» Του είπα ότι δεν με ενδιέφερε αυτός. Μου είπαν ότι μπορούσα να φύγω και πως τον επόμενο μήνα θα μου έστελναν αντίγραφο της αστυνομικής έκθεσης. Λίγες εβδομάδες αργότερα πήρα την έκθεση, όπου ως αιτία της σύλληψής μου αναφέρεται η «επιθετική συμπεριφορά». Έπρεπε να πληρώσω 99 ευρώ πρόστιμο-μάλλον ήταν 100 ευρώ αλλά επειδή με κράτησαν μισή ώρα και η υποψία δεν μπορούσε να επιβεβαιωθεί, μου έκαναν έκπτωση ένα ευρώ. Κατέθεσα ένσταση.

Λόγω της ένστασης, η αστυνομία έπρεπε τώρα να εξηγήσει τη δική της βερσιόν για αυτό που συνέβη. Όπως ήταν αναμενόμενο, η ιστορία τους ήταν διαφορετική από τη δική μου. Σύμφωνα με εκείνους, ούρλιαζα και του αποκαλούσα Ναζί, πράγμα που δεν έκανα. Η συμπεριφορά μου έγινε αντιληπτή από περαστικό, ο οποίος άρχισε να παρεμβαίνει και έτσι η σύλληψη ήταν απαραίτητη. (Σύμφωνα με την Παράγραφο 35/1 και όχι το Άρθρο 5).

Το πιο παράλογο όμως και προσβλητικό κομμάτι της έκθεσης είναι η μαρτυρία των αστυνομικών, σύμφωνα με την οποία λόγω εμφάνισης φαινόταν να είμαι παρών σε φάση αγοραπωλησίας ναρκωτικών - συγκεκριμένα έγραφε «έλλειψη προσωπικής υγιεινής και βρώμικα ρούχα». Είναι ντροπή που θα πρέπει να το δηλώσω αυτό, αλλά θα το κάνω έτσι κι αλλιώς: σε καμία περίπτωση δεν ήμουν βρώμικος ούτε και φορούσα βρώμικα ρούχα.

Επιπροσθέτως, η έκθεση λέει ότι εκείνο το βράδυ που έδωσαν ένα ένταλμα έρευνας, αλλά αρνήθηκα να το υπογράψω. Κι αυτό ψέμα είναι. Δεν μου έδωσαν κανένα ένταλμα. Έλαβε κλήση να περιγράψω τα γεγονότα στο δικαστήριο αργότερα αυτό το μήνα. Δεν έχω σκοπό να πληρώσω 99 ευρώ κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, αν και γνωρίζω πως τα λεγόμενα μου αντικρούονται με εκείνα μιας ντουζίνας αστυνομικών.

Αυτό το άρθρο είχε δημοσιευτεί με ψευδώνυμο. Το πραγματικό όνομα το έχει στη διάθεσή του το συντακτικό προσωπικό. Κατόπιν αιτήματος, το γραφείο Τύπου της αστυνομίας μας είπε ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο κλήθηκε «να σταματήσει στη διάρκεια κεντρικής δράσης για έλεγχο ασφαλείας». Εκτός αυτού, ουσιαστικά επιβεβαίωσαν την βερσιόν της ιστορίας που βρισκόταν στην αστυνομική έκθεση. Ο εκπρόσωπος της αυστριακής αστυνομίας Thomas Keiblinger δεν απάντησε στο ερώτημα για το εάν «το να είναι κανείς άπλυτος και να φοράει βρώμικα ρούχα» είναι συνηθισμένος λόγος για να κρατείται κάποιος και εάν οι αστυνομικοί στην Josefstädter Straße χρησιμοποιούν το χρώμα του δέρματος ως βάση για τις έρευνές τους.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.