Το VICE Greece δίνει βήμα σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άτομα, με τη δημιουργία της στήλης«Ρισπέκτ», στην οποία κάθε εβδομάδα δημοσιεύονται προσωπικές ιστορίες, άρθρα άποψης, φωτογραφίες, ρεπορτάζ ή άλλες υποθέσεις που ενδιαφέρουν την ελληνική κοινωνία. Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε το κοινό και να ανοίξουμε διάλογο για ζητήματα με τα οποία καταπιάνονται και αξίζουν την προσοχή όλων.
Με αφορμή τα δέκα χρόνια από την έναρξη της πολεμικής σύρραξης στη Συρία, ο Βασίλης Τάκος, περιγράφει την εμπειρία του, δουλεύοντας με Σύρους πρόσφυγες στα σύνορα της Συρίας, ως συντονιστής προγραμμάτων με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, σε δύο αποστολές στην αρχή του πολέμου. Τότε που όλοι πίστευαν ότι αυτή η κρίση θα σταματήσει σύντομα. Έκτοτε έχουν περάσει δέκα χρόνια. Υποστήριξε κι εσύ το έργο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα εδώ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Τον Σεπτέμβριο του 2012, όταν πρωτοέφτασα στο Κίλις, μια πόλη της νότιας Τουρκίας, στα σύνορα με τη Συρία, ο πόλεμος ήταν ακόμα ουσιαστικά στο ξεκίνημά του. Το Κίλις είναι μια μικρή πόλη, ο αριθμός των προσφυγών είχε ήδη αρχίσει να αυξάνεται. Θυμάμαι χαρακτηριστικά -αυτό που συμβαίνει συνήθως στην αρχή τέτοιων κρίσεων- ότι οι πρόσφυγες ήθελαν να μείνουν στο Κίλις, που είναι ακριβώς πάνω στα σύνορα με τη Συρία, ακόμα κι όταν η τοπική κυβέρνηση ήθελε να τους μετακινήσει στο εσωτερικό της χώρας. Η ελπίδα μιας γρήγορης λήξης του πολέμου και επιστροφής στη χώρα τους ήταν εμφανής στα λόγια και τις πράξεις τους. Η πραγματικότητα, βέβαια, επιφύλασσε διαφορετικό μέλλον γι’ αυτούς και τις οικογένειές τους.
Ο Βασίλης Τάκος σε αποστολή στο Degahbur, στην έρημο του Ogaden, στην Αιθιοπία (στο σομαλικό κομμάτι της Αιθιοπίας) Αρχείο MSF.
Έχω εργαστεί δύο φορές με Σύρους πρόσφυγες ως συντονιστής προγράμματος με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Η πρώτη ήταν στο Κίλις στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας και το πρόγραμμα εστίαζε στην ψυχολογική υποστήριξη των προσφύγων και των οικογενειών τους από τα δεινά του πολέμου και η δεύτερη στην πόλη Ράμθα στη βόρεια Ιορδανία, όπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δημιούργησαν μια κλινική για τους προσφυγες που έπασχαν από χρόνιες παθήσεις.
Καθώς και στις δύο περιπτώσεις τα προγράμματα βρίσκονταν στα σύνορα με τη Συρία, δεν μπορούμε να μιλάμε ακριβώς για επικίνδυνη ζώνη, παρόλα αυτά δεν ήμασταν απολύτως ασφαλείς. Θυμάμαι πως όταν βρισκόμουν στην Ιορδανία, οι μάχες από την πλευρά της Συρίας γίνονταν ουσιαστικά ακριβώς πάνω στα σύνορα και ο ήχος απο τους πυροβολισμούς και τις οβίδες ακουγόταν ξεκάθαρα. Σε αρκετές περιπτώσεις οι οβίδες έπεφταν μέσα στην Ιορδανία. Είχαν υπάρξει και θύματα αθώοι Ιορδανοί πολίτες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Θυμάμαι μάλιστα μια περίπτωση που μία από τις οβίδες έπεσε κοντά στο γραφείο μας, ευτυχώς με μια περιοχή όπου δεν υπήρχαν άνθρωποι ή κτίρια. Δουλεύοντας χρόνια με την οργάνωση, έχω βρεθεί σε αποστολές με περισσότερο κίνδυνο από τις συγκεκριμένες. Πρέπει, όμως, πάντα να βρισκόμαστε σε εγρήγορση, ιδιαίτερα απο τη δική μου θέση, οι υποχρεώσεις της οποίας περιλαμβάνουν και την ασφάλεια της ομάδας. Σε γενικές γραμμές πάντως, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην ασφάλεια του προσωπικού και των ασθενών, καθώς υπάρχουν πάντα πρωτόκολλα ασφαλείας, ώστε οι ομάδες να δουλεύουν απερίσπαστες κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Θυμάμαι ότι στο Κίλις, πολλοί πρόσφυγες κατάφερναν να νοικιάσουν κάποια μικρά σπίτια, ή μάλλον δωμάτια, στα οποία έμεναν οικογένειες ολόκληρες, περιμένοντας να δουν τι θα γίνει με τον πόλεμο, αβέβαιοι για το μέλλον. Οι συνθήκες σε αυτά τα δωμάτια δεν ήταν οι καλύτερες. Στα περισσότερα δεν υπήρχαν ούτε τα βασικά. Καθώς πλησίαζε ο χειμώνας και το κρύο δυνάμωνε, οι άνθρωποι προσπαθούσαν να ζεστάνουν τα παιδιά τους με οποιονδήποτε τρόπο. Θυμάμαι ότι σόμπες δεν υπήρχαν και προσπαθούσαν να ζεσταθούν με μαγκάλια στα δωμάτια, κάτι το οποίο εκτός από μη αποτελεσματικό ήταν και επικίνδυνο. Ένα κορίτσι μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο από τις αναθυμιάσεις. Ήταν ένας βαρύς και δύσκολος χειμώνας. Εμείς προσπαθούσαμε να κάνουμε μια μεγάλη παραγγελία από ξυλόσομπες, οι οποίες έπρεπε να έρθουν από τη Σμύρνη. Η παραγγελία αργούσε και ο χειμώνας προχωρούσε. Όταν τελικά ήρθαν οι σόμπες, την μέρα που ξεκινήσαμε τη διανομή στα προσφυγικά σπίτια, έπιασε ένας τρελός χιονιάς και αναγκαστήκαμε να τη διακόψουμε. Ήταν η μέρα που τελείωνε η αποστολή μου και έφυγα με πολύ άσχημη διάθεση, χωρίς να καταφέρουμε να διανείμουμε εγκαίρως τις σόμπες στους ανθρώπους που τις είχαν ανάγκη.
Είναι πολύ δύσκολη η ζωή των προσφυγών. Είναι πολύ δύσκολο να βλέπεις πώς, συχνά, βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μια χώρα χωρίς να έχουν δικαίωμα να προχωρήσουν στη ζωή τους. Βάζω πάντα τον εαυτό μου στη θέση τους, προσπαθώντας να καταλάβω πώς θα ένιωθα εγώ αν ήμουν ανήμπορος να δώσω στα παιδιά μου ελπίδα για το μέλλον. Το ίδιο συνέβαινε στη Ράμθα και στο Κίλις. Ακούγοντας καθημερινά τις δυσκολίες αυτών των ανθρώπων, βλέποντας την μάχη τους για επιβίωση και ελπίδα, το μόνο που μπορεί να κάνει ο καθένας είναι με τον δικό του, μικρό και απλό τρόπο να βοηθήσει την καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων. Τα τραύματα που αφήνει ένας πόλεμος είναι πολλά και όχι μόνο σωματικά. Οι περισσότεροι πρόσφυγες έχουν χάσει δικούς τους. Όλοι έχουν αφήσει πίσω ανθρώπους που κάνεις δεν ξέρει αν θα τους ξαναδούν. Δυστυχώς σε έναν τόσο μακροχρόνιο πόλεμο, χάνεται και αυτό που κρατάει πολλούς ζωντανούς: η ελπίδα. Δουλεύοντας με τους Σύρους έμαθα ότι η αλληλεγγύη και ο ανθρωπισμός είναι απαραίτητες στη ζωή μας, αλλά και ότι πολύ συχνά η ζωή είναι απρόβλεπτη για όλους. Πριν λίγα χρόνια η Συρία ήταν μια ειρηνική χώρα, αλλά εδώ και δέκα χρόνια βρίσκεται σε μια τρομακτική δίνη που έχει κοστίσει ζωές και περιουσίες. Ας σεβαστούμε και ας βοηθήσουμε όσους βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση. Και είναι πολλοί, σε πολλά μέρη του κόσμου.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Με την εγγραφή σας στο newsletter του VICE συμφωνείτε να λαμβάνετε ηλεκτρονικά ενημερώσεις που αφορούν το VICE, οι οποίες ορισμένες φορές ενδέχεται να περιλαμβάνουν διαφημιστικό ή/και χορηγούμενο περιεχόμενο.
