ΑΘΗΝΑ – Το λίκνο της δημοκρατίας αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα με έναν Ναζί. Εδώ και έξι μήνες, αστυνομία και αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών αναζητούν μάταια μία από τις ηγετικές μορφές της ακροδεξιάς εγκληματικής συμμορίας που, για ένα διάστημα, αποτελούσε το τρίτο ισχυρότερο πολιτικό κόμμα στην Ελλάδα.
Τα περισσότερα ηγετικά στελέχη της Χρυσής Αυγής, μίας ανοιχτά νεοναζιστικής οργάνωσης, οδηγήθηκαν στη φυλακή το φθινόπωρο, με μία από τις πιο σημαντικές δίκες στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Η δίκη σηματοδότησε το τέλος μιας πολύ σκοτεινής περιόδου της πρόσφατης ιστορίας της Ελλάδας αλλά ο υπαρχηγός της Χρυσής Αυγής, Χρήστος Παππάς, που καταδικάστηκε σε τουλάχιστον 13ετή φυλάκιση για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, δεν παρουσιάστηκε στο δικαστήριο και εξαφανίστηκε. Κανείς δεν ξέρει επίσημα πού βρίσκεται αυτήν τη στιγμή ο Παππάς. Ανεπίσημα, όμως, πρόκειται για μια πολύ διαφορετική, τρελή ιστορία που περιλαμβάνει εξτρεμιστές μοναχούς, αστυνομικούς με ακροδεξιές συμπάθειες και έναν καταδικασθέντα εγκληματία πολέμου.
Videos by VICE
Συγκρινόμενο με τη γέννησή της, στα αιματοβαμμένα πεδία μάχης των μετακομμουνιστικών Βαλκανίων και την ακμή της ως πολιτικό κόμμα που δολοφονούσε τους εχθρούς της σε κοινή θέα, το τέλος της Χρυσής Αυγής ήταν σχετικά υγιές.
Μια όμορφη φθινοπωρινή μέρα τον περασμένο Οκτώβρη, δεκάδες χιλιάδες Έλληνες συγκεντρώθηκαν γύρω από το καλά φρουρούμενο Εφετείο Αθηνών για να ακούσουν τρεις δικαστές να καταδικάζουν τους ηγέτες του εξτρεμιστικού εθνικιστικού κόμματος, που τρομοκρατούσε Αριστερούς και μετανάστες σε όλη τη χώρα εδώ και πάνω από μια δεκαετία, για έναν κατάλογο εγκλημάτων που κυμαίνονταν από τη διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης ως τη δολοφονία. Με τις καταδίκες, οι δικαστές έβαλαν τέλος στη μετάβαση της Χρυσής Αυγής από βίαιο ρατσιστικό όχλο σε βίαιο ρατσιστικό πολιτικό κόμμα που θύμιζε όχλο και χρηματοδοτούνταν με εκατομμύρια ευρώ από τους φόρους των πολιτών σε Ελλάδα και ΕΕ.
Δύο εβδομάδες αργότερα, οι ίδιοι τρεις δικαστές καταδίκασαν 57 μέλη της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής, τα περισσότερα σε 13 περίπου χρόνια. Θα έπρεπε να είναι μια μεγάλη νίκη ενάντια στον φασισμό, μόνο που ο Παππάς, ο υπαρχηγός της Χρυσής Αυγής και ο Ιωάννης Λαγός, το μόνο εκλεγμένο μέλος της Χρυσής Αυγής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν εμφανίστηκαν για να οδηγηθούν στη φυλακή. Ο Λαγός βρίσκεται ακόμα σε ένα διαμέρισμα στις Βρυξέλλες έχοντας ζητήσει διπλωματική ασυλία ως ευρωβουλευτής, ισχυριζόμενος ότι η καταδίκη του ήταν πολιτικό κυνήγι μαγισσών. Η ασυλία του σχεδόν σίγουρα θα ακυρωθεί όταν η γραφειοκρατία, η οποία καθυστερεί, λόγω πανδημίας θα πάρει ξανά μπρος. Στο μεταξύ όμως εξακολουθεί να λαμβάνει το μισθό του (9.000) τον μήνα και είναι έξαλλος που έχασε την ημερήσια αποζημίωσή του (323 ευρώ).
Αλλά για τον Παππά, πρώην μέλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου και οπαδό του ναζιστικού cosplay, η Αστυνομία δεν έχει κανένα στοιχείο. Μισό χρόνο αργότερα, κανείς δεν ξέρει πού βρίσκεται.
Για την κοινωνία των πολιτών, τους μετανάστες και την αφοσιωμένη αριστερή κοινότητα της Ελλάδας (που όλοι αποτέλεσαν στόχο της βίας της Χρυσής Αυγής) η εξαφάνιση του Παππά είναι μια κακή ανατροπή σε ένα τέλος που θα μπορούσε να είναι ευτυχές και αμαυρώνει τη διεθνή φήμη της Ελλάδας. Υπάρχει μια διάχυτη ανησυχία ότι ο Παππάς διέφυγε από τη δικαιοσύνη με τη βοήθεια των ελληνικών υπηρεσιών ασφαλείας, της Ορθόδοξης Εκκλησίας και ενός καταδικασθέντος Σέρβου εγκληματία πολέμου.
Το ότι η Χρυσή Αυγή, οι αστυνομικές Αρχές και η Ασφάλεια έχουν στενές ιδεολογικές και πρακτικές σχέσεις είναι κάτι που δεν μπορεί να το αρνηθεί κανείς, μετά από μια σειρά συλλήψεων το 2013, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Δημήτρη Ψαρρά, του οποίου η ασταμάτητη κάλυψη των πρώτων ημερών της ομάδας ήταν κάτι που αγνοούσαν στην Ελλάδα. Έτσι είναι δύσκολο για πολλούς Έλληνες να πάρουν στα σοβαρά τους ισχυρισμούς της Αστυνομίας ότι έλεγχαν όπως έπρεπε τον Παππά, που βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό.
«Τη δεκαετία του ‘90 και του 2000, η αστυνομία και οι δυνάμεις ασφαλείας ήθελαν να κάνει η Χρυσή Αυγή τις βρωμοδουλειές τους, να καταστέλλει διαδηλώσεις αριστερών και αναρχικών», είπε ο Ψαρράς για μια εποχή με εκτεταμένη βία ανάμεσα σε ακροαριστερούς και ακροδεξιούς. «Υπήρχε συνεργασία ανάμεσα στα ΜΑΤ και τη Χρυσή Αυγή – οι άνδρες των ΜΑΤ συχνά στρατολογούνται από τις Ειδικές Δυνάμεις και είναι γεγονός ότι συνεργάζονταν αυτή την εποχή. Υπάρχει και η φυσική συμπάθεια των νεαρών που πηγαίνουν σε γυμναστήρια κι έχουν παρόμοιες ιδέες για το σώμα και ικανότητα στις πολεμικές τέχνες. Πολλοί συνεργάζονταν».
«Κάθε σαββατοκύριακο πραγματοποιούνταν επιθέσεις σε μετανάστες. Εκατοντάδες από αυτές ποτέ δεν καταγγέλονταν, μάλλον από φόβο ότι δεν είχαν τα κατάλληλα χαρτιά».
Δεν συνεργάζονταν απλώς. Οι αστυνομικοί ψήφιζαν Χρυσή Αυγή, η οποία το 2012 έγινε το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στην Ελλάδα. Οι αστυνομικοί στήριξαν πολύ τη Χρυσή Αυγή σε κάποιες περιοχές, σύμφωνα με ανάλυση του Al Jazeera. Αλλά όταν η αλλοτινή συμμορία σημείωσε τεράστια εκλογική επιτυχία και έπιασε το 7%, και μπήκε σε ελληνικό και ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, η κατάσταση άλλαξε δραματικά, σύμφωνα με τον Ψαρρά.
«Όταν η Χρυσή Αυγή ήταν το μεγαλύτερο ακροδεξιό κόμμα, είχαμε και μια σχεδόν ανοιχτή συνεργασία ανάμεσα στα mainstream κυβερνητικά κόμματα», είπε. Αυτή η αίσθηση συνεργασίας ανάμεσα στην κεντροδεξιά και την ακροδεξιά στην Ελλάδα έχει κάνει τα θύματα της Χρυσής Αυγής να αναρωτιούνται αν αυτοί οι δεσμοί –ανάμεσα στα κόμματα, την πανίσχυρη και συντηρητική ορθόδοξη εκκλησία που συχνά θεωρεί εαυτόν κριτή, για το τι είναι πραγματικά ελληνικό και των δυνάμεων ασφαλείας– θα επιτρέψουν στον Παππά να μην εκτίσει ποτέ την ποινή του.
Έξι μήνες μετά την εξαφάνισή του, η επίσημη γραμμή είναι ότι βρίσκεται στην Ελλάδα και ότι θα βρεθεί. Αλλά είναι πολλοί εκείνοι που είπαν στο VICE World News για τις υποψίες τους για πολύ πιο επίσημη εμπλοκή στην εξαφάνισή του, ανάμεσά τους αξιωματούχοι ασφαλείας και τοπικών υπηρεσιών πληροφοριών που έχουν εργαστεί σε υποθέσεις εγκλημάτων πολέμου στα Βαλκάνια.
Πριν την επιτυχία της στις εκλογές του 2012, όταν είχε στήριξη 7% σε διαδοχικές εκλογές μέχρι το 2015, η Χρυσή Αυγή κατά βάση χτυπούσε μετανάστες και πρόσωπα της Αριστεράς, σύμφωνα με τον δικηγόρο Κώστα Σκαρμέα. Ο Σκαρμέας εκπροσώπησε τρεις Αιγύπτιους ψαράδες που παραλίγο να τους σκοτώσει στο ξύλο μες στο διαμέρισμά τους στην Αθήνα ένα τάγμα της Χρυσής Αυγής. Η δίκη αποκάλυψε ότι η επίθεση ήταν προσχεδιασμένη επιχείριση υπό μέλη του κόμματος της περιοχής.
«Στόχευαν στην ΕΕ για να πάρουν λεφτά ως πολιτικό κόμμα» είπε, αλλά πριν από αυτό η Χρυσή Αυγή επί χρόνια πραγματοποιούσε επιθέσεις σε μετανάστες – οργανωμένα και μη.
«Κάθε σαββατοκύριακο επιτίθενταν σε μετανάστες, εκατοντάδες εκ των οποίων δεν κατήγγειλλαν το γεγονός, μάλλον από φόβο ότι δεν είχαν τα κατάλληλα χαρτιά ή επειδή ήταν πρόσφυγες, ή επειδή πίστευαν ότι η αστυνομία συντασσόταν με τη Χρυσή Αυγή», είπε ο Σκαρμέας.
Δεν υπερβάλλει, σύμφωνα με μαρτυρίες από κατοίκους στην πλατεία Βικτωρίας, κεντρική περιοχή των Αθηνών και κέντρο της ζωής προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα. «Φρικτοί άνθρωποι», λέει ο Ali, μαγαζάτορας, μετανάστης από το Μπαγκλαντές, που ήρθε στην Ελλάδα το 1995 και μας μίλησε με τον όρο να διαφυλάξουμε την ανωνυμία του. «Όταν σκοτείνιαζε ο κόσμος έφευγε τρέχοντας, επειδή υπήρχαν άνδρες που σε κυνηγούσαν επειδή ήσουν μετανάστης».
«Προστατεύαμε τους μετανάστες από τους Ναζί που είχαν στείλει οι μπάτσοι να μας κυνηγήσουν».
Ερωτηθείς πόσα άτομα ξέρει προσωπικά που δέχτηκαν τέτοια επίθεση, ο Ali λέει τουλάχιστον έξι – έχει ακούσει για δεκάδες άλλα. Ήταν συνηθισμένο σε μια κοινότητα όπου είχαν λίγους Έλληνες φίλους.
«Τώρα τα πράγματα είναι πιο ασφαλή αλλά δεν μου αρέσει η αστυνομία», είπε, παραπονούμενος για τους ελέγχους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. «Φέρονται πολύ άσχημα».
Ένας πάλαι ποτέ αρχηγός αναρχικής ομάδας σε κοντινή γειτονιά, που προσπαθούσε να παράσχει ασφάλεια στους μετανάστες από τη βιαιότητα των μελών της Χρυσής Αυγής, λέει πως τα πράγματα είναι όπως τα λέει ο Ali.
«Έγιναν τουλάχιστον 40 επιθέσεις σε μετανάστες που χρειάστηκαν σε σοβαρή ιατρική φροντίδα ή εισαγωγή στο νοσοκομείο εκείνη την περίοδο (2010 με 2012) στη Βικτώρια», λέει ο ακτιβιστής από τα γειτονικά Εξάρχεια, όπου δραστηριοποιούνται αριστερές και αναρχικές συλλογικότητες.
«Πολύ αμφιβάλλω ότι η αστυνομία έπαιρνε καταθέσεις».
«Για χρόνια ολόκληρα έβγαιναν κάθε σαββατοκύριακο σαν αγέλες λύκων, για να βρουν κάποιον να επιτεθούν», είπαν και ζήτησαν να μην κατονομαστούν επειδή δεν ασχολούνται πια με αναρχικούς αγώνες.
Σήμερα, η κυβέρνηση και διάφορες εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές συνθήκες έχουν δώσει τέλος «σε πολλές μαχόμενες αριστερές και αναρχικές ομάδες», είπαν. «Αλλά εκείνη την εποχή γίνονταν πραγματικές μάχες, όχι οι πολιτικές performance που βλέπεις συχνά σήμερα. Ήταν αριστεροί που έβγαιναν όλοι μαζί και τα έβαζαν με τους ρατσιστές ναζί, κάτι που θεωρούσαν σαν πραγματικό ιδεολογικό αγώνα για την Ελλάδα. Και από τις δύο πλευρές χάνονταν άνθρωποι αλλά πάντα ήταν σαφές με ποια πλευρά ήταν οι μπάτσοι. Εμείς προστατεύαμε τους μετανάστες από τους Ναζί που είχαν στείλει οι μπάτσοι να μας κυνηγήσουν».
Αλλά μετά το 2012, η ρατσιστική συμμορία της Χρυσής Αυγής νομιμοποιήθηκε στο πολιτικό καθεστώς της Ευρώπης. Και τα mainstream δεξιά κόμματα της Ελλάδας επιδίωκαν σαφώς να συνεργαστούν μαζί τους. Και μάλιστα με προθυμία, παρόλο που οι συνεχιζόμενες επιθέσεις δεν έγιναν ποτέ πολιτικό θέμα επειδή τα θύματα συχνά ήταν παράνομοι μετανάστες ή ριζοσπάστες αριστεροί. Το καθεστώς, από τη νομοθεσία ως τα υπουργεία και τα μίντια, τους αγνοούσε με ευκολία.
Πέρα από κάποιους ταγμένους ρεπόρτερ, όπως τον Ψαρρά, οι Έλληνες που δεν ήθελαν να βλέπουν τις ένοπλες συμμορίες να δέρνουν ατιμώρητες κόσμο στους δρόμους και οι mainstream δεξιοί πολιτικοί –που έχουν πολλά κοινά με στη σκληρή δεξιά στο θέμα της μετανάστευσης– ήταν πρόθυμοι να μοιραστούν πολιτικά λάφυρα με συμμάχους που ήταν πρόθυμοι να επιτεθούν στους πολιτικούς αντιπάλους τους – και μάλιστα κυριολεκτικά.
«Η Χρυσή Αυγή στήριξε το καθεστώς και τους νόμους, συχνά τους υπερψήφιζε μάλιστα», είπε ο Ψαρράς για τη δεξιά κυβέρνηση εκείνης της εποχής. «Σε εκείνη τη φάση βλέπαμε ανοιχτή συνεργασία ανάμεσα σε πολιτικούς και υπηρεσίες ασφαλείας και η Χρυσή Αυγή συμμετείχε σ’ αυτό».
«Όλα αυτά άλλαξαν μετά τη δολοφονία παρ’ όλα αυτά, οι προσωπικοί δεσμοί και οι σχέσεις κρατούν καλά», είπε.
Στις 11 μμ, το Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2013, τα μέλη της Χρυσής Αυγής Νίκαιας έλαβαν έναν μήνυμα από ένα από τσ κορυφαία ηγετικά στελέχη, τον Γιώργο Ρουπακιά, ότι είχαν όλοι δέκα λεπτά να πάνε στην τοπική οργάνωση της Χρυσής Αυγής.
Περίπου 50 άτομα έφτασαν εγκαίρως και παρέλαβαν μπαστούνια του μπέιζμπολ, ρόπαλα και μαχαίρια, τα οποία μοιράστηκαν από τους αξιωματούχους του τρίτου μεγαλύτερου πολιτικού κόμματος της Ελλάδας εκείνη την εποχή. Ο λόγος; Εκεί βρισκόταν ο αριστερός rapper και ακτιβιστής Παύλος Φύσσας, που προηγουμένως καθόταν με μερικούς φίλους σε ένα καφέ και έβλεπε το ματς Ολυμπιακός – Παρί Σεν Ζερμέν.
Γνωστή μορφή στην ελληνική αριστερή και hip hop σκηνή, ο Φύσσας ήταν ορκισμένος εχθρός της Χρυσής Αυγής και της ακροδεξιάς – και ζόρικος: ήταν μέλος του συνδικάτου του Μετάλλου Πειραιά, όπως ο πατέρας του.
Αλλά όσο ζόρικος κι αν είσαι δεν μπορούσες να τα βάλεις με 50 Ναζί που κρατούσαν ρόπαλα και μαχαίρια, και ορμάνε σε σένα και τους φίλους για να σκοτώσουν. Η κατάθεση στο δικαστήριο που περιγράφει την οργάνωση της δολοφονίας με ανατριχιαστική λεπτομέρεια καθιστά απολύτως σαφές ότι ο Ρουπακιάς ήρθε να σκοτώσει καθώς εκείνος και πέντε άλλοι άνδρες με μαχαίρια κυνήγησαν συγκεκριμένα τον Φύσσα με τους λιγοστούς του φίλους, που από εκεί που έβλεπαν ποδόσφαιρο βρέθηκαν να παλεύουν για τη ζωή τους. Φυσικά τον σκότωσαν, δεν υπήρχε πρόθεση να γίνει τίμια μάχη – ήταν δολοφονία.
Αν κανείς δεν νοιαζόταν για πλήθη μεταναστών που ξυλοκοπούνταν αγρίως, η σκέψη ότι ένα πολιτικό κόμμα είχε οργανώσει ανοιχτά τη δολοφονία ενός πολιτικού αντιπάλου μέσα μηνυμάτων –και μετά διέπραξε τον φόνο δημόσια με πλήθη επιτιθέμενων– όρισε επιτέλους τη Χρυσή Αυγή με όρους που ακόμα και οι πιο άνανδροι πολιτικοί οπορτουνιστές της mainstream δεξιάς δεν μπορούσαν πια να αγνοούν.
«Ο τύπος από τη Χρυσή Αυγή; Πιστεύουν ότι τον έβγαλε από τη χώρα μια τρελή σερβική αίρεση».
Εκδόθηκαν εντάλματα και πραγματοποιήθηκαν έφοδοι σε γραφεία και σπίτια μελών όπου βρέθηκαν σκληροί δίσκοι και κινητά που αποδείκνυαν τους μακρόχρονους, αλλά όχι δημόσια παραδεκτούς δεσμούς ανάμεσα στη Χρυσή Αυγή και τα mainstream κόμματα.
«Εκατομμύρια ευρώ βρίσκονταν στα χέρια μιας εγκληματικής συμμορίας», είπε ο Σκαρμέας για την περίοδο μεταξύ των εκλογών του 2012 και της δολοφονίας Φύσσα, η οποία λέει ότι «συμβόλιζε τη μετακίνηση της Χρυσής Αυγής από τη στοχοποίηση μεταναστών, στις επιθέσεις στα ελληνικά antifa-κομμουνιστικά κινήματα».
«Μετά τις συλλήψεις, έλεγχος σε laptop και κινητά έδειξε στενή επικοινωνία με πολιτικούς που στηρίζουν το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, μιλούσαν σε φιλικό επίπεδο, αντάλλασσαν ψήφους», είπε.
Ένας Κεντροευρωπαίος αξιωματούχος που εργάζεται στην αντικατασκοπεία στα Βαλκάνια απάντησε ευθέως όταν ρωτήθηκε για την κατάσταση με τον Παππά τον Ιανουάριο. «Ο τύπος από τη Χρυσή Αυγή; Πιστεύουν ότι τον έβγαλε από τη χώρα μια τρελή σερβική αίρεση», είπε μέσω κρυπτογραφημένου μηνύματος, εξηγώντας ότι είχε δουλέψει undercover στην Ελλάδα σε σχετιζόμενη επιχείριση πριν από μια δεκαετία. «Ναι, η Χρυσή Αυγή έχει στενούς δεσμούς με τις υπηρεσίες ασφαλείας αλλά σε μια τέτοια περίπτωση δεν μπορεί να κρύβεται για πάντα, επειδή οι περισσότεροι μπάτσοι στην Ελλάδα τον αναζητούν».
«Αφού δεν τον συνέλαβαν σε κάποιο “βρομερό” μοναστήρι στην Ελλάδα μέσα σε λίγες εβδομάδες, μάλλον τον έβγαλα οι ακροδεξιοί Σέρβοι», συμπληρώνει. «Έχει δεσμούς με τον Šešelj και τους Σέρβους που φτάνουν μέχρι τους πολέμους στα Βαλκάνια. Δείτε τους Έλληνες στη Σρεμπρένιτσα».
Το «βρομερό» μοναστήρι απ’ ό,τι φαίνεται είναι άνδρο Νεοναζί, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο της εκκλησίας, που δήλωσε στον τοπικό Τύπο ότι πίστευε πως ο Παππάς κρυβόταν στη Μονή Εσφιγμένου στη χερσόνησο του Άθω, που είναι γνωστό ότι βρίσκεται στα χέρια αποστατών συντηρητικών μοναχών από τη δεκαετία του ‘70.
«Όταν έμαθα ότι εξαφανίστηκε ο Παππάς, η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι τον έχουν στο μοναστήρι. Δεν ξέρω αν έχουν ερευνήσει, αλλά η αστυνομία θα δυσκολευόταν πολύ αν δοκίμαζε να ψάξει το μοναστήρι, το οποίο το έχουν κάνει φρούριο», λέει ο ηγούμενος Βαρθολομαίος της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου του Αγίου Όρους, στην εφημερίδα Καθημερινή.
Φυσικά θα τον αναζητήσουμε με κάθε στοιχείο στην Ελλάδα. Αλλά μόνο αν γυρίσει. Τον κρύβουν οι Σέρβοι φίλοι του.
Ο Βαρθολομαίος, που όπως η Ελληνική Αστυνομία, οι υπηρεσίες πληροφοριών, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το γραφείο πρωθυπουργού, αρνήθηκε να μιλήσει για αυτήν την υπόθεση, είναι ο νόμιμος ηγούμενος του μοναστηριού και των αποστατών μοναχών που δραστηριοποιούνταν στη μονή του από τη δεκαετία του ‘70. Επιδοκίμασε τις ετυμηγορίες ενάντια στη Χρυσή Αυγή τον Οκτώβρη, διότι ισχυριζόταν ότι η ομάδα χρησιμοποιούσε το μέρος ως κρυσφήγετο και στρατόπεδο εκπαίδευσης, ενώ υπήρχαν και φήμες για αιχμαλώτους.
Η Αστυνομία έκανε έφοδο στο μοναστήρι τον Φεβρουάριο, αλλά δεν βρήκε τον Παππά. Αξιωματούχος της αστυνομίας πιστεύει ότι ο Παππάς είχε χρησιμοποιήσει την περιοχή ως κρησφύγετο όταν εξαφανίστηκε τον Οκτώβρη, μετά τον τελευταίο έλεγχο της αστυνομίας πριν την ώρα της φυλάκισης.
«Αν δεν ήταν εκεί ο ίδιος, το χρησιμοποιούσαν άνθρωποι που τον βοηθούσαν να κρυφτεί και έχουμε πληροφορίες ότι ο ο Άθως ήταν κομμάτι της διαδρομής του για να βγει από τη χώρα και να πάει στη Σερβία ή στο Κόσοβο», είπε ο Έλληνας αστυνομικός, αναφερόμενος σε διεθνές ένταλμα σύλληψης που εκδόθηκε στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο.
«Φυσικά θα τον αναζητήσουμε με ό,τι στοιχείο υπάρχει στην Ελλάδα αλλά μόνο αν γυρίσει. Τον κρύβουν οι Σέρβοι φίλοι του».
Και τι Σέρβους φίλους έχει; Ο Vojislav Šešelj, ένας σκληροπυρηνικός Βοσνιοσέρβιος πολιτικός που έχει καταδικαστεί για εγκλήματα πολέμου και ζει ανοιχτά στη Σερβία, κατονομάστηκε από τρεις αξιωματούχους, ανάμεσά τους τον Κεντροευρωπαίο αξιωματούχο της αντικατασκοπείας, ως στενός φίλος του Παππά με ακόμη πιο στενούς δεσμούς με ακραία στοιχεία της ορθόδοξης εκκλησίας, τα οποία υποψιάζονται για άμεση ανάμειξη σχεδόν όλοι με τους οποίους μίλησε το VICE World News για το θέμα.
«Αξίζει να σημειώσουμε ότι η χρυσή Αυγή είχε σχέσεις με τον Šešelj, για παράδειγμα είχε επισκεφτεί τη Θεσσαλονίκη το 2017 και έδωσε συνέντευξη Τύπου μαζί με τη Χρυσή Αυγή», είπε ένας ακτιβιστής δίνοντάς μας το ανάλογο link.
«Ο Šešelj ανήκει σε εκείνο το παλιό δίκτυο που χρησιμοποιούνταν μετά τους πολέμους της δεκαετίας του ‘90, για να ξεφεύγουν διάφοροι από τις δίκες για εγκλήματα πολέμου», είπε ο Κεντροευρωπαίος αξιωματούχος, που δούλευε στη Σερβία και στο Κόσοβο πάνω σε υποθέσεις εγκλημάτων πολέμου». «Η δεκάχρονη φυλάκισή του στη Χάγη, ο ρόλος του στο πολιτικό κίνημα του ακραίου σερβικού εθνικισμού, πριν και μετά τον πόλεμο, τον καθιστά πολύ σεβαστό σε εκείνους τους κύκλους. Είναι ο πιο ισχυρός άνθρωπος στη Σερβία; Όχι, αλλά μπορεί να κρύψει έναν παλιό Ναζί από την Ιντερπόλ. Τουλάχιστον για ένα διάστημα.
Οι Σέρβοι αρνούνται τα πάντα επίσημα, αλλά ένας αξιωματούχος υπουργείου είπε στο VICE World News ότι η αστυνομία αναζητούσε ενεργά τον Παππά με βάση πληροφορίες και αν τον έβρισκε θα τον συλλάμβανε σίγουρα.
«Στους Σέρβους δεν αρέσει να εγκαταλείπουν Σέρβους. Και ο Παππάς μπορεί να είναι δημοφιλής στους εξτρεμιστές, αλλά δεν είναι Σέρβος».
«Αυτή είναι η επίσημη γραμμή και είναι αλήθεια», είπε ο Σέρβος διπλωμάτης «Η ανεπίσημη γραμμή είναι ότι ξέρουμε πως αυτοί οι εξτρεμιστές φίλοι τον βοήθησαν να διαφύγει από την Ελλάδα, ενώ μάλλον πέρασε από τη Σερβία – δεν βλέπω πολλά στοιχεία ότι έμεινε. Το πιο λογικό και ασφαλές θα ήταν να έχει πάει σε πιο απομακρυσμένες περιοχές του (σερβοκρατούμενου) Κοσόβου ή στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας για να κρυφτεί με τους τρελούς καλόγερους. Αν τον βρούμε στη Σερβία θα τον συλλάβουμε, αλλά σ’ αυτά τα μέρη δεν ξέρω ποιος μπορεί να το κάνει».
Οι σερβικές πολιτικές οργανώσεις στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας και στο Κόσοβο θεωρούνται πολύ πιο εθνικιστικές και προστατεύουν περισσότερο τους φυγάδες από τη Σερβία, σύμφωνα με πολλούς ερευνητές εγκλημάτων πολέμων που έχουν εργαστεί την περιοχή.
Και οι τρεις αξιωματούχοι συμφωνούν ότι, χρησιμοποιώντας μοναστήρια στο Άγιο Όρος ως υποστηρικτικό κέντρο, ο Παππάς κινούνταν στην περιοχή στις αρχές Οκτώβρη.
«Έχουμε πληροφορίες που δείχνουν ότι πέρασε από τη Βόρεια Μακεδονία στη Σερβία ή το Κόσοβο, με επαναλαμβανόμενες αναφορές ότι ήταν ντυμένος ως καλόγερος», είπε ο αξιωματούχος της Ελληνικής Αστυνομίας.
«Αυτό συνάδει με τα γένια που είχε αφήσει ο Παππάς ενώσο δικαζόταν και περίμενε την ποινή του. Αστειευόμασταν ότι το έκανε για την εκκλησία», είπε ο Ψαρράς, ο δημοσιογράφος που παρακολουθούσε χρόνια τη Χρυσή Αυγή.
Ο Κεντροευρωπαίος αξιωματούχος συμφωνεί ότι η Σερβία δεν θα σκοτωνόταν να ψάχνει τον Παππά, αλλά αν πιεζόταν αρκετά θα ήταν απολύτως πρόθυμη να τον συλλάβει.
«Στους Σέρβους δεν αρέσει να εγκαταλείπουν τους Σέρβους και ο Παππάς μπορεί να είναι δημοφιλής στους εξτρεμιστές, αλλά δεν είναι Σέρβος και δεν νομίζω ότι η σερβική κυβέρνηση θα ήταν πρόθυμη να δεχτεί πιέσεις για χάρη του. Αλλά αν είναι στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας ή στο Κόσοβο; Είναι πολύ πιο εξτρεμιστικές τοπικές κυβερνήσεις με πολύ λιγότερη επιρροή στους μοναχούς και μάθαμε, κυνηγώντας Σέρβους εγκληματίες πολέμου τη δεκαετία του ‘90, ότι Σέρβοι που δεν ήταν μοναχοί μπορούσαν να καρφώσουν έναν Σέρβο αλλά οι μοναχοί ποτέ δεν συνεργάζονται με την αστυνομία».
Και η Χρυσή Αυγή σίγουρα έχει αξιοπιστία γι’ αυτά τα στοιχεία του ακραίου σερβικού εθνικισμού που φτάνει στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, μέσω δεκάδων εθελοντών που πήγαν στη Σερβία και τη Βοσνία για να πολεμήσουν, καθώς η πρώην Γιουγκοσλαβία διαλύθηκε βίαια.
Τις πρώτες μέρες της, η Χρυσή Αυγή μισούσε τους Σλάβους και μάλιστα ήθελε να περιορίσει τον χριστιανισμό από την Ελλάδα τελείως και να επιστρέψει στις νεοπαγανιστικές της ρίζες. Αλλά αυτή η στάση αποδείχτηκε πολύ ακραία ακόμη και για τη σκληρή δεξιά της Ελλάδας, και ο πόλεμος στη γειτονική Βοσνία –ο οποίος οριζόταν από πολλούς, στη Σερβία και στην Ελλάδα, ως πόλεμος ενάντια στου Τούρκους κι όχι στους Βόσνιους– ενοποίησε το κίνημα υπό μια εκδοχή ορθόδοξου εθνικισμού και εθνικής παράνοιας. Και ενώ τότε η Χρυσή Αυγή ήταν μια από τις πολλές μικρές ομάδες στη δεξιά πολιτική σκηνή, δεκάδες μέλη της ελληνικής σκληρής δεξιάς πολεμούσαν μαζί με τους Σέρβους σε εθελοντική μονάδα Ελλήνων. Περίπου μια ντουζίνα Έλληνες πολεμιστές ήταν παρόντες στην πτώση και την ακόλουθη σφαγή στη Σρεμπρένιτσα το 1995.
Σε πολλές περιπτώσεις, στις γειτονιές της Αθήνας, ο φόβος της Χρυσής Αυγής έχει εγκατασταθεί από τον φόβο για την αστυνομία, κυρίως πριν λίγο καιρό με τις περιπολίες από τη ΔΙΑΣ και τη ΔΡΑΣΗ που διεξήγαν σκληρούς ελέγχους λόγω lockdown. Παρόλα αυτά η αλλαγή φαίνεται, ακόμα και με μια βόλτα στο πάρκο. Εκατοντάδες Έλληνες και πρόσφυγες –κυρίως από τη Νότια Ασία και το Αφγανιστάν– συνυπάρχουν, παίζουν ποδόσφαιρο και κρίκετ, απολαμβάνουν τον ήλιο.
«Ναι, θυμάμαι που μερικές φορές βλέπαμε μια συμμορία χρυσαυγίτες με μεγάλα αλυσοδεμένα σκυλιά να κυνηγάνε κόσμο, μετανάστες νομίζω», είπε ένας κάτοικος της περιοχής. «Εδώ, σε αυτό το πάρκο. Κανείς δεν έκανε τίποτα».
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Οι Πρωτοπόροι και οι Ουραγοί της Κυβερνητικής Super League
Ο Καναδικός Στρατός Καταγράφει Θεάσεις ΑΤΙΑ, Σύμφωνα με Έκθεση της Υπηρεσίας Πληροφοριών
«Είναι μια Προσωρινή Διέξοδος Από την Πλήξη» – Οι Ουσίες στα Χρόνια του Κορονοϊού
