Αγαπητέ Ακτιβιστή, τα Ζώα Δεν Πεθαίνουν Μόνο το Πάσχα

Η αλήθεια είναι πως από τότε που οι διατροφικές μου συνήθειες άλλαξαν, υπήρξαν αρκετές φορές που δυσανασχέτησα βλέποντας ζώα να βασανίζονται. Ήταν επίσης αρκετές οι αφελείς στιγμές, στις οποίες πίστεψα πως ο πλανήτης θα σταματήσει να βάφεται με το αίμα των ζώων κάθε είδους και πως θα προλάβω να ζήσω αυτήν την αλλαγή. Παρόλα αυτά, στην πορεία, διαβάζοντας για τον σπισιμό, αντιλήφθηκα πως το να ξεπεραστούν συνήθειες αιώνων δεν είναι καθόλου εύκολο και πως, τελικά, αν θέλουμε να κάνουμε ένα βήμα προς την απελευθέρωση των ζώων, αυτό θα πρέπει να είναι αναγκαστικά μικρό.

Βλέποντας το θέμα ιστορικά, αν αποστασιοποιηθεί κάποιος θα καταλάβει πως τα ζώα ήταν η πρώτη μορφή κεφαλαίου, αφού η ανθρωπότητα άρχισε να λειτουργεί σαν κατακτητής και όχι σαν μέρος του κόσμου και της φύσης - και φυσικά συνεχίζει να το κάνει. Υποτάξαμε τα ζώα, τα κάναμε περιουσία μας, τα χρησιμοποιήσαμε στην ανταλλακτική οικονομία. Το ίδιο κάναμε αργότερα και με τους ανθρώπους, χρησιμοποιώντας τους σαν σκλάβους. Στη συνέχεια, η ανθρωπότητα έδωσε μάχες για την κατάργηση της δουλείας και η κατάργησή της επίσημα ήρθε πριν από 200 χρόνια. Κι όμως, ο ρατσισμός συνεχίζει να υπάρχει. Και η ίδια η δουλεία υπάρχει σε τόσες εκφάνσεις τριγύρω μας, σε κάποιες χώρες παράνομα, σε άλλες σχεδόν νόμιμα. Δεν θα μπορούσαμε λοιπόν να περιμένουμε πως απ’ τη στιγμή που δεν έχουμε καταφέρει να απελευθερώσουμε τον ίδιο τον άνθρωπο από διάφορες μορφές καταπίεσης, θα καταφέρναμε να το κάνουμε με τα ζώα τόσο σύντομα.

Οι άνθρωποι έχουμε κακοποιήσει, κακοποιούμε και θα συνεχίσουμε να κακοποιούμε ζώα, αν δεν αντιληφθούμε πως είναι όλα ίδια. Με την άφιξη του Homo sapiens στην Αυστραλία 45.000 χρόνια πριν, το 90% των ζώων της συγκεκριμένη ηπείρου εξαφανίστηκε. Αυτή ήταν η πρώτη καταστροφική επίδραση του ανθρώπου στο οικοσύστημα και δεν ήταν η τελευταία, ειδικά για το ζωικό βασίλειο.

Ίσως γι' αυτό αποφεύγω να γίνομαι μπάτσος των πιάτων σε συγγενείς και φίλους. Αν και έχω ακούσει αρκετές φορές ερωτήσεις όπως «Γιατί είσαι χορτοφάγος;» ή άλλου είδους ηλίθιες ατάκες που ορισμένοι θεωρούν πως είναι αστείες, όπως «Γιατί τρως το φαγητό των ζώων;», δεν θυμάμαι να έχω πει ποτέ στη ζωή μου σε κάποιον «Εσύ, γιατί τρως κρέας;» ή να έχω ρωτήσει «Είσαι σίγουρος ότι είσαι υγιής που τρως κρέας;». Απλώς εξηγώ σε όποιον θέλει να μάθει και αποφεύγω να απαντάω σε ανθρώπους που δεν έχουν καμιά διάθεση να ακούσουν περί χορτοφαγίας. Έτσι, το Πάσχα θα βρεθώ με την οικογένειά μου που θα σουβλίζει αρνί στην αυλή του σπιτιού και θα δω να το τρώνε, γνωρίζοντας πως κάποτε αυτό το ζώο ανέπνεε. Στη συνέχεια, πιθανότατα θα τους δω να ταΐζουν τα αδέσποτα της γειτονιάς με τα περισσεύματα των φαγητών, σαν φιλόζωοι που είναι.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της σουρεαλιστικής φιλοσοφίας που διακρίνει την ανθρωπότητα είναι πως, πριν από λίγες ημέρες, μετά τη δημοσίευση ενός βίντεο που απεικόνιζε φαντάρους να πετάνε έναν σκύλο σε γκρεμό, ξέσπασε ένα τεράστιο κύμα αγανάκτησης και οργής. Αυτό το κύμα οργής μετατράπηκε σε τσουνάμι, όταν δημοσιεύτηκε λίγες ημέρες αργότερα και μια φωτογραφία με μια πληγωμένη από ψαροντούφεκο γάτα. Σε ό,τι αφορά τον βασανισμό του σκύλου εντός του στρατοπέδου, μέχρι και το Υπουργείο Άμυνας έβγαλε ανακοίνωση καταδικάζοντας το περιστατικό και η Δικαιοσύνη κινήθηκε άμεσα έτσι ώστε οι τρείς φαντάροι να τιμωρηθούν για την πράξη τους. Ο ίδιος Υπουργός Άμυνας που κάποτε δώριζε 2.000 αρνιά για το Πάσχα, τους επέκρινε για την πράξη τους. Οι πιο ήπιοι χαρακτηρισμοί δε, από τους χρήστες του Διαδικτύου προς το πρόσωπο των φαντάρων, ήταν «ανθρωπόμορφα κτήνη», «δίποδα τέρατα», ενώ σαν πιο ψύχραιμη λύση προτάθηκε το παλούκωμα στο Σύνταγμα ή το να τους δώσουμε σε μια αγέλη λύκων να τους κατασπαράξουν.

Φυσικά δεν έχω καμιά διάθεση να υπερασπιστώ τους συγκεκριμένους φαντάρους, αν και η διάθεση για «κρεμάλα» και λαϊκά δικαστήρια από την κοινωνία φανερώνει και τις δικές της ζοφερές πλευρές. Δικαίως οι εικόνες προκαλούν αποτροπιασμό και ως άνθρωπος που ασχολείται με τα δικαιώματα των ζώων, μου προκαλεί ακόμη περισσότερη αγανάκτηση το γέλιο των στρατιωτών την ώρα που πετάνε ένα κουτάβι στο γκρεμό. Το ζήτημα είναι πως οι άνθρωποι είναι καθημερινά ικανοί για τέτοιου είδους βασανισμούς και δολοφονίες, απλώς δεν το αντιλαμβάνονται. Ένας από τους φαντάρους που εμπλέχθηκε στην κακοποίηση του σκύλου, είχε και ο ίδιος σκυλί. Μόνο που το δικό του, το γνώριζε και το αγαπούσε. Την ίδια ακριβώς αντίληψη φέρουν και οι κρεατοφάγοι που καταγγέλουν τους βασανισμούς σκυλιών, αλλά την ίδια στιγμή καταβροχθίζουν το κρέας ενός νεκρού ζώου. Λυπάμαι που το μαθαίνετε από εμένα, όμως κάθε ζώο που βασανίζεται δεν πονάει λιγότερο από εκείνο το σκυλί που πετάχτηκε στον γκρεμό. Για την ακρίβεια, βγάζει ακριβώς την ίδια ανατριχιαστική κραυγή. Κι όμως, εμείς που είμαστε ηθικοί αυτουργοί αυτής της κραυγής, απ' τη στιγμή που προκαλούμε τη ζήτηση για κρέας ως καταναλωτές, θα παραμείνουμε ατάραχοι ακούγοντάς τη.

Διότι, όλοι ζούμε, μεγαλώνουμε και γαλουχούμαστε μέσα σε αυτήν την παράνοια που μας βαφτίζει βάρβαρους όταν βασανίζουμε τα ζώα συντροφιάς, αλλά καθημερινά σχεδόν απαιτούμε να υπάρχει κρέας στο τραπέζι μας. Κάποτε δεν θα υπήρχε τέτοιου είδους ευαισθησία στον βασανισμό των ζώων συντροφιάς, όπως οι σκύλοι και οι γάτες. Με την πάροδο των ετών, όμως, η ανθρωπότητα έφτιαξε νόμους που να τα προστατεύουν, τους δόθηκαν δικαιώματα τα οποία προφυλάσσονται στις περισσότερες περιπτώσεις και αυτό είναι ελπιδοφόρο.

Το βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι: Αξίζει τελικά να προσπαθούμε για τα δικαιώματα των ζώων; Η ίδια η ανθρωπότητα έχει απαντήσει σε αυτό το ερώτημα θετικά και μάλιστα με γρήγορους ρυθμούς. Το πιο απλό παράδειγμα για να επαναφέρουμε την ελπίδα του αντισπισισμού είναι το παράδειγμα της γούνας. Μερικά χρόνια πριν -το πολύ 20-, ήταν μόδα να φοράνε γούνες οι άνθρωποι και σήμερα βλέπουμε πως από τους περισσότερους δεν είναι αποδεκτό πια το να κουβαλάς ένα γδαρμένο πτώμα στην πλάτη σου σε μια δυτική κοινωνία. Φυσικά υπάρχουν αυτοί που ακόμα θέλουν να ντύνονται με δέρματα ζώων, όμως δεν αποτελεί τάση πια και ούτε πρόκειται να ξαναγίνει. Οι άνθρωποι βλέπουν πως υπάρχει τρόπος να ντύνονται κι αλλιώς, είτε με συνθετικές γούνες είτε με άλλου είδους ρούχα, επειδή κατάλαβαν ότι είναι παράλογο, επειδή είδαν εικόνες για το πώς φτιάχτηκε αυτό που φοράνε και ένιωσαν μέσα τους πως δεν χρειάζεται να υποφέρει ένα ζωντανό για να ντυθούν. Κάποτε δεν ήταν περίεργο να βλέπεις τα παιδιά της γειτονιάς να τρέχουν πίσω από γάτες για να πετύχουν κάποια κλωτσιά στο στομάχι της, ούτε και το να βασανίζουν κοτσίφια δένοντάς τα από το πόδι με κλωστή. Κι όμως σήμερα θα κάναμε παρατήρηση σε αυτά τα παιδιά, θα τους λέγαμε πως δεν είναι σωστό να βασανίζεις οποιοδήποτε πλάσμα, διότι άλλαξε η φιλοσοφία μας απέναντί τους, αυξήθηκε η ευαισθησία μας.

Το ίδιο θα συμβεί κάποτε με όλα τα ζώα. Δεν είναι περίεργο. Είναι θέμα συνήθειας, παραδόσεων, εθίμων που έτυχε να μάθουμε και να τα οικειοποιηθούμε επειδή γεννηθήκαμε σε συγκεκριμένους πολιτισμούς που έχουν κατηγοριοποιήσει τα ζώα σε συγκεκριμένες κατηγορίες: άλλα ζώα τα χρησιμοποιούμε για συντροφιά, όπως τον σκύλο, τη γάτα, τα καναρίνια και τα ψάρια. Τα άλογα αποφασίσαμε πως θα τα εντάξουμε σε αθλήματα και προπονήσεις, τα δελφίνια τα βάλαμε σε θεματικά πάρκα για να διασκεδάζουμε βλέποντάς τα και άλλα αποφασίσαμε πως πρέπει να τα βάλουμε σε μονάδες παραγωγής, να βασανίζονται και να θανατώνονται. Την ίδια ώρα θα επικρίνουμε πολιτισμούς που τρώνε τα ζώα συντροφιάς μας, όπως τα σκυλιά ή τα άλογα και θα ευχηθούμε γρήγορο θάνατο σε κάποιον που σκότωσε ένα λιοντάρι στα βάθη της Αφρικής.

VICE Video: Θυσίες Ζώων, Έκσταση και Χορός στα Φωτιά στη Βόρεια Ελλάδα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Είναι ζήτημα αυτογνωσίας και ρεαλιστικής θεώρησης των πραγμάτων το να καταλάβουμε πως δεν μπορούμε να λυπούμαστε επιλεκτικά και πως το πρόβλημα δεν είναι μονάχα οι μαζικές σφαγιές το Πάσχα, τα Αναστενάρια, η μέθοδος Κοσέρ, ο βασανισμός ενός σκύλου ή μιας γάτας που είδαν το φως της δημοσιότητας. Είναι όλη η οπτική που έχουμε απέναντί τους, ακόμη και σε αυτά που κάποιοι επιλέγουν να τα φάνε επικαλούμενοι την οποιαδήποτε τροφική αλυσίδα που έχουν στο μυαλό τους.

Για παράδειγμα, οι κτηνοτροφικές μονάδες δεν είναι μονάχα τόπος θανάτου. Είναι ένα μέρος που τα «βιομηχανικά» ζώα θα υποφέρουν για όλη τους τη ζωή. Η παραγωγή είναι πλέον τόσο μεγάλη που το πρόβλημα δεν είναι μονάχα ότι στο τέλος θα σφαγιαστούν για να βρεθούν σε κάποιο πιάτο, αλλά το πώς ζουν. Ακόμη και οι κρεατοφάγοι δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το εάν ένα ζώο μεγάλωσε σε υγιείς συνθήκες πριν το φάνε. Δεν τους ενδιαφέρει εάν τρέφεται μια ζωή με ορμόνες ή αν έζησε άρρωστο σε ανθυγιεινό περιβάλλον για όλη του τη ζωή, πριν καταλήξει στο στομάχι τους.

Η τύχη των ζώων στις μονάδες παραγωγής κρέατος, έχει γίνει ίσως το μεγαλύτερο ηθικό δίλημμα της εποχής μας, αφού τα περισσότερα ζώα του πλανήτη ζουν για να τα εκμεταλλευτούν βιομηχανικά ή για να δολοφονηθούν. Στην Ευρώπη το 2009, υπήρχαν 1,6 δισεκατομμύρια άγρια πτηνά. Την ίδια χρονιά η ευρωπαϊκή βιομηχανία κρέατος και αβγών επεξεργαζόταν 1,9 δισεκατομμύρια κοτόπουλα, αριθμός καθόλου φυσιολογικός αν σκεφτούμε τον αριθμό των πτηνών που ζουν στη φύση. Ακόμη και το επιχείρημα ότι «τα μεγαλώνουν για να τα σφάξουν» δεν είναι επιχείρημα, αφού ένα ζώο -όπου, όπως και αν γεννιέται- έχει πάντα την ανάγκη να παίξει, να λάβει φροντίδα, να ζήσει σύμφωνα με τις φυσικές του ανάγκες και να καλύψει συναισθηματικές και κοινωνικές ανάγκες που πλέον δεν τους επιτρέπονται μέσα σε αυτές τις μονάδες παραγωγής. Η θεωρία της εξέλιξης άλλωστε δεν αφορά μόνο τις ικανότητες και τις ανάγκες του ανθρώπινου είδους, αλλά και των άλλων ειδών, τα οποία συνεχίσουμε να τα εκμεταλλευόμαστε με κάθε πιθανό τρόπο.

Το να λέμε πως οι άνθρωποι είναι βάρβαροι επειδή σουβλίζουν αρνί το Πάσχα δεν είναι μόνο ηλίθιο, αλλά και υποκριτικό. Το πιο απλό παράδειγμα αυτής της υποκρισίας είναι το ότι μέσα στον πόνο που βιώνουν τα ζώα, υπάρχουν καπιταλιστικές προεκτάσεις που θίγουν ζητήματα όπως το κλείσιμο τέτοιων εργοστασίων παραγωγής και κατ’ επέκταση τη μείωση της βιομηχανίας κρέατος. Πλευρές που κάνουμε πως δεν βλέπουμε, όπως το κέρδος που βγαίνει από τον πόνο των ζώων. Οι άνθρωποι είναι βάρβαροι διότι η ανθρωπότητα είναι βάρβαρη και δεν έχει κάνει ακόμη όσα βήματα χρειάζονται για να αποτινάξει πλευρές της που ενισχύουν αυτήν τη βαρβαρότητα.

Η αντίδραση μόνο το Πάσχα για τις σφαγές των ζώων, είναι κάτι σαν την μάστιγα με τις Παγκόσμιες Ημέρες -του παιδιού, του καρκίνου του αστού, της πρόληψης στον HIV και τόσων άλλων πραγμάτων-, όταν δηλαδή οι άνθρωποι θυμούνται κάτι για μια ημέρα τον χρόνο, ίσως για μερικά λεπτά μονάχα, αλλά αντιδρούν σαν να αφιέρωσαν τη ζωή τους σε αυτό.

Κανείς δεν πρόκειται να γίνει πιο ευαίσθητος αν του πεις πως είναι δολοφόνος επειδή σουβλίζει ένα αρνί, αλλά και κανείς δεν είναι ευαίσθητος αν θυμάται πως τα ζώα πεθαίνουν μόνο το Πάσχα. Αντισπισισμός σημαίνει να το θυμάσαι αυτό κάθε μέρα, να μην αντέχεις να βλέπεις οποιοδήποτε ζώο να κακοποιείται και να βασανίζεται κάθε μέρα. Οι άνθρωποι πιθανότατα δεν θα καταλάβουν πόσο πόνο προκαλούν στα άλλα είδη εάν δεν έρθουν αντιμέτωποι με τον πόνο αυτό. Η αλλαγή δεν θα γίνει αν δεν αγοράσει κάποιος αρνί το Πάσχα, αλλά όταν αντιληφθεί η ανθρωπότητα πως ο πόνος των ζώων είναι ίδιος με εκείνου που βιώνει ένας σκύλος που θα μπορούσε να μας κρατάει συντροφιά όταν κακοποιείται. Όταν θα σταματήσει να αγοράζει κρέας και θα ξέρει γιατί δεν το κάνει, όταν θα στεναχωριέται το ίδιο βλέποντας έναν σκύλο να πετιέται στον γκρεμό και ένα αρνί με τη λεπίδα στον λαιμό του. Όταν καταλάβουμε πως για να σταματήσουν να πονάνε τα ζώα, θα πρέπει να αλλάξει πρώτα ο άνθρωπος και η φιλοσοφία του.

Περισσότερα από το VICE

Έλληνες Πρώην Emo Θυμούνται τις Εποχές που Άραζαν στα Σκαλάκια του Συντάγματος

Φραπέ, Che Guevara και Εφοριακοί: Φωτογραφίες που Περιγράφουν την Αναμονή στα Δημόσια Κτίρια

Ένας Χρήσιμος Οδηγός για το Ποια Συμπληρώματα Διατροφής Λειτουργούν Τελικά