Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly.Όπως και το μεγαλύτερο κομμάτι της Παπούα Νέα Γουινέα, έτσι και η αυτόνομη περιοχή της Bougainville είναι μητρογραμμική. Καθένα από τα ξεχωριστά γλωσσικά γκρουπ που υπάρχουν στο νησί (το οποίο έχει πληθυσμό 200.000 ανθρώπων) έχει τους δικούς του τρόπους να γιορτάζει τη ζωή, αλλά τα περισσότερα διατηρούν την παράδοση της γης που περνάει από μητέρα σε κόρη. Ανήκει συνολικά στις γυναίκες της φατρίας και διανέμεται σύμφωνα με τις αποφάσεις τους.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το 1989, μια οικολογική επανάσταση έλαβε χώρα, υπό την καθοδήγηση της Perpetua Serero, μιας ιδιοκτήτριας γης στην Panguna, περιοχή όπου κάνει εξορύξεις μια θυγατρική της Rio Tinto. Αντιδρώντας στο πώς γινόταν η διαχείριση της περιοχής, ξεκίνησε μια σειρά από δράσεις με σκοπό να σταματήσει τις εξορύξεις, κάτι που οδήγησε στον Εμφύλιο Πόλεμο της Bougainville και στη μάχη για την ανεξαρτησία.Οι άνθρωποι της Bougainville αντιμετώπισαν επί χρόνια έναν αποκλεισμό τον οποίο επέβαλλε η κυβέρνηση της Παπούα Νέα Γουινέα, κάτι που έκανε την τροφοδοσία με τρόφιμα και φάρμακα πολύ δύσκολη. Υπολογίζεται ότι εξαιτίας του αποκλεισμού έχασαν τη ζωή τους 15.000 με 20.000 κάτοικοι της Bougainville. H ειρηνευτική συμφωνία που ακολούθησε άνοιξε τον δρόμο για ένα δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Παπούα Νέα Γουινέα που θα λάβει χώρα το 2019, αλλά υπάρχουν πολλά σημαντικά θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν ανεξάρτητα με το πολιτικό μέλλον της περιοχής.Το 2013, μια έρευνα των Ηνωμένων Εθνών ανέδειξε πως το 58% των γυναικών της Bougainville δήλωνε πως είχε πέσει θύμα βιασμού τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Το υψηλό αυτό επίπεδο σεξουαλικής βίας δεν συνάδει με τον παραδοσιακό σεβασμό με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι γυναίκες στην περιοχή, κάτι που είναι ιδιαίτερα εμφανές κατά τη διάρκεια των εορτασμών για την ενηλικίωση των κοριτσιών. Με κάλεσαν να φωτογραφίσω ένα εορταστικό γεύμα το οποίο στήθηκε για χάρη της Edwick Tangkaona, η οποία ζει στην Topinang, ένα μικρό χωριό που βρίσκεται στα βουνά πίσω από την Panguna. Η πρώτη της περίοδος της ήρθε πριν από μερικούς μήνες και, όπως μου εξήγησε ο Chief Tony, ο πατέρας της, αυτό ήταν η αφορμή για μια σειρά εορτασμών που είχε να δει η περιοχή από τότε που συμφωνήθηκε η εκεχειρία, το 2001.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Κατά τη διάρκεια της κρίσης κρυβόμασταν στη ζούγκλα, κανείς δεν ήταν στα χωριά. Κρυβόμασταν από το PNGDF (Papua New Guinea Defence Force), γιατί πυροβολούσαν όποιον έβλεπαν. Αν σε συναντούσαν στον δρόμο τους, απλώς σε πυροβολούσαν, οπότε δεν μπορούσαμε για κανέναν λόγο να οργανώσουμε μια τέτοια γιορτή», μου εξήγησε. Ο Tony ήθελε να καταγραφεί η γιορτή, μιας και ίσως θα ήταν η τελευταία που θα οργάνωνε μια γενιά που είχε γεννηθεί πολύ πριν ξεσπάσουν οι διαμάχες.
H Topinang
Σήμερα, η Topinang είναι ήρεμη. Τα νερά ενός ποταμού ρέουν από ψηλά, κάτω από μια γέφυρα φτιαγμένη από ρίζες συκιάς, η οποία συνδέει δρομάκια τα οποία περνούν ανάμεσα από μαζεμένες αυλές, κήπους με φρούτα και λουλούδια και μικρές ομάδες από σπίτια. Από πάνω μας πετούν χελιδόνια και ολόγυρά μας μπορεί κανείς να δει παιδιά να παίζουν ανέμελα.«Το φαγητό δεν ετοιμάζεται από τη μια ημέρα στην άλλη. Χρειάζεται περίπου η σοδειά μιας χρονιάς για ένα τέτοιο δείπνο», μου λέει ο Tony, ο οποίος στέκεται ανάμεσα σε δύο τεράστιες κατασκευές από μπαμπού, οι οποίες έχουν φτιαχτεί για να αποθηκεύονται εκεί καρύδες, κολοκάσι, ταπιόκα, γλυκοπατάτες, μπανάνες καθώς και καρύδια. Όλα αυτά έχουν συλλεχθεί προς τιμήν της Edwick και μερικά από τα προϊόντα θα μετατραπούν σε tama tama, μια τελετουργική πουτίγκα η οποία μοιράζεται ανάμεσα στην Edwick και τις γυναίκες του στενού οικογενειακού της κύκλου.
Οι φωτογραφίες είναι του συντάκτη«Όλοι οι συγγενείς της θα έρθουν για να διασκεδάσουν αύριο και ο κόσμος θα είναι χαρούμενος, θα μαζεύεται εδώ και θα μοιράζεται το φαγητό», λέει ο Tony. «Απόψε περιμένουμε κάποια άτομα να έρθουν για να καπνίσουμε πίπες μπαμπού μέχρι το πρωί». Καθώς δύει ο ήλιος, διακρίνω γυναίκες που μαζεύονται στο μπροστινό μέρος των κατασκευών κρατώντας βέλη και τόξα, σε μια επίδειξη δύναμης, μιας και εκείνες θα αποφασίσουν πώς θα μοιραστεί η γη, τα γουρούνια και το φαΐ την επόμενη μέρα. Τα τόξα κροταλίζουν καθώς οι γυναίκες χορεύουν σε στενούς κύκλους, τραγουδώντας για τη νεαρότερη γυναίκα της φατρίας τους, που είχε πλέον ενηλικιωθεί.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μια από τις κατασκευές για την αποθήκευση των τροφίμων
Όταν πλέον ανατέλλει ο ήλιος, οι γυναίκες που χόρευαν έχουν σχηματίσει μικρές ομάδες σε διάφορα σημεία του χωριού. Κάποιες βρίσκονται στην κουζίνα, τραγουδώντας καθώς ανακατεύουν κατσαρόλες με γάλα καρύδας που βράζει. Άλλες βγάζουν τη σάρκα της καρύδας για να φτιάξουν το γάλα ή συλλέγουν φύλλα από μεγάλες στοίβες φυτών. Όλα αυτά είναι κομβικά στοιχεία στη μύηση της Edwick στην ενηλικίωση. Όπως εξηγεί η Pauline, η θεία της: «Η μυρωδιά από τα μπαχαρικά κάνει τις κοπέλες να χοντρύνουν και να είναι υγιείς. Αν είναι αδύνατες, δεν έχουν δύναμη».Σε αυτή την περιοχή της Bougainville, μια νεαρή γυναίκα παραδοσιακά έμενε πίσω από κλειστές πόρτες κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα της πρώτης περιόδου της. Κατά τη διάρκεια αυτής της απομόνωσης, οι μεγαλύτερες αδερφές και θείες την τάιζαν tama tama και μια διατροφή βασισμένη σε φαρμακευτικά μπαχάρια. Ήταν κάτι βασισμένο στις εμπειρίες κάποιων εκ των πιο ηλικιωμένων γυναικών και γινόταν έπειτα από μεγάλη συζήτηση ανάμεσά τους σχετικά με το ποια διαδικασία έπρεπε να ακολουθηθεί για την τελετή μύησης.Δεν υπήρχε βέβαια κάποια απαίτηση από την Edwick να ακολουθήσει την εν λόγω διατροφή. Οι θείες της μπορεί να μην έφευγαν καν από το χωριό στην ηλικία της, αλλά η Edwick πηγαίνει σχολείο και δεν είχε καμία διάθεση να χάσει ένα μήνα σπουδών. Άλλωστε, δεν θεωρεί πως η γονιμότητά της είναι κάτι που πρέπει να κρύβεται. Το αντίθετο μάλιστα.
Παρακολουθούσα καθώς οι θείες της την έλουζαν με νερό, τρίβοντάς την ταυτόχρονα με διάφορα μπαχάρια και βότανα. Εκείνη τη στιγμή, εμφανίστηκε άλλη μια θεία της Edwick, η Albina. Παίζοντας τον ρόλο της cheerleader της γιορτής, άρχισε να προσποιείται την Edwick σε μικρότερη ηλικία, διακωμωδώντας της, ενώ στη συνέχεια άρχισε να με μιμείται, κοιτώντας μέσα από μια κάμερα μίας χρήσης και χρησιμοποιώντας δύο καλάμια μπαμπού σαν κιάλια. Ο κόσμος που είχε μαζευτεί την παρότρυνε πετώντας τρόφιμα προς το μέρος της και εκείνη απάντησε αρπάζοντας ένα τεράστιο ξύλο και προσποιούμενη πως ήταν όπλο και πως θα τους πυροβολούσε όλους, προτού πέσει μέσα σε ένα καροτσάκι. Καθετί που έκανε προκαλούσε στριγκλιές χαράς που ταξίδευαν στον αέρα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Στη συνέχεια και υπό την καθοδήγηση της Pauline, η Edwick «παρουσιάζεται» πάνω σε μια μακριά πλατφόρμα η οποία έχει γεμίσει από καλάθια με τρόφιμα. Ο κόσμος είχε μαζευτεί στη βάση μιας εκ των κατασκευών που αποθηκεύονταν τα τρόφιμα, όπου τα στενά συγγενικά πρόσωπα της Edwick της μιλούσαν για τις νέες της ευθύνες και για το τι έπρεπε να περιμένει από τη ζωή. Καθώς ξέσπασε ένας «πόλεμος» με φαγητά να πετάγονται προς κάθε κατεύθυνση –μέρος της τελετής ενηλικίωσης– εγώ υποχώρησα, περνώντας ανάμεσα από αναρίθμητους φίλους και συγγενείς της Edwick, με τους πάντες να τραγουδούν και να κινούνται ενιαία, κοιτώντας προς το κέντρο του μαζεμένου πλήθους. Ανάμεσα στους άντρες –που δεν λαμβάνουν ποτέ τέτοιες τιμές–, βρίσκω τον Tony να χαμογελάει πλατιά.«Η κόρη μου, όταν παντρευτεί, θα περάσει την ίδια τελετή. Και όταν κάνει παιδί θα κάνουμε άλλη μια τελετή», μου λέει. «Θα το κάνουμε αργότερα. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να φροντίσουμε τα γουρούνια και τους κήπους. Αυτό δεν σταματά ποτέ. Πρέπει να γίνουν κι άλλα αργότερα».
Το Tama tama
Η Albina