Ποια Είναι η Θέση των Κομμάτων για τις Αντιδράσεις των Σπουδαστών Καλλιτεχνικών Σχολών

Στο κλείσιμο των σχολών και την πραγματοποίηση των μαθημάτων μέσω τηλεκπαίδευσης αντιδρούν το τελευταίο διάστημα οι σπουδαστές και οι σπουδάστριες των Καλλιτεχνών Σχολών, καθώς τα μαθήματα που έχουν πρακτικό χαρακτήρα και απαιτούν παρουσία -όπως χορού, κίνησης, υποκριτικής, σκηνοθεσίας- είτε δεν πραγματοποιούνται, είτε πραγματοποιούνται από τα σαλόνια των σπιτιών τους με τεράστιες ελλείψεις και πολλές φορές κινδύνους.

Το περασμένο διάστημα φοιτητές της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας είχαν προχωρήσει σε αποστολή επιστολών, προς το Υπουργείο Πολιτισμού, εκθέτοντας τόσο τα προβλήματά τους, όσο και συγκεκριμένες προτάσεις για την επαναλειτουργία της εκάστοτε σχολής. Μάλιστα, κάποιοι φοιτητές είχαν πραγματοποιήσει κινητοποίηση έξω από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Με σύνθημα «Εμείς αρνούμαστε να γίνουμε οι καλλιτέχνες του Zoom», οι φοιτητές, μεταξύ άλλων, ζητούν την άμεση επαναλειτουργία των σχολών τους, την εξασφάλιση των κατάλληλων μέσων (μάσκες, παροχή COVID-19 test σε πρόβες και γυρίσματα και, έπειτα από συνεννόηση με τις διευθύνσεις των σχολών, ένα σωστά δομημένο πρόγραμμα και συντονισμό των μαθημάτων, με στόχο την αποφυγή συνωστισμού στη σχολή, π.χ. κυλιόμενο ωράριο) για την εύρυθμη διεξαγωγή μαθημάτων στις σχολές τους, όπως και την οικονομική ενίσχυση των σπουδαστών και τη συμπερίληψή τους στο μέτρο της μείωσης ενοικίων και στο μέτρο επιδόματος ενοικίου, όπως προβλέπεται ήδη για τους φοιτητές ΑΕΙ.

Τι λένε τα κόμματα για όλα αυτά; Πώς βλέπουν τις αντιδράσεις των φοιτητών;

Όλοι εναντίων όλων; Φτάσαμε σε αυτό το σημείο ως χώρα εδώ και λίγο καιρό. Η αίσθηση της ψυχικής κόπωσης, η έλλειψη επιπλέον συμπεριφορικών αντοχών, εμφανίζεται πλέον όχι μόνο ως αντίδραση σε όποια μέτρα ανακοινωθούν και αφορούν την πανδημία, αλλά είναι έκδηλη σε όλες τις εκφάνσεις της όποιας κοινωνικής δραστηριότητας και συμμετοχής. Μία αέναη «μυρωδιά» γκρίνιας, ακόμη και για μέτρα ανακούφισης. Ευτυχώς υπάρχουν πλέον τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης όπως και τα ψηφιακά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, και έχει δοθεί στο σύνολο, για πρώτη φορά στη γνωστή ανθρώπινη ιστορία, η δυνατότητα της ελεύθερης έκφρασης και διάδοσης όλων των απόψεων, μεθοδευμένων, χειραγωγημένων ή μη.

Έχει παρέλθει οριστικά η εποχή του κάθετου φιλτραρίσματος και της ποδηγετήσεως των ειδήσεων, των απόψεων, των τάσεων που οδηγούσαν μονοδρομημένα σε στατικές, χωρίς διάθεση αυτοβελτίωσης, κοινωνίες, τάξεις, συντεχνίες και οργανωμένες ομάδες ανθρώπων. Φυσικά χρειάζεται κατανόηση καταρχάς και στη συνέχεια υπομονή, για όλους αυτούς οι οποίοι είναι απαίδευτοι και ανέτοιμοι ακόμα να μπορέσουν να λειτουργήσουν σε αυτόν τον νέο ψηφιακό κόσμο της ελευθερίας έκφρασης, λόγω της έλλειψης σχετικής εμπειρίας. Ελευθερία έκφρασης προφανώς δεν σημαίνει ελευθεριότητα. Μία άποψη, μία πρόταση, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνει αποδεκτή απλώς επειδή εκφράστηκε κάπου, κάπως.

Οι παραπάνω θα μάθουν κι αυτοί με τη σειρά τους, τους ελάχιστους αλλά σοβαρούς κανόνες συμβίωσης, έτσι ώστε να μπορούν να συνυπάρχουν όλες οι τάσεις, απόψεις και τρόποι ζωής ταυτόχρονα. Ο βασικότερος όλων: να μην προσπαθεί καμία ομάδα, συντεχνία ή ατομικότητα να πετύχει τους στόχους της και να περάσει τα δικά της μηνύματα, αγνοώντας την περιρρέουσα κοινωνική κατάσταση και τη γενικότερη προσπάθεια που έχει καταβληθεί από το σύνολο της κοινωνίας έως εκείνη τη στιγμή.

Δεν είναι λογικό, ιδίως από νέα παιδιά με τόσο ελεύθερους, δημιουργικούς και προοδευτικούς ψυχισμούς, όπως αυτά των σπουδαστών και των φοιτητών καλλιτεχνικών σχολών, να ακούγονται αναχρονιστικά συνθήματα όπως το «εμείς αρνούμαστε να γίνουμε οι καλλιτέχνες του Zoom». Δεν είναι λογικό να μη διαπιστώνουν τον τεράστιο και με θετικό πρόσημο αγώνα που καταβάλλει η χώρα μας για να επιβιώσει από όλες τις σκληρές συνέπειες της πανδημίας. Δεν είναι λογικό να μην αναγνωρίζουν τους κόπους της χώρας μας στην προσπάθειά της να επανέλθει από τη λαίλαπα της δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Δεν είναι λογικό να μην μπορούν να δουν ότι είναι μέλη μιας ηλικιακής ομάδας η οποία θα ζήσει και θα λειτουργήσει με τα θετικά αλλά και τα αρνητικά της ψηφιακής εποχής, που όχι απλά ήρθε και θα μείνει, αλλά ήρθε και θα μπορούσε να αποτελέσει το εφαλτήριο για έναν νέο Χρυσό Δημιουργικό Αιώνα για τον περήφανο Ελληνικό Πολιτισμό μας, αν χρησιμοποιηθεί ορθά και με δημοκρατικούς κανόνες.

Παράκληση να μη σταματούν να διεκδικούν ένα καλύτερο αύριο, σεβόμενοι όμως το σύνολο του αγώνα των υπολοίπων συμπολιτών τους στο τώρα. Κανένας συγχρωτισμός αν δεν είναι κρίσιμα αναγκαίος. Καμία προσπάθεια εκμετάλλευσης της πανδημίας προς όφελός τους ή προς όφελος αλλότριων σκοπών. Δεν είναι θέμα ιδεολογίας η συστράτευση ενάντια σε καταστάσεις που επηρεάζουν το σύνολο του πλανήτη. Είναι θέμα πανανθρώπινης αλληλεγγύης.
- Σάββας Ιωακειμίδης, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Στέλεχος της Γραμματείας Παραγωγικών Τομέων της Νέας Δημοκρατίας

Εδώ και έναν ολόκληρο χρόνο έχει γίνει η πολιτική επιλογή από την κυβέρνηση να στοχοποιηθεί ο πολιτισμός ως προς τη διάδοση του COVID-19, κατατάσσοντας τους χώρους πολιτισμού στις εστίες υπερμετάδοσης. Η επιλογή για το κλείσιμο των χώρων πολιτισμού –σε αντίθεση με το άνοιγμα άλλων χώρων με πιο επικίνδυνα χαρακτηριστικά, όπως των εκκλησιών– έχει οδηγήσει αφενός στην οικονομική εξάντληση της πλειοψηφίας των ανθρώπων του πολιτισμού, αφού η στήριξή τους όλο αυτό το διάστημα δεν γίνεται με συστηματικό τρόπο αλλά μετά από συνεχείς πιέσεις προς το Υπουργείο Πολιτισμού, αφετέρου στην προβληματική διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε ό,τι αφορά τις καλλιτεχνικές σχολές.

Η τηλεκπαίδευση θα μπορούσε να αποτελέσει μια προσωρινή λύση για πανεπιστημιακές σχολές και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εφόσον είχαν εξασφαλιστεί ένα καλά οργανωμένο δίκτυο για τη διεξαγωγή των μαθημάτων από το Υπουργείο Παιδείας, αλλά και όροι ισότιμης πρόσβασης στην τηλεκπαίδευση, με την παροχή ηλεκτρονικών μέσων και φυσικά σύνδεσης στο διαδίκτυο για όσους μαθητές/τριες και φοιτητές/τριες είχαν ανάγκη. Όπως γνωρίζουμε, ούτε οι απαραίτητοι όροι εξασφαλίστηκαν, ούτε όμως η τηλεκπαίδευση είναι η κατάλληλη μέθοδος μάθησης για όλα τα αντικείμενα.

Η θέση μας σχετικά με τις αντιδράσεις των σπουδαστών/ριών των καλλιτεχνικών σχολών είναι πως έχουν κάθε λόγο να αντιδρούν και να διεκδικούν μια εκπαιδευτική διαδικασία διά ζώσης, καθώς η φοίτηση σε καλλιτεχνικές σχολές είναι άμεσα συνδεδεμένη με πρακτική εφαρμογή. Αφενός, είναι παράλογο να υποτίθεται πως κάθε σπουδαστής/στρια έχει εξασφαλισμένες τις προϋποθέσεις εξάσκησης της τέχνης του στον χώρο που ζει (μεγάλη αίθουσα, ηχομόνωση, εργαλεία κ.λπ) πέρα από τις δεδομένες ανάγκες της τηλεκπαίδευσης, αφετέρου πρόκειται για αντικείμενα που απαιτούν πολύ συχνά την ομαδική εξάσκηση (ακόμη και χωρίς άμεση επαφή) και μια συνεχή αδιαμεσολάβητη από τεχνικά μέσα εποπτεία. Η φωνή, το χρώμα, η κίνηση είναι στοιχεία που δεν μπορούν να αποδοθούν σωστά μέσα από μια κάμερα ή ένα μικρόφωνο, άρα και η διαδικασία αλληλεπίδρασης με το διδακτικό προσωπικό δεν μπορεί να έχει την ποιότητα της διά ζώσης εκπαίδευσης ούτε στο ελάχιστο.

Σε μια συνθήκη όπου το ένα lockdown διαδέχεται το άλλο, κανένα μέτρο τηλεκπαίδευσης δεν αποτελεί πια προσωρινή λύση. Με δεδομένο ότι οι καλλιτεχνικές σχολές αποτελούνται κατά πλειοψηφία από τμήματα με μικρό αριθμό συμμετεχόντων, στη λογική των εργαστηρίων, το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού μπορεί και πρέπει να εξασφαλίσει τη διά ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία, έστω κατ’ εξαίρεση, προβλέποντας καθημερινούς ελέγχους και επαρκώς μεγάλους χώρους ώστε να διεξάγονται τα μαθήματα των καλλιτεχνικών σχολών με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια για τους σπουδαστές.
- Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ

Η τηλεκπαίδευση μπήκε απότομα στη ζωή μας, αλλά σε πολλούς την κάνει δύσκολη. Πολλοί δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα, τους χώρους ή τις ταχύτητες που θα ήθελαν για να κάνουν απρόσκοπτα τη δουλειά τους. Για κάποιους, το Διαδίκτυο και η εξ αποστάσεως διδασκαλία δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ομαδική δουλειά, τη σχέση διδάσκοντα-διδασκόμενου και στην πράξη υποβαθμίζει την ποιότητα της εκπαίδευσης. Είναι αλήθεια λοιπόν, ότι οι φοιτητές και σπουδαστές των καλλιτεχνικών σχολών, που δικαίως διαμαρτύρονται, αποτελούν ξεχωριστή περίπτωση. Το αντικείμενό τους απαιτεί φυσική παρουσία. Ο χορός, η υποκριτική, η σκηνοθεσία κ.ά. απαιτούν ειδικές υποδομές και δεν μπορούν να διδαχθούν μόνο μέσα από πλατφόρμες τηλεκπαίδευσης. Οι διαμαρτυρίες τους είναι εύλογες. Από την άλλη όμως, τα μέτρα φυσικής αποστασιοποίησης είναι απαραίτητα για την προστασία της υγείας όλων. Το Υπουργείο Παιδείας μπορεί υπό προϋποθέσεις να εφαρμόσει ειδικό υγειονομικό πρωτόκολλο, μέτρα προστασίας, εκ περιτροπής διδασκαλία, κυλιόμενα ωράρια, τμήματα με λίγα άτομα, ακόμη και τακτικά τεστ σε διδάσκοντες και σπουδαστές. Σε μια περίοδο που ο πολιτισμός δοκιμάζεται από την πανδημία, αλλά και τις αποκαλύψεις του #metoo, οι επαγγελματίες, ερασιτέχνες και σπουδαστές του χώρου, χρειάζονται έμπρακτη στήριξη και όχι άλλα οριζόντια και εν πολλοίς άδικα μέτρα.
- Παναγιώτης Βλάχος, Γραμματέας Επικοινωνίας, Κίνημα Αλλαγής 

Οι σπουδαστές των Δραματικών Σχολών, των Σχολών Χορού, των Ωδείων, οι φοιτητές των Σχολών Καλών Τεχνών, όπως και όλοι οι φοιτητές, συμπληρώνουν έναν χρόνο μακριά από τη δια ζώσης εκπαίδευση, έναν χρόνο με κλειστές σχολές.

Το αίτημα των σπουδαστών είναι λογικό, δίκαιο, αναγκαίο ακόμη περισσότερο για σχολές που η δια ζώσης παρουσία, η ζωντανή πράξη, το εργαστήριο, είναι το επίκεντρο της διδασκαλίας και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την τηλεκπαίδευση.

Στην πρώτη καραντίνα υπήρχαν δραματικές σχολές που ζητούσαν από τους σπουδαστές να παίξουν στο σπίτι τους τον Άμλετ κρατώντας ένα σκουπόξυλο μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή. Μάλιστα, επειδή η πλειονότητα των δραματικών σχολών και των ωδείων είναι ιδιωτικά -υπάρχουν μόλις τρεις κρατικές και ένα ωδείο σε όλη τη χώρα- τα δίδακτρα «τρέχουν» κανονικά ακόμα κι από «απόσταση», τα ενοίκια επίσης, ενώ οι σπουδαστές αυτοί δεν έχουν καν πάσο.

Υπάρχουν σχολές, όπως η Κρατική Σχολή Χορού (ΚΣΟΤ) που και πριν την καραντίνα υπολειτουργούσε, αφού παρέμεινε για μήνες κλειστή με ευθύνη και της τωρινής και της προηγούμενης κυβέρνησης. Πολύ περισσότερο που στις σχολές χορού λειτουργούν και «φυτώρια» μαθητών μικρότερων ηλικιών που προετοιμάζονται για τις ειδικές εισαγωγικές εξετάσεις του υπουργείου.

Ακόμα, υπάρχουν ιδιωτικά εργαστήρια και σχολές που διδάσκουν από Σχέδιο (εξεταζόμενο μάθημα στις Πανελλαδικές) μέχρι και μαθήματα στα οποία εξετάζονται οι υποψήφιοι μαθητές για τα Μουσικά-Καλλιτεχνικά σχολεία. Όλα αυτά δε μπορεί να παραμένουν κλειστά, ενώ εύλογο είναι και το ερώτημα γιατί δεν καλύπτονται αυτά τα αντικείμενα από δημόσιες κρατικές δομές, όλα αυτά τα χρόνια.

Είναι ανάγκη, επίσης, να παρθούν ειδικά μέτρα ώστε να ανοίξουν οι χώροι σπουδών για σπουδαστές και φοιτητές που αυτό το διάστημα δίνουν για το πτυχίο ή το δίπλωμά τους, παρουσιάζουν τη διπλωματική τους.

Η κυβέρνηση είχε όλο το περιθώριο, από τον προηγούμενο Μάρτη, να ορίσει και να εφαρμόσει πρωτόκολλα ασφαλούς λειτουργίας σε όλες τις σχολές.

Τα πρωτόκολλα που ορίζει για μεγάλα τηλεοπτικά και κινηματογραφικά γυρίσματα, στα οποία μπορεί να συμμετέχουν ακόμη και 100 συντελεστές -εκεί δηλαδή που κρίνονται εκατομμύρια ευρώ επιχειρηματικών επενδύσεων- είναι «ρεαλιστικά», ενώ όταν πρόκειται για τις μορφωτικές ανάγκες των σπουδαστών, η λειτουργία των σχολών τους κρίνεται «αδύνατη».

Εκατοντάδες σπουδαστές σε όλη τη χώρα, φωνάζοντας «Μάθημα από το zoom, τι άλλο θα μας πουν», κινητοποιούνται, συζητούν, συντονίζονται. Διεκδικούν ουσιαστική αναβάθμιση των σπουδών τους, διεκδικούν η φωνή τους να γίνει ακόμα πιο δυνατή. Το Kόμμα μας έχει καταθέσει Επίκαιρη Ερώτηση στη Βουλή για το θέμα αυτό. Συνολικά, έμπρακτα, στεκόμαστε στο πλευρό των σπουδαστών και στηρίζουμε τις προσπάθειές τους.
- Βιβή Σιώρα, Γραμματέας της Τ.Ο. Καλλιτεχνών της ΚΟΑ του ΚΚΕ

Καθώς η κυβέρνηση έχει βγάλει όλο το μένος της αποτυχίας της διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης στον Πολιτισμό και τις αξίες που αυτός υπηρετεί, κλείνοντας οριζόντια μουσεία, γκαλερί, εκθέσεις, κινηματογράφους, θέατρα, μουσικές σκηνές, αφήνοντας χιλιάδες καλλιτέχνες αβοήθητους μπροστά στην πιο σκληρή επαγγελματική και οικονομική πραγματικότητα με καθημερινά προβλήματα επιβίωσης, με τον ίδιο τρόπο έχει αφήσει χωρίς προγραμματισμό και σχεδιασμό τα εργαστηριακά καλλιτεχνικά μαθήματα, που διατηρούν εξαιτίας της φύσης τους μια ιδιαίτερη σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία. Η καλλιτεχνική εκπαίδευση συντελείται στα εργαστήρια με τη ζωντανή παρουσία μαθητών και δασκάλων, ζώντων υποκειμένων που μετέχουν σε μία κοινή καλλιτεχνική εμπειρία. Οι τέχνες είναι βιωματικές, δεν είναι συσσώρευση νεκρής γνώσης και δεν μπορούν να διδαχτούν από απόσταση. Ένα ειδικό πρόβλημα στις καλλιτεχνικές σχολές είναι οι πτυχιακές εργασίες. Με ποιο τρόπο μπορεί να υπάρξει ομαλή μετάβαση στο πτυχίο, όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα της δια ζώσης παρουσίασης από τον κάθε φοιτητή;

Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις καλλιτεχνικές σχολές, βέβαια. Είναι κοινό με πολλές άλλες σχολές που προϋποθέτουν εργαστήρια, στους τομείς της Υγείας, των Θετικών Επιστημών κ.ά. όπως σημειώνει και η Σύγκλητος του ΕΚΠΑ σε πρόσφατη συνεδρίασή της.

Σήμερα, τόσο από τη μεριά των φοιτητών όσο και από τη μεριά των καθηγητών, η πρόσβαση στην εκπαίδευση έχει αποκτήσει ακόμα πιο σκληρό ταξικό χαρακτήρα με χαμένες ευκαιρίες και ανισότητες, αφού όλη η εκπαίδευση γίνεται με ανεπαρκή τεχνικά εργαλεία και μόνο για όσους διαθέτουν πρόσβαση και γνώση της ψηφιακής τεχνολογίας.

Το οριζόντιο κλείσιμο τον καλλιτεχνικών σχολών οδηγεί μοιραία στην υποβάθμιση των καλλιτεχνικών πανεπιστημίων, τα οποία ήδη έχουν υποστεί βαριά υποτίμηση και περιφρόνηση από την κυβέρνηση Μητσοτάκη με την κατάργηση των Εικαστικών στο σχολείο, την υποτυπώδη διδασκαλία της Μουσικής και της Θεατρικής Τέχνης, αλλά και την υποχρηματοδότηση των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης.

Η άποψή μας στο ΜέΡΑ25 είναι ότι τα Πανεπιστήμια θα έπρεπε να είναι ανοιχτά και σε συνεργασία με τους υγειονομικούς επιστήμονες να έχουν ορίσει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να διασφαλιστεί η υγεία της κοινότητας.

Η κυβέρνηση όπως και σε τόσα άλλα πεδία εργαλειοποιεί την πανδημική κρίση, πρώτον, για να εγκαταστήσει την καταστολή προς την ακαδημαϊκή κοινότητα, έχοντας βάλει στόχο να επιτεθεί σε όλα τα ελευθεριακά σύμβολα και, δεύτερον, επιχειρεί να υποβαθμίσει τα ιδρύματα οδηγώντας τους φοιτητές στην ιδιωτική εκπαίδευση ή βάζοντας με πλάγιο τρόπο τους ιδιώτες στα μέχρι σήμερα δημόσια ιδρύματα.

Αυτό που πραγματικά τρέμει η κυβέρνηση είναι ότι τα πανεπιστήμια δεν θα πάψουν να υπηρετούν το ρόλο που έχουν από τη γέννησή τους, δηλαδή την προαγωγή του ελεύθερου λόγου.
- Νίκος Καναρέλης, Συντονιστής Τομέα Πολιτισμού ΜέΡΑ25

Περισσότερα από το VICE

Οργή στο Μαξίμου, Κόντρα στην Κουμουνδούρου

Μιλήσαμε με Γάλλους "Libertins" που Οργανώνουν Όργια μες στην Πανδημία

Μπορείς να Δοκιμάσεις Bondage για να Αντιμετωπίσεις το Άγχος σου

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.