Ο Πολωνός Πυγμάχος που Έπαιζε Μποξ στο Άουσβιτς για να Επιβιώσει

Η 27η Ιανουαρίου του 2020 ήταν η 75ή επέτειος της απελευθέρωσης του Άουσβιτς-Μπιρκενάου. Μεταξύ 1940 και 1945, οι Ναζί σκότωσαν 1,1 εκατομμύρια ανθρώπους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, ανάμεσά τους σχεδόν 1 εκατομμύριο Εβραίους.

Ένας από τους πρώτους κρατούμενους ήταν ο 23 Πολωνός μποξέρ, Tadeusz "Teddy" Pietrzykowski. Πριν από τον πόλεμο, ο Teddy είχε βγει δεύτερος στο πρωτάθλημα στην κατηγορία των 54 κιλών στην Πολωνία και πρωταθλητής της Βαρσοβίας. Όσο κρατείτο, αναγκάστηκε να κάνει δεκάδες αγώνες.

O Dr Karol Nawrocki είναι ο διευθυντής στο Μουσείου Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο Γκντανσκ της Πολωνίας. Μίλησα μαζί του (πρώην πρωταθλητής μποξ κι αυτός) για τη ζωή του Teddy και τη σκληρότητα του μποξ στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

VICE: Πότε ανακάλυψε το μποξ ο Teddy;
Dr Karol Nawrocki: Στην εφηβεία του, αν και ξέρουμε ότι τότε προτιμούσε το ποδόσφαιρο. Ο Teddy άφησε σημειώσεις για τις προπονήσεις του, που μας λένε πώς ανέπτυσσε τακτικές και τεχνική. Ο προπονητής του ήταν ο Feliks "Papa" Stamm, που μεγάλωσε γενιές μποξέρ, πριν και μετά τον Β’ Παγκόσμιο.

Και μετά ήρθε ο πόλεμος.
Ακριβώς. Στις 8 Σεπτεμβρίου του 1939, ο Pietrzykowski υπερασπιζόταν τη Βαρσοβία – την πατρίδα του. Πολεμούσε στο πυροβολικό. Θα έλεγες ότι δεν υπερασπιζόταν μόνο τη χώρα αλλά και το σπίτι του, τον δρόμο του, τους στενούς του συγγενείς και ανθρώπους που ήξερε.

Μετά την παράδοση του πολωνικού στρατού, αναγκάστηκε να διαφύγει. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί, στα σύνορα Ουγγαρίας Γιουγκοσλαβίας. Ήταν 23 ετών. Τον έστειλαν φυλακή στη Μουζίνα, έπειτα στο Νόβι Σαζ και στο Τάρνοου. Έπειτα μεταφέρθηκε στο Άουσβιτς, με την πρώτη μαζική μεταφορά. Ο αριθμός του ήταν το 77.

Πώς προέκυψε ο πρώτος του αγώνας;
Δεν ξεκίνησε αμέσως το μποξ – στην αρχή του ανέθεσαν δουλειά σε ένα τσαγκάρικο. Η καλή φυσική του κατάσταση τον βοήθησε να επιβιώσει από τη σκληρή δουλειά. Ο πρώτος του αντίπαλος ήταν ο Walter Dünning, ένας Γερμανός κρατούμενος, που πριν από τον πόλεμο ήταν δεύτερος στο πρωτάθλημα μεσαίων βαρών της Γερμανίας. Αυτό συνέβη τον Μάρτιο του 1941.

Οι συγκρατούμενοι του Dünning πρότειναν, αν του άρεσε, να χτυπάει τους άλλους, να δοκιμάσει να αγωνιστεί ενάντια στον Pietrzykowski. Ο Dünning ήταν 70κιλά, ο Pietrzykowski 40. Ο αγώνας έγινε με τα γάντια εργασίας τους. Ο Dünning, όταν συνειδητοποίησε ότι έχανε, σταμάτησε τον αγώνα και ο Pietrzykowski πήρε ως βραβείο μια φραντζόλα ψωμί και μια πλάκα μαργαρίνη. Τα μοιράστηκε με τους συγκρατούμενούς του.

Πόσους αγώνες έκανε ο Pietrzykowski στο Άουσβιτς;
Έχουμε υπόψη μας 40 με 60 αγώνες μποξ. Έχασε μόνο έναν – από έναν Ολλανδό Εβραίο, τον Leu Sanders. Και κέρδισε στο rematch. Θα ήθελα να επισημάνω ότι παρόλο που τώρα μας γοητεύει η ιστορία του μποξ στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αυτοί οι αγώνες είναι απόδειξη της καθαρής βαρβαρότητας των ανθρώπων που έχτισαν και διεύθυναν τα στρατόπεδα. Ο Teddy ήταν αναγκασμένος να μάχεται ενάντια σε άλλους κρατούμενους –πολλοί εκ των οποίων ήταν συμπατριώτες του– για απομεινάρια φαγητού. Ήταν η ευκαιρία του για επιβίωση. Αλλά θέλω να πιστεύω ότι αυτοί οι αγώνες ήταν σαν μετάγγιση ελπίδας σε ένα μέρος δίχως ελπίδα. Ένας Πολωνός έδερνε έναν Γερμνό σε ένα ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, μπρος στον ανείπωτο τρόμο.

Ο Teddy έγινε μέλος του κινήματος αντίστασης στο Άουσβιτς, σύμφωνα με τον ίδιο.
Ναι, συνεργαζόταν με τον λοχαγό του ιππικού Witold Pilecki, που μπήκε εθελοντικά στο στρατόπεδο με ψεύτικο όνομα για να βρει αποδείξεις για τα ναζιστικά εγκλήματα και να οργανώσει την αντίσταση. Ο Pilecki ανέφερε τον Pietrzykowski ως μποξέρ που μοιραζόταν το φαγητό που κέρδιζε με άλλα μέλη της αντίστασης.

Και το Άουσβιτς δεν ήταν το μόνο στρατόπεδο που έδωσε αγώνες ο Pietrzykowski.
Σωστά. Στις 14 Μαρτίου 1943 τοποθετήθηκε στο στρατόπεδο Νόιενγκαμε κοντά στο Αμβούργο, όπου έκανε περίπου 20 αγώνες, και μετά στο Μπέργκεν-Μπέλζεν όπου τελικά ελευθερώθηκε από βρετανούς στρατιώτες.

Τι απέγινε μετά την απελεύθερωση;
Μπήκε στο πολωνικό πρώτο ένοπλο τάγμα υπό τον στρατηγό Maczek, ως coach άθλησης. Έπειτα επέστρεψε στην Πολωνία και έγινε καθηγητής φυσικής αγωγής στο Μπιέλσκο-Μπιάλα. Δεν επιδίωξε καριέρα ως μποξέρ – αφοσιώθηκε στο να δουλεύει με νέους. Σε ένα από τα γυμναστήρια που δούλεψε, είχε γράψει ένα ενθαρρυντικό σλόγκαν για τους μαθητές στον τοίχο: Να είσαι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου.

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.

Περισσότερα από το VICE

«Δεν με Ένοιαζε να Βρω Λεφτά για να Φάω» - Η Ιστορία Ενός Πρώην Χρήστη Ηρωίνης

«Δεν Είναι μία Δουλειά που Κάνεις Μέχρι τα 75» - Μια Ελληνίδα Σεξεργάτρια στη Γερμανία

«Άρχισαν να με Xτυπάνε σε Όλο το Σώμα» - Ήρωες Είναι τα Θύματα που Στάθηκαν Όρθια