Τα πλαστικά απόβλητα είναι παντού. Σωματίδιά τους έχουν εντοπιστεί στον αέρα που αναπνέουμε, το φαγητό που τρώμε, ακόμη και στο αίμα μας. Η ανθρώπινη κατανάλωση και η απόρριψη πλαστικών προϊόντων έχει επίσης μολύνει οικοτόπους σε όλο τον πλανήτη και σχεδόν κάθε γωνιά των θαλασσών, κι αυτό είναι ιδιαίτερα καταστροφικό επειδή τα πλαστικά κάνουν αιώνες ή και χιλιοετίες να βιοδιασπαστούν.
Δεδομένου ότι η ρύπανση από πλαστικά αναμένεται να αυξηθεί τις επόμενες δεκαετίες, υπάρχει μεγάλη ανάγκη να εφαρμόσουμε βιώσιμες διαδικασίες ανακύκλωσης για αυτά τα απόβλητα, που περιλαμβάνουν το συνηθισμένο υλικό πολυστυρένιο που χρησιμοποιείται για να φτιαχτεί το Styrofoam. Και εδώ έρχονται τα υπερσκουλήκια.
Videos by VICE
Οι επιστήμονες έχουν δείξει ότι οι προνύμφες του είδους zophobas morio, γνωστά ως υπερσκουλήκια, μπορούν να επιβιώσουν τρώγοντας πολυστυρένιο χάρη στα μικρόβια στο έντερό τους, ένα εύρημα που θα «δώσει μια βάση για μελλοντικές έρευνες στην ανακύκλωση πλαστικών αποβλήτων», σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη στο Microbial Genomics.
«Οι προνύμφες έχουν καλό ιστορικό στην καταστροφή και βρώση πλαστικών», λέει ο Chris Rinke, καθηγητής στο Australian Center for Ecogenomics (ACE) στο Πανεπιστήμιο Κουίνσλαντ και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, μέσω email. «Αρχικές μελέτες, από άλλους συγγραφείς έχουν δείξει ότι κάποια είδη σκουληκιών μπορούν να φάνε πλαστικό, έτσι σκεφτήκαμε ότι αν αυτές οι μικρότερες προνύμφες μπορούν να το κάνουν, τότε τα μεγάλα υπερσκουλήκια (που φτάνουν τα 5,5 εκατοστά) μπορεί να είναι ακόμη πιο αποτελεσματικά».
«Στα υπερσκουλήκια αρέσει πολύ απ’ ό,τι φαίνεται το πολυστυρένιο», συμπληρώνει. «Δεν ξέραμε αν μπορούσαν να επιβιώσουν μόνο με αυτό αλλά είχαμε μεγάλες ελπίδες».
Για να καταλήξουν σε αυτό το συμπέρασμα, ο Rinke και οι συνάδελφοί του χώρισαν 171 υπερσκουλήκια σε τρεις ομάδες με διαφορετική διατροφή: η μια ομάδα έτρωγε πολυστυρένιο, η άλλη πίτουρο και η τρίτη υποβλήθηκε σε αυστηρή νηστεία. Στην ομάδα της νηστείας υπήρξαν περιπτώσεις κανιβαλισμού έτσι τα βάλανε χωριστά ενώ τα άλλα ήταν μαζί.
Η ομάδα παρακολουθούσε τα σκουλήκια και χρησιμοποίησε αλληλουχία γονιδίων για να αναγνωρίσει πολλούς από τους γενετικούς δρόμους που σχετίζονται με την ικανότητα βρώσης πλαστικού. Έτσι το πείραμα έδωσε «την πρώτη μεταγονιδιωματική ανάλυση μικροβιώματος εντόμων σε σχέση με το πλαστικό», σύμφωνα με τη μελέτη.
Τα υπερσκουλήκια είναι ανθεκτικά πλάσματα και 95% κάθε ομάδας επιβίωσαν. Τα σκουλήκια που έτρωγαν πίτουρο πήραν το περισσότερο βάρος, αλλά όσα έτρωγαν πολυστερένιο επίσης βάρυναν οριακά περισσότερο και ήταν πιο δραστήρια από τα πεινασμένα σκουλήκια, πράγμα που δείχνει ότι είχαν μια κάποια θρέψη από τα πλαστικά απόβλητα – αν και υπήρξε κόστος για την υγεία τους.
«Τα υπερσκουλήκια που έτρωγαν πολυστυρένιο πήραν λίγο βάρος και η ποικιλότητα στο μικροβίωμα του εντέρου τους μειώθηκε, και τα δύο ενδείξεις ότι το πολυστυερένιο, όπως ήταν αναμενόμενο, είναι κακή διατροφή», λέει ο Rinke. «Επίσης βρήκαμε στοιχεία πιθανών παθογόνων βακτηρίων, που δείχνει ότι το πολυστυρένιο έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των σκουληκιών.
Ενώ τα υπερσκουλήκια μπορεί να παίζουν ρόλο στη μείωση των πλαστικών αποβλήτων, ο Rinke επισημαίνει ότι το σημαντικό είναι το μικροβίωμα του εντέρου τους, γιατί τα πεπτικά μυστικά μπορούν να αντιγραφούν και να αξιοποιηθούν σε μεγάλη κλίμακα για χρήση σε βιοαντιδραστήρες και άλλες εγκαταστάσεις επεξεργασίας πλαστικού.
«Έχουμε πλέον έναν κατάλογο όλων των βακτηριακών ενζύμων που είναι κωδικοποιημένα στο έντερο του υπερσκουληκιού και σκοπεύουμε να ερευνήσουμε περαιτέρω τα ένζυμα με ικανότητες εκφυλισμού του πολυστυρένιου», είπε ο Rinke. «Θα τα χαρακτηρίσουμε με περισσότερη λεπτομέρεια τα επόμενα χρόνια για να βρούμε τα πιο αποτελεσματικά ένζυμα, που μπορούν να βελτιωθούν ακόμα περισσότερο με τροποποίηση ενζύμων».
«Στο τέλος θέλουμε να βγάλουμε τα υπερσκουλήκια από την εξίσωση και να τεμαχίζουμε μηχανικά τα πλαστικά απόβλητα, και στη συνέχεια να γίνεται μικροβιακός εκφυλισμός στους βιοαντιδραστήρες και μικροβιακή παραγωγή ενώσεων ανώτερης αξίας όπως βιοπλαστικό», καταλήγει. «Αυτή η προσέγγιση θα κάνει την ανακύκλωση πλαστικού πιο οικονομικά εφικτή και θα δώσει μεγαλύτερο κίνητρο».
Περισσότερα από το VICE
Τουρίστες Απαντούν αν θα Πήγαιναν στο Άμστερνταμ σε Περίπτωση που Απαγόρευε το Χόρτο
Khay Be: Το “Pyro” Album, η Ζωή στην Αγγλία και το West Coast Rap
Φωτογραφίες Ανθρώπων που Ζουν Δίπλα στα Μεγαλύτερα Εργοστάσια Ενέργειας της Ευρώπη