Η Μεγάλη Συνάντηση του Ελληνικού Graffiti, 25 Χρόνια Μετά το Ιστορικό Hall of Fame της Καλαμαριάς

Τον Σεπτέμβριο του 1995 καταγράφεται στη Θεσσαλονίκη ένα γεγονός-σταθμός στην ελληνική hip hip ιστορία: Το πρώτο graffiti jam στο γήπεδο του Απόλλωνα στην Καλαμαριά. Writers από την Αθήνα και άλλες περιοχές, παρά τα υποτυπώδη μέσα επικοινωνίας της εποχής, συναντιούνται για πρώτη φορά στην οδό Χηλής, φυσική «έδρα» και έκτοτε hall of fame των Skra Ghetto Boys (SGB). Αυτό που συμβαίνει είναι τόσο αυθόρμητο και μαζικό, ώστε η αστυνομία και ο δήμος νομίζουν ότι οι πιτσιρικάδες έχουν πάρει άδεια για να καλύψουν με χρώμα εκατοντάδες μέτρα τοίχου.

Υπάρχει μια ιστορική φωτογραφία από το ’95. Ένα oldschool περιπολικό σταματά στη Χηλής για να δει τι ακριβώς συμβαίνει. Μπροστά έχει βγει ο Jasone των SGB -θρασύς πιτσιρικάς τότε και σήμερα μια από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες της ελληνικής hip hop σκηνής -για να τους πει κάτι στο στιλ, «εμείς βάφουμε εδώ, να και η ταυτότητά μου». Πίσω του διακρίνονται τρεις επίσης πιτσιρικάδες, που αγνοούν εντελώς το περιπολικό – ο μεσαίος είναι ο Αρτέμης των TXC.

Η Χηλής βάφεται πέρα ως πέρα εκείνη τη μέρα. Την επομένη οι εφημερίδες γράφουν «Η Καλαμαριά έγινε Νέα Υόρκη». Το jam του ’95 ήταν η θρυαλλίδα για την ενηλικίωση και τη γιγάντωση της ελληνικής σκηνής graffiti. Έκτοτε, έτρεξε πολύ νερό στο αυλάκι. Τοίχοι καλύφθηκαν με τόνους μπογιάς, τρένα βάφτηκαν σε βραδιές τελικών Μουντιάλ, crew μεγαλούργησαν και άλλα διαλύθηκαν, ήρθαν διακρίσεις, κόντρες, τελειοποίηση του στιλ, εντέλει απέραντος σεβασμός και αναγνωρίσιμα spot σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Οι πιτσιρικάδες του ’95 μεγάλωσαν, όμως «τραγουδούν» ακόμα. Είκοσι πέντε χρόνια μετά, οι writers θα βρεθούν ξανά εκεί όπου ξεκίνησαν όλα, για το πολυαναμενόμενο Sunday Styles Jam, το Σαββατοκύριακο 18-19 Ιουλίου στη Θεσσαλονίκη. Συνάντησα τον εγκέφαλο πίσω από το ιστορικό σμίξιμο, τον μεγάλο Jasone των SGB, για να πιάσουμε την ιστορία από την αρχή.

«Όταν ήμουν πιτσιρικάς και κυκλοφορούσα στην Καλαμαριά, το γήπεδο το έβλεπα σαν ζαχαρωτό. Ήθελα να είναι όλο τίγκα χρώμα, γραμμές, graffiti, έτσι το ονειρεύτηκα. Κι έτσι κάναμε το πρώτο jam», λέει στο VICE. Για τους σημερινούς ακούγεται σαν παραμύθι, όμως την εποχή πριν το Ίντερνετ και τα social media, οι Βόρειοι γκραφιτάδες δεν είχαν επαφή με τους Αθηναίους ομότεχνούς τους.

«Οι TXC ήταν ήδη κίνημα στην Αθήνα. Η μπάντα έκανε τα live στο An στα Εξάρχεια και γύρω από τον βασικό πυρήνα είχε δημιουργηθεί ένα ολόκληρο κίνημα. Θυμάμαι κάποια στιγμή είχα ρωτήσει τον Αρτέμη, "Ωραίο tag, ποιος είναι;" και μου απάντησε "Δεν τους ξέρω όλους, έχει ξεφύγει το πράγμα"», λέει ο Jasone.

«Στη Θεσσαλονίκη δεν υπήρχε αυτό, για παράδειγμα να υπογράφει κάποιος στις δυτικές συνοικίες ως SGΒ χωρίς να τον ξέρουμε. Εμείς βγάλαμε το SGB για να μη γράφουμε ένα-ένα τα ονόματά μας στον τοίχο. Κάναμε ένα κομμάτι τρία μέτρα και ξοδεύαμε άλλα τόσα σπρέι για 30 ονόματα. Δεν θα είχαμε την επόμενη μέρα να βάψουμε, επομένως είπαμε "τέρμα, τώρα SGB"».

VICE Video: Μέχρι την Κορυφή

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Βόρειοι και Νότιοι συναντήθηκαν για πρώτη φορά τυχαία το καλοκαίρι του ’93 στην Πάρο. «Εμείς επιστρέφαμε Θεσσαλονίκη κι εκείνοι Αθήνα. Καθόμασταν στο λιμάνι και είδαμε δίπλα κάτι τύπους σαν κι εμάς, με καπέλα, φαρδιά παντελόνια και καρό πουκάμισα. Εμείς είμασταν περισσότερο funk, σε στιλ RUN-DMC κι εκείνοι περισσότερο Cypress Hill, όμως το πιάσαμε αμέσως», θυμάται ο Jasone.

«Πιάνω κουβέντα με τον Woozy, τον ρωτάω "σας βλέπω με walkman, sneakers - τι φάση;"» και μου λέει, "να, είμαστε οι TXC, κάνουμε hip-hop, graffiti". Είχαμε ήδη δύο mixtape ακυκλοφόρητα, αυτοί είχαν προχωρήσει με live, πιο οργανωμένα. "Έλα ρε, κι εμείς τα ίδια κάνουμε", είπα. Κουβαλούσαμε και δυο-τρία μικρά άλμπουμ με φωτογραφίες από κομμάτια graffiti, ας πούμε το κινητό της εποχής. Λέγαμε, "Πάμε στην Πάρο, θα σκάσει κανένας τουρίστας, μην ξεφτιλιστούμε, να έχουμε να δείξουμε τι κάνουμε"».

«Ανταλλάσσουμε, λοιπόν, διευθύνσεις και φεύγουμε για τις πόλεις μας. Κι αρχίζουμε να στέλνουμε για δυο χρόνια με ταχυδρομείο φακέλους με φωτογραφίες, οι μεν στους δε και αντίστροφα. Βάφαμε και στέλναμε. Υπήρχε ευγενής άμιλλα και ωραίο beef, τύπου "πάρτε 20 φωτογραφίες και μια κασέτα, πάρτε κι εσείς τα δικά μας". Στέλναμε τον φάκελο και την επόμενη βάφαμε έναν καινούριο τοίχο και λέγαμε, "όχι ρε γαμώτο, αυτό έπρεπε να στείλουμε"».

Στις αρχές των 90's υπήρχε ένα είδος μάρκετινγκ. «Δεν τα στέλναμε όλα αμέσως, κρατούσαμε κάβα. Είχαμε κάνει ένα τεράστιο κομμάτι σε σχολείο στην Παπαναστασίου, βάλαμε τα δυνατά μας. Την άνοιξη του ‘95 ανεβαίνει με πενταήμερη στη Θεσσαλονίκη ο Tare, Ελληνο-γάλλος, TXC τότε και μεγάλος γκραφιτάς. Βλέπει τον τοίχο ζωντανά και μας ρωτάει, "Αυτό γιατί δεν το ‘χουμε δει;" Κατεβαίνει Αθήνα και λέει, "μάγκες, οι άλλοι πάνω έχουν ξεφύγει"».

Ο Jasone σκέφτηκε ότι ήρθε η ώρα για τη μεγάλη συνάντηση. «Είχαμε δυο γνωριμίες τότε στο Κέντρο Νεότητας στην Καλαμαριά. Χρησιμοποιήσαμε τα ονόματά τους, χωρίς να πάρουμε καμία άδεια. Είπαμε ότι θα πάμε να βάψουμε όλοι μαζί κι ό,τι θέλει ας γίνει. "Αν πάμε όλοι μαζί, δεν θα μας πει κανένας τίποτα. Αν γίνει πέσιμο, βγάζω εγώ ταυτότητα"», λέει. Τύπωσαν 20 αφίσες και τις κόλλησαν σε πέντε σχολεία, έπεσαν και τα τηλέφωνα στην Αθήνα και λίγες μέρες αργότερα οι Νότιοι ανέβηκαν με το τρένο.

Ήταν τόσο μεγάλο αυτό που έγινε, ώστε όταν εμφανίστηκε η αστυνομία και ο δήμαρχος όλοι ήταν σίγουροι ότι υπήρχε άδεια για να βαφτεί το γήπεδο του Απόλλωνα πέρα ως πέρα. «Ήταν γεγονός, κάτι σαν το πρώτο three peat των Bulls, έτσι έγραψε η ιστορία», λέει ο Jasone. «Βάφαμε όλοι μέρα και ήταν εντελώς πρωτόγνωρο ότι το κάναμε μέρα μεσημέρι και όχι το βράδυ. Η κάβλα ήταν πάνω από το κεφάλι μας. Δεν ήταν μόνο οι Αθηναίοι, εκείνη τη μέρα γνωρίσαμε και άλλα crews που έβαφαν στη Θεσσαλονίκη και τα ξέραμε μόνο ως υπογραφές».

«Τι έχει αλλάξει 25 χρόνια μετά;», τον ρωτώ. «Αρχικά, δεν υπάρχει υπομονή, είναι όλα fast food, όλοι θέλουν να γίνουν γνωστοί σε μια μέρα επειδή κάνουν ένα story στο Instagram. Και δεύτερον υπάρχει βαρεμάρα, είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους. Τους ξεσήκωσα όλους για το jam, γιατί γύρισε το μυαλό μου στην καραντίνα. Ήμουν στο σπίτι κι έβαλα να ψήσουμε με την οικογένεια. Κάνω στον γιο μου, "πήγαινε να φέρεις πέντε λεμόνια και τρεις ντομάτες". Και μου λέει τη μαγική λέξη, "βαριέμαι". Τρελάθηκα».

Το ίδιο βράδυ μίλησε με έναν παλιό φίλο στην Αθήνα. «Σκέφτομαι να ξανακάνω το jam στη Χηλής, έχω βρει και το λογότυπο: Sunday Styles. Πρέπει να ξαναβγεί ο κόσμος στον δρόμο», του είπε. Την άλλη μέρα το λογότυπο ήταν έτοιμο, φτιάχτηκε μια σελίδα στο Instagram όπου άρχισαν να ανεβαίνουν φωτογραφίες από τα παλιά και στάλθηκε ένα κείμενο σε συγκεκριμένα άτομα. Δίχως χορηγούς και με λίγες συλλεκτικές αφίσες, το πάρτι οργανώθηκε για το διήμερο 18-19 Ιουλίου 2020.

«Δυο μήνες πέρασαν από τότε κι ο γιος μου πούλησε το Playstation, έγινε ο καλύτερος BMXάς κι έχει μπει στο breakdance crew, τους γνωστούς Black Out», λέει ο Jasone και γελούν τα μάτια του. «Όλα είναι δρόμος, όλα είναι τέχνη. Για να είμαστε και επίκαιροι, θα φοράμε και μάσκες, όπως κάναμε πάντα, κι όχι τίποτα ψεύτικες, 150 ευρώ τα δύο φίλτρα».

Το Σαββατοκύριακο αναμένεται να συναντηθούν στη Θεσσαλονίκη βαριά χαρτιά. Από την πόλη, οι SGB, NBC, MWC, PTA, Will Team, Black Out, DIRTYroses crew, StyleMatters posse, PWF, wof, Kool Kids, από Αθήνα οι TXC, Divisions, FSB, Hit, Fix, DFP, Heroes, OFK, LiFO, Giants, S-Kids, STC, επαρχία με Yakuza, MIB, KFB, boomBOXlovers, flowJob και πολλα αλλά, ακόμη και αντιπροσωπεία των ΑΒC από το εξωτερικό.

Ό,τι μένει ακίνητο, βάφεται. Αγνό, παρθένο graffiti.

Ακουλουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.

Περισσότερα από το VICE

Τα «Τριάρια» στον Κολωνό και τα Σεπόλια Πωλούνται 280.000 Ευρώ σε Κινέζους

Ένα Πρόγραμμα στην Καβάλα Θέλει να «Αναμορφώσει» τους Δράστες Ενδοοικογενειακής Βίας

Ο Grizzle Ραπάρει Παρομοιάζοντας τους Ανθρώπους με Ποντίκια