Φωτογραφία από VICE
Κείμενο: Τζένη Τσιροπούλου
Η Αλόννησος, το λιλιπούτειο νησί των Σποράδων, ξεκινά από 1η Δεκεμβρίου μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία, καταργώντας σε όλο το νησί τις πλαστικές σακούλες. Ένας από τους «τελευταίους οικολογικούς παραδείσους», με τη στήριξη των κατοίκων της, επιδιώκει να ενδυναμώσει τον οικολογικό τουρισμό της και πάνω από όλα να αποτελέσει παράδειγμα στην αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών μας. Αν τα καταφέρει, η Αλόννησος θα είναι το πρώτο νησί χωρίς πλαστικές σακούλες.
Η ιδέα γεννήθηκε το Μάιο του 2015 όταν ο δήμαρχος του νησιού, Πέτρος Βαφίνης, συμμετείχε σε συνέδριο στη Σαντορίνη για την ανακύκλωση στα νησιά. «Εκεί κάποιος ομιλητής μίλησε για το χρόνο ζωής της πλαστικής σακούλας, λέγοντας ότι χρειάζεται 450-500 χρόνια για να διασπαστεί. Αυτό δεν το γνώριζα και με σόκαρε. Σκέφτηκα ότι τη δική μου σακούλα θα την έχουν οι επόμενες δεκατέσσερις γενιές. Επίσης, υπάρχει και Κοινοτική Οδηγία που προβλέπει σταδιακά μέχρι το 2020 τη μείωση της πλαστικής σακούλας και είπαμε, γιατί να μην την καταργήσουμε από τώρα;» μου εξηγεί. Στις πρώτες διαβουλεύσεις, με δασκάλους, καθηγητές και καταστηματάρχες ο Δήμαρχος βρήκε «ευήκοα ώτα» και το θετικό κλίμα του έδωσε κουράγιο να υλοποιήσει την πρωτοβουλία.
Με αρωγούς την περιβαλλοντική οργάνωση MOm-Monachus Monachus και το Δίκτυο Μεσόγειος SOS καθώς και χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Thalassa, σε λίγες μέρες από τώρα, η τοπική αρχή θα διανείμει 2.000 πάνινες τσάντες πολλαπλών χρήσεων στους κατοίκους της Αλοννήσου ώστε να τους ενθαρρύνει στην εκκίνηση της μεγάλης αλλαγής.
Εελοντικός καθαρισμός στην Αλόννησο στο πλαίσιο του plastic-bag free.
«Είμαστε πανέτοιμοι. Τις πρώτες 3-4 μέρες θα υπάρχουν ομάδες, και εγώ μαζί τους, έξω από όλα τα καταστήματα της Αλόννησου ώστε να διανείμουμε τις πάνινες σακούλες στους δημότες και ενημερωτικό υλικό. Θα οργανωθούμε ακόμα πιο εντατικά τη θερινή περίοδο όπου θα έχουμε τους πρώτους τουρίστες» μου λέει ο δήμαρχος με ενθουσιασμό. Στην εκστρατεία, μεγάλος σύμμαχος θα είναι τα σχολεία και οι μαθητές, οι οποίοι θα συμμετέχουν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των κατοίκων που θα γίνεται στο δρόμο.
Η MOm, με μακροχρόνια παρουσία στην Αλόννησο με ερευνητικά προγράμματα, αναλαμβάνει την ενημέρωση των επισκεπτών κατά τη θερινή περίοδο και όπως μου λέει ο βιολόγος και συντονιστής της οργάνωσης, Παναγιώτης Δενδρινός, το εγχείρημα θα συνδυαστεί και με εθελοντικές δράσεις καθαρισμού παραλιών από τις πλαστικές σακούλες. «Θέλαμε το εγχείρημα να ξεκινήσει συμβολικά από την Αλόννησο επειδή υπάρχει το Θαλάσσιο Πάρκο με τις φώκιες Monachus-monachus αλλά έχουν ήδη ενδιαφερθεί κι άλλα νησιά, όπως η Νίσυρος και η Ανάφη. Αυτός ήταν και ο στόχος μας» τονίζει ο κ. Δενδρινός, επισημαίνοντας ότι η μεγαλύτερη δυσκολία είναι η αλλαγή της νοοτροπίας μας.
Στο πλαίσιο της μεταβατικής περιόδου, όλα τα σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα σταμάτησαν να παραγγέλνουν πλαστικές σακούλες από τις αρχές Ιουνίου ώστε να υπάρχει σήμερα το ελάχιστο δυνατό στοκ. Προμηθεύτηκαν ανακυκλώσιμες σακούλες πολλαπλών χρήσεων, φιλικές προς το περιβάλλον, οι οποίες θα πωλούνται στα ταμεία τους 0,80 η μικρή και 1 ευρώ η μεγάλη.
Αυτές οι υφασμάτινες τσάντες θα αντικαταστήσουν τις πλαστικές
Στην πρωτεύουσα του νησιού, οι καταστηματάρχες στάθηκαν στο πλευρό του δημάρχου με ζήλο αλλά όσο η 1η Δεκεμβρίου πλησιάζει δε λείπει ούτε η αγωνία ούτε η γκρίνια. «Είναι πολύ καλή πρωτοβουλία για τον τόπο. Αυτό που βλέπουμε εμείς στα ταμεία είναι ότι βάζουμε ένα γάλα στη μια σακούλα, το άλλο γάλα σε άλλη σακούλα και παίρνουμε και δέκα παραπάνω για τα σκουπίδια. Εμείς θέλουμε να αποφευχθεί αυτό. Ως νοικοκυρά έκανα κι εγώ αλόγιστη χρήση. Από τότε που μας ανακοίνωσαν την ιδέα προσπαθώ ήδη να το βάλω στη ζωή μου, αν και ειλικρινά, ακόμα απλώνω το χέρι να πάρω την πλαστική σακούλα» παραδέχεται η Κωνσταντίνα Πάππου, ιδιοκτήτρια κεντρικού σούπερ μάρκετ στο Πατητήρι Αλόννησου «Κάποιοι γκρινιάζουν 'πώς θα θυμάμαι συνέχεια να παίρνω την πάνινη τσάντα;' ή φοβόμαστε ότι δε θα θέλουν να πληρώσουν για τη σακούλα πολλαπλών χρήσεων. Γιατί όμως όταν πάμε σε πολυκαταστήματα όπου υποχρεωνόμαστε να πληρώσουμε τη σακούλα το δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα;» συμπληρώνει ενώ κρύβει πια στην άκρη τις λιγοστές πλαστικές σακούλες που έχουν απομείνει στο ταμείο της.
Στο ήρεμο νησάκι που ανήκει στο δίκτυο Natura και βρίσκεται στην καρδιά του Θαλάσσιου Πάρκου Βορείων Σποράδων, «το περιβάλλον αποτελεί αδιαμφισβήτητα προτεραιότητα», μου λέει ο δήμαρχος, ο οποίος τα πρώτα χρόνια δεν ήταν ευαισθητοποιημένος μέχρι που είδε ότι «το περιβάλλον είναι μονόδρομος για την Αλόννησο» και τώρα προσπαθεί κι ο ίδιος να αλλάξει τρόπο ζωής.
«Είμαι πάρα πολύ αισιόδοξος. Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς πλαστικές σακούλες. Οι Δανοί χρησιμοποιούν 4 σακούλες ανά άτομο το χρόνο ενώ ο Έλληνας περίπου 250. Γιατί; Θέλουμε να αλλάξουμε γενικά τις καταναλωτικές συνήθειες μας, να μειώσουμε τα απορρίμματα και να είμαστε πιο προσεκτικοί στα ψώνια.» Ενώ εξετάζει το πώς θα αντιμετωπίσουν τις πλαστικές σακούλες που θα φτάσουν με τους τουρίστες, ο δήμαρχος με τους κατοίκους της Αλόννησου ετοιμάζονται και για άλλες ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες, φιλικές πάντα προς στο περιβάλλον, στο μέλλον. «Δε θέλουμε να αποτελούμε καμία αποκλειστικότητα. Θέλουμε να δώσουμε το παράδειγμα και να ανταλλάξουμε ιδέες και γνώση. Η αλλαγή είναι μόνο για καλό και είμαι σίγουρος ότι όλοι θα την αγκαλιάσουν».
Περισσότερα από το VICE
Σπάνιες Εικόνες από το «Σκοτεινό» Νησί της Λίμνης των Ιωαννίνων