Ναι, Πάλι Έχω Περίοδο και Είναι Φυσιολογικό

«Μην κάθεσαι στο κρύο πλακάκι», «δεν κάνω μπάνιο την πρώτη μέρα της περιόδου, επειδή θα σταματήσει το αίμα», «δεν πρέπει να κάνεις σεξ, όταν είσαι “αδιάθετη“», «μη φοράς ταμπόν, επειδή μπορεί να πάθεις αυτό το σύνδρομο του τοξικού σοκ», «μη βάζεις ταμπόν αν δεν έχεις κάνει σεξ, θα χάσεις την παρθενιά σου», «το αίμα που βγάζεις εκείνες τις ημέρες είναι βρόμικο», «δεν πρέπει να κάνεις γυμναστική εκείνες τις μέρες», «αν πάρεις πολλά αντισυλληπτικά, δεν θα κάνεις παιδιά, όταν θέλεις».

Οι γυναίκες της προϊστορικής περιόδου έχει εκτιμηθεί πως είχαν περίοδο μόνο 50 φορές στη ζωή τους. Με την εξέλιξη των ειδών, μια γυναίκα σε μια σύγχρονη κοινωνία θα έχει περίοδο 450 φορές στη ζωή της. Δηλαδή, κάθε μήνα, για 30 με 40 χρόνια. Παρόλα αυτά, κρίνοντας από εμένα, τις φίλες και τις συναδέλφους μου, έχουμε και οι ίδιες μια άγνοια σε πολλά ζητήματα γύρω απ’ αυτήν. Άγνοια που δεν είναι καθόλου φυσιολογική για μια διαδικασία που θα μας συμβαίνει για παραπάνω απ’ τη μισή ζωή μας.

Eνώ είμαι 30, πολύ πρόσφατα έμαθα τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα μου κάθε μήνα και εκεί που ένιωθα κάπως ηλίθια για το ότι δεν γνώριζα ούτε τα στοιχειώδη, ανακάλυψα πως ούτε οι περισσότερες φίλες μου τα ήξεραν. Σκέφτηκα ότι πηγαίνω τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο σε γυναικολόγο, κάνω ανά δυο χρόνια τεστ ΠΑΠ και όμως ποτέ δεν φιλοτιμήθηκα να ρωτήσω τον γιατρό μου βασικά πράγματα για το ίδιο μου το σώμα. Αρκεί να ακουγόταν η φράση, «Είσαι μια χαρά».

Ουσιαστικά, ολόκληρος ο κύκλος της περιόδου έχει σχεδιαστεί για να συμβεί μια εγκυμοσύνη. Η ωορρηξία που εμφανίζεται στη μέση του κύκλου των 28 ημερών, απελευθερώνει ένα ωάριο από τις ωοθήκες και αυτό το ωάριο μετακινείται στις σάλπιγγες. Εκεί υποτίθεται πως δίνουν ένα μηνιαίο ραντεβού με κάποιο σπερματοζωάριο, ώστε να συναντηθούν και να γονιμοποιηθεί. Το σώμα εκείνες τις ημέρες αυξάνει την παραγωγή της προγεστερόνης, μιας ορμόνης η οποία «παχαίνει» την επένδυση της μήτρας και δημιουργεί αυτό που ονομάζουν ενδομήτριο, έτσι ώστε να είναι έτοιμη η μήτρα να δεχτεί ένα γονιμοποιημένο ωάριο. Όπως καταλαβαίνουμε, σε αυτό το μηνιαίο ραντεβού, το σπερματοζωάριο δεν φτάνει πάντα - ίσως και ποτέ. Κάπως έτσι, αν εκείνες τις ημέρες που το ωάριο περιμένει να γονιμοποιηθεί δεν συμβεί κάποια εγκυμοσύνη, αυτά τα επίπεδα προγεστερόνης πέφτουν και η μήτρα απογυμνώνεται ξανά. Το ενδομήτριο πέφτει και φτάνει στη σερβιέτα σου - ή στο ταμπόν/την ντουζιέρα/το παντελόνι/τα σεντόνια. Όπου κι αν φτάσει, τέλος πάντων, είναι φυσιολογικό.

Την επόμενη μέρα στο σχολείο αισθανόμουν ότι όλοι ήξεραν, λες και ήταν γραμμένο με φλούο μαρκαδοράκι στο κούτελό μου. Όλα τα κορίτσια είχαμε την ίδια αίσθηση, ενώ μέχρι και στο Λύκειο η περίοδος ήταν κάτι που συζητιόταν σοβαρά μεταξύ των κοριτσιών στο «λα τζούρα κλαμπ» -aka καπνιστήριο-, όπου αναπαράγονταν διάφοροι μύθοι γύρω από την περίοδο, το σεξ και την ενήλικη ζωή.

VICE Video: Η Ελληνίδα Ninja που Διδάσκει Αυτοάμυνα σε Γυναίκες

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Το 70% των ενήλικων γυναικών χρησιμοποιούν ταμπόν εκτός από σερβιέτες, κατά τη διάρκεια της περιόδου. Είναι κάπως τρομακτικός ο αριθμός, αλλά σε όλη της τη ζωή, μια γυναίκα αναμένεται να χρησιμοποιήσει περίπου 11.000 τέτοια. Στην ενήλικη ζωή μπορεί να θεωρείται φυσιολογικό, όμως το ταμπόν ήταν ένα από τα θέματα συζήτησης στην εφηβεία, προτού ξεκινήσει η σεξουαλική ζωή, αφού καμιά μας δεν ήξερε εάν σου αφαιρεί την παρθενιά ή όχι. Ναι, στο Λύκειο συζητούσαμε τέτοια πράγματα και τα παίρναμε όντως πολύ σοβαρά, επειδή η πληροφόρηση που είχαμε ερχόταν από τις μεγαλύτερες αδερφές των συνομήλικων φίλων μας, που ήταν όμως μόλις δυο-τρία χρόνια μεγαλύτερές μας και εξίσου άσχετες με το ζήτημα. Δεν μπορούσαμε, εννοείται, να κάνουμε τον διαχωρισμό και να σκεφτούμε ότι η «παρθενιά» είναι μια κατάσταση κατά την οποία δεν έχει κάνει κάποιος σεξ και δεν πρόκειται να χαθεί, εκτός και αν έχει σεξουαλικές επαφές. Ούτε, εννοείται, γνωρίζαμε ότι αυτό που αποκαλείται «παρθενικός υμένας», μπορεί να σπάσει ή και να μη σπάσει κατά τη διάρκεια των πρώτων σεξουαλικών επαφών ή ότι μπορεί να σπάσει και κατά τη διάρκεια γυναικολογικών εξετάσεων, αλλά και με κάποια αθλητική ή έντονη σωματική δραστηριότητα. Αυτό, φυσικά, συνέβαινε επειδή ελλείψει σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, δεν ξέραμε πολλά ούτε για την περίοδο, ούτε για τα ταμπόν, ούτε για το σεξ.

Όχι ότι μεγαλώνοντας τα μάθαμε όλα. Με έχω πιάσει να συζητάω για τα ταμπόν με τις φίλες μου άπειρες φορές, συνήθως επειδή αναφέρει κάποια την επικινδυνότητά τους. Για να μην παρεξηγηθώ, είναι πολύ ΟΚ να μη χρησιμοποιεί κάποια ταμπόν, επειδή δεν θέλει ή επειδή δεν τη βολεύει. Είναι φυσιολογικό να μη χρησιμοποιεί και τίποτα, αν θέλει, αρκεί αυτό να αποτελεί συνειδητή επιλογή και να μην είναι αποτέλεσμα παραπληροφόρησης. Το σύνδρομο του τοξικού σοκ (ΤSS) υπάρχει, αλλά είναι εξαιρετικά απίθανο να σου συμβεί. Αν σου συμβεί, ναι μεν είναι άκρως απειλητικό για τη ζωή, λόγω της βακτηριακής λοίμωξης, όμως δεν είναι κάτι που δεν προλαμβάνεται, ακόμη και στη σχεδόν απίθανη περίπτωση που σου συμβεί. Το μόνο που χρειάζεται είναι να παρατηρήσεις τις αντιδράσεις του οργανισμού σου: Αν, για παράδειγμα, εμφανιστεί υψηλός πυρετός, αν έχεις ναυτία και το δέρμα σου ξεφλουδίζει, μάλλον θα πρέπει να καλέσεις τον γιατρό σου. Όμως δεν είναι κάτι τόσο ανησυχητικό, επειδή οι περισσότερες περιπτώσεις που έχουμε στο μυαλό μας σχετίζονται με υπεραπορροφητικά ταμπόν που χρησιμοποιούσαν τη δεκαετία του 1980. Ακόμη και τότε, τα ποσοστά των γυναικών που κινδύνευαν να πάθουν τοξικό σοκ, ήταν μόνο έξι έως 12 στις 100.000 γυναίκες. Μέχρι το 1986, το ποσοστό αυτό είχε ήδη μειωθεί σε μία ανά 100.000 γυναίκες. Προφανώς, λοιπόν, τα τελευταία 30 χρόνια τα ταμπόν έχουν βελτιωθεί ακόμη περισσότερο. Φυσικά, είναι αυτονόητο ότι δεν είναι ασφαλές να τα αφήνεις μέσα στον κόλπο σου για πολλές ώρες και θα πρέπει πάντα να είσαι πολύ προσεκτική με την καθαριότητα των χεριών σου.

Συνεχίζοντας, λοιπόν, όχι, το πηχτό αίμα που βγάζεις κάθε τόσο δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας δικής σου απροσεξίας, δεν φταίει που έκανες μπάνιο ή το ότι κάθισες στα κρύα πλακάκια. Εξακολουθεί να είναι κανονικό αίμα, απλώς βγαίνει με αυτήν τη μορφή, όταν οι συσπάσεις της μήτρας είναι τόσο συχνές, που δεν προλαβαίνει να διαλυθεί προτού φύγει από τον οργανισμό σου. Επίσης, μπορείς να κάνεις γυμναστική, επειδή όπως λένε εδώ μειώνει τον πόνο και τις κράμπες που σίγουρα θα έχεις εκείνες τις ημέρες, βοηθάει στο να ξεπεράσεις άλλα συμπώματα, όπως πονοκεφάλους αλλά συμβάλλει και στη σταθεροποίηση του κύκλου.

Το ίδιο άγχος και την ίδια άγνοια είχαμε επίσης για τον σταθερό κύκλο, τόσο στην εφηβεία όσο και μεγαλώνοντας. Δεν ξέραμε τι πάει να πει «κάθε 28 ημέρες», αφού πάντα ακούγαμε ότι η περίοδος πρέπει να έρχεται κάθε μήνα την ίδια ώρα και την ίδια ημέρα, επειδή κανείς δεν μας είπε ότι δεν έχουν όλες οι γυναίκες σταθερό κύκλο. Ειδικά μέχρι τα 18-19, η περίοδος σπάνια είναι ρυθμισμένη σε ένα σχεδόν κοριτσίστικο σώμα, επειδή ο οργανισμός ακόμα αναπτύσσεται και προσπαθεί να σταθεροποιηθεί. Αυτή η αστάθεια στον κύκλο μπορεί να συμβαίνει και στην ενήλικη ζωή, αφού υπάρχουν γυναίκες με σταθερό κύκλο και γυναίκες που δεν ξέρουν πότε ακριβώς θα ξυπνήσουν με αίμα στο εσώρουχό τους. Η τελευταία συγκάτοικός μου, για παράδειγμα, αγχωνόταν άσκοπα κάθε μήνα, ακόμη και όταν δεν υπήρχε περίπτωση κάποιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, ενώ ήξερε εμπειρικά πια στην 29χρονη ζωή της πως δεν έχει σταθερό κύκλο. Μεταξύ σοβαρού και αστείου, σταθερός κύκλος σημαίνει συνήθως τέλεια και ισορροπημένη ζωή. Η περίοδος, αν είναι ρολόι σε μια γυναίκα, διαταράσσεται όταν υπάρχει στρες, κακή διατροφή, κακός ύπνος, πεσμένο ανοσοποιητικό ή κάποιο μικρό πρόβλημα υγείας, όπως μια ίωση. Υπάρχουν ωστόσο και πολλοί οργανισμοί που δεν είναι ποτέ στην ώρα τους - είναι εξίσου φυσιολογικό.

Κανείς επίσης δεν μας είπε ότι μπορείς να μείνεις έγκυος, αν κάνεις σεξ ενώ έχεις περίοδο. Καταρχάς, συγγνώμη αν σοκάρεστε κάποιοι, αλλά υπάρχουν ακομπλεξάριστα ζευγάρια που απολαμβάνουν εξίσου το σεξ και όταν η γυναίκα έχει περίοδο . Επικρατεί, όμως, ο μύθος πως όλα τότε μπορούν να είναι πιο χαλαρά και χωρίς προφυλάξεις, ειδικά αν έχεις μια σταθερή σχέση, όμως στην πραγματικότητα το σπερματοζωάριο είναι αρκετά ύπουλο και ανθεκτικό, ώστε να επιβιώσει περίπου πέντε μέρες εκεί κάτω και να γονιμοποιήσει το επόμενο ωάριο που θα κατέβει.

Παρόμοιος μύθος επικρατεί και με τα αντισυλληπτικά χάπια, τα οποία υποτίθεται πως μειώνουν τις πιθανότητες σου να αποκτήσεις παιδιά. Εννοείται πως η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών θα πρέπει να γίνεται μόνο με τις οδηγίες ενός γιατρού, αφού κάθε σώμα και κάθε οργανισμός είναι αρκετά διαφορετικός. Παρόλα αυτά, η δαιμονοποίηση των αντισυλληπτικών είναι κάτι παραπάνω από παράλογη. Τα συγκεκριμένα σκευάσματα το μόνο που κάνουν, πέρα απ' το να ρυθμίζουν τον κύκλο σου, είναι να δίνουν σήμα στο σώμα σου ότι δεν χρειάζεται τόση προγεστερόνη, κάτι που κάνει και την περίοδο λιγότερο επώδυνη.

Μιας και αναφέραμε τον πόνο, ας μείνουμε σ' αυτόν, επειδή είναι υπαρκτός. Δεν είναι σαν να χτυπάς το μικρό δαχτυλάκι του ποδιού σου στο τραπεζάκι του σαλονιού ή σαν να έχεις πονοκέφαλο. Είναι μια μείξη πόνου γαστρεντερίτιδας και κολικού, τουλάχιστον για εμένα, αφού και αυτός είναι εντελώς διαφορετικός για την κάθε γυναίκα. Αυτός ο πόνος και τα υπόλοιπα συμπτώματα, που περιλαμβάνουν πόνους στο στομάχι, ημικρανίες, αίσθημα φουσκώματος πρήξιμο του στήθους, ναυτία ή τάση για εμετό, κόπωση, πόνος στη μέση και υπνηλία, είναι υπαρκτά, αλλά διαφορετικά για την κάθε γυναίκα. Επίσης δεν είναι καν όλοι οι μήνες ίδιοι, αφού, για παράδειγμα, τους χειμερινούς μήνες η περίοδος διαρκεί περισσότερες ημέρες και είναι συνήθως πιο επώδυνη.

Επίσης, είμαστε πιο ευαίσθητες συναισθηματικά εκείνες τις μέρες και αυτή η ευαισθησία είναι όσο πραγματική είναι και ο πόνος. Ούτε και αυτό είναι κανόνας για κάθε γυναίκα, διότι η καθεμιά έχει άλλου είδους συμπτώματα και στην ψυχολογία της, πέρα από το σώμα της. Συμβαίνει, όμως, μια πραγματική ορμονική αλλαγή στα σώματά μας εκείνες τις ημέρες, αφού τα επίπεδα οιστρογόνων πέφτουν, ενώ τα επίπεδα προγεστερόνης αυξάνονται απότομα. Τα οιστρογόνα συνδέονται με τη σεροτονίνη, την ορμόνη της ευτυχίας, η οποία μειώνεται, ενώ η προγεστερόνη που αυξάνεται συνδέεται με το τμήμα του εγκεφάλου που προκαλεί φόβο, άγχος και κατάθλιψη. Οι αλλαγές στη διάθεση, λοιπόν, η αυξημένη ευαισθησία, είναι πολύ συνηθισμένη και αναπόφευκτη. Όπως και μια μικρή αίσθηση κατάθλιψης, τα κλάματα, τα νεύρα, η τάση για απομόνωση ή η συναισθηματική απομάκρυνση και οι αλλαγές στη σεξουαλική επιθυμία.

Έχουμε μάθει, όμως, να κρύβουμε τον πόνο που προκαλεί η περίοδος στο σώμα μας, αλλά και στην ψυχολογία μας, για να μην ακουστεί η ατάκα «Πάλι περίοδο έχεις;» ή «Σιγά, οι άνδρες πάνε φαντάροι». Καταρχάς, να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν μας αρέσει που πάτε φαντάροι, αλλά αυτή η διαδικασία είναι κάτι που έχει επιβληθεί από το κράτος και όχι από τη φύση. Επίσης, δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να κάνουμε crash test σε κάθε φύλο, για να δούμε πόσα και τι θα αντέξει, αλλά μια θητεία κατά τη διάρκεια της οποίας κυρίως θα φιδιάζεις άσκοπα στο ΚΨΜ ή θα κάνεις ανούσιες αγγαρείες δεν συγκρίνεται με τις 3.500 μέρες περιόδου που θα περάσουμε για 40 χρόνια στη ζωή μας, με μηνιαία συμπτώματα που δεν μπορούμε να αποφύγουμε.

Υπάρχουν τόσα που αγνοούμε για την περίοδο και αυτή η άγνοια βοηθάει στην ενοχοποίηση του γυναικείου φύλου, όσο τίποτα άλλο. Η περίοδος αφορά άμεσα τον μισό πληθυσμό του πλανήτη και έμμεσα τον άλλο μισό. Δεν είναι αηδιαστική ούτε και ιερή, είναι μια αναπόφευκτη κατάσταση η οποία θεωρείται έως σήμερα ταμπού, ακόμη και στις διαφημίσεις , οι οποίες χρησιμοποιούν αυτό το μπλε υγρό στις σερβιέτες, για να αποδείξουν την απορροφητικότητα τους.

Στην εφηβεία μας παίρναμε κρυφά τη σερβιέτα από την τσάντα μας και την κρύβαμε μέχρι να πάμε στην τουαλέτα του σχολείου και να αλλάξουμε. Μεγαλώνοντας, συμβαίνει το ίδιο στη δουλειά, ενώ υπάρχουν ακόμα άνδρες που όταν τους ζητάνε να αγοράσουν σερβιέτες οι σύντροφοί τους στο σουπερμάρκετ, αντιδρούν λες και τους ζητάει κανείς να μεταφέρουν κρυφά κοκαΐνη, επειδή ντρέπονται. Η ίδια ντροπή ακολουθεί και τις γυναίκες, αν τύχει και λερωθούν, όταν βρίσκονται εκτός σπιτιού. Όσο δεν ρωτάμε για την περίοδο, όσο παραμένουμε απληροφόρητοι για την ίδια μας τη φύση, τόσο θα αφήνουμε αυτήν την ντροπή να γίνεται χειρότερη και από τα συμπτώματα της περιόδου.

Περισσότερα από το VICE

Ιστορίες Ελληνίδων Μητέρων που Έχασαν τα Μωρά τους

Μπορούν οι Καρχαρίες να Μυρίσουν το Αίμα της Περιόδου και να σε Φάνε;

Κατεβάσαμε τα Δεδομένα μας στο Facebook και Ήταν Τρομακτικό