Γιατί οι Έφηβοι Ομολογούν Συνεχώς Δολοφονίες στο Snapchat;

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly.

Ένας έφηβος από το Σικάγο εμφανίστηκε στο δικαστήριο αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για δολοφονία πρώτου βαθμού με θύμα τον 16χρονο φίλο του, Christian Bandemer. Οι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι ο 17χρονος Anthony Mendoza σκότωσε τον φίλο του με καραμπίνα, πυροβολώντας τον στο στήθος. Όταν συνελήφθη, φέρεται να ανάρτησε βίντεο στο Snapchat από το πίσω μέρος του περιπολικού, όπου έγραφε: «Σκότωσα τον Chris και τώρα θα αυτοκτονήσω».

Τα ολοένα και αυξανόμενα εγκλήματα που ακούμε να συμβαίνουν στα οποία εμπλέκεται η χρήση των social media προκαλούν κατάθλιψη, είτε αυτά έχουν να κάνουν με τη ζωντανή μετάδοση βιασμών μέσω Periscope είτε με ένα βραζιλιάνικο βίντεο στο Twitter που δείχνει ομαδικό βιασμό. Όμως το Snapchat φαίνεται να έχει αποκτήσει μοναδικό ρόλο όσον αφορά την καταγραφή και τη διάδοση εφηβικών πράξεων βίας. Στη Βρετανία, δύο έφηβες χρησιμοποίησαν την εφαρμογή για να καταγράψουν μια πεντάωρη επίθεση σε μια ευάλωτη γυναίκα και στη συνέχεια «ανέβασαν» χαμογελαστές φωτογραφίες από το πίσω μέρος του περιπολικού. Την ίδια στιγμή, στην Pennsylvania, ένας έφηβος φέρεται να πυροβόλησε συμμαθητή του στο πρόσωπο, λίγο πριν αναρτήσει στο Snapchat φωτογραφία του που ποζάρει δίπλα στο πτώμα.

Αν και είναι αλήθεια ότι οι ιστορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι οι πιο εφιαλτικές, ίσως να υπάρχει κάτι στον τρόπο λειτουργίας του Snapchat που να προσελκύει αυτά τα περιστατικά. Η δρ Shakuntala Banaji του London School of Economics αναρωτιέται κατά πόσο η εφήμερη φύση της εφαρμογής αποτελεί παράγοντα που συμβάλλει στο φαινόμενο. «Το γεγονός ότι είναι τόσο άμεσο σημαίνει ότι οι έφηβοι δεν επεμβαίνουν με αλλαγές. Με το Snapchat, ανεβάζεις κάτι και πενήντα άνθρωποι το βλέπουν και το αντιγράφουν στα κινητά τους προτού καν το σκεφτείς».

Η Banaji θεωρεί ότι η αμεσότητα των εφαρμογών όπως το Snapchat μπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνη για τους έφηβους, ειδικά για εκείνους που αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές. «Δεν υπάρχει επιστροφή από τη στιγμή που θα αναρτήσεις κάτι, κι αυτό είναι ανησυχητικό. Την εποχή που είχαμε ημερολόγια και ιστολόγια, μπορούσες να τα επεξεργαστείς και να αφαιρέσεις πράγματα. Όμως, με το Snapchat, το κουμπί "σταμάτα και σκέψου το ξανά" είναι απενεργοποιημένο. Έτσι, η μεθυσμένη φωτογραφία ή η φωτογραφία που είσαι topless που έγινε viral, καθώς και η δυστυχία που αυτές προκάλεσαν, είναι αποτέλεσμα της ανικανότητάς σου να σκεφτείς "χθες μπορεί να το έκανα αυτό, αλλά σήμερα δεν θέλω"».

Η δρ Victoria Nash του Oxford Internet Institute πιστεύει, επίσης, ότι ο τρόπος λειτουργίας του Snapchat ενθαρρύνει την ανευθυνότητα στους νέους. «Η εφήμερη φύση των εφαρμογών όπως το Snapchat σημαίνει ότι μπορείς να ρισκάρεις περισσότερο, διότι θεωρητικά δεν είναι εύκολο να το μοιραστούν άλλοι άνθρωποι. Σε ενθαρρύνει να είσαι πιο τολμηρός και να πεις κάτι εξωφρενικό».

«Η πίεση που ασκεί το Snapchat είναι μεγαλύτερη λόγω της αμεσότητάς του», προσθέτει. «Ο χρόνος που αφιερώνεις για να σκεφτείς είναι πολύ μειωμένος, εφόσον η ανάρτηση εξαφανίζεται τόσο γρήγορα. Ενώ με το Facebook οι έφηβοι σκέφτονται περισσότερο το πώς θέλουν να δημιουργήσουν τη διαδικτυακή τους ταυτότητα και διαγράφουν αναρτήσεις που δεν είχαν απήχηση».

Η Nash αναφέρθηκε σε έρευνες που δείχνουν πώς τα social media μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν μια κραυγή βοήθειας και ισχυρίζεται ότι οι έφηβοι χρησιμοποιούν το Snapchat σαν έναν τρόπο να ακουστούν σε μια στιγμή κρίσης. «Δεν με εντυπωσιάζει που τα παιδιά στρέφονται σε πλατφόρμες που χρησιμοποιούν τακτικά, όπως το Snapchat, σε περιόδους κρίσης. Τις χρησιμοποιείς συνεχώς, επομένως γιατί να μην το κάνεις και όταν φτάσεις σε αυτά τα σημεία;». Παρόλο που οι έφηβοι μπορούν να καταλάβουν τον τρόπο με τον οποίο αλληλοεπηρεάζονται οι online και offline ζωές τους, δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. «Μπορεί να μην έχουν συναίσθηση του τι σημαίνει το "για πάντα". Το τι είναι αυτό που θα διαρκέσει και τι θα έχει αντίκτυπο στους ανθρώπους. Τι είναι αυτό για το οποίο θα μετανιώσεις; Για εμένα, αυτό είναι προβληματικό».

Για την Banaji, η σφοδρή επιθυμία να καταγράψεις ένα έγκλημα –ακόμα κι αν το διαπράττεις εσύ– μέσω των social media εντοπίζεται από τους πρώτους προγόνους μας. «Από αμνημονεύτων χρόνων, από τότε που ζωγραφίζαμε σε βράχους στις σπηλιές, αποκαλύπταμε εγκληματικές ενέργειες χρησιμοποιώντας κάποιο μέσο».

Παρόλο που τα εγκλήματα που αναρτιούνται στα social media είναι, ευτυχώς, σπάνια, η δρ Banaji πιστεύει ότι πρέπει να εστιάσουμε περισσότερο στο καθημερινό μίσος που υπάρχει στο Snapchat. «Πρέπει να το αναλύσουμε σε βαθύτερο επίπεδο και να μη μείνουμε στο σκανδαλώδες. Να στραφούμε στο bullying που συμβαίνει στην παιδική χαρά και στη διαπόμπευση ενός συμμαθητή σου. Συχνά, δεν θεωρείται καν έγκλημα, όμως αυτό είναι που με ενοχλεί. Δεν φταίει ο μηχανισμός του Snapchat.

Όμως σε μια κοινωνία που νοιάζεται πραγματικά για τη νεολαία, πρέπει να υπάρχουν μέρη όπου οι νέοι μπορούν να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους, ώστε να τους διδάξουμε πώς να μην κάνουν τέτοια πράγματα ο ένας στον άλλο».

Περισσότερα από το VICE

Τι θα Συνέβαινε εάν Δίναμε σε Όλους Δωρεάν Χρήματα;

Απεγνωσμένοι Νοικάρηδες και Γοητευτικοί Μεσίτες: To Πορνό της Νέας Γενιάς

Μια Ιερόδουλη μας Μιλάει για το πώς Είναι οι Έλληνες Πελάτες της