Γιατί Κάποιοι Άνθρωποι Κοιμούνται Ευκολότερα στο Αεροπλάνο από Άλλους

Πέρυσι, ζούσα στη Γερμανία και η δουλειά μου σε διάφορες αμερικανικές εταιρείες με ανάγκαζε να ξενυχτάω μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες και αυτό αποσυντόνισε τόσο τον κιρκάδιο ρυθμό μου, που μου έγινε αδύνατον να κοιμηθώ πριν από τις πέντε το πρωί, όσο και αν προσπαθούσα. Μια μέρα, πήρα ένα αεροπλάνο για το Μεξικό το μεσημέρι και κοιμήθηκα σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της 11ωρης πτήσης. Τώρα, ξέρω ότι αν χρειαστεί ποτέ να ξεφύγω από τον φαύλο κύκλο της αϋπνίας, μπορώ απλώς να κάνω ένα ταξίδι με αεροπλάνο. Η υποψία μου ότι τα αεροπλάνα με κάνουν να ξεραίνομαι στον ύπνο, έχει επιβεβαιωθεί μετά από πολλά ταξίδια.

«Ακόμη και αν είναι μια πτήση δύο ωρών το πρωί και μόλις έχω ξυπνήσει, καταφέρνω να κοιμηθώ», λέει ο Kenny Colvin, 28χρονος διευθυντής δημιουργικού με έδρα τη Νέα Υόρκη και το Τόκιο, ο οποίος έχει επίσης παρατηρήσει το συγκεκριμένο όφελος των πτήσεων.

«Με το που κλείνω μια πτήση, σκέφτομαι αυτόματα τον υπέροχο υπνάκο που θα πάρω», λέει η Francesca Morgan, 25χρονη δημοσιογράφος από το Μαϊάμι.

«Είναι εκπληκτικό πόσοι άνθρωποι λένε ότι δεν μπορούν να κοιμηθούν σε δημόσιους χώρους, σε συνέδρια, την ώρα που βλέπουν τηλεόραση ή όταν διαβάζουν βιβλία, αλλά αν μπουν σε αεροπλάνο, κοιμούνται», λέει ο W. Christopher Winter, ειδικός στην ιατρική του ύπνου με έδρα τη Βιρτζίνια και συγγραφέας του The Sleep Solution (Η Λύση του Ύπνου). Για τους ανθρώπους που μπορεί να έχουν δυσκολία στον βραδινό ύπνο ή τον ελαφρύ ύπνο κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι πτήσεις είναι μερικές φορές μια ευτυχής εξαίρεση, προσθέτει.

Επίσης, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν ακριβώς την αντίθετη εμπειρία. «Πήγαινα στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο και έπαιρνα νυχτερινές πτήσεις για να πάω σπίτι μου στη Νέα Υόρκη και ένιωθα ότι ήμουν η μοναδική ξύπνια επιβάτης στο αεροπλάνο, ακόμη και όταν ήμουν κουρασμένη», λέει η Anna Lee Barclay, μια 23χρονη φωτογράφος από τη Νέα Υόρκη. «Το να ξέρω ότι βρίσκομαι εν κινήσει μάλλον με κρατάει ξύπνια. Επίσης, δυσκολεύομαι να κοιμηθώ σε καθιστή στάση».

Η Susannah Chen, 36χρονη συγγραφέας από το Σαν Φρανσίσκο, μου λέει ότι ποτέ δεν έχει καταφέρει να κοιμηθεί βαθιά σε αεροπλάνο, ακόμη και όταν έχει βρεθεί σε καθίσματα που μετατρέπονται σε κρεβάτια. «Μετά από μια πτήση 14 ωρών στην πρώτη θέση με προορισμό την Ταϊβάν, όπου δεν έκλεισα μάτι, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η αϋπνία μου στο αεροπλάνο έχει να κάνει με την ξηρότητα που έχει ο αέρας της καμπίνας», λέει. «Αισθάνομαι τόσο διψασμένη, που πρέπει συνεχώς να πίνω νερό και αυτό με κάνει σηκώνομαι όλη την ώρα για να πάω στην τουαλέτα, επομένως μου είναι αδύνατον να κοιμηθώ βαθιά».

Γιατί, λοιπόν, τόσοι άνθρωποι αποκοιμιούνται εύκολα στα αεροπλάνα, παρά τα άβολα καθίσματα, τον θόρυβο, την κίνηση του αεροσκάφους και τον κόσμο; Από την άλλη, γιατί κάποιοι άλλοι δεν μπορούν να κλείσουν μάτι, ακόμη και αν πετάνε στην πρώτη θέση και είναι ξαπλωμένοι κανονικά σε καθίσματα με άνοιγμα 180 μοιρών;

Μια πιθανή εξήγηση: Οι εργασιομανείς σαν και εμένα κοιμούνται καλά στα αεροπλάνα, επειδή όταν βρίσκονται στον αέρα είναι αποκομμένοι από τους περισπασμούς του εξωτερικού κόσμου. Μου αρέσει να απασχολούμαι στη διάρκεια μιας πτήσης, οπότε συνήθως δουλεύω στην αρχή, αλλά μόλις πιαστεί η πλάτη μου και δεν αντέχω άλλο να σκύβω πάνω από το τραπεζάκι, απλώς κάθομαι και χαλαρώνω, κάτι που συνήθως σημαίνει ότι θα καταλήξω να κοιμάμαι. «Είσαι αναγκασμένος να κάθεσαι χωρίς να κάνεις τίποτα», λέει ο Winter. «Όταν αναγκάζεσαι να είσαι αδρανής για κάποιο διάστημα, αυτό σου προκαλεί υπνηλία».

Επίσης, ορισμένοι άνθρωποι ανταποκρίνονται καλύτερα στον λευκό θόρυβο του αεροπλάνου. «Το συνεχές βουητότου αεροπλάνου μπορεί να βοηθήσει μερικούς ανθρώπους να χαλαρώσουν», λέει ο Winter. Σε αυτό έρχεται να προστεθεί ο χαμηλός φωτισμός και η δροσερή θερμοκρασία του αεροπλάνου, που είναι αντίστοιχα με τον νυχτερινό φωτισμό και την ατμόσφαιρα στην οποία έχουμε συνηθίσει να κοιμόμαστε. Η κίνηση του αεροπλάνου μπορεί να βοηθήσει κάποιους να κοιμηθούν χωρίς να τους αποσπά την προσοχή, προσθέτει ο Winter, αναφερόμενος στο ελαφρύ κούνημα που είναι παρόμοιο με το κούνημα που νανουρίζει τα παιδιά.

Επίσης, «πολλοί από εμάς έχει τύχει να σηκωθούμε νωρίς για να προλάβουμε μια πτήση ή να ξενυχτήσουμε για να πακετάρουμε, οπότε με το που μπαίνουμε στο αεροπλάνο “ξεραινόμαστε” κατευθείαν», επισημαίνει ο Winter. «Οι άνθρωποι που τους λείπει ύπνος ή που πάσχουν από κάποια διαταραχή ύπνου, όπως υπνική άπνοια, μπορεί να έχουν μεγαλύτερη ευκολία να κοιμηθούν στα αεροπλάνα, απλώς και μόνο επειδή είναι πιο κουρασμένοι», λέει ο Nowakowski.

Αν κάποιος υποφέρει από αϋπνία, το αεροπλάνο μπορεί να του προσφέρει ένα ευχάριστο διάλειμμα από την κρεβατοκάμαρα, την οποία μπορεί να έχει συσχετίσει με τον ανήσυχο ύπνο, λέει επίσης ο Nowakowski. «Πολλές φορές, το άγχος και το στρες πηγαίνουν χέρι-χέρι με την αϋπνία, αλλά για μερικούς, το να βρίσκονται σε αεροπλάνο μπορεί να είναι χαλαρωτικό, καθώς παραχωρούν σε κάποιον άλλο τον έλεγχο», εξηγεί. «Σε συνδυασμό με τον λευκό θόρυβο, το αεροπλάνο μπορεί να είναι το ιδανικό περιβάλλον, για να μπορέσουν κάποιοι άνθρωποι να κοιμηθούν πραγματικά - παρά το πόσο άβολα μπορούν να γίνουν τα αεροπλάνα. Μια αεροπορική πτήση μπορεί να γίνει κάτι σαν μίνι-διακοπές για μερικούς, καθώς αναπληρώνουν ύπνο για λίγες ώρες».

VICE Video: Τρώγοντας Καρπούς που Φυτρώνουν στα Πεζοδρόμια της Αθήνας

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Το πιο συνηθισμένο σενάριο, ωστόσο, είναι όταν ένα άτομο το βρίσκει σχεδόν αδύνατον να κοιμηθεί στο αεροπλάνο. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί: Οι άνθρωποι μαθαίνουν να κοιμούνται με βάση την καθημερινή τους ρουτίνα, οπότε όταν απουσιάζουν κάποια εναύσματα, όπως το δικό τους κρεβάτι, μπορεί να δυσκολευτούν, λέει ο Benjamin Smarr, μεταδιδακτορικός συνεργάτης του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ. «Μερικοί άνθρωποι ανταποκρίνονται πολύ καλά στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς μέσω εναυσμάτων», εξηγεί. «Όταν είναι στο σπίτι, όπου το σώμα τους θέλει και είναι μαθημένο να κοιμάται, κοιμούνται αμέσως. Τι υπερδύναμη!». Αλλά όπως συμβαίνει με όλα τα πράγματα, λέει, αυτό έχει ένα κόστος. Όταν κάποιος έχει μάθει πολύ καλά να ανταποκρίνεται στα εναύσματα του ύπνου, όταν τα εναύσματα αυτά λείπουν –όπως, ας πούμε, όταν βρίσκεται στον δρόμο ή σε ένα αεροπλάνο- τότε μπορεί να δυσκολευτεί να κοιμηθεί. Ο εγκέφαλός του βρίσκεται σε συνεχή αναμονή για αυτά τα εναύσματα που δεν πρόκειται να έρθουν ποτέ.

Άλλοι, μπορεί να έχουν πρόβλημα με τον ύπνο στο αεροπλάνο, καθώς, είτε έχουν πειστεί ότι δεν μπορούν να κοιμηθούν στα αεροπλάνα είτε πιέζουν τον εαυτό τους, για να κοιμηθεί - και τα δύο μπορούν να τους στρεσάρουν, λέει ο Winter. Αν είσαι ένας από αυτούς, ο Winter προτείνει να βάλεις στόχο να κλείσεις τα μάτια και να χαλαρώσεις για μισή ώρα, χωρίς να σκέφτεσαι καθόλου τον ύπνο.

Οι αγχώδεις ταξιδιώτες μπορεί να έχουν πρόβλημα στον ύπνο και στις πτήσεις, καθώς το άγχος προκαλεί υπερδιέγερση (κάτι που κάνει ένα άτομο πιο ευαίσθητο στα ερεθίσματα) και αυτό εμποδίζει τον ύπνο, λέει ο Nowakowski. Αυτοί που φοβούνται όταν δεν έχουν τον έλεγχο, μπορεί να διαπιστώσουν ότι το άγχος τους εμποδίζει να κοιμηθούν στα αεροπλάνα. Πέρα από όλα αυτά, φυσικά, υπάρχουν και βασικές ανατομικές διαφορές: Οι πιο μεγαλόσωμοι άνθρωποι δυσκολεύονται να βολευτούν στα καθίσματα των αεροπλάνων, τονίζει ο Winter.

Αν ανήκεις στους ανθρώπους που δυσκολεύονται να κοιμηθούν και θέλεις να μπορείς να κοιμάσαι στα αεροπλάνα, ακολουθούν μερικές συμβουλές: «Το πρωινό ξύπνημα και η αποφυγή του ύπνου κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να αυξήσει την επιθυμία του σώματός σου να κοιμηθεί, όταν το επιτρέπει το περιβάλλον», λέει ο Smarr. Μπορεί επίσης να σε βοηθήσει το να φέρεις τις πιτζάμες ή το μαξιλάρι σου (αν δεν νιώθεις άβολα να τα εμφανίσεις στο αεροπλάνο), έτσι ώστε να υπάρχουν οι παράγοντες που σου προκαλούν ύπνο. Άλλα αντικείμενα φιλικά προς τον ύπνο που μπορείς να πακετάρεις στη χειραποσκευή είναι η μάσκα ύπνου, οι ωτοασπίδες, τα μαξιλάρια ταξιδιού που στηρίζουν τον λαιμό (ή τα μαξιλαράκια για το μέτωπο, αν προτιμάς να γέρνεις προς τα εμπρός) και τα ζεστά ρούχα ή μια κουβέρτα, προσθέτει. Αν ο ύπνος στη διάρκεια της πτήσης είναι προτεραιότητά σου, ίσως να αξίζει να πληρώσεις καλύτερη θέση ή μια απευθείας πτήση, ώστε να καταφέρεις να κοιμηθείς χωρίς διακοπές.

Μερικοί ταξιδιώτες στρέφονται στα υπνωτικά χάπια ή το αλκοόλ, για να κοιμούνται καλύτερα στα αεροπλάνα, αλλά πρέπει να τα χρησιμοποιείς με προσοχή, λέει ο Nowakowski. Το αλκοόλ μπορεί να σε κάνει να πέφτεις ξερός για ύπνο, αλλά μπορεί να προκαλέσει αϋπνία μετά την προσγείωση και να σε κάνει να ξυπνάς για να πας τουαλέτα στο αεροπλάνο. Πάντως, αν πρόκειται να χρησιμοποιήσεις κάποιο από αυτά τα φάρμακα, ο Nowakowski συνιστά τουλάχιστον να τα δοκιμάσεις εκ των προτέρων σε ένα πιο προβλέψιμο, ελεγχόμενο περιβάλλον.

Αν δεν μπορείς να κοιμηθείς στα αεροπλάνα, όμως, μη σκας, λέει ο Nowakowski. Με το να μένεις ξύπνιος, μπορείς πραγματικά να βοηθήσεις τον εαυτό σου να κοιμηθεί την επόμενη νύχτα, ειδικά αν έχεις να αντιμετωπίσεις την πρόκληση της αλλαγής ζώνης ώρας.«Δεν μπορείς να κοιμηθείς με το ζόρι», λέει. «Ο στόχος σου θα πρέπει να είναι απλώς να χαλαρώσεις και να απολαύσεις την πτήση όσο καλύτερα μπορείς. Μπορεί να κοιμηθείς, μπορεί και όχι. Δεν έχει σημασία».

Tο άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Tonic.

Περισσότερα από το VICE

Ο Drake Είναι οι Red Hot Chili Peppers της Ραπ (με την Καλή Έννοια)

Η πιο Πρόσφατη Κρίση στον Λευκό Οίκο Ήταν Αυτό το Τηλεφώνημα με Ανοιχτή Ακρόαση

Ο Ερρίκος Λίτσης Έχει Κουραστεί Λίγο να Μιλά Μόνο για το «Σπιρτόκουτο»