Το Τέλος του Άκη, του Μεγαλύτερου ΠΑΣΟΚτζή που Γνώρισε η Ελλάδα

Στα γραφεία του πανίσχυρου ΠΑΣΟΚ κυκλοφορούσε για χρόνια το παρακάτω ανέκδοτο:

Η παραπάνω σύντομη στιχομυθία περιγράφει εύστοχα την πορεία του Άκη Τσοχατζόπουλου στην ελληνική πολιτική σκηνή και με λίγες λέξεις αποτυπώνει μια αλήθεια: ο Άκης ήταν ο κορυφαίος ΠΑΣΟΚτζής ανάμεσα στους κορυφαίους ΠΑΣΟΚτζήδες.

Η πολιτική μοίρα ήθελε το τέλος του Άκη να έρθει μαζί με το τέλος του κόμματος που τον έκανε γνωστό στον θυρωρό της πολυκατοικίας του και σε όλη την Ελλάδα, για να παραφράσουμε τα λόγια του συντρόφου του, Γιώργου Κατσιφάρα. Την ώρα που το ΠΑΣΟΚ αργοπεθαίνει χάνοντας το κοινωνικό έρεισμά του, ο Άκης Τσοχατζόπουλος καταδικάστηκε τη Δευτέρα σε κάθειρξη 19 ετών για δωροδοκία από την προμήθεια των υποβρυχίων και των TOR M1. Το δικαστήριο δεν αναγνώρισε κανένα ελαφρυντικό στον πρώην υπουργό, που κρίθηκε ένοχος για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομη δραστηριότητα, ενώ την ίδια αντιμετώπιση επιφύλαξε και στη λογίστριά του, Ευφροσύνη Λαμπροπούλου, για την οποία επίσης έκριναν πως δεν μπορεί να τύχει ελαφρυντικών περιστάσεων, μειώνοντας και σ' αυτήν, μόνο κατά ένα έτος, την ποινή κάθειρξης 13 ετών που της επιβλήθηκε πρωτόδικα.

Τίποτα δεν προοιώνιζε ένα τόσο άδοξο τέλος για τον πανίσχυρο Άκη του πανίσχυρου ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Άκης είναι ο μοναδικός πολιτικός που, μετά τον Ανδρέα, απολάμβανε κοινωνική και κομματική αναγνωρισιμότητα μονάχα με την προσφώνηση του μικρού ονόματός του, του λαϊκού «Άκης», έναντι του (μικρο)αστικού «Απόστολος».

Ο Άκης γεννιέται το 1939, στους κόλπους μιας οικογένειας εμπόρων της Θεσσαλονίκης. Αφού παίξει λίγο μπάσκετ στον ΠΑΟΚ, ταξιδεύει στη Γερμανία, όπου σπουδάζει πολιτικός μηχανικός και παντρεύεται την πρώτη –Γερμανίδα- γυναίκα του. Εκεί κυκλοφορεί με έναν κλασικό Σκαραβαίο (το αυτοκίνητο του λαού) και συναντά για πρώτη φορά τον Ανδρέα Παπανδρέου, το 1969. Οι δύο άνδρες αναπτύσσουν στενή φιλία και ο Άκης παραμένει για χρόνια αφοσιωμένος στον αρχηγό και πολιτικό του μέντορα, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη του. Οι πολιτικές τύχες των δύο μελών του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος συνυφαίνονται πλήρως και ο Άκης γίνεται η σκιά του Ανδρέα.

Ως εκ τούτου, μετά την πτώση της δικτατορίας το 1974, ο Θεσσαλονικιός ακολουθεί τον Πατρινό στην Ελλάδα και λίγα χρόνια αργότερα παίρνει το μερίδιο της εξουσίας που του αναλογεί: Εκλέγεται για πρώτη φορά βουλευτής το 1981 και επανεκλέγεται χωρίς διακοπή έως το 2007. Θητεύει σε μερικά από τα σημαντικότερα υπουργεία, διατελώντας Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Προεδρίας της Κυβέρνησης -μόνο ένας απόλυτα έμπιστος του Πρωθυπουργού θα μπορούσε να έχει αυτές τις θέσεις-, Δημοσίων Έργων, Εργασίας, Δημόσιας Τάξης, Εσωτερικών, Εθνικής Άμυνας και Ανάπτυξης. Ο Άκης γίνεται ένας από τους τρεις της πανίσχυρης τρόικας πλάι στον Ανδρέα (Τσοχατζόπουλος-Λαλιώτης-Γεννηματάς), ενώ το 1990, με απόφαση του αρχηγού, καθίσταται γραμματέας του κόμματος και είναι αυτός που ταξιδεύει στη Σύνοδο Κορυφής του 1995, ως Αναπληρωτής Πρωθυπουργός, εξαιτίας της κακής υγείας του Παπανδρέου.

Ανδρέας στη θέση του Ανδρέα

Όμως ο Άκης δεν υπηρετεί τον αρχηγό του, απλώς για να βρίσκεται δίπλα του στα κομματικά όργανα του ΠΑΣΟΚ και για να πάρει υπουργεία. Στόχος του είναι να γίνει αυτός ο αρχηγός (ώστε πλέον να λέει εκείνος τι ώρα είναι). Ο όχι και τόσο κρυφός και ενδόμυχος πόθος του Άκη να γίνει «Ανδρέας στη θέση του Ανδρέα» τον οδηγεί στην κορυφαία στιγμή της πολιτικής καριέρας του, δηλαδή στην πολιτική σύγκρουσή του με τον Κώστα Σημίτη, το 1996. Το άγιο δισκοπότηρο είναι η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και η πρωθυπουργία, μετά το κενό που προέκυψε από την παραίτηση Παπανδρέου, εξαιτίας της επιδείνωσης της υγείας του.

O Άκης δίνει τη μητέρα των μαχών, σαν γνήσιο τέκνο του Ανδρέα. Παρουσιάζεται σαν θεματοφύλακας και υπερασπιστής της λαϊκής κληρονομιάς του, ασπίδα απέναντι στον μεταρρυθμιστή Κώστα Σημίτη, τον δούρειο ίππο του νεοφιλελευθερισμού και του εκσυγχρονισμού που επιχειρεί να αλώσει το «λαϊκό και αριστερό ΠΑΣΟΚ» (το ορθόδοξο, που θα λέγαμε σήμερα) και την αριστερόστροφη ελληνική κοινωνία. Ο Άκης, σχεδόν, τα καταφέρνει: τον Ιανουάριο του 1996, ισοψηφεί με τον Κώστα Σημίτη στην πρώτη ψηφοφορία της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ για την ανάδειξη πρωθυπουργού (53 ψήφοι), ενώ στην επαναληπτική λαμβάνει μόλις 11 ψήφους λιγότερες (75 ψήφοι έναντι 86 του Κώστα Σημίτη). Στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, τον Ιούνιο του ίδιου έτους, αποτυγχάνει να εκλεγεί πρόεδρος του κόμματος -και πάλι έναντι του Κώστα Σημίτη-, ωστόσο η οριακή ήττα δεν τον απομακρύνει από τον σκληρό πυρήνα των κορυφαίων στελεχών του κόμματος. Στις κυβερνήσεις Σημίτη θα διατελέσει υπουργός στα νευραλγικά Υπουργεία Άμυνας (1996-2001) και Ανάπτυξης (2001-2004).

Όσο ανελίσσεται και καθιερώνεται στην πολιτική ελίτ της χώρας, ο Άκης Τσοχατζόπουλος ασπάζεται έναν όλο και περισσότερο πολυτελή βίο. Γίνεται το πρότυπο του Νεοέλληνα, αυτού του νέου τύπου ανθρώπου που προέρχεται από λαϊκά στρώματα, αλλά θέλει να ζήσει τη «μεγάλη ζωή» με τα δανεικά, τις κάρτες και τα μπουζούκια. Από τη δήλωση «ανέστιος» της δεκαετίας του '80, ο Άκης βρίσκεται να αποκτά μια διόλου ευκαταφρόνητη ακίνητη περιουσία. Τα ζεϊμπέκικα σε νυχτερινά κέντρα και γιορτές τον φέρνουν κοντά στον λαό και γίνεται «ένας από εμάς». Όμως οι συντροφικές προσφωνήσεις και τα «ώπα, ρε Άκη» δεν αρκούν σε έναν παραλίγο πρωθυπουργό. Ως εκ τούτου, το 2004 πραγματοποιείται ο γάμος του με τη Βίκυ Σταμάτη στο Παρίσι, όπου μια Jaguar μεταφέρει τους νεόνυμφους στην εκκλησία, ενώ μετά την τελετή, ακολουθεί πολυδάπανη δεξίωση στο υπερπολυτελές ξενοδοχείο Four Seasons George V, με θέα στον Πύργο του Άιφελ. Η χλιδή και τα μεγαλεία παραμένουν για μέρες στα πρωτοσέλιδα, πλάι στα διθυραμβικά δημοσιεύματα για τους μοναδικούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας και τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που έχει επιτύχει η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και, φυσικά, ο ίδιος.

Ρεπορτάζ της δημόσιας τηλεόρασης για τον γάμο του Άκη Τσοχατζόπουλου στο Παρίσι

Την ίδια χρονιά, το ΠΑΣΟΚ χάνει την εξουσία και η πτώση του Άκη δεν αργεί. Αποτυγχάνει να εκλεγεί βουλευτής το 2007, ενώ τον Μάιο του 2010, ο Τύπος αναφέρει ότι η σύζυγός του, Βίκυ Σταμάτη, τρεις ημέρες πριν από την ψήφιση του νόμου «περί αποκατάστασης της φορολογικής Δικαιοσύνης και αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής», που πενταπλασιάζει τη φορολογία ακινήτων υπεράκτιων εταιρειών, αγοράζει έναντι περίπου ενός εκατομμυρίου ευρώ οικία στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου, συμφερόντων της υπεράκτιας εταιρείας Torcaso. Ο Άκης Τσοχατζόπουλος υπεραμύνεται της αθωότητάς του, όμως το ΠΑΣΟΚ τον διαγράφει και ο κλοιός ξεκινάει να σφίγγει.

Το 2011, η Βουλή των Ελλήνων με ευρεία πλειοψηφία αποφασίζει την άσκηση ποινικής δίωξης κατά του Άκη Τσοχατζόπουλου για την υπόθεση των εξοπλιστικών και συγκεκριμένα για τα ποινικά αδικήματα της παθητικής δωροδοκίας σε βάρος του Δημοσίου και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Το 2013, καταδικάζεται πρωτόδικα σε ποινή κάθειρξης 20 ετών. Ο Άκης αποφυλακίζεται την άνοιξη του 2017, όμως η καταδίκη του σε δεύτερο βαθμό από το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων θα τον στείλει και πάλι στη φυλακή, για να γραφεί και το τελευταίο, λυπηρό, κεφάλαιο της δημόσιας ζωής του.

[VICE Video] To VICE Συναντά τον Γιάνη

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η άνοδος και η πτώση του Άκη Τσοχατζόπουλου είναι ουσιαστικά η πορεία του ΠΑΣΟΚ σε ένα πρόσωπο: μεσαία τάξη, αγωνιστικά φοιτητικά χρόνια, πολιτική άνδρωση κατά τη Μεταπολίτευση, κεφαλαιοποίηση των αριστερών αντανακλαστικών της ελληνικής κοινωνίας, εξουσία με το ΠΑΣΟΚ, πολιτική δύναμη, οικονομική δύναμη, διαφθορά και καταδίκη. Η ζωή του Άκη έγινε ένα παράδειγμα για την πορεία από την ύβρη στη νέμεση, για έναν άνθρωπο που ξεπέρασε τα όρια και τελικά το πλήρωσε.

Πολλοί μίλησαν για τον Άκη, αλλά θα περιοριστούμε σε δύο πρόσωπα. Το πρώτο είναι ο Αντώνης Κάντας, που διετέλεσε αναπληρωτής διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, την εποχή Τσοχατζόπουλου. Μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου των εξοπλιστικών, ο εν αποστρατεία στρατιωτικός ομολόγησε στις Αρχές ότι στα πέντε χρόνια που υπηρέτησε σε αυτήν τη θέση, κατάφερε να συγκεντρώσει σχεδόν 14 εκατομμύρια ευρώ και ότι είχε πάρει τόσες πολλές μίζες που ήταν αδύνατον να θυμάται λεπτομέρειες. Το δεύτερο είναι ο μετριοπαθής σύντροφος του Άκη και μετέπειτα πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης (οι δυο τους προσωποποίησαν τους δύο πόλους του ΠΑΣΟΚ, τον λαϊκό και τον εκσυγχρονιστικό). Όταν το 2015 ο πρώην πρωθυπουργός βρέθηκε στη δικαστική αίθουσα του Εφετείου Αθηνών, για να καταθέσει για την υπόθεση των εξοπλιστικών, χαρακτήρισε τα όσα έκανε ο Άκης, «εξαιρετικά λυπηρά. Οι αθλιότητες αυτές συνέβησαν επί πρωθυπουργίας μου».

Ακολουθήστε τον Θοδωρή Χονδρόγιαννο στο Facebook, στο Twitter και στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Αυτές Είναι οι Αλλαγές που Θέλει να Φέρει η Κυβέρνηση στο Νέο Νομοσχέδιο για τη Φαρμακευτική Κάνναβη

Κάποτε στην Αθήνα Υπήρχε Ένα Μπαρ που Έριχνε Ναρκωτικά στα Ποτά

Δέκα Ερωτήσεις που Πάντα Ήθελες να Κάνεις σε Έναν Ψυχοθεραπευτή