Γιατί το Ξυρισμένο Κεφάλι Είναι Τόσο Σημαντικό για τη Λεσβιακή Ταυτότητα

Στο The Descent of Woman (εκδ. Souvenir Press – Η Καταγωγή της Γυναίκας), το φεμινιστικό βιβλίο ανθρωπολογίας του 1972 της Elaine Morgan, η θεωρία της για τον υδρόβιο πίθηκο λέει ότι την προϊστορική εποχή οι γυναίκες είχαν στιλπνά και μακριά μαλλιά, για να έχουν κάτι να κρατιούνται τα παιδιά τους στο νερό. Σήμερα, το 2018, η δική μου θεωρία είναι ότι οι λεσβίες κόβουν τα μαλλιά τους κοντά, επειδή είναι πολύ σέξι.

Η ηθοποιός, σεναριογράφος και παραγωγός Lena Waithe έκοψε τα dreadlocks της και ξύρισε το κεφάλι της, λέγοντας στο Variety ότι ήταν κάτι που το έτρεμε καιρό: «Ένιωθα ότι κρατούσα ένα κομμάτι θηλυκότητας που θα έκανε τον κόσμο να νιώθει άνετα με αυτό που είμαι».

Τώρα, όμως, που το έκανε, νιώθει «πολύ ελεύθερη και χαρούμενη». Αν συμβεί το χειρότερο, «Αν με πούνε αντρογυναίκα ή με φωνάξει κάποιος “κύριε” – ε, και τι έγινε; Ας είναι. Φοράω κοστούμι, ούτε ίχνος μακιγιάζ και έχω ένα κούρεμα – γιατί να μην μπορώ να υπάρξω έτσι στον κόσμο;»

Είναι αλήθεια: σε έναν ιδανικό κόσμο, το λογικό θα ήταν ότι επειδή οι γυναίκες έχουν την ικανότητα να έχουν όμορφα μακριά μαλλιά, δεν σημαίνει απαραιτήτως και ότι πρέπει να έχουν. Αλλά ο ιδανικός κόσμος δεν υπάρχει ακόμα και η λογική είναι εχθρός των μισαλλόδοξων, έτσι η Waithe ζει περήφανα, αλλά θεωρώντας κάτι αναμενόμενο εκείνους που θα θεωρήσουν ότι τα κοντά μαλλιά δεν ταιριάζουν σε μια γυναίκα, ότι οι γυναίκες με κοντά μαλλιά δεν είναι γυναίκες.

Επειδή η σεξουαλικότητα που δεν επικεντρώνεται στους άνδρες δεν σημαίνει τίποτα για τον καπιταλισμό σήμερα, οι γυναίκες ακόμη και το 2018 παρακινούνται από τις δυνάμεις της αγοράς να γοητεύουν τους άνδρες με το σώμα τους. Για να το κάνουν αυτό, δεν τολμούν να συναγωνιστούν τους άνδρες, αλλά λειτουργούν με ό,τι δεν έχουν εκείνοι: βυζιά, μέση και μαλλιά – αλλά όχι τρίχες.

Μια γυναίκα με μακριά μαλλιά είναι τόσο στάνταρ, που το να κουρευτεί με την ψιλή, να ξυρίσει τη μια πλευρά του κεφαλιού της, να έχει μια λωρίδα ξυρισμένη κρυμμένη κάτω από τα υπόλοιπα μαλλιά, εκεί που κανείς δεν θα βρει παρά μόνο ο εραστής σου, θεωρείται απομάκρυνση από τη θηλυκότητα. Περνάς κρίση, είσαι τρομερά trendy (μια φάση που θα την ξεπεράσεις) ή είσαι λεσβία.

Το θέμα είναι ότι αυτό που πολλοί δυσκολεύονται να καταλάβουν είναι ότι δεν τρέχει τίποτα αν μοιάζεις με λεσβία, αν σε περνούν για λεσβία ή αποτίνεις φόρο τιμής στις λεσβίες προγόνους σου με το κούρεμά σου. Επιπλέον, οι κανόνες είναι τόσο ετοιμόρροποι, που τα λεσβιακά μαλλιά είναι αυτό που θέλουν οι γυναίκες, αυτό που θεωρούν σέξι στις άλλες γυναίκες και ίσως αυτό που κάνει τους άνδρες να νιώθουν αποκλεισμένοι.

Ρώτησα φίλες μου λεσβίες για τα κουρέματα που θεωρούν ότι συνοψίζουν τη λεσβιακή φύση τους. Η μία περιέγραψε ένα κούρεμα του 2008, «ξυρισμένο/ κοντό στο πλάι, φράντζα, μισό ξυρισμένο στο πίσω μέρος, με μια ουρά στο πλάι», δηλαδή μια προσεγμένη εκδοχή του μαλλιού του Zayn Malik όταν ήταν στην Ιαπωνία. Μια άλλη έκανε λόγο για μια μπλε, μοβ και ξανθιά χαίτη, βασικά το κούρεμα του Andre Agassi. Μια άλλη, πιο femme, παραδέχεται ότι το πιο κοντινό που έχει φτάσει στα λεσβιακά μαλλιά είναι λίγο ξυρισμένο κάτω από φράντζα. Οι ορισμοί είναι όσο διαφορετικοί είμαστε εμείς και όλοι είναι πολύτιμοι. Ενώ οι butch με τα κοντά μαλλιά τους βγαίνουν ηρωικά από τα περιοριστικά όρια της ανδρικής ματιάς, οι femme με τα μακριά μαλλιά αντιπαλεύουν την ιδέα ότι το να ακολουθούν έναν κανόνα συνεπάγεται συγκεκριμένα πράγματα. Όταν οι λεσβίες, επειδή είναι γυναίκες, φιλτράρονται μέσω του ανδρικού βλέμματος σε όλον τον κόσμο, δεν είναι προτιμητέα ούτε η προσοχή, ούτε η αποστροφή. Αν και τα μαλλιά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως σημαντικό σημάδι σεξουαλικότητας, τα social media μάς επιτρέπουν να δείχνουμε τον εαυτό μας πιο εύκολα, καθώς αυτά που μοιραζόμαστε, αυτά που μας ορίζουν, είναι πολλά περισσότερα από μερικές τρίχες.

Tρώγοντας Καρπούς που Φυτρώνουν στα Πεζοδρόμια της Αθήνας

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Όταν ήμουν επτά χρονών, δεν ήθελα πια μακριά μαλλιά. Ήθελα να παίζω στο σχολείο θηλέων χωρίς να νιώθω μια αλογοουρά να κουνιέται στο κεφάλι μου. Ήθελα να προσποιούμαι ότι είμαι ένα αγοράκι που το έλεγαν Billy, επειδή τα πράγματα έμοιαζαν πιο εύκολα για τα αγόρια. Δεν είχα ιδέα τι σήμαινε λεσβία, αλλά ήξερε ακριβώς τι περίμεναν όλοι από τα κορίτσια, κάθε φορά που μια κομμώτρια αρνούνταν να κόψει τις κόκκινες μπούκλες μου. Τελικά, αφού με είχαν διώξει περίπου πέντε-έξι φορές άνθρωποι που ήθελαν να πουλήσουν σε άλλες απελπισμένες γυναίκες το κούρεμα «Rachel», μαζί με την υπόσχεση ότι θα τις έκανε γοητευτικές σαν την Jennifer Aniston, κάποια κομμώτρια συμφώνησε να ξυρίσει το κεφάλι μου. Ανέβηκα στην καρέκλα της και κοίταξα τον τοίχο που ήταν διακοσμημένος με παλιούς δίσκους, καθώς η μηχανή με έκανε να ανατριχιάσω σύγκορμη. Η πλάκα είναι ότι στο τέλος άφησε τον σύζυγό της για μια γυναίκα. Δυστυχώς, αναγκάστηκα να μακρύνω τα μαλλιά μου ξανά – με περνούσαν για αγόρι σε παιχνίδια που χώριζαν με βάση το φύλλο στα παιδικά πάρτι και μου φώναζαν αν πήγαιναν στις τουαλέτες των κοριτσιών. Η προσπάθειά μου να βγω από ένα κουτάκι και να νιώσω πιο άνετα με τον εαυτό μου, συχνά με έβαζε σε ένα άλλο, πιο τρομακτικό κουτάκι. Ήμουν στα τέλη της εφηβείας, όταν μια κομμώτρια το παράκανε και με άφησε με μια χαίτη που είχα δει μόνο στον Danny των McFly, που τα μαλλιά μου κόντυναν ξανά. Με περνούσαν και πάλι για αγόρι, καθώς φορούσα κοστούμια και απόδιωχνα τα χέρια των ανδρών που σύχναζαν στα ίδια κλαμπ όπου πήγαιναν ανήλικα κορίτσια. Αργότερα, πήγαινα στα γκέι μπαρ με ψεύτικη ταυτότητα και χωρίς φίλους, αλλά ένιωθα αμέσως να ανήκω εκεί.

Δεν είναι υπέροχα που η αποδοχή είναι τόσο γρήγορα προσβάσιμη σήμερα; Αντί να πρέπει να πάμε σε μια κομμώτρια με μια φωτογραφία της Shane από το The L World, τα κορίτσια και οι γυναίκες απλώς αναφέρουν την Christine and the Queens, που έχει ένα ωραίο butch κούρεμα. Ή την Cara Delevigne ή την Kirsten Stewart, ή ακόμη και την Katy Perry. Είναι αναζωογονητικό να βλέπεις αυτά τα κοντά κουρέματα και όχι εκείνα που κάνουν στις στρέιτ γυναίκες οι Toni + Guy, από τότε που η Franki από τους Saturdays κουρεύτηκε κοντά και οι απανταχού λεσβίες αναγκάστηκαν να ρυθμίσουν ξανά τα gaydar τους. Υπάρχουν εκατομμύρια τρόποι να είσαι γυναίκα, που δεν έχουν να κάνουν με το πώς μας θέλουν οι άνδρες να είμαστε.

Η επιστροφή μου στο Λονδίνο από το πανεπιστήμιο, σε μια συντηρητική επαρχιακή πόλη, συνέπεσε με την επιστροφή στο κούρεμα που είχα στα επτά μου. Κράτησε δυο χρόνια, αλλά αφού πολλοί μεθυσμένοι στρέιτ άνδρες με φώναξαν «Ε, φίλε» και πολλοί μεθυσμένοι γκέι άνδρες με κοίταξαν λάγνα, άντεξα την κόλαση του να τα αφήσω να μακρύνουν ξανά. Όταν τελείωσε αυτό το δύσκολο στάδιο και τα μαλλιά έφτασαν κάτω από τα αυτιά μου, τα πράγματα στη δουλειά ήταν πιο εύκολα, καθώς οι συνάδελφοι με θεωρούσαν πιο μαλακή και ήταν αρκετά σκληροί, ώστε να μου το πουν. Η ζωή έγινε πιο εύκολη, επειδή ακόμη και στη λεσβιακή κοινότητα υπάρχει μια προσδοκία οι πιο butch λεσβίες να κυνηγούν άλλες γυναίκες. Ακόμη και τα ρούχα έγιναν πιο εύκολα – όταν έχεις μακριά μαλλιά, μπορείς να φοράς κάργκο παντελόνια και αθλητικά χωρίς να σε στραβοκοιτάνε. Επίσης: ενώ όλα τα αγόρια των πρώην μου, καθώς και διάφορες χαμένες ευκαιρίες, έχουν μαλλιά που αραιώνουν περισσότερο και από τις πιθανότητες να παντρευτούν, βλέπω μια δύναμη στο να έχω πυκνά, μακριά μαλλιά βγαλμένα από πίνακα τον προραφαηλιτών ζωγράφων. Ακόμα έχω βέβαια ένα κομμάτι ξυρισμένο στο σβέρκο, πλάτους τεσσάρων δαχτύλων. Εκεί κατοικεί η ελπίδα ότι μια μέρα, όπως η Lena, μπορώ ξανά να είμαι τόσο γενναία, ώστε να κόψω τα μαλλιά μου κοντά όπως εκείνη, να είμαι τολμηρή όπως εκείνη, όμορφη όπως εκείνη. Να προσαρμοστεί ο κόσμος σε μένα και όχι το αντίθετο.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο i-D.

Περισσότερα από το VICE

Τζαμάλ, Αγγελάκας, 1000mods και Εισβολέας «Ρόκαραν» στην 1η Μέρα του Street Mode Festival

Η «Βαριά Βιομηχανία» των Κινέζικων Προϊόντων στην China Τown της Θεσσαλονίκης

Γυναίκες Μιλούν Επιτέλους Ελεύθερα για το Μισογυνικό Ταμπού της Περιόδου