Τότε και Τώρα: Η Αθήνα 43 Χρόνια Μετά τo Πολυτεχνείο

Η Αθήνα του 1973 τελεί υπό στρατιωτικό νόμο. Οι μητέρες βγάζουν τα παιδιά τους βόλτα στον Άγνωστο Στρατιώτη με τα τανκς στημένα γύρω τους. Ορισμένοι, ζουν φυσιολογικά, ακόμα και αν μετά διεκδίκησαν επαναστατικές δάφνες. Ορισμένοι όμως νιώθουν την ανάγκη να αντιδράσουν στην παράλογη και σκληρή εξουσία. Υπάρχουν παρέες που δεν μπορούν να συζητήσουν ελεύθερα - το βλέμμα του αστυνομικού που τους παρακολουθεί. Οι πόροι του δέρματος εκκρίνουν φόβο και η πρωινή κουβέντα μέσα στα σπίτια έχει πάντα τη γεύση της παρανομίας, της καταστολής, της εξουσίας. Η ζωή δεν είναι φυσιολογική. Όσοι απαγορευμένα αποζητούν την φυσιολογική καθημερινότητα καλούνται στην οδό Μπουμπουλίνας 18 «για διευκρινήσεις».

Έτσι πέρασαν τα μαύρα χρόνια της επταετίας. Με συλλήψεις, εξορίες και βασανισμούς σε όποιον τολμούσε να αντισταθεί στη Χούντα που εδραιώθηκε από τους Συνταγματάρχες με σκοπό «Να αποφευχθεί η κομμουνιστική απειλή και οι αναρχικές αντιλήψεις που αποτελούν τον έσχατο κίνδυνο για τη χώρα», όπως έλεγε ο Γεώργιος Παπαδόπουλος. Αυτή η επταετία που κατέλυσε κάθε ίχνος δημοκρατίας έχει πλέον περάσει στην ιστορία και πολλοί απ' αυτούς που βίωσαν τις συνέπειες της δεν βρίσκονται πια στη ζωή.

Στις 14 Νοέμβρη του 1973, οι φοιτητές αποφασίζουν κατάληψη στο Πολυτεχνείο. Η αρχή της εξέγερσης για να κατακτηθεί ξανά η ζωή, ξεκινά. Τις επόμενες δύο ημέρες οργανώνονται περισσότερο, φτιάχνουν ραδιοφωνικό σταθμό και οι πολίτες συγκεντρώνουν φάρμακα και τρόφιμα για να μπορέσει να αντέξει η κατάληψη. Στις 16 Νοεμβρίου το πλήθος έξω από το Πολυτεχνείο πυκνώνει. Εργάτες, μαθητές, απλοί πολίτες γεμίζουν τους δρόμους. Η αστυνομία περικυκλώνει το Πολυτεχνείο και η Χούντα δίνει διαταγή να χτυπηθεί η εξέγερση. Ακολουθούν δακρυγόνα, ανελέητο ξύλο, συλλήψεις και σφαίρες που σφυρίζουν. Ο στρατός εμφανίζεται με όπλα στα χέρια και ο λαός στήνει οδοφράγματα, ανάβει φωτιές για να εξουδετερώσει τα δακρυγόνα. Στις 12 τα μεσάνυχτα τεθωρακισμένα κάνουν την εμφάνιση τους.

Σάββατο 17 Νοεμβρίου. Τα τανκς πλησιάζουν το Πολυτεχνείο. Ένα από αυτά παίρνει θέση μπροστά στην πύλη. Το ραδιόφωνο των φοιτητών μεταδίδει με μια φωνή τρεμάμενη που κρύβει μια ακαταμάχητη λαχτάρα για ζωή «Είμαστε άοπλοι-είμαστε άοπλοι-είμαστε άοπλοι. Το μόνο μας όπλο είναι η αγάπη μας για την ελευθερία. Αδέρφια μας στρατιώτες, δεν θα σηκώσετε όπλο. Δεν θα πυροβολήσετε». Την ίδια λαχτάρα μοιράζονται και όσοι βρίσκονται στους γύρω δρόμους αψηφώντας τον κίνδυνο για τη ζωή τους. Φωνάζοντας «ΕΑΤ-SS-Βασανιστές» βρίσκονται εκεί και επιβεβαιώνουν τις λέξεις του Λειβαδίτη «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος μπορεί να χρειαστεί και να πεθάνεις για να ζήσουν οι άλλοι. Θα πρέπει να μπορείς να θυσιάζεσαι ένα οποιοδήποτε πρωινό».

Τρεις παρά δέκα. Το τανκ ξεκινάει. Γκρεμίζει τη σιδερένια πύλη μαζί με τους φοιτητές που βρίσκονται επάνω της και οι άνδρες της ασφάλειας εισβάλουν μέσα. Ακούγονται πυροβολισμοί. Οι σφαίρες φτάνουν στα σώματα των φοιτητών και των διαδηλωτών και στα βιβλία που έχουν τοποθετηθεί στα παράθυρα του Πολυτεχνείου για να προφυλαχθούν. Σε όλες τις εξόδους υπάρχουν αστυνομικοί με πολιτικά. Χτυπάνε τον κόσμο στη Στουρνάρη και την Τοσίτσα. Οι εκκλήσεις από τους φοιτητές για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη συνεχίζονται. Κάποιοι καταφέρνουν να ξεφύγουν και μπαίνουν στα σπίτια που έχει ανοίξει ο κόσμος. Κάποιοι συλλαμβάνονται, οδηγούνται στην Ασφάλεια και από εκεί στο Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα της Ελληνικής Αστυνομίας. Το δόγμα τους ήταν πως όποιος συλλαμβάνεται και οδηγείται στους χώρους των βασανιστηρίων «Βγαίνει από εδώ μέσα ή φίλος ή σακάτης». Η βάση της ήταν στο δυτικό τμήμα του σημερινού Πάρκου Ελευθερίας επί της Βασιλίσσης Σοφίας.

Λίγες ώρες μετά την είσοδο του τανκ στο Πολυτεχνείο ένας αστυνομικός ρίχνει νερό με τη μάνικα για να πλύνει το αίμα που έχει χυθεί γύρω από την πεσμένη πύλη. Τεθωρακισμένα περιπολούν στην Πατησίων και στους δρόμους της Αθήνας.

Σήμερα συμπληρώνονται 43 χρόνια από την ημέρα που ο ταξίαρχος Στυλιανός Παττακός μαζί με τους συνταγματάρχες Γεώργιο Παπαδόπουλο και Νικόλαο Μακαρέζο έβγαλαν τα τανκς στους δρόμους. Σήμερα, στους δρόμους της Αθήνας δεν υπάρχουν πια τανκς. Στο πλυσταριό της ταράτσας της οδού Μπουμπουλίνας 18, εκεί που οι βασανιστές της ΕΑΤ-ΕΣΑ αποκτηνωμένοι εξάντλησαν τόση βιαιότητα σε όσους συνέλαβαν, οι κραυγές σταμάτησαν να ακούγονται.

Φαινομενικά όλα έχουν αλλάξει. Η ζωή συνεχίζεται, η πόλη μοιάζει να προσπαθεί να αντικαταστήσει τις πληγές της Ιστορίας με καινούργιες. Στις σημερινές φωτογραφίες μόνο ορισμένα κτήρια στέκουν στα ίδια σημεία. Το αίμα του Πολυτεχνείου πλύθηκε από τον Αστυνομικό το επόμενο πρωί. Η μνήμη του, παραμένει ζωντανή.

Περισσότερα από το VICE

Είδα κι Εγώ τον Ομπάμα από Κοντά

Τι Γινόταν στους Δρόμους Όταν Έτρωγε ο Ομπάμα

Οι Ακροδεξιοί Ποδοσφαιρικοί Χούλιγκαν δεν Είναι Τόσο Ρατσιστές όσο Νομίζουν (ή όσο θα Ήθελαν να Είναι)