​Την Επόμενη Φορά που Θα την Πεις σε Κάποιον για το Φυσικό Χριστουγεννιάτικο Δέντρο, Ξανασκέψου το

Φυσικό ή πλαστικό δέντρο στις γιορτές; Και τι είναι καλύτερο για το περιβάλλον; Αυτή η «κόντρα» κρατάει πολλά χρόνια, και όπως φαίνεται συνεχίζεται ακόμα και σήμερα. Το βλέπω άλλωστε και εγώ.

Τα βλέμματα των γνωστών μου, που με κοιτούν κάθε φορά που μπαίνουν σπίτι και αντικρίζουν το φυσικό χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι λες και φοράω κάποια αυθεντική γούνα ή έχω σκοτώσει άνθρωπο ή έχω διαπράξει τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή. «Να πάρεις πλαστικό, είναι καλύτερο για το περιβάλλον», ακούω κάθε φορά για να ξεκινήσω προς υπεράσπιση δική μου και του δέντρου μου την επιχειρηματολογία γιατί ένα φυσικό δέντρο είναι καλύτερο από τεχνητό. Έχουν δίκιο όμως; Είναι καλύτερο για το περιβάλλον το πλαστικό δέντρο; Έχοντας, λοιπόν, κουραστεί κάθε φορά να λέω τα ίδια, αποφάσισα να μιλήσω με τους ειδικούς ώστε και να τα εξηγήσουν καλύτερα και με ​στοιχεία.

Για να απαντηθεί το ερώτημα αν είναι προτιμότερο για το περιβάλλον ένα φυσικό ή τεχνητό Χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Ελλάδα, ο Κωνσταντίνος Αμπελιώτης, αναπληρωτής καθηγητής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, εφάρμοσε μαζί με ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο τη μέθοδο της περιβαλλοντικής αξιολόγησης του κύκλου ζωής των προϊόντων: «Η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων αφορά σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των δύο εναλλακτικών προτάσεων. Η ανάλυση γίνεται για ένα δέντρο, φυσικό (κομμένο όχι σε γλάστρα) ή τεχνητό, ύψους περίπου 2 μέτρων το οποίο τοποθετείται σε σπίτι το οποίο βρίσκεται στην περιοχή της Αθήνας. Η σύγκριση βασίζεται στο γεγονός ότι για 10 χρόνια απαιτούνται είτε 10 φυσικά έλατα ή 1 τεχνητό δέντρο» εξηγεί ο κ. Αμπελιώτης και συνεχίζει:

«Το φυσικό δέντρο είναι ένα έλατο μεγαλωμένο στην περιοχή του Ταξιάρχη Χαλκιδικής. Πιο συγκεκριμένα, κάθε έλατο ξεκινά τη ζωή του από το φυτώριο. Για την ανάπτυξη του κάθε ελάτου απαιτούνται 15 λίτρα νερού κατ' έτος. Μετά από 4 χρόνια, το έλατο μεταφυτεύεται σε άλλη έκταση με πυκνότητα 1.000 δέντρων ανά στρέμμα. Το λίπασμα που χρησιμοποιείται, για την ενίσχυση του χρώματος του δέντρου, είναι η θειική αμμωνία σε αναλογία 10 κιλών αζώτου ανά στρέμμα ετησίως. Το έλατο κόβεται για να πωληθεί μετά από 12 χρόνια, ζυγίζοντας σε αυτό το χρονικό σημείο 5 κιλά. Η απόσταση από τον Ταξιάρχη της Χαλκιδικής μέχρι την Αθήνα είναι 570 χιλιόμετρα. Η μεταφορά των ελάτων γίνεται με νταλίκες οι οποίες κινούνται με πετρέλαιο κίνησης. Με τη λήξη της εορταστικής περιόδου, κάθε χρόνο, το φυσικό δέντρο συλλέγεται από τη δημοτική υπηρεσία καθαριότητας μαζί με τα υπόλοιπα αστικά στερεά απόβλητα και καταλήγει στο χώρο υγειονομικής ταφής της Φυλής.

Αντίστοιχα, οι βασικές παραδοχές που έγιναν για το τεχνητό δέντρο είναι: το δέντρο κατασκευάζεται στην Κίνα, έχει διάρκεια ζωής 10 χρόνια και ζυγίσει 4.350 γραμμάρια εκ των οποίων τα 3.290 είναι μέταλλο (ο «κορμός» και τα «κλαδιά» του τεχνητού δέντρου) ενώ τα υπόλοιπα 1060 γραμμάρια είναι to πολυμερές PVC (τα «φύλλα» του δέντρου). Επιπλέον, υπάρχει και η συσκευασία του δέντρου η οποία είναι από χαρτόνι και ζυγίζει 1650 γραμμάρια. Το δέντρο μεταφέρεται με πλοίο από τη Σαγκάη της Κίνας στο λιμάνι του Πειραιά, σε απόσταση 7855 ναυτικών μιλίων. Στο τέλος της ζωής του, μετά από 10 χρόνια, το δέντρο οδηγείται και αυτό στο χώρο υγειονομικής ταφής. Πρέπει, λοιπόν, να είναι ξεκάθαρο ότι η σύγκριση βασίζεται στο γεγονός ότι για τα 10 χρόνια απαιτούνται είτε 10 φυσικά έλατα ή 1 τεχνητό δέντρο.

Τα αποτελέσματα της ανάλυσης δείχνουν ότι η επιλογή του φυσικού ελάτου προκαλεί τις μισές περιβαλλοντικές επιπτώσεις ως προς την κατανάλωση φυσικών πόρων, σε σχέση με το τεχνητό. Το φυσικό έλατο είναι επίσης 2 φορές καλύτερο ως προς τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και 3 φορές καλύτερο ως προς τις επιπτώσεις για το φυσικό οικοσύστημα» καταλήγει ο κ. Αμπελιώτης με το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει να είναι ότι το φυσικό χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι περιβαλλοντικά προτιμητέο.

Σύμφωνα με τον Αχιλλέα Πληθάρα, υπεύθυνο προγράμματος της WWF «Καλύτερη Ζωή»: «Η επιλογή φυσικού δέντρου είναι η καλύτερη επιλογή, ιδίως αν αγοράσετε το δέντρο με τη ρίζα του και φροντίσετε να το φυτέψετε μετά τις γιορτές. Έτσι θα κάνετε μια μικρή πράξη ενδιαφέροντος για το περιβάλλον και συνάμα θα ενισχύσετε την τοπική οικονομία στις περιοχές που υλοτομούνται τα δέντρα. Όμως προσοχή! Το δέντρο που θα αγοράσετε πρέπει να έχει μολυβοσφραγίδα, που αποδεικνύει α) την περιοχή προέλευσης, β) ότι δεν έχει κοπεί παράνομα! Όχι μολυβοσφραγίδα, όχι δέντρο! Πάντως, όσοι έχουν πλαστικό δέντρο καλό είναι να το κρατήσουν όσο το δυνατό περισσότερο -μέχρι να χαλάσει- και τότε να στραφούν προς το φυσικό δέντρο. Αφού το αγόρασαν, τουλάχιστον ας φροντίσουν να το εκμεταλλευτούν σε όλο τον κύκλο ζωής του, αντί να το πετάξουν!»

Ο Δημήτρης Ιμπραήμ, Συντονιστής Εκστρατειών της Greenpeace υποστηρίζει πως: «Υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να στολίσουμε το σπίτι μας αυτές τις γιορτές με τον ελάχιστο περιβαλλοντικό αντίκτυπο» και επισημαίνει πως: «Σε σύγκριση με την αγορά ενός φυσικού ή πλαστικού δέντρου, η πιο περιβαλλοντικά βιώσιμη επιλογή είναι η εξοικονόμηση: η αξιοποίηση υφιστάμενων φυτών και δέντρων στο μπαλκόνι ή την αυλή και η κατασκευή στολιδιών από επαναχρησιμοποιημένα υλικά. Αν πάλι επιλέξετε να αγοράσετε φυτό σε σε γλάστρα, προσοχή! Το έλατο ακόμα και αν βρίσκεται σε γλάστρα δεν ευδοκιμεί σε περιοχές με θερμό κλίμα, όπως οι περισσότερες περιοχές της Αθήνας και πιθανότατα δεν θα επιβιώσει». Όπως αναφέρουν και οι ​συμβουλές για «πράσινα Χριστούγεννα» από την Greenpeace μεταξύ άλλων: «Αντί να αγοράσετε στολίδια, φέτος μπορείτε να τα δημιουργήσετε μόνοι σας. Μέρος του στολισμού για τις γιορτές συνηθίζεται να είναι και τα πολλά αναμμένα φώτα στο δέντρο και όλο το σπίτι. Οι γιορτές όμως δε σημαίνουν απαραίτητα και μεγάλη κατανάλωση ενέργειας. Αντικαταστήστε τις κοινές λάμπες με λάμπες εξοικονόμησης, διαλέξτε λαμπάκια για το δέντρο με χαμηλή κατανάλωση και κρατήστε σβηστά όσα φώτα δε χρειάζεστε».

*Photo via ​flickr

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.