Tα Hunger Games του Ελληνικού Ποδοσφαίρου

Photo: flickr/Rameez Sadikot

Εντυπωσιακά υπεραυτοκίνητα, βίλες εκατοντάδων τετραγωνικών μέτρων, επενδύσεις. Η αλήθεια είναι ότι το lifestyle του επαγγελματία ποδοσφαιριστή είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον υπερκαταναλωτισμό και την ακριβή ζωή. Στην Ελλάδα βέβαια, τα πράγματα είναι κομματάκι διαφορετικά. Οι πισίνες στέρεψαν, τα περισσότερα αυτοκίνητα είναι πια συμβατικά ΙΧ και οι αστέρες της στρογγυλής θεάς αδυνατούν να καλύψουν ακόμα βασικές τους ανάγκες. Απλήρωτοι για πολλούς μήνες, οι ήρωες της Κυριακής  ακροβατούν καθημερινά στην αβεβαιότητα. Ακόμα και σε ομάδες της πρώτης κατηγορίας.

Ο Γ.Ν αποχώρησε πριν από λίγο καιρό από ιστορική ομάδα Σούπερ Λιγκ που ταλανίζεται από οικονομικά προβλήματα κάνοντας προσφυγή. Έβλεπε ότι τα μεγάλα λόγια έφταναν και περίσσευαν, όμως όταν έφτανε η ώρα των πληρωμών άπαντες εξαφανίζονταν πιο εντυπωσιακά και από τον Κόπερφιλντ. Τον παίρνω τηλέφωνο να τα πούμε. «Για έναν σχεδόν χρόνο ήμασταν απλήρωτοι. Πήραμε στην αρχή κάποια χρήματα, όταν το κλίμα ήταν καλό και όλοι είχαν ξεκινήσει με όρεξη. Στη συνέχεια μας δόθηκαν ελάχιστα λεφτά για να κάνουμε Χριστούγεννα και πήραμε ένα ακόμα ποσό λίγο αργότερα. Κάθε τρεις μήνες περίπου μας έδιναν κάποια χρήματα έναντι, ανάλογα με τις δικές τους ορέξεις. Τα αμάξια που έφευγαν για την προπόνηση ήταν γεμάτα, γιατί δεν βγαίναμε κάθε μέρα να πληρώνουμε τις βενζίνες για να πηγαίνουμε στο προπονητικό κέντρο».

«Δεν έχουμε ρε μαλάκα να φάμε…»

Τα προβλήματά τους φυσικά δεν σταματούσαν εκεί. «Δεν μπορούσαμε να καλύψουμε τις καθημερινές μας ανάγκες. Οι ποδοσφαιριστές που τα προηγούμενα χρόνια είχαν βγάλει κάποια χρήματα από το ποδόσφαιρο ήταν πιο άνετοι από τους πιτσιρικάδες. Εμείς, όμως, είχαμε χοντρά θέματα. Και στις συζητήσεις μεταξύ μας φαινόταν αυτό. Άκουσα δεκάδες φορές τη φράση "Δεν έχουμε ρε μαλάκα να πάμε να φάμε". Ψωνίζαμε λίγα πράγματα από το σούπερ μάρκετ και κατευθείαν σπίτι. Ο κόσμος πολλές φορές δυστυχώς δεν τα γνωρίζει αυτά -δεν ξέρει τι γίνεται στο σπίτι του άλλου».

Η κρίση ασφαλώς δεν περιορίστηκε μονάχα εντός γηπέδου. Η κατάσταση άγγιζε και τους ανθρώπους που ήταν κοντά στην ομάδα από όλα τα πόστα. « Οι φροντιστές της εβδομάδας ήταν  απλήρωτοι για μήνες. Δεν έπαιρναν ούτε αυτά τα λίγα που παίρναμε εμείς. Μια φορά είχαμε αρνηθεί να προπονηθούμε, ζητώντας να τους καταβληθούν χρήματα. Δούλευαν πάρα πολύ, αλλά είχαν σοβαρό θέμα επιβίωσης. Σε μια ομάδα πρέπει να υπάρχει σεβασμός σε όλους. Δεν γίνεται να μου μαζεύει ο άνθρωπος τα παπούτσια και να μην έχει χρήματα να πάει σούπερ μάρκετ. Μας έλεγαν "σας εγγυόμαστε τα λεφτά σας" και την άλλη βδομάδα όταν τους ψάχναμε, εξαφανίζονταν για κανένα 20ήμερο"».

«Μας έδιωχναν από το γήπεδο…»

Ο Μ.Σ παίζει αυτή την εποχή στη Football League -σε ομάδα με μεγάλη ιστορία. Στην αρχή της χρονιάς, τα πράγματα έδειχναν μια χαρά. Μετά εντελώς ξαφνικά, ξεκίνησαν τα προβλήματα. «Τον πρώτο μήνα μας πλήρωσαν κανονικά και από εκεί και μετά άρχισαν τα… τουφέκια. Έκαναν να μας πληρώσουν δύο μήνες, έβαζαν μόνο κάποια μικρά ποσά ίσα-ίσα για να περνάμε. Και τώρα αυτό συνεχίζεται. Βάζουν εξευτελιστικά ποσά στους λογαριασμούς μας».

Οι διοικούντες εμφανίζουν συχνά αστείες δικαιολογίες. «Ο εκπρόσωπος της διοίκησης κάνει λόγο για προβλήματα στην τράπεζα -δήθεν για αυτό δεν μας πληρώνουν. Η μόνιμη δικαιολογία, ότι κολλάνε τα λεφτά κάπου. Τον πρόεδρο έχουμε να τον δούμε πολύ καιρό».

Τα περισσότερα προβλήματα έχουν να κάνουν με την καθημερινότητα στην προπόνηση: «Φτάσαμε στο σημείο να πηγαίνουμε πρωί στο γήπεδο και να φεύγουμε για αλλού, προκειμένου να κάνουμε προπόνηση αφού δεν υπήρχαν εγκαταστάσεις. Ακόμα και εκεί όμως που είχε κανονιστεί να προπονούμαστε, βρήσκαμε κλειδωμένα λουκέτα, επειδή δεν είχαν πληρώσει το γήπεδο. Μια φορά είχαμε ξεκινήσει προπόνηση και μας έδιωξαν, λέγοντάς μας ότι η ομάδα δεν έχει πληρώσει. Γυρνάγαμε και κάναμε την προπόνησή μας σε γηπεδάκια 6χ6».

Όσον αφορά τους ποδοσφαιριστές, ο Μ.Σ μου λέει: «Είχαμε κάνει τόσα παράπονα που κάποια στιγμή μας είπαν: "Εσείς που έχετε πρόβλημα πολύ σοβαρό και χρειάζεστε χρήματα για φαγητό ή άλλες ανάγκες, περάστε να πάρετε 100 ευρώ για να τη βγάλετε". Και μετά από μέρες, πάλι τα ίδια».

Χαρακτηριστικές και οι συνθήκες που είχαν να αντιμετωπίσουν στα εκτός έδρας ματς: «Σε όλα τα παιχνίδια, ακόμα και στην Κρήτη, πηγαίναμε αυθημερόν. Μια φορά παίζαμε Κυριακή το μεσημέρι. Είχαμε φύγει το Σάββατο το βράδυ, φτάσαμε το πρωί και κάναμε βόλτες για ώρες. Στη συνέχεια πήγαμε για φαγητό και μετά στο γήπεδο για να επιστρέψουμε χωρίς να έχουμε κοιμηθεί, επειδή δεν υπήρχαν χρήματα για ξενοδοχείο».

«Διαχειριζόμαστε λάθος τη συγκυρία»

Ο Ανδρέας Σάννης είναι προπονητής στον χιλιόπαθο Εθνικό Αστέρα. Μια ομάδα που οι παλιότεροι θυμούνται στην Α' Εθνική, αλλά πλέον πασχίζει να τα φέρει βόλτα στη Γ'. Σε προηγούμενο αγώνα της η ομάδα δεν «κατέβηκε» να αγωνιστεί, λόγω των οικονομικών της εκκρεμοτήτων. Ο κόουτς που τρέχει να «μαζέψει» τα πράγματα, θέτει το ζήτημα από διαφορετική οπτική: «Οφείλουμε να πορευτούμε με μια παιδεία διαφορετική σε όλους τους κοινωνικούς τομείς και ιδίως σε αυτόν του ποδοσφαίρου. Μετά τις μεταρρυθμίσεις που μας έχουν επιβάλει είναι η ευκαιρία να ορθοποδήσουμε με έναν διαφορετικό τρόπο διαχείρισης. Όπως δεν ήμασταν έτοιμοι το 1981-85 που έγινε η "μεταπολίτευση" του ποδοσφαίρου να περάσουμε από το ερασιτεχνικό στο επαγγελματικό και αντιμετωπίσαμε τη μετάβαση με μια επιπολαιότητα, έτσι και τώρα διαχειριζόμαστε λάθος την κατάσταση. Υπάρχει αυτή τη στιγμή το "επαγγελματικό ποδόσφαιρο" με τα προβλήματα που γνωρίζουμε και ερχόμαστε σε μια νεοσύστατη ερασιτεχνική κατηγορία Γ' εθνικής, που προέρχεται από συγχώνευση της περσινής Γ' με τη Δ'. Χωρίς να έχουμε προβλέψει την οργάνωσή της. Δεν επιτρέπεται σε μια κατηγορία να υποβιβάζεται το 51% των ομάδων της».

Ο προπονητής της ομάδας της Καισαριανής μου εξηγεί: «Αυτό δεν λέγεται πρωτάθλημα. Υποβάθμιση λέγεται. Δείχνει το πόσο πρόχειρα το δημιούργησαν. Όλα αυτά συντελούν στις δυσκολίες στο θέμα συντήρησης των ομάδων. Γιατί ενώ λέγεται ερασιτεχνικό το πρωτάθλημά μας, η διαιτησία είναι στα πλαίσια του επαγγελματισμού. Δεν γίνεται να μας στοιχίζει μια τριάδα διαιτητών από 1000 μέχρι 1800 ευρώ για ένα ματς. Και κυρίως από τη στιγμή που η κατηγορία δεν έχει ούτε έναν πόρο εσόδων. Η Super League και η Football League έχουν ακόμα κάποιες επιδοτήσεις. Η Γ' Εθνική δεν έχει. Άρα, πώς να μην έρθουν τα οικονομικά προβλήματα, είτε προς τους τους παίκτες, είτε προς τους προπονητές; Τι θα κοιτάξεις; Να σωθεί η ομάδα; Να γίνει η διεξαγωγή του αγώνα; Να κάνουμε τα ταξίδια; Οι ομάδες της επαρχίας καλούνται να έρθουν τόσες φορές στην Αθήνα χωρίς να έχουν χρήματα. Πώς να μην υπάρχουν αυτά τα προβλήματα λοιπόν;». Σκέφτομαι ότι όλο αυτό λειτουργεί σαν ντόμινο, με τελικούς αποδέκτες τους προπονητές, τους παίκτες και όσους δουλεύουν στους συλλόγους. «Οπωσδήποτε υπάρχουν προβλήματα στην καθημερινότητα. Ό,τι κάνουμε στη νέα Γ' εθνική το κάνουμε περισσότερο από φιλότιμο και αγάπη για το ποδόσφαιρο. Χωρίς εμάς δεν θα υπήρχε ποδόσφαιρο. Τα μικρά παιδιά έχουν τη δύναμη και τη φιλοδοξία να ακολουθήσουν και να δουν το μέλλον, μήπως πετύχουν κάτι και πάνε λίγο πιο ψηλά. Έχουν υπομονή. Υπάρχουν όμως και παίκτες από το χθες, που ήταν επαγγελματίες και πλέον είναι ερασιτέχνες. Έχουν οικογένειες και δεν μπορούν να συντηρηθούν. Είχαν μάθει μέσα από το ποδόσφαιρο να συντηρούν τις οικογένειές τους και πλέον αδυνατούν».

Όσον αφορά τον Εθνικό Αστέρα και τον τρόπο που θα πορευτεί, ο Ανδρέας Σάννης μου λέει: «Έχουμε βάλει μια μάσκα βυθού για να βλέπουμε πιο καθαρά. Να σταθούμε όρθιοι πάνω στην ιστορία του Εθνικού Αστέρα των 80 και πλέον χρόνων και των ποδοσφαιριστών που έχει "βγάλει" και έχει επανδρώσει το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ο Εθνικός Αστέρας εκπροσωπείται από ποδοσφαιριστή που έχει αναδειχθεί εδώ, τον Ραφίκ Τζιμπούρ, στα ξένα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα [παίζει στην ιστορική Νότιγχαμ Φόρεστ]. Άρα είμαστε υποχρεωμένοι με αυτή τη μάσκα βυθού που φοράμε να σταθούμε όρθιοι και να φτιάξουμε ξανά την ομάδα. Κι ύστερα να προσπαθήσουμε όλοι μαζί να βγάλουμε τη μάσκα και να έρθουμε στην επιφάνεια».

Κάτι ο φόβος, κάτι η αιώνια προσμονή μήπως αλλάξουν τα πράγματα, κάτι οι προτεραιότητες, κάνουν αρκετούς ποδοσφαιριστές να σιωπούν. Ακόμα και προς τις διοικήσεις τους. Οι ιστορίες παικτών με ανάλογα βιώματα είναι εκατοντάδες πλέον. Κάποιοι επιλέγουν να αφήσουν τη μπάλα, ή να ασχοληθούν με παράπλευρες δραστηριότητες. Άλλοι σφίγγουν τα δόντια και προπόνηση με την προπόνηση, αγώνα με τον αγώνα περιμένουν τις καλύτερες μέρες. Ή το σφύριγμα της λήξης.