To Comeback της Γάτας μέσω των Social Media

Τον Αλέκο τον γνώρισα πριν από δώδεκα χρόνια. Ένα κυριακάτικο βράδυ του Νοεμβρίου του 2002, τον άκουσα να νιαουρίζει και να χαιδεύεται στα πόδια μου, έξω από την πολυκατοικία μου. Κέρδισε αμέσως την προσοχή μου, και με λίγη πειθώ κατάφερα τους γονείς μου να τον κρατήσουμε. Μέσα σε αυτά τα δώδεκα χρόνια λοιπόν, εκτός του ότι είδα με τα ίδια μου τα μάτια την κτηνίατρο να του κόβει τα αρχίδια, ο Αλέκος έγινε άρρηκτο μέλος της οικογενείας μας. Ανακάλυψε κάθε πιθανή γωνιά του σπιτιού, κοιμήθηκε σε όλες τις ντουλάπες και σε όλες τις βαλίτσες, έπεσε από το μπαλκόνι δυο-τρεις φορές και παραλίγο να τον χάσουμε. Ο Αλέκος, εξηντάρης πλέον σε ανθρώπινα χρόνια, έχει διαμορφώσει κι αυτός τα χούγια του. Τον τελευταίο χρόνο λοιπόν, έχω παρατηρήσει κάτι. Κάθε απόγευμα, όταν γυρνάω στο σπίτι, γίνεται μια μικρή τελετουργία.

Όπου κι αν είναι μέσα στο σπίτι, αν με ακούσει ότι μπήκα στην κουζίνα και ανοίγω την μπαλκονόπορτα, θα τρέξει αμέσως να με βρει, διότι ξέρει τι θα επακολουθήσει. Στην αρχή θα περιφέρεται ανάμεσα στα πόδια μου, σα να μου υποδεικνύει “να, εδώ έχει πέσει άμμος έξω από τη λεκάνη μου, και εδώ, και εδώ”. Όταν πλέον βγω έξω να πάρω τη σκούπα και το φαράσι, ανεβαίνει πάνω στο τραπέζι της κουζίνας και επιβλέπει αυστηρά αν και πόσο καλά σκουπίζω την περιοχή του, την άμμο που έχει ο ίδιος ρίξει έξω τινάζοντας τα πόδια του. Μετά με παρατηρεί για να διαπιστώσει ότι όντως έβγαλα τις σκατούλες του από την άμμο και είναι ξανά έτοιμη προς χρήση. Τέλος, αφού είναι όλα καθαρά, και ο Αλέκος έχει κατέβει από το τραπέζι, έρχεται η στιγμή που περιμένει. Θα του βάλω φρέσκο νερό και γατοτροφή. Και όχι την ξηρά, που είναι μόνιμα έξω, την άλλη, την κονσέρβα την καλή, με τις μους και τα πατέ! Ο Αλέκος λοιπόν, μεταμορφώθηκε στον απόλυτο κυρίαρχο του σπιτιού.

Πράγμα όχι αφύσικο βέβαια, αν θυμηθούμε την παρουσία της Γάτας στην Ιστορία. Η Γάτα εξημερώθηκε και άρχισε την πορεία της ως ένα από τα δημοφιλέστερα κατοικίδια του πλανήτη πριν από δέκα χιλιάδες χρόνια, στη Μέση Ανατολή. Η Γάτα κέρδισε την παρουσία της στο σπίτι με το να σκοτώνει αρουραίους, που τρώγαν τα σιτηρά, και φίδια, όπως κόμπρες. Η προσωπική της σχολαστική υγιεινή όμως, και η γενικότερη καθαριότητα που την διέπει ήταν το χαρακτηριστικό που την έβαλε μέσα στα σπίτια των ανθρώπων, ξεπερνώντας το όριο που είχαν θέσει οι προκάτοχοί τους ως κατοικίδια, οι -βρώμικοι- σκύλοι. Με αυτό τον τρόπο οι άνθρωποι άρχισαν να εκτιμούν τη Γάτα και να τη χρησιμοποιούν σαν σύμβολο χάρης και παραστήματος. Συγκεκριμένα στην Αίγυπτο, που την αποκαλούσαν “mau” (meow, νιάου), δεν άργησαν να τη θεοποιήσουν εξάλλου, πρώτα με τη μορφή της Μαφντέτ, θεάς με κεφάλι λέαινας που συμβόλιζε τη Δικαιοσύνη και την Εκτέλεση, και πιο μετά, με την Μπαστ ή Μπαστέτ -με κεφάλι γάτας και ανθρώπινο σώμα- που αντικατέστησε την Μαφντέτ και σταδιακά απέκτησε έναν πιο μειλίχιο χαρακτήρα και πλέον συμβόλιζε την Προστασία, τη Γονιμότητα (pussy, γατάκι) και τη Μητρότητα.

Όπως είναι αναμενόμενο, οι Αιγύπτιοι μουμιοποιούσαν και τις γάτες τους και πολλές φορές τις έθαβαν μαζί με τους ιδιοκτήτες τους, ταυτόχρονα κάνοντας προσφορά στη θεά Μπαστ. Είτε επρόκειτο για τη γάτα ενός πλούσιου αυτοκράτορα, που θα κηδευόταν με την αντίστοιχη χλιδή, είτε επρόκειτο όμως για τη γάτα ενός εργάτη, και στις δύο περιπτώσεις θα ίσχυαν οι ίδιοι κανόνες βαλσαμώματος, αποτίοντας το μέγιστο σεβασμό, αφήνοντας μέχρι και μουμιοποιημένα ποντικάκια μαζί της για τη ζωή μετά. Η εξουσία της Γάτας όμως τελείωσε και επίσημα το 390 μ.Χ. όπου απαγορεύτηκε η δέηση προς τη θεά Μπαστ. Παρ' όλα αυτά, μέσα από τους αιώνες, στοιχεία ιεροποίησης της Γάτας βρέθηκαν ακόμα και στο Ισλάμ, όπου το φαγητό από το οποίο θα φάει η Γάτα θεωρείται κατάλληλο προς βρώση και το νερό από το οποίο θα πιει θεωρείται κατάλληλο για πλύση/κάθαρση του σώματος για να πραγματοποιηθούν ορισμένες προσευχές!

Χίλια εξακόσια χρόνια μετά λοιπόν, η Γάτα παίρνει την εκδίκησή της. Το Internet έδωσε τη δυνατότητα στις γάτες όλου του κόσμου να θεοποιηθούν για ακόμη μία φορά! Από τα πρώτα είδη βίντεο που κατέκλυσαν το YouTube ήταν αυτά με γάτες, να κάνουν οτιδήποτε. Από απλά να υπάρχουν, μέχρι να παίζουν μουσική και να μιλάνε ή να χορεύουν και να τρομάζουν ή, πρόσφατα, μέχρι και να σώζουν παιδάκια από σκύλους! Η παράνοια όμως ήρθε την τελευταία πενταετία όπου η Γάτα “εξερράγη” και κυρίευσε όλο το Internet, το οποίο γέμισε από αμέτρητα site, forum, blog και λογαριασμούς Instagram που ασχολούνταν μόνο με τη Γάτα. Τα meme με γάτες έδιναν κι έπαιρναν και εικόνες με γάτες που χώνουν το κεφάλι τους σε μια φέτα ψωμί ή φοράνε καλσόν και ποζάρουν μοιραία άρχισαν να μας φαίνονται “φυσιολογικές” (γεγονός που σατυρίζεται φανταστικά σε αυτό το επεισόδιο South Park. Κορυφαία περίπτωση Γάτας ιντερνετικής φήμης που ξεπέρασε κάθε προηγούμενο δεν είναι άλλη από τον Grumpy Cat, που χωρίς να έχει συναίσθηση τι του συμβαίνει και πώς τον χρησιμοποιούν, αποτελεί το μεγαλύτερο σύμβολο μισανθρωπιάς και ξινομουνίλας που έχει δει ποτέ το Internet! Στο ελληνικό Facebook βέβαια, που δεν κάνει διαχωρισμούς και είναι και ψαγμένο, σκοτεινό και über cool, έχει δημιουργηθεί και το group “Σατανισμός και Γάτες” που, τα σχεδόν εννέα χιλιάδες, μέλη του δοξάζουν τα όλο και περισσότερα, ποικιλόμορφα γατιά που πλυμμηρίζουν τη σελίδα του group καθημερινά.

Η Γάτα λοιπόν έκανε το μεγαλύτερο comeback στην ιστορία των ζώων, καταφέρνοντας μέσα σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα να καθορίζει το Timeline όλων μας. Κι αν δεν έχεις Facebook, το newsfeed του YouTube, ή του tumblr σου, έστω. Και μοιάζει σχεδόν καλά μελετημένη αυτή της η κίνηση! Δεν είναι ότι η Γάτα είχε εξαφανιστεί και από προσώπου Γης όλα αυτά τα χρόνια. Αντιθέτως, πάντα είχε μία δεσπόζουσα θέση στη σύγχρονη κοινωνία, σύμβολο θυληκότητας -εξού και catwalk- που φημίζεται για το έμφυτο νάζι και την περιέργειά της. Αυτό όμως που διαφοροποιεί τη Γάτα από τα άλλα κατοικίδια, και κυρίως από τον αιώνιο εχθρό της -ακόμα και στο Internet- τον σκύλο, είναι ότι την Γάτα πρέπει να την κερδίσεις.

Ο σκύλος, πιστός και υπάκουος, είναι πολύ πιο εύκολο να κατακτηθεί και να τον κάνεις να σε εμπιστευτεί, να έρθει να κοιμηθεί μαζί σου. Ενώ η Γάτα έχει κύρος και σνομπ ύφος, μία απόμακρη στάση που σου υπενθυμίζει μόνιμα ότι εσύ είσαι τυχερός που είναι μαζί σου, και ουχί το αντίθετο. Πρέπει πρώτα, λοιπόν, να της δείξεις τον σεβασμό σου, να την κερδίσεις σιγά-σιγά και σταδιακά να την καταφέρεις να σε δεχτεί. Και αν σε δεχτεί, τότε θα σου δείξει ένα άλλο πρόσωπο, γλυκό, ζεστό και γούνινο. Αλλά πάντα θα έχει το πάνω χέρι, ασκώντας αυτή την εξουσία. Έτσι λοιπόν, η Γάτα, περίμενε την κατάλληλη στιγμή -και την απήχηση του Internet- για να ξεφύγει από τα στενά όρια της επί της κατοικίας κυριαρχείας της και αποφάσισε να κυριεύσει όλο τον Κυβερνοχώρο.

Το 1888 ένας αγρότης στην Αίγυπτο, κοντά στα νεκροταφεία του Μπενί Χασάν, ανακάλυψε μία σπηλιά με ογδόντα χιλιάδες μουμιοποιημένες γάτες που χρονολογούνταν πριν το 1000 π.Χ. Στη δική μας περίπτωση, αν κάποτε το μόνο που έχει μείνει από τον δικό μας πολιτισμό είναι το Internet, όποιος ρίξει μια ματιά, θα νιώσει ένα αντίστοιχο συναίσθημα με αυτό τον αγρότη, ανακαλύπτωντας ένα ψηφιακό νεκροταφείο εκατομμυρίων Γατών που έχουν κερδίσει -ή απαιτήσει;- για πάντα μια θέση στην ψηφιακή Ιστορία αυτού του πλανήτη. Τι γίνεται όμως με τις άλλες γάτες; Αυτές που δεν μπαίνουν στο Internet's Cats Hall of Fame; Μιλάω για τις γάτες τις αδέσποτες, τις αλανιάρες, με κάτι αρχίδια ΝΑ, που τις ακούς το βράδυ να ουρλιάζουν ρυθμικά, σαν διαδήλωση – ασκώντας και πάλι την άναρχη εξουσία τους. Οι ίδιες γάτες όμως, ψάχνουν στα σκουπίδια για να φάνε. Τους λείπουν μάτια, ουρές ή και άκρα. Δεν θέλω καν να φαντάζομαι πόσες ζωές τους μένουν! Αλλά διερωτώμαι, μέσα στη δίνη αυτού του παιχνιδιού εξουσίας, φήμης και γούνας, έχει αναρωτηθεί ποτέ κανείς… What it feels like for a cat ?

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.