Ιστορική Νίκη του Γυναικείου Κινήματος - Άλλαξε το Άρθρο για τον Βιασμό

UPDATE 16:30: Την αλλαγή του επίμαχου άρθρου για τον βιασμό πέτυχαν φεμινιστικές οργανώσεις και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μετά από έντονες αντιδράσεις. Πλέον ενωματώνεται η έννοια της συναίνεσης στον ορισμό του βιασμού, όπως αιτούνταν οι οργανώσεις. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της Διεθνούς Αμνηστίας:

«Η τροποποίηση στο άρθρο 336 του Ποινικού Κώδικα, που παρουσίασε ο Υπουργός Δικαιοσύνης σήμερα στη Βουλή στη σχετική συζήτηση, συνιστά ιστορική νίκη του γυναικείου κινήματος και του κινήματος ανθρώπινων δικαιωμάτων», σημειώνει και προσθέτει πως: «Ο ορισμός του βιασμού με βάση την απουσία συναίνεσης, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, θεμελιώνει επιτέλους ότι το δικαίωμα το οποίο πλήττεται κατά το έγκλημα του βιασμού, είναι το δικαίωμα στη σεξουαλική αυτονομία και τη σωματική ακεραιότητα του κάθε ατόμου. Για τον λόγο αυτό, αποτελεί και το μοναδικό ορισμό που μπορούσε να γίνει αποδεκτός, όπως τονίσαμε επανειλημμένα στη διάρκεια της εκστρατείας μας όλους τους περασμένους μήνες και ειδικότερα από τη στιγμή που εισήλθε ο νέος Ποινικός Κώδικας στη Βουλή προς ψήφιση, μέχρι και το τελευταίο λεπτό. Χαιρετίζουμε την απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης, έστω και την ύστατη στιγμή, να προβεί στον ορισμό του βιασμού με βάση τη συναίνεση».

Τέλος, η ανακοίνωση της Διεθνούς Αμνηστίας τονίζει και ελλείματα και ανεπάρκειες στη συγκεκριμένη διατύπωση που σχετίζονται με την απουσία ορισμού ενός φάσματος επιβαρυντικών περιστάσεων σε περιπτώσεις βιασμού, όπως επίσης και με την απουσία ενός σαφούς ορισμού της πράξης του βιασμού, όπως αυτή ορίζεται στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.

«Δεν ισχύει ότι ο βιασμός γίνεται πλημμέλημα. Διατηρείται κακούργημα για τις περισσότερες περιπτώσεις. Το γεγονός ότι στην παράγραφο 5 προβλέφθηκε ποινή φυλάκισης 3-5 έτη φαίνεται ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την κοινή γνώμη. Επειδή, όμως, δεν μπορεί αυτό το Υπουργείο και αυτή η κυβέρνηση, που έχουν νομοθετήσει τόσα πολλά για τα δικαιώματα, να εμφανίζεται ότι υπερασπίζεται βιαστές, σε συνεννόηση με τα μέλη των νομοπαρασκευαστικών επιτροπών, με μία νομοτεχνική βελτίωση θα παραγραφεί η παράγραφος 5 προκειμένου να υπάρξει σωστή εξισσορόπηση», είπε ο κ. Καλογήρου. Οι αντιδράσεις, που μεταξύ άλλων προέρχονται από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη Διεθνή Αμνηστία, το γυναικείο κίνημα και μερίδα βουλευτούν του ΣΥΡΙΖΑ, ανάγκασαν τον Υπουργό Δικαιοσύνης σε αυτήν την παραδοχή.

Όταν το νομοσχέδιο είχε φθάσει αρχικά στη Βουλή, το επίμαχο Άρθρο 336 του Ποινικού Κώδικα είχε την ακόλουθη μορφή:

Η παράγραφος που αυτή τη στιγμή αποσύρεται προς τροποποίηση είναι η 5η, η οποία αναφέρει πως «όποιος, εκτός από την περίπτωση της παραγράφου 1, εξαναγκάζει άλλον σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης απειλώντας αυτόν με παράνομη πράξη ή παράλειψη, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών». Μένει να δούμε λοιπόν αν στην τροποποίηση θα προστεθεί ο όρος της συναίνεσης, όπως ζητούν οι οργανώσεις και τα κινήματα ή όχι.

Οι αντιδράσεις που έχει προκαλέσει ο νέος ποινικός κώδικας σχετικά με το ζήτημα του βιασμού αναδείχθηκαν κι από το Bloomberg. Όπως γράφει χαρακτηριστικά η «κυβέρνηση έκανε ένα βήμα "χαλάρωσης" του ορισμού, γεγονός που δυνητικά επιτρέπει πιο μαλακή τιμωρία για τους βιαστές» και σημειώνει: «Πότε ένας βιασμός είναι βιασμός; Οι Ελληνίδες κατέβηκαν στους δρόμους την Τετάρτη για να απαντήσουν στο ερώτημα, μετά την απόφαση της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα να αλλάξει τον ορισμό του βιασμού στον Ποινικό Κώδικα της χώρας». Υπενθυμίζεται ότι το απόγευμα της Τετάρτης γυναίκες βγήκαν μπροστά από το κοινοβούλιο διαμαρτυρόμενες για τον ορισμό του βιασμού κρατώντας πλακάτ που έγραφαν συνθήματα όπως, «Δεν υπάρχει -λίγο- βιασμός», «Οι γυναικοκτόνοι έχουν τα κλειδιά του σπιτιού μας», «Βιασμός είναι το σεξ χωρίς συναίνεση».

Μεγάλη πίεση για το ζήτημα έχει ασκήσει η Διεθνής Αμνηστία. Όπως έχει σημειώσει το ελληνικό τμήμα της:

«Στο άρθρο 336, υιοθετείται ένας νομικός ορισμός του βιασμού που είναι απαράδεκτος, τόσο σύμφωνα με τις τυπικές δεσμεύσεις της χώρας και τις Συμβάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, όσο και σύμφωνα με τις πολιτικές υποχρεώσεις της κυβέρνησης. Ουσιαστικά, ο νέος ορισμός στο σχέδιο του νέου Ποινικού Κώδικα, δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για το σοβαρό αυτό έγκλημα».

Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση της Διεθνούς Αμνηστίας είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της. Μπορείτε να τη διαβάσετε πατώντας ΕΔΩ.

Αθήνα: Η Πρωτεύουσα του Airbnb

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Από την πλευρά της, η νομική ομάδα του Κέντρου Διοτίμα, το οποίο είναι Κέντρο Γυναικείων Ερευνών και Μελετών, είχε υποβάλει σχόλια και παρατηρήσεις επί του Σχεδίου Νέου Ποινικού Κώδικα που είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Είχαν γράψει τότε, σχετικά με το άρθρο 336 ΠΚ που αφορά τον βιασμό, πως η προσθήκη της απαίτησης σπουδαίου και άμεσου κινδύνου ζωής ή σωματικής ακεραιότητας δεν συνάδει με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Όπως σημειώνει σε ανακοίνωση, «Στην αντικειμενική υπόσταση του υπό ψήφιση άρθρου τυποποιείται ανεπίτρεπτα η πράξη που τελείται ανάμεσα σε έναν “ιδανικό δράστη” και ένα “ιδανικό θύμα”, κάτι που όμως αποτελεί ένα πάρα πολύ μικρό ποσοστό των περιπτώσεων, όπως διαφαίνεται και από την υπάρχουσα νομολογία.

»Ελλείψει επίσημων στατιστικών στοιχείων, η ανωτέρω δικαιοπολιτική επιλογή είναι αυθαίρετη και δεν συνάδει με τις αρχές της καλής νομοθέτησης. Μάλιστα σύμφωνα με το Εγχειρίδιο για τη νομοθεσία σχετικά με τη Βία κατά των Γυναικών των Ηνωμένων Εθνών (United Nations [2010] Handbook for Legislation on Violence Against Women) : “ο ορισμός του βιασμού θα πρέπει να μην περιέχει ως προϋπόθεση την άσκηση σωματικής βίας και αντιθέτως η μη τέλεσή του θα πρέπει να βασίζεται στην ύπαρξη εκούσιας και σαφούς συναίνεσης” . Έτσι, ο υπό ψήφιση ορισμός του αρ. 336 έθετε, κατ’αρχήν, έξω από τον προστατευτικό πυρήνα της διάταξης, περιπτώσεις χρησιμοποίησης εκβιαστικών μέσων».

Μπορείτε να βρείτε και να διαβάσετε αναλυτικά ολόκληρη την ανακοίνωση, πατώντας ΕΔΩ.

Περισσότερα από το VICE

Ο Δημήτρης Πιατάς Δεν Έχει Απωθημένα και Εκτιμά τον Μάρκο Σεφερλή

Δονούσα: Δέκα Πράγματα που Αξίζει να Μάθεις Πριν Πας

Τι θα Κληθείς να Αντιμετωπίσεις αν Βιαστείς στην Ελλάδα