Κατεβάσαμε τα Δεδομένα μας στο Facebook και Ήταν Τρομακτικό

Παρά τα προβλήματά του, το Facebook είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας ενάμιση δισεκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως. Aκόμα και μετά το σκάνδαλο Cambridge Analytica, που αποκάλυψε πόσο εύκολα μπορεί να γίνει κακή χρήση της τεράστιας συλλογής δεδομένω των χρηστών, το να σβήσεις το προφίλ σου είναι ένα προνόμιο που δεν θεωρείται ρεαλιστική επιλογή από πολλούς ανθρώπους στον κόσμο.

Το να σβήσεις το Facebook ίσως είναι ένας καλός τρόπος να ανακτήσεις τον έλεγχο των προσωπικών σου δεδομένων στο Ίντερνετ, να βελτιώσεις την ψυχική σου υγεία ή να αποκτήσεις περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Παρόλα αυτά, μέχρι να το κάνεις αυτό -αν ποτέ το κάνεις-, μπορείς να δεις σχεδόν κάθε αλληλεπίδρασή σου στο κοινωνικό δίκτυο, από τότε που έφτιαξες το προφίλ σου μέχρι σήμερα.

Είναι βασικά η ιστορία όσων έχετε κάνει στο Facebook. Είναι επίσης τα δεδομένα που μπορεί να χρησιμοποιήσει το Facebook για να μάθει περισσότερα για εσάς. Πού έχεις κάνει like, σε ποια event έχεις προσκληθεί ή έχεις πάει, φωτογραφίες που έχεις ανταλλάξει, μηνύματα και τόσα άλλα που έχουν μεσολαβήσει στο διάστημα που διατηρείς προφίλ στο Facebook..

Δείτε πώς μπορείτε να δείτε όλα όσα γνωρίζει το Facebook για εσάς και πώς να κατεβάσετε το δικό σας αρχείο αυτών των πληροφοριών:

• Πηγαίνετε στο Facebook.com/settings
• Πατήστε «Κατεβάστε ένα αντίγραφο των δεδομένων σας από το Facebook»
• Πατήστε «Λήψη αρχείου»
• Θα χρειαστούν μερικά λεπτά, αλλά το Facebook θα σας ειδοποιήσει όταν το αρχείο σας είναι έτοιμο
• Όταν ειδοποιηθείτε, κάντε κλικ στο κουμπί «Λήψη αρχείου» ξανά και ένα αρχείο zip θα κατεβεί στον υπολογιστή σας.

Εμείς το δοκιμάσαμε και σας παραθέτουμε τις (τρομακτικές) εμπειρίες μας.

Στις Ζωές των Άλλων, τη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία του Γερμανού σκηνοθέτη Florian Henckel von Donnersmarck, βλέπουμε πώς πράκτορες της Stasi, των μυστικών υπηρεσιών της Ανατολικής Γερμανίας, παγιδεύουν το σπίτι του θεατρικού συγγραφέα Georg Dreyman (Sebastian Koch), με σκοπό να παρακολουθήσουν κρυφά κάθε πτυχή της ζωής του, από τη συγγραφή θεατρικών έως τις σεξουαλικές συνευρέσεις με τη σύντροφό του, την ηθοποιό Christa-Maria Sieland (Martina Gedeck). Η ταινία ουσιαστικά δραματοποιεί τον τρόπο με τον οποίο το κομμουνιστικό καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας παρακολουθούσε δεκάδες χιλιάδες πολίτες, παγιδεύοντας τα τηλέφωνά τους, βάζοντας κοριούς στα σπίτια τους και παραβιάζοντας την αλληλογραφία τους. Η δραματικότερη στιγμή του έργου έρχεται μετά την πτώση της Ανατολικής Γερμανίας, όταν ο Georg Dreyman διαβάζει τα εκατοντάδες αρχεία που διατηρούσε η Stasi για τον ίδιο και μένει άναυδος, ανακαλύπτοντας ότι η σύντροφός του ήταν επίσης πράκτορας της Stasi και η ίδια τον είχε καταδώσει στις Αρχές για αντικομμουνιστική δράση, προσπαθώντας να σώσει την καριέρα της στο θέατρο.

Ένα παρόμοιο συναίσθημα (αρνητικής) έκπληξης και τρόμου ένιωσα κι εγώ, όταν ανακάλυψα ότι το Facebook διατηρεί έναν φάκελο με δεδομένα που συλλέγει από την καθημερινή λειτουργία του προσωπικού λογαριασμού μου. Όταν έκανα αίτημα στο Facebook να μου στείλει ένα αντίγραφο αυτών των δεδομένων, μέσα σε λίγα λεπτά έλαβα έναν zip-αρισμένο φάκελο μεγαλύτερο από ένα Gigabyte, στο οποίο το κοινωνικό δίκτυο διατηρεί όλα τα αρχεία, τα βίντεο, τα αυτοκόλλητα, τα ηχητικά μηνύματα, τις φωτογραφίες και τα GIF που έχω ανταλλάξει με τους φίλους μου κατά τη διάρκεια των τεσσάρων χρόνων που το χρησιμοποιώ. Το τρομακτικότερο από όλα ήταν ότι πολλές από τις φωτογραφίες, τα βίντεο ή τα ηχητικά αφορούσαν σε εμπειρίες της ζωής μου που δεν θυμόμουν ούτε εγώ ο ίδιος. Μέσα από αυτό το υλικό, το Facebook είχε μία ακριβή εικόνα για την επαγγελματική και την προσωπική μου ζωή, τους φίλους μου και τις σχέσεις μου, εικόνα που αν μου ζητούσαν να δώσω για τον εαυτό μου, δεν θα το έκανα τόσο καλά. Όπως ακριβώς ο Georg Dreyman είδε τις πιο προσωπικές στιγμές της ζωής του να περιγράφονται με λεπτομέρεια στα έγγραφα της Stasi, έτσι κι εγώ είδα ότι Facebook διατηρεί για μένα πληροφορίες άκρως προσωπικές, σε βαθμό που ένιωσα άβολα που μία ιδιωτική εταιρεία ξέρει για μένα πράγματα που αγνοούν οι γονείς μου ή και στενότατοι φίλοι μου. Το Facebook απέδειξε ότι με τη συναινετική προσφορά προσωπικών δεδομένων από τους χρήστες του, όχι απλώς μπορεί να κάνει πραγματικότητα τον εφιάλτη του Μεγάλου Αδερφού από το 1984 του George Orwell, αλλά μπορεί να τον κάνει να φαίνεται και ένα γλυκό όνειρο. Αν κάποτε το βασικό πολιτικό αίτημα ήταν να προστατευθεί η ιδιωτική ζωή μας από ανελεύθερα καθεστώτα, σήμερα μάλλον πρέπει να απαιτήσουμε την προστασία των προσωπικών δεδομένων μας από ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες, από ό,τι φαίνεται, μας ξέρουν καλύτερα και από εμάς τους ίδιους.
- Θοδωρής Χονδρόγιαννος

Είναι αλλιώς να σου το λένε ή να το διαβάζεις κι αλλιώς να το βλέπεις με τα ίδια σου τα μάτια, να το ζεις. Να ζεις το φακέλωμά σου. Όσα άρθρα κι αν διαβάσεις σχετικά με το Facebook, ειδικά μετά τον σάλο του σκανδάλου Campbridge Analytica, τίποτα δεν μπορεί να σε πείσει περισσότερο για τα ψηφιακά ίχνη που αφήνεις, από το να κατεβάσεις το αρχείο Facebook σου και να δεις κανονικά ό,τι πληροφορία έχει κρατήσει για σένα, από την πρώτη κιόλας μέρα που άνοιξες προφίλ. Συνομιλίες από προ-μνημονίου εποχές, φωτογραφίες που έχεις ανταλλάξει στο inbox -και δεν θα ήθελες να ξαναδείς-, status updates και -το πιο τρομακτικό- το «εμπορικό» προφίλ σου: πού έχεις κάνει like, σε τι events έχεις πάει, ποιες εφαρμογές έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες προφίλ σου. Είσαι μια τέλεια οντότητα που προσφέρει ακριβείς πληροφορίες για το τι είδους άνθρωπος είσαι, τι τρως, τι μουσικές ακούς.

Από χθες που έχω κατεβάσει το αρχείο μου, πρώτον δεν έχω σταματήσει να το κοιτάζω. Είναι ένα εκπληκτικό και ιστορικό πακέτο πραγμάτων που είχα ξεχάσει πως έχουν συμβεί στη ζωή μου. Δεύτερον, όμως, νιώθω σαν να εξετάζω τη δικογραφία μου ή κάποιον φάκελό μου στην αστυνομία. Γιατί κάποιος να έχει τόσες πληροφορίες για μένα; Και, για φαντάσου, είμαι από τους προσεκτικούς στο τι πληροφορίες παρέχω στο Διαδίκτυο ή σε τι πατάω «Accept». Από χθες, λοιπόν, λέω σε όλους τους φίλους μου ότι θα σταματήσω τα πολλά-πολλά στο Facebook και πως ό,τι ανταλλάσσω στα inbox μου θα είναι πολύ προσεγμένα. Την ίδια ώρα, βέβαια, τους στέλνω στο Messenger φωτογραφίες που έχω βρει στο αρχείο αυτό.

Όλοι ξέρουμε ότι το Facebook κρατά τις πληροφορίες μας, όμως όταν τις βλέπεις μία-μία νιώθεις σαν κάποιος να σε παρακολουθεί κρυφά όλα αυτά τα χρόνια. Επίσης, νιώθω ότι ανά πάσα στιγμή ένας χάκερ ή η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, μπορούν να μάθουν ακριβώς τι κάνω στη ζωή μου. Άρρωστο. Όπως και να 'χει, όμως, όλοι θα συνεχίσουμε να έχουμε Facebook, όπως έχουμε πει ξανά. Είναι πλέον ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ρουτίνας για τους περισσότερούς μας, ωστόσο ας προσέχουμε λίγο παραπάνω.
- Παύλος Τουμπέκης

VICE Video: Αυτό το Μάθημα Βlack Μetal Υoga Ξεκίνησε από μία «Τρολιά» στο Facebook

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Ζούμε σε μία τρομακτικά παράξενη εποχή. Αισθάνομαι πως βρισκόμαστε κάπου μεταξύ της κοινωνίας στο «Κουρδιστό Πορτοκάλι» και το «Mad Max». Με λίγα λόγια, θεωρώ ότι τα πράγματα αρχίζουν να ξεφεύγουν τρομακτικά όσον αφορά την τεχνολογία και τον έλεγχο που γίνεται στον απλό πολίτη, ο οποίος δείχνει να μη νοιάζεται -βάζοντας και τον εαυτό μου μέσα- για όλες αυτές τις μικρές ατασθαλίες κυβερνήσεων και επιχειρηματικών κολοσσών. Όντας επηρεασμένος από το τελευταίο σκάνδαλο που ξέσπασε με το Facebook, που πλέον μας έδωσε την επιλογή να δούμε πόσο μας φακέλωσε, αποφάσισα να κατεβάσω κι εγώ τα αποθηκευμένα δεδομένα μου. Έχοντας το προφίλ μου για πάνω από δέκα χρόνια, φοβόμουν αρκετά γι' αυτά που θα αντικρίσω και, μάλιστα, μόλις είδα πως ο φάκελός μου έχει μέγεθος 6,6 Gigabyte, φρίκαρα.

Ανοίγοντας το «μητρώο» μου, ανακάλυψα πως είναι χωρισμένο σε κατηγορίες. Από τα αρχεία που έχω ανταλλάξει μέσω Messenger -κάτι ήξερα και δεν το χρησιμοποιούσα για πιο προσωπικές στιγμές- μέχρι φωτογραφίες, GIF και ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Το καλό είναι πως βρήκα κάποια πράγματα που νόμιζα πως είχα χάσει για πάντα, ωστόσο μου φάνηκε περίεργο που τα μοιραζόμουν και με τους ανθρώπους στα κεντρικά του Facebook. Στη συνέχεια, πέρασα στα μηνύματα που υπήρχαν σε μορφή link. Μπροστά μου παρέλασαν συνομιλίες από κάθε πιθανή χρονιά, ακόμη και με ανθρώπους που είχα ξεχάσει πως υπάρχουν. Σιγά-σιγά άρχισα να πιστεύω πως παίζω σε κάποιο λυπηρό επεισόδιο του «Black Mirror», ωστόσο συνέχισα να εξερευνώ τους εκατοντάδες φακέλους, που αντί για ονόματα, είχαν ατελείωτους αριθμούς στη σειρά. Ειλικρινά, ένιωσα σαν προϊόν. Αφού είδα κάμποσες ομιλίες μου -αποθηκευμένες με άναρχο τρόπο και χωρίς κάποια χρονική συνοχή- πέρασα στις φωτογραφίες. Το ίδιο μοτίβο και εδώ, αν και οι δημοσιευμένες εικόνες μου δεν ήταν αυτό που με πείραξε. Το χειρότερο ήταν οι συνομιλίες, στις οποίες και επέστρεψα. Το γεγονός ότι πιθανότατα υπάρχει ένας αλγόριθμος που παρακολουθεί το chat, ψάχνοντας για λέξεις-κλειδιά που θα βοηθήσουν στην κατηγοριοποίησή μας, λες και είμαστε ένας απλός αριθμός, είναι κάτι που θα έπρεπε να μας προβληματίζει. Ένιωσα σαν να έχουν παραβιάσει την προσωπική μου ζωή και για πρώτη φορά μπήκα σοβαρά στη διαδικασία να σκεφτώ την απενεργοποίηση του προφίλ μου. Αλήθεια, χρειαζόμαστε πλέον τόσο πολύ το Facebook;
- Αντώνης Κωνσταντάρας

Ακριβώς λόγω του γεγονότος ότι είχα online πάρα πολλά δεδομένα μου, πριν από περίπου έναν χρόνο, διέγραψα το προφίλ μου στο Facebook, που διατηρούσα από το 2008. Οπότε, όταν κατέβασα τα δεδομένα του καινούριου μου προφίλ δεν θα πω ότι ανακάλυψα κάτι που δεν θυμάμαι. Αυτό που με σόκαρε, όμως, είναι ότι στη μνήμη του Facebook έχουν διατηρηθεί συνομιλίες στα inbox με ανθρώπους που έχω διαγράψει από τη δική μου μνήμη και πλέον δεν έχω καμία συναναστροφή, υπενθυμίζοντάς μου ότι όσο κι αν θέλεις να ξεφύγεις από το παρελθόν, κάπως θα εμφανιστεί μπροστά σου. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο Μark Zuckerberg φρόντισε γι' αυτό.
- Μελπομένη Μαραγκίδου

Περισσότερα από το VICE

Ιστορίες Ελληνίδων Μητέρων που Έχασαν τα Μωρά τους

Βρες Ποιος το Είπε: Ο Αμβρόσιος, οι Ναζί ή το ISIS;

Πόσο Πρέπει να Φοβόμαστε Όλα Όσα Συμβαίνουν με την Τουρκία;