Φωτογραφίες του Dalí Δημοσιεύονται για Πρώτη Φορά - H Γυναίκα του Ήταν Παραπάνω από Μούσα

Νωρίτερα μέσα στη χρονιά, εγκαινιάστηκε μια έκθεση στο Κάστρο του Πουμπόλ του Fundaciό Gala-Salvador Dalí, η οποία αποκαλύπτει μια πλευρά του εμβληματικού σουρεαλιστή μέσα από τα μάτια γυναικών φωτογράφων. Οι φωτογραφίες της έκθεσης, με τίτλο Women Photograph Dalí (Γυναίκες Φωτογραφίζουν τον Dalí), είναι συναρπαστικές. Οι επιμελήτριες Bea Crespo και Rosa M. Maurell επέλεξαν προσωπικές φωτογραφίες του καλλιτέχνη που δεν προορίζονταν ποτέ για το κοινό. Οι εμβληματικές φωτογραφίες της σουρεαλίστριας Denise Bellon και της τακτικής συνεργάτιδας της Vogue, Karen Radkai, είναι κρεμασμένες δίπλα-δίπλα, πλάι σε παρασκηνιακές φωτογραφίες του Dali από την εποχή που σκηνοθετούσε το In Voluptate Mors - εικόνες που τράβηξε η σύζυγος του συνεργάτη του Philippe Halsman, Yvonne. Τα διαμάντια της συλλογής, ωστόσο, είναι οι σπάνιες φωτογραφίες της Gala Dalí, της συζύγου και μούσας του Dali, οι οποίες τραβήχτηκαν στην αρχή της 53ετούς σχέσης τους.

Η Gala, της οποίας το πραγματικό όνομα ήταν Elena Ivanovna Diakonova, γεννήθηκε στη Ρωσία το 1894. Συνάντησε τον Dalí το 1929, ενώ ήταν παντρεμένη με τον Γάλλο ποιητή Paul Éluard και ερωμένη του Γερμανού ντανταϊστή ζωγράφου Max Ernst. Στο τέλος του έτους, μετακόμισε με τον Dalí και έκαναν ανοιχτό γάμο το 1934. Οι φωτογραφίες της στην έκθεση τραβήχτηκαν κατά τα πρώτα χρόνια της σχέσης τους στο Πουμπόλ - ο Dalí έμελλε αργότερα να της αγοράσει το κάστρο όπου εκτίθενται σήμερα οι φωτογραφίες.

Έχοντας ληφθεί μεταξύ του 1930 και του 1932, οι φωτογραφίες της ξέφρενης σχέσης της Gala με τον Dalí δεν προβλήθηκαν ποτέ δημόσια. Προσδίδουν μια αντίθετη οπτική σε μια από τις πιο μυστηριώδεις σχέσεις καλλιτέχνη-μούσας της πρόσφατης ιστορίας. Παρουσιάζουν την Gala ως κάτι περισσότερο από ένα διάσημο αντικείμενο της προσοχής του καλλιτέχνη, η οποία απαθανατίζεται σε πίνακες όπως το Μαντόνα του Πορτ Λιγκάτ και το Πορτρέτο της Γκαλαρίνα. Ο βιογράφος του Dalí, Ian Gibson, λέει στο VICE ότι η Gala δεν μίλησε ποτέ στον Τύπο για τη σχέση τους και έτσι ο αντίκτυπός της στην τέχνη του Dalí πρέπει να αποκωδικοποιηθεί μέσω των απίστευτα παραστατικών απομνημονευμάτων του, των δημόσιων εμφανίσεών του και των κουτσομπολιών που διαδίδονταν από όσους είχαν παραβρεθεί στα διάσημα πάρτι και όργιά τους. Ωστόσο, στο Women Photograph Dalí, μπορεί κανείς να δει το βλέμμα της να κατευθύνεται πίσω σε αυτόν.

«Αν και ο Dalí και η Gala είχαν έναν ισχυρό συναισθηματικό δεσμό, δεν είχαν μια ώριμη σχέση», γράφει ο Δρ Zoltan Kovary για το ζευγάρι σε email του στο VICE. Κλινικός ψυχολόγος, ερευνητής δημιουργικότητας και αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Eötvös Loránd της Βουδαπέστης, ο Kovary εξέτασε προσεκτικά το ζευγάρι, όταν ξεκίνησε να γράφει μια ψυχολογική ανάλυση του έργου του Dalí, με τίτλο The Enigma of Desire: Salvador Dalí and the Conquest of the Irrational (Το Αίνιγμα της Επιθυμίας: Ο Σαλβαντόρ Νταλί και η Κατάκτηση του Παράλογου).

Υπάρχει άφθονος ερωτισμός στις φωτογραφίες της Gala που απεικονίζουν τον νεαρό Dali, ειδικά σε εκείνες που τον δείχνουν να λιάζεται στο σπίτι τους στην ισπανική παραλιακή πόλη. Όμως ο Kovary είπε ότι η αγάπη τους, «ήταν περισσότερο μια σχέση μητέρας-βρέφους. Η Gala αποκαλούσε μερικές φορές τον Dalí, “μικρέ μου γιε”. Δεν είχαν ποτέ μια “πραγματική” σεξουαλική σχέση. Ο Dalí, παρόλο που η Gala του ξυπνούσε έντονη επιθυμία, φοβόταν τη σωματική επαφή».

Παρόλα αυτά, αυτές οι φωτογραφίες είναι γεμάτες από τον ενθουσιασμό του φρέσκου έρωτα. Ο Dalí στέκεται μπροστά από ένα περίεργο κατάστημα που βρήκαν ή ξαπλώνει, κοιτάζοντας ελάχιστα τον φακό. Οι πόζες του είναι απλές και καθόλου στημένες. Βλέπουμε τον Dalí, όπως ήθελε να τον δει η Gala, χρόνια προτού γίνει διάσημος για τις εμφανίσεις του που τραβούσαν την προσοχή, όπως όταν έβγαζε δημόσια βόλτα τον μυρμηγκοφάγο που είχε για κατοικίδιο και τις γεμάτες υπονοούμενα δηλώσεις του σε τηλεπαιχνίδια.

Κανείς δεν καταλαβαίνει καλύτερα τη δυσκολία της διάκρισης μεταξύ μύθου, πραγματικότητας και υπερβολής στη ζωή του Dalí από ό,τι ο Gibson. Ο συγγραφέας του βιβλίου The Shameful Life of Salvador Dali είπε σε email του: «Είναι ο εφιάλτης κάθε βιογράφου. Τι μπορείς να κάνεις με έναν άνθρωπο που πάντα έπαιζε έναν ρόλο;». Οι φωτογραφίες της Gala κάνουν τον θεατή να συμπονά αυτήν τη γυναίκα που ήταν παντρεμένη με έναν τόσο περίπλοκο άνδρα.

Η συμβουλή του Gibson σε όσους εξακολουθούν να γοητεύονται από τον άνθρωπο που ζωγράφισε το αριστούργημα Ελέφαντες και την υπερβατικά αγχώδη Εμμονή της Μνήμης είναι απλή. «Το βασικό στοιχείο του Dalí, νομίζω, είναι ότι βαθιά μέσα του έπασχε από μια παθολογική φοβία και κατασκεύασε την επιδειξιομανή περσόνα του ως αμυντικό μηχανισμό», δήλωσε. «Το τραγικό είναι ότι δεν ξέρουμε τα πράγματα από την πλευρά της Gala».

Η έκθεση Women of Dalí μάς φέρνει πιο κοντά από ποτέ σε αυτό.

To αρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE US.

Περισσότερα από το VICE

Κωνσταντή, τι θα Έκανες αν Είχες Πατέρα ΜΑΤατζή;

Ποιος Είμαι, πού Πάω, τι Κάνω - Το να Ζεις στο Eξωτερικό θα σε Bοηθήσει να Μάθεις

Προσπάθησα να Μην Κάνω Καθόλου Σκουπίδια για μία Εβδομάδα στην Αθήνα