«Οι Ηθοποιοί Δεν Είμαστε Χομπίστες»

Η Κίττυ Παϊταζόγλου έχει κάνει κάτι που δεν έχουν τολμήσει και πολλοί ηθοποιοί της γενιάς της: Αφού ξεμπέρδεψε με τις σπουδές της στη Νομική και το Εθνικό Θέατρο και δοκιμάστηκε σε θεατρικές παραγωγές στην Ελλάδα, δεν δίστασε να πάρει μια γεύση για το τι συμβαίνει στον χώρο της σε Αγγλία και Γαλλία. Αν τη δεις στο θέατρο, θα καταλάβεις ότι δεν είχε προταθεί τυχαία για το βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» και αν περάσεις λίγο χρόνο μαζί της, θα καταλάβεις ότι πρόκειται για ένα συγκροτημένο άτομο που στέκεται γερά στα πόδια του. Αυτήν τη σεζόν βρίσκεται στο θέατρο Πόρτα, στην παράσταση Φαρενάιτ 451 του Θωμά Μοσχόπουλου και υποδύεται ένα κορίτσι που θα σε κάνει να θέλεις να διαβάσεις όλα τα βιβλία του κόσμου.

VICE : Το κορίτσι που ερμηνεύεις στο Φάρενάιτ 451 έχει κάτι ξεχωριστό…
Κίττυ Παϊταζόγλου: Δεν θέλω να της δώσω μια ταυτότητα, καθώς νομίζω ότι το βάσανο -και η γοητεία, βέβαια- αυτού του κοριτσιού είναι ότι ψάχνει ταυτότητα. Είναι όλη ένα αίνιγμα. Έχει τις αρχές, τις ιδέες και την ηθική του κόσμου των βιβλίων, μα δεν της αρκεί, τα βράδια βγαίνει μόνη στους δρόμους και παρακολουθεί αγνώστους, τους μιλά, ψάχνει να συνδεθεί με τον εχθρό, για να τον καταλάβει.

Στο έργο βλέπουμε ότι σ’ ένα μελλοντικό ολοκληρωτικό καθεστώς τα βιβλία καταστρέφονται. Πιστεύεις ότι μπορεί να ζήσουμε ένα τέτοιο εφιαλτικό σενάριο;
Μα, δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας, σε πολλές στιγμές της Ιστορίας η ανθρωπότητα έχει ζήσει τέτοιες καύσεις. Από την Κίνα, π.χ. και τους χριστιανικούς αιώνες, έως τη Γερμανία του Hitler, το ’33, που φοιτητές έκαψαν 30-40.000 βιβλία «αντιγερμανικά» και ο Goebbels έβγαζε λόγο περί ηθικής διαφθοράς. Τα εφιαλτικά σενάρια έχουν συμβεί, μπορεί οι μορφές να είναι διαφορετικές, αλλά η πρόθεση είναι η ίδια : η καύση της διαφορετικής σκέψης, ο ολοκληρωτικός αφανισμός του «Άλλου».

Εσένα ποια είναι η σχέση σου με τα βιβλία;
Τα βιβλία τ’ αγαπώ πολύ, αλλά δεν έχω πάντα υπομονή. Εννοώ, οι ρυθμοί μας πια είναι τόσο γρήγοροι, που χρειάζεται μια παύση, να πεις, «Ώπα, τώρα ξεκινώ ένα βιβλίο, έχω διαύγεια και ανοιχτωσιά να μπω στο σύμπαν του μυαλού ενός άλλου…». Στις γρήγορες ζωές μας, ζητά πια άλλη διαχείριση χρόνου, άλλη αφοσίωση το διάβασμα. Υπάρχουν περίοδοι που ξεκινώ 100 βιβλία παράλληλα, κανένα δεν με ικανοποιεί και τ’ αφήνω όλα στη μέση και άλλες φορές που διαβάζω εμμονικά ένα βιβλίο ξανά και ξανά.

Τι διαβάζεις αυτήν την περίοδο;
Τη Μοναδική Ιστορία του Julian Barnes. Θέλω να σου διαβάσω το πρώτο κομμάτι με το οποίο ξεκινά το βιβλίο και μ’ έχει τσακίσει ήδη. Άκου: «Θα προτιμούσες να αγαπάς πολύ και να υποφέρεις πολύ ή να αγαπάς λίγο και να υποφέρεις λίγο; Νομίζω πως αυτό είναι τελικά, το μόνο ουσιαστικό ερώτημα».

Αν είχες τη δυνατότητα να φύγεις για δέκα μέρες και έπρεπε να πάρεις μαζί σου ή το κινητό σου ή μερικά βιβλία, τι θα έκανες;
Ας είμαι ειλικρινής - το κινητό μου, επειδή αλλιώς θα φόρτωνα τους φίλους και την οικογένειά μου με άδικα άγχη. Ή, δεν ξέρω, ίσως είμαι και λίγο ενοχική σε αυτό το θέμα και θα έπρεπε τελικά να πάρω κανένα βιβλίο…

Το Δίπλωμα Δεν Φτάνει

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Πώς μπήκε στη ζωή σου το θέατρο;
Για μένα η εκκίνηση ήταν η πιο σημαντική στιγμή. Μπαίνοντας στη θεατρική ομάδα στο σχολείο και έχοντας δάσκαλο τον Νίκο Μακαρόνα, ήρθα σε επαφή με κάποια κείμενα, πετάρισε η ψυχή μου, είπα, «Εδώ είμαι». Έχει σημασία και το λέω συχνά, επειδή υπάρχουν μέσα στο -κατά τ’ άλλα στείρο- εκπαιδευτικό μας σύστημα κάποιοι άνθρωποι με μεράκι, τρέλα -πες το όπως θες- που δίνουν άλλη διάσταση στον όρο «μάθηση».

Στη συνέχεια τι έκανες;
Ακολούθησε η Σχολή του Εθνικού, μετά η Αγγλία, γύρισα ξανά Ελλάδα, έφυγα για κάποιο διάστημα στη Γαλλία, τώρα είμαι εδώ. Προσπαθώ να ακολουθώ το ένστικτό μου και να σκέφτομαι πάντα το επάγγελμά μου σαν μαραθώνιο, όχι σαν 100άρι.

Σε βοηθάει αυτή η σκέψη;
Μου δίνει μια ηρεμία, η σκέψη, δηλαδή, πως η δουλειά μας έχει κυρίως στροφές, όχι ευθείες και πολλές φορές σ’ αυτές τις παρακάμψεις, τα λάθη, συναντάς κάτι υπέροχους ανθρώπους που και αυτοί τις δικές τους στροφές κάνουν.

Τι αποκόμισες από την εμπειρία σου στο εξωτερικό;
Πέρα από μια πειθαρχία και μια τεχνική που όντως πήρα, σιγουρεύτηκα ταυτόχρονα πως δεν είναι κατ’ ανάγκη καλύτεροι οι ηθοποιοί εκεί. Ίσα-ίσα, θεωρώ πως έχουμε πολύ δυνατούς ηθοποιούς στην Ελλάδα. Απλά δεν έχουμε τα μέσα που έχουν στο εξωτερικό - ακόμη τουλάχιστον. Μιλάω για χώρες με κουλτούρα στο θέατρο, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία κ.α., που επενδύουν στον πολιτισμό, τόσο οικονομικά όσο και εκπαιδευτικά. Ξέρεις, πολλές φορές θυμώνω όταν ακούω, «Α, ένας Άγγλος ηθοποιός ποτέ δεν θα φερόταν έτσι…». Ναι, αλλά φίλε μου, ο Άγγλος ηθοποιός θα παίξει σε μια παραγωγή τον χρόνο και θα ζει μια χαρά, ο Έλληνας θα κάνει τρεις δουλειές στο θέατρο, λίγο τηλεόραση, λίγο σπικάζ, θα εξαντληθεί και πάλι δεν θα βγαίνει το μηνιάτικο.

Θα ήθελες να επιστρέψεις;
Στο εξωτερικό; Ναι, θα ήθελα κάποια στιγμή, όμως σε άλλο πλαίσιο, για σινεμά.

Τελικά, τι σημαίνει να είσαι νέος ηθοποιός στην Ελλάδα σήμερα;
Νομίζω το θέμα πάει πολύ πιο βαθιά από την κρίση των τελευταίων χρόνων. Στη συνείδηση του Έλληνα, ο ηθοποιός είναι λίγο έως πολύ χομπίστας. Αυτή η πεποίθηση ξεκινά από την ελληνική οικογένεια, εξαπλώνεται στην κοινωνία και καταλήγει και στον ίδιο τον καλλιτεχνικό μας χώρο, όπου βλέπεις συμπεριφορές παραγωγών, τεχνικών, ακόμη και κάποιων σκηνοθετών, που δεν σε αντιμετωπίζουν σαν να είναι δουλειά αυτό που κάνεις, αλλά το ψώνιο σου.

Δεδομένων αυτών των συνθηκών, τι θα έλεγες σε όσα παιδιά σκέφτονται να γίνουν ηθοποιοί;
Δεν ξέρω τι να απαντήσω, καθένας έχει τη δική του εκκίνηση, τα δικά του θέλω και εντέλει τη δική του πορεία σε αυτόν τον χώρο. Για μένα, αναγκαία προϋπόθεση είναι μια αγάπη, μια κατανόηση και μια περιέργεια για τους ανθρώπους, την ανθρώπινη φύση γενικότερα, επειδή δεν είναι μοναχικό άθλημα… έρχεσαι συνέχεια αντιμέτωπος με ανθρώπους, υπαρκτούς και φαντασιακούς, που πρέπει να κατανοήσεις και να διαχειριστείς. Σίγουρα έχει κόπο, σίγουρα έχει τεχνική, θέλει αφοσίωση, αλλά και τη χαρά να εφευρίσκεις την αθωότητα που είχες, όταν ήσουν παιδί.

Τι ετοιμάζεις για την επόμενη περίοδο;
Θα είμαι τον Μάιο στο Γαϊτανάκι του Έρωτα, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου και το καλοκαίρι στη Θεογονία της Σοφίας Πάσχου και των Patari Project, στη Μικρή Επίδαυρο.

*Περισσότερα για την παράσταση Φαρενάιτ 451, εδώ.

Περισσότερα από το VICE

Αποκαλυπτικές Φωτογραφίες: Το Πραγματικό Ταξίδι στα Σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού

Ο Γκιουλενιστής Καθηγητής που Είναι Ανεπιθύμητος σε Ελλάδα και Τουρκία

Μια Συζήτηση για το αν θα Τσιπαριστούμε και στην Ελλάδα