Δικαιώματα

Παιδιά Πρόσφυγες: Μαθητές Β’ Κατηγορίας;

Πέντε οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, που φιλοξενούν παιδιά πρόσφυγες, παρουσιάζουν τις ελλείψεις και τις αδυναμίες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
VICE Staff
Κείμενο VICE Staff
Στιγμιότυπο 2022-01-21, 4

Το VICE Greece δίνει βήμα σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άτομα, με τη δημιουργία της στήλης «Ρισπέκτ», στην οποία κάθε εβδομάδα δημοσιεύονται προσωπικές ιστορίες, άρθρα άποψης, φωτογραφίες, ρεπορτάζ ή άλλες υποθέσεις που ενδιαφέρουν την ελληνική κοινωνία. Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε το κοινό και να ανοίξουμε διάλογο για ζητήματα με τα οποία καταπιάνονται και αξίζουν την προσοχή όλων.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το συγκεκριμένο άρθρο υπογράφει η Ελένη Ζαχαροπούλου, Υπεύθυνη επικοινωνίας των προγραμμάτων «Άσυλο και Μετανάστευση» και «Τοπική ανάπτυξη και μείωση της φτώχειας», EEA Grants, 2014-2021. Συνυπογράφουν: ΑΡΣΙΣ Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, Γιατροί του Κόσμου Ελλάδας, ΜΕΤΑδραση, Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων και Νέων, International Rescue Committee Ελλάδας.


Έντονοι είναι οι προβληματισμοί για την ετοιμότητα του εκπαιδευτικού συστήματος  να εντάξει ισότιμα τα παιδιά πρόσφυγες στα σχολεία της χώρας. Η εμπειρία τόσο των προηγούμενων σχολικών ετών όσο και των ιδιαίτερων απαιτήσεων που συνδέονται με την πανδημία COVID-19, αποδεικνύει ότι τα κενά είναι μεγάλα και ότι η ανάγκη να υπάρξει ένα ενιαίο σύστημα εγγραφής και ουσιαστικής ένταξης των παιδιών προσφύγων, το οποίο θα τηρείται απαρέγκλιτα από όλα τα σχολεία της χώρας, είναι αδήριτη.

Πέντε οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, που φιλοξενούν παιδιά πρόσφυγες, παρουσιάζουν τις ελλείψεις και τις αδυναμίες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Θέσεις: όχι για όλους

Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης σχολικής χρονιάς, αρκετά ήταν τα σχολεία που δεν είχαν  θέσεις για νέους μαθητές, τόσο λόγω των ακατάλληλων κτιριακών εγκαταστάσεων, όσο και λόγω της έλλειψης εκπαιδευτικού προσωπικού. Σε αυτά προστίθενται σχολεία, των οποίων οι Διευθυντές/-ντριες αρνήθηκαν να εγγράψουν μαθητές με την αιτιολογία ότι δεν είχαν τάξεις υποδοχής. 

«Αν και η νομοθεσία ορίζει ότι κανένα παιδί δεν μπορεί να μείνει εκτός σχολείου, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη τμήματος υποδοχής, οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν ότι δεν μπορεί να ενταχθεί στο σχολικό περιβάλλον κανένα παιδί, χωρίς συστηματική βοήθεια. Έτσι, κάποιοι Διευθυντές καταλήγουν στο να αρνούνται εγγραφές, προκειμένου να διαφυλάξουν την ποιότητα της δουλειάς τους, αφήνοντας τους ανήλικους πρόσφυγες, εκτός του εκπαιδευτικού συστήματος», δηλώνει εκπρόσωπος των Γιατρών του Κόσμου Ελλάδας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Εγγραφή στο σχολείο

Οι εγγραφές των μαθητών γίνονται ηλεκτρονικά, μέσα από την υπηρεσία myschool. Αυτή η υπηρεσία συνδέεται με τους κωδικούς Taxisnet των γονέων και κηδεμόνων των παιδιών. Όπως είναι προφανές, αυτή η διαδικασία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ούτε στην περίπτωση των ασυνόδευτων παιδιών προσφύγων ούτε στην περίπτωση που τα παιδιά πρόσφυγες διαμένουν με τους αιτούντες άσυλο γονείς τους, οι οποίοι δεν διαθέτουν λογαριασμό στο Taxisnet. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οφείλουν να εγγράφουν τους μαθητές οι  Διευθυντές/-ντριες των σχολικών μονάδων ή οι Συντονιστές Εκπαίδευσης Προσφύγων, με τους προσωπικούς τους κωδικούς στο Taxisnet, κατόπιν εξουσιοδότησης των γονέων, κηδεμόνων ή επιτρόπων των παιδιών. 

«Ωστόσο, κάποιοι Διευθυντές αρνήθηκαν να κάνουν τις εγγραφές στα νησιά ενώ οι ΣΕΠ μας κατεύθυναν να γίνουν οι εγγραφές με τους κωδικούς των Υπευθύνων των Δομών, όπως και τελικά έγινε» δηλώνει εκπρόσωπος της ΜΕΤΑδρασης.

«Δαπανάται πολλή ενέργεια και χρόνος από τους Κοινωνικούς Λειτουργούς των οργανώσεων που αναλαμβάνουν τις διαδικασίες εγγραφών και τις επικοινωνίες με τους Διευθυντές, την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση και τους ΣΕΠ, για να γίνουν εγκαίρως οι εγγραφές, ενώ πάντα εγκυμονεί ο  κίνδυνος να μας αρνηθούν την εγγραφή των παιδιών» δηλώνει εκπρόσωπος της International Rescue Committee.

Τάξεις υποδοχής

Τάξεις υποδοχής δεν υπάρχουν σε όλα τα σχολεία όπου φοιτούν παιδιά πρόσφυγες, αλλά τίθεται στην κρίση των Διευθυντών/-ντριών και των καθηγητών, αν θα υποβάλουν σχετικό αίτημα στο Υπουργείο. Ακόμη και εάν υποβληθεί αίτημα, αυτό δεν γίνεται πάντα δεκτό.  Έτσι, οι πρόσφυγες μαθητές αναγκάζονται να παρακολουθούν τάξεις υποδοχής, όπου αυτές υπάρχουν, ανεξαρτήτως γεωγραφικής εγγύτητας με τον τόπο διαμονής τους.

Σε κάποιες περιπτώσεις παρακολουθούν μόνο τάξεις υποδοχής και όχι το αναλυτικό πρόγραμμα, όπως προβλέπεται στο Σύνταγμα για την υποχρεωτική εκπαίδευση. 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Στη Χίο, οι ωφελούμενοί μας, οι οποίοι έχουν εγγραφεί στις τάξεις υποδοχής των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δεν παρακολουθούν καθόλου μαθήματα και δραστηριότητες με τα γηγενή παιδιά. Εντάσσονται στο "κανονικό" πρόγραμμα σπουδών, όταν οι καθηγητές κρίνουν ότι έχουν φτάσει στο κατάλληλο γλωσσικό επίπεδο, κάτι που συμβαίνει σπάνια.» δηλώνει εκπρόσωπος της ΜΕΤΑδρασης. 

Ακόμη και όταν υπάρχουν τάξεις υποδοχής όμως, το μάθημα δεν ανταποκρίνεται οπωσδήποτε στις πραγματικές ανάγκες των μαθητών. Αρκετά παιδιά που διαμένουν στα Διαμερίσματα Ημιαυτόνομης Διαβίωσης και έχουν ενταχθεί σε αντίστοιχα τμήματα, αναφέρουν ότι δεν υπάρχει διαχωρισμός σε αρχάριους και προχωρημένους, ανάλογα με το επίπεδο, με αποτέλεσμα το μάθημα να είναι αναποτελεσματικό για την πρόοδό τους στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Οι καθυστερήσεις στην έναρξη λειτουργίας των τάξεων υποδοχής, εμφανίζονται επίσης ως οριζόντιο πρόβλημα. Επιπλέον, εν μέσω πανδημίας, πολλές ήταν οι περιπτώσεις που η τάξη υποδοχής στο δημοτικό διαρκούσε μόλις τριάντα λεπτά, χωρίς να εξυπηρετεί τελικά τον σκοπό της.

Απουσίες, πρόοδος φοίτησης και εξετάσεις

Οι σχολικοί κανόνες είναι για όλους οι ίδιοι. Στην πράξη όμως, αυτό ανοίγει την ψαλίδα των ανισοτήτων. «Τα παιδιά πρόσφυγες, και δη τα ασυνόδευτα παιδιά, έχουν ανοικτές νομικές και ιατρικές υποχρεώσεις και πολύ συχνά χρειάζεται να παρευρίσκονται σε δημόσιες υπηρεσίες κατά τις πρωινές ώρες. Δυστυχώς η έλλειψη ευελιξίας στη δικαιολόγηση απουσιών, επηρεάζει τη συνολική φοίτηση των παιδιών στο σχολείο.» δηλώνει εκπρόσωπος της ΑΡΣΙΣ, Κοινωνικής Οργάνωσης Υποστήριξης Νέων

Οι εισαγωγικές εξετάσεις αποτελούν ένα ακόμη παράδειγμα συστημικής ανισότητας. Οι πρόσφυγες μαθητές που καταφέρνουν να έχουν μια συστηματική φοίτηση, καλούνται στο τέλος της σχολικής χρονιάς να εξεταστούν στα μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος στην ελληνική γλώσσα. Η προαγωγή στην επόμενη τάξη είναι, είτε πολύ δύσκολη είτε ανέφικτη, διότι, μέσα σε ένα χρόνο εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, ακόμη και αν έχουν παρακολουθήσει τις τάξεις υποδοχής, οι μαθητές δεν είναι συνήθως σε θέση να ανταποκριθούν σε εξετάσεις ίδιου επιπέδου με όσους εξετάζονται στη μητρική τους γλώσσα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

*Οι δομές φιλοξενίας ασυνόδευτων παιδιών και ευάλωτων γυναικών αιτούντων άσυλο και των παιδιών τους, των οργανώσεων που συνυπογράφουν, υλοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος «Άσυλο και Μετανάστευση» (Αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών για την υποδοχή και  καταγραφή των αιτούντων άσυλο και για τη στέγαση ευάλωτων ομάδων), ύψους 16,5 εκ. ευρώ, το οποίο χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (EEA Grants) 2014 – 2021. Ο Διαχειριστής Επιχορήγησης του προγράμματος είναι η ΣΟΛ Crowe σε συνεργασία με την HumanRights360. Πληροφορίες, εδώ.


Περισσότερα από το VICE

Φωτεινή Λεομπίλλα: Ένα Πορτρέτο με Φόντο τα Drugs, τις Πιάτσες των 80's και τους Χρήστες

Έρευνα Αποκαλύπτει Γιατί οι Άνδρες Στέλνουν Dick Pics

Το Βίντεο από τη Δράμα για τη Σεξουαλική Κακοποίηση Έφηβων Γυναικών Λέει Όσα Ντρέπονται να Πουν οι Γονείς

Ακολουθήστε το VICE σε FacebookInstagram και Twitter.