Εργαζόμενες του Σεξ στην Ελλάδα Μιλούν για τη Βία που Αντιμετωπίζουν Καθημερινά

Η Αθηνά* πήρε τα λεφτά και άρχισε να ντύνεται. Καθόταν στη θέση του συνοδηγού, σε ένα αυτοκίνητο σταθμευμένο στο parking του παλιού Ιπποδρόμου, εκεί που σήμερα απλώνονται οι εγκαταστάσεις του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

Είχε μόλις κάνει σεξ με πελάτη που συναντούσε πρώτη φορά. Την ώρα που φορούσε τα ρούχα της, εκείνος φώναξε «Πουτάνα, καριόλα, όλες τέτοιες είστε» και τράβηξε ένα μαχαίρι από τη θήκη της πόρτας. «Τώρα μωρή πουτάνα, δώσε μου τα λεφτά σου», της είπε στη συνέχεια. Η Αθηνά, παρά το σοκ, διατήρησε την ψυχραιμία της. Του έδωσε την τσάντα της και την ώρα που εκείνος ψαχούλευε το εσωτερικό της για να βρει τα λεφτά, άρπαξε τα κλειδιά του αυτοκινήτου και τα πέταξε στο αντίθετο ρεύμα. Ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου έτρεξε να πιάσει τα κλειδιά φωνάζοντας, «Τώρα μωρή πουτάνα, πέθανες». Η Αθηνά άρχισε να τρέχει και για καλή της τύχη, εκείνη την ώρα περνούσε ένα ταξί. Μπήκε μέσα και γύρισε σπίτι.

Ο πελάτης από τον οποίο διέφυγε, θα γινόταν λίγο αργότερα γνωστός στις Aρχές. Ήταν ο διαβόητος Αντώνης Δαγκλής, ο οποίος καταδικάστηκε σε 35 χρόνια φυλάκισης για τη δολοφονία τριών γυναικών και για την απόπειρα δολοφονίας άλλων έξι. Ο Δαγκλής πραγματοποιούσε επιθέσεις σε βάρος εργαζομένων στο σεξ. Στην κατάθεση του υποστήριξε ότι «πολλές φορές στο πρόσωπο της γυναίκας που στραγγάλιζα έβλεπα τη μάνα μου, μου θύμιζαν εκείνη». Η μητέρα του ήταν, επίσης, ιερόδουλη.

Μετά το περιστατικό, η Αθηνά από τον φόβο της έφυγε από την Αθήνα και μετακόμισε στην Πάτρα, όπου εργάστηκε περιστασιακά ως barwoman. Τη σύλληψη του Δαγκλή την παρακολούθησε από την τηλεόραση στο μαγαζί που δούλευε. «Όταν τον είδα στην τηλεόραση με τις χειροπέδες και ένιωσα το βλέμμα του πάνω μου, νόμιζα ότι με είδε, ότι ξέρει που είμαι και ότι θα έρθει να με βρει. Ήμουν σε κατάσταση πανικού», λέει.

Η Αθηνά ξαναγύρισε στην Αθήνα, μετά από τέσσερα περίπου χρόνια. Συνέχισε να εργάζεται στο σεξ, όπως πριν. Η απόπειρα δολοφονίας από τον Δαγκλή ήταν το πιο ακραίο, αλλά όχι το μοναδικό περιστατικό βίας που βίωσε στο πλαίσιο της δουλειάς της.

Το περιστατικό αυτό αποτελεί μόνο μία από τις χιλιάδες ιστορίες βίας που μοιράζονται εργαζόμενες στο σεξ στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο. Η 17 η Δεκεμβρίου είναι αφιερωμένη σε αυτές τις ιστορίες.

«Η 17η Δεκεμβρίου είναι η μέρα εξάλειψης της βίας που υφίστανται οι εργαζόμενες στο σεξ. Πλαισιώνεται από άλλες παγκόσμιες ημέρες, όπως αυτή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των μεταναστών και την παγκόσμια ημέρα για το AIDS, αλλά είναι σε μεγάλο βαθμό ξεχασμένη», σχολιάζει η Μαρία Ξανθάκη, υπεύθυνη επικοινωνίας και διεκδίκησης δικαιωμάτων του Red Umbrella Athens, οργάνωσης που παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης και ενδυνάμωσης σε εργαζόμενους στο σεξ.

Η ίδια, εν μέρει, αποδίδει την ευαλωτότητα στην οποία βρίσκονται οι εργαζόμενες στο σεξ στα προβλήματα της ισχύουσας νομοθεσίας, η οποία με τις ελλείψεις που έχει και τους περιορισμούς που θέτει, επί της ουσίας τις εξωθεί σε ένα παράνομο εργασιακό status. «Θέλουμε έναν νόμο που θα προστατεύει τα δικαιώματα των ανθρώπων και που θα τους επιτρέπει να καταγγείλουν οποιοδήποτε είδος βίας, είτε αυτή είναι θεσμική είτε τηλεοπτική, ή προέρχεται από πελάτες και περαστικούς», συνεχίζει.

Την περασμένη χρονιά, ένεκα της ημέρας, γυναίκες που εργάζονται στο σεξ είχαν συμμετάσχει σε συμβολική πορεία στην Ομόνοια. Η δράση αυτή, ωστόσο, δεν πραγματοποιήθηκε φέτος λόγω της ενισχυμένης αστυνομικής παρουσίας στην περιοχή σε συνδυασμό με τον απόηχο της διαπόμπευσης των οροθετικών γυναικών το 2012 και το στίγμα που ενίσχυσε γύρω από το επάγγελμα. «Φέτος, δεν νιώθουμε πολύ ασφαλείς να το κάνουμε αυτό. Υπάρχει πολύ έντονη αστυνόμευση στην περιοχή και ήδη πολλές κυρίες στοχοποιούνται αρκετά σε καθημερινή βάση. Επομένως δεν θέλαμε να αυξήσουμε τον κίνδυνο να ταυτοποιηθούν και να στοχοποιηθούν περαιτέρω. Είναι το πιο στιγματισμένο επάγγελμα και στην Ελλάδα και πανευρωπαϊκά και ειδικά μετά την διαπόμπευση του 2012 δεν θέλουμε να πλήξουμε την ανωνυμία τους», σημειώνει η Άννα Κουρουπού, διευθύντρια του Red Umbrella Athens.

Η αδυναμία της νομοθεσίας να εξασφαλίσει ασφαλείς εργασιακές συνθήκες, στην πραγματικότητα αφήνει τις εργαζόμενες στο σεξ έκθετες καθημερινά σε ποικίλους κινδύνους.

VICE Video: Ομοφοβία στην Ελληνική Επαρχία

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Για να καλύψουν αυτό το κενό και να προστατεύουν τους εαυτούς τους, οι ίδιες αναγκάζονται να καταφύγουν σε διάφορα τεχνάσματα. «Από την εμπειρία μου πλέον έχω μάθει “να διαβάζω” τον άλλον από το πώς μου μιλάει, πώς είναι το ύφος του, ακόμα και από το πώς είναι το αυτοκίνητό του. Όταν μου φαίνεται κάποιος παράξενος, ψάχνω τρόπους να τον αποφύγω χωρίς να τον εξαγριώσω. Του λέω, για παράδειγμα, "έλα αγάπη μου σε λίγο γιατί έχω δώσει το κλειδί του χώρου μου σε μία φίλη και δεν μπορούμε να πάμε τώρα, πρέπει να την περιμένω να γυρίσει" ή "έλα πιο μετά γιατί έχω ένα προκαθορισμένο ραντεβού". Βρίσκεις κάποιες προφάσεις για να τους αποφύγεις», λέει η Αθηνά.

Ωστόσο, οι πελάτες δεν είναι ο μοναδικός κίνδυνος. Η Αθηνά δουλεύει στον δρόμο και όχι σε studio κι έτσι βρίσκεται καθημερινά εκτεθειμένη σε πολλή βία. Όσο μιλάμε, αφηγείται περιστατικά όπου περαστικοί τής έχουν πετάξει αντικείμενα ή την έχουν προσβάλει δημοσίως. Θυμάται, ακόμη, το βράδυ όπου δύο νέοι άντρες την πλησίασαν με το αυτοκίνητο και από πολύ κοντινή απόσταση τής έριξαν μπογιά με όπλο paintball. «Έβγαλαν κάτι που έμοιαζε με δίκανη καραμπίνα και μου έριξαν στην κοιλιά. Το χρώμα της μπογιάς ήταν κόκκινο κι ένιωθα τρομερό τσούξιμο, σε σημείο που νόμιζα ότι είχα φάει σφαίρα», λέει.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η εργασία στο σεξ στον δρόμο -και όχι σε ειδικά αδειοδοτημένο σπίτι- είναι παράνομη. Έτσι, όσες γυναίκες βρίσκουν την πελατεία τους σε πιάτσες, κινδυνεύουν με σύλληψη και πρόστιμο. Για πολλές εργαζόμενες στο σεξ, η σύλληψη και κράτηση στη ΓΑΔΑ έχει γίνει σχεδόν καθημερινή υπόθεση. Αν και η Αθηνά υποστηρίζει ότι η αστυνομία τα τελευταία χρόνια τις μεταχειρίζεται πιο ανθρώπινα από ότι στο παρελθόν, θυμάται φορές όπου αστυνομικοί τής ζήτησαν να κάνουν σεξ για να μην την «σύρουν» στη ΓΑΔΑ, διαδικασία που θα την ταλαιπωρούσε και θα της στερούσε χρόνο και χρήμα.

Θυμάται ένα περιστατικό από τα πρώτα χρόνια στη δουλειά. Είχε πάει με πελάτη σε δωμάτιο ξενοδοχείου κοντά στην πιάτσα που δούλευε κι εκείνος την ρωτούσε επανειλημμένα αν τον αγαπάει. Στις επίμονες ερωτήσεις του η Ειρήνη τελικά απάντησε «τώρα σε γνώρισα, πότε να προλάβω;» κι εκείνος έβαλε τα χέρια του γύρω από το λαιμό της και άρχισε να τα σφίγγει. «Δεν αντέδρασα, απλά τον κοίταζα. Νομίζω ότι δεν είχα την αίσθηση του φόβου, ίσως επειδή είχα την "ασφάλεια" ότι είμαι σε ξενοδοχείο και ότι υπάρχει και άλλος κόσμος», λέει. Όταν άφησε τον λαιμό της, απείλησε ότι θα την κάψει. Συνειδητοποίησε την επικινδυνότητα της κατάστασης αργότερα την ίδια μέρα, σκεπτόμενη ότι το ίδιο περιστατικό θα μπορούσε να συμβεί σε πιο απομονωμένο μέρος κι επομένως να είχε εξελιχθεί πολύ διαφορετικά.

Μέχρι το 2010, η σύλληψη μίας εργαζόμενης στο σεξ που δούλευε σε δημόσιο χώρο και συγκεκριμένα στον δρόμο, συνεπαγόταν με μεταφορά της στη ΓΑΔΑ, διανυκτέρευση σε κάποιο κρατητήριο και μεταφορά της το επόμενο πρωί στα δικαστήρια της Ευελπίδων. Εκεί δικαζόταν και συνήθως της επιβαλλόταν πρόστιμο, ύψους τουλάχιστον 600 ευρώ. Το 2010, η εργασία στο δρόμο από πλημμέλημα έγινε πταίσμα, το οποίο σημαίνει ότι πλέον οι γυναίκες μεταφέρονται σε κάποιο αστυνομικό τμήμα, δίνουν τα στοιχεία τους και στη συνέχεια λαμβάνουν κλήση για να πληρώσουν το προβλεπόμενο πρόστιμο.

Η Ειρήνη, όπως εκατοντάδες συνάδελφοί της, στο παρελθόν έχει διανυκτερεύσει πάρα πολλά βράδια σε κρατητήρια, περιμένοντας τη δίκη της το επόμενο πρωί. Λόγω της τρανς ταυτότητάς της, παρατύπως κατέληγε συχνά σε ανδρικά κελιά, με κίνδυνο της σωματικής της ακεραιότητας. Η ίδια καταγγέλλει ότι ποτέ οι αστυνομικοί δεν την ενημέρωσαν για τα δικαιώματά της, ως όφειλαν. «Τους ρωτούσα “γιατί με παίρνετε;” - και κανείς δεν μου εξηγούσε γιατί», λέει.

Μάλιστα, σύμφωνα με την ίδια, οι συλλήψεις στον δρόμο που εργαζόταν ήταν κατά διαστήματα τόσο συχνές, ώστε αποφάσισε κάποια στιγμή να καθησυχάσει τους αστυνομικούς λέγοντας «παιδιά, μην μπαίνετε στον κόπο, θα έρχομαι μόνη μου μέρα παρά μέρα». Αναφέρει, επίσης, ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η διαδικασία της σύλληψης ήταν αρκετά πρόχειρη, με αποτέλεσμα κάποιο βράδυ να καταλήξει στην Διεύθυνση Αλλοδαπών, παρ’ ότι είναι Ελληνίδα.

Η Ειρήνη διεκδικεί τώρα την αναθεώρηση του ισχύοντος νόμου, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία αποποινικοποίησης της εργασίας στο σεξ. «Το ιδανικό θα ήταν να αποποινικοποιηθεί πλήρως το επάγγελμα γιατί το μόνο που κάνει είναι να σε σπρώχνει στην παρανομία», λέει.

*Τα ονόματα έχουν αλλαχθεί για λόγους προστασίας της ανωνυμίας

Περισσότερα από το VICE

O Μιχαήλ-Άγγελος Είναι ο Πρώτος Άφυλος Χαρακτήρας Pro Wrestling στην Ελλάδα

Εργάτριες του Σεξ Μιλούν για τις Επισκέψεις τους στον Γιατρό

«Το Μισό μου Πρόσωπο Ήταν Διαλυμένο» - Πώς Επιβίωσα Από τα Βασανιστήρια σε μια Φυλακή του Εκουαδόρ