Πως η Ουκρανική Διαμάχη Αλλάζει τον Παγκόσμιο Χάρτη του Εγκλήματος

​Καθώς οι δυνάμεις του Putin ανακαταλάμβαναν την Κριμαία τον Μάρτιο, είχα την ευκαιρία να μιλήσω σε αστυνομικούς αλλά και γκάνγκστερ της Μόσχας, οι οποίοι διέκριναν την δημιουργία μιας εξαιρετικής επιχειρηματικής ευκαιρίας - μιας ευκαιρίας για τις Ρωσικές συμμορίες, ώστε να αποκτήσουν νέα εδάφη, να χτίσουν νέες συμμαχίες και να ανοίξουν νέους δρόμους λαθρεμπορίου.

Το οργανωμένο έγκλημα άλλωστε, βρίσκεται στην καρδιά των γεγονότων στην Ουκρανία από την αρχή της διαμάχης. Πολλοί από τους καλά οπλισμένους «εθελοντές» που βγήκαν στους δρόμους για να σταθούν δίπλα στα όχι-ακριβώς-επίσημα-Ρωσικά στρατεύματα, ήταν ουσιαστικά ντόπιοι γκάνγκστερ, με την κυβερνούσα ελίτ να διατηρεί βέβαια ιστορικά στενές σχέσεις με το οργανωμένο έγκλημα.

Παρομοίως, στην ανατολική Ουκρανία, εγκληματίες έχουν γίνει μέλη της τοπικής πολιτοφυλακής, ενώ η αστυνομία που φημίζεται για την διαφθορά της, πολεμάει στο πλευρό τους.

Τώρα όμως, η Ουκρανία έχει αρχίσει να μορφοποιεί τον χάρτη του εγκλήματος και για τον υπόλοιπο πλανήτη.

Αν και ήταν αναμενόμενη η ένταξη της Κριμαίας και της ανατολική Ουκρανίας στα οργανωμένα εγκληματικά δίκτυα της Ρωσίας, αυτό που ενδεχομένως δεν είχε προβλεφθεί είναι οι διαφαινόμενες στενότερες σχέσεις και συνεργασίες μεταξύ των Ουκρανών γκάνγκστερ και των «συναδέλφων» τους στην Ρωσία, στην καρδιά του πολέμου μεταξύ των δύο χωρών.

Την ίδια στιγμή που το Κρεμλίνο τοποθετούσε την νέα διοίκηση στην Κριμαία, τα Μοσχοβίτικα συνδικάτα εγκλήματος έστελναν εκεί έναν smotryashchye, ουσιαστικά έναν εκπρόσωπό τους για να συνάψει συνεργασίες με τις τοπικές συμμορίες. Σκοπός της επίσκεψης, ήταν η σύνδεσή τους με τις ευκαιρίες για απάτη και κατάχρηση του τεράστιου ποσού των 4.5 δισεκατομμυρίων δολαρίων που μπαίνει στην χώρα μέσω ομοσπονδιακών αναπτυξιακών κεφαλαίων, καθώς και των καζίνο που πρόσφατα ανακοινώθηκαν πως θα χτιστούν στην Γιάλτα.

Τα συνδικάτα κοιτούν επίσης και τους «δρόμους» του λαθρεμπορίου μέσω της Μαύρης Θάλασσας και την πιθανότητα να μετατρέψουν το λιμάνι της Σεβαστούπολης στο επόμενο μεγάλο κέντρο λαθρεμπορίου.

Μέχρι σήμερα, το Ουκρανικό λιμάνι της Odessa ήταν το λιμάνι επιλογής των λαθρεμπόρων στην Μαύρη Θάλασσα. Εκεί έρχεται η Αφγανική ηρωίνη από την Ρωσία για να «πιάσει» Ευρώπη μέσω Ρουμανίας και Βουλγαρίας, τα κλεμμένα αυτοκίνητα από την Τουρκία, τα Καλάσνικοφ με προορισμό την Μεσόγειο, οι Μολδαβές που στέλνονται από τα δίκτυα σωματεμπορίας στην Μέση Ανατολή και ένα σωρό ακόμα εγκληματικά εμπορεύματα τα οποία «μοιράζονται» από το Odessa Maritime Trade Port, το Illichivsk και τα νότια λιμάνια. Το πάρε-δώσε βέβαια είναι αμφίδρομο και έτσι υπάρχει και εισροή παράνομων εμπορευμάτων, όπως κοκαΐνη από την Λατινική Αμερική, γυναίκες από κυκλώματα σωματεμπορίας της Αφρικής, ακόμα και όπλα που θα χρησιμοποιηθούν στον πόλεμο.

Οι ιθύνοντες των εγκληματικών οργανώσεων στην Odessa, που διατηρούν κάτι παραπάνω από καλές σχέσεις με τις κρατικές αρχές, έχουν θησαυρίσει από όλο αυτό το εμπορικό αλισβερίσι, χρεώνοντας έναν φόρο για να επιτρέψουν στα εν λόγω λιμάνια να γίνουν κέντρα διακίνησης παράνομων εμπορευμάτων. Ξαφνικά όμως ξεπροβάλει ως ανταγωνιστής το λιμάνι της Σεβαστούπολης. Το λιμάνι της Κριμαίας μπορεί αυτή την στιγμή να αντιμετωπίζει εμπάργκο, αλλά έχει ισχυρότατα πλεονεκτήματα όταν «ανοίξει» και πάλι. Οι βασικές εγκληματικές δραστηριότητες που περνούν από την Odessa προέρχονται από το Ρωσικά συνδικάτα εγκλήματος. Αν αποφάσιζαν να αλλάξουν έδρα, η πόλη θα έχανε τα 2/3 του λαθρεμπορίου της. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας, έχει ως έδρα του την Σεβαστούπολη και με την πλήρη εξαίρεση που απολαμβάνει από αστυνομικούς αλλά και διεθνείς ελέγχους, αποτελεί μια φτηνή και ασφαλή μέθοδο μεταφοράς παράνομων εμπορευμάτων. Επιπλέον, οι δεσμοί που συνδέουν τα εγκληματικά συνδικάτα με πολιτικούς παράγοντες, είναι το ίδιο δυνατοί στην Κριμαία όσο και στην Odessa. Αν λοιπόν, οι εγκληματίες της Σεβαστούπολης, μπορούν να εξασφαλίσουν ασφαλείς θαλάσσιες οδούς και μπορούν να προσφέρουν φτηνότερες τιμές από την Odessa, τότε είναι πολύ πιθανό να δούμε μια επανατοποθέτηση του κέντρου του λαθρεμπορίου της ευρύτερης περιοχής.

Γιατί όμως έχει σημασία αν τα πλοία δένουν στην Σεβαστούπολη αντί στην Odessa; Γιατί πολύ απλά, αν η Σεβαστούπολη μπορεί να κατεβάσει τα κόστη μεταφοράς και χρήσης νέων θαλάσσιων οδών, τότε όχι μόνο σημαίνει ότι η Κριμαία μπορεί να αναλάβει πλήρως την μπίζνα του λαθρεμπορίου, αλλά επιπλέον μπορεί να ανοίξουν νέες ευκαιρίες επένδυσης. Ήδη για παράδειγμα, τα «μαύρα» τσιγάρα έρχονται από την Τουρκία στην Κριμαία με στρατιωτικά καράβια. Αυτό όμως που προκαλεί εύλογη ανησυχία, έστω και αν οι πληροφορίες μου προέρχονται από την Ουκρανική αντικατασκοπεία που δεν λες ότι είναι και η πιο αντικειμενική, είναι οι φήμες πως παράνομο πετρέλαιο που πωλείται από Ισλαμιστές του ISIS μέσω Tουρκίας, μπορεί να έχει μετακινηθεί στους «πριβέ» ντόκους της Avlita προτού πάρει τον δρόμο της εκ νέου εξαγωγής.

Η διαμάχη στην Ουκρανία, έχει προξενήσει και την γενικότερη άνοδο του οργανωμένου εγκλήματος στην χώρα. Προστασία, εμπόριο ναρκωτικών, ακόμα και νομικά καλυμμένες λεηλασίες (η κλοπή δηλαδή της περιουσίας κάποιου ανθρώπου με την χρήση ψεύτικων εγγράφων, που βγαίνουν με την βοήθεια «πληρωμένου» δικαστή, τα οποία δείχνουν πως ο ιδιοκτήτης έχει παραιτηθεί των δικαιωμάτων του ή έχει απλήρωτα χρέη) βρίσκονται σε άνοδο. Ένα μεγάλο μέρος αυτών οφείλεται και στο γεγονός ότι η αστυνομία βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους αποδιοργάνωσης, ενώ σε αυτές τις εξελίξεις αντικατοπτρίζεται πλήρως και η διαφθορά που μαστίζει την χώρα. Η διεθνής, μη κυβερνητική οργάνωση Transparency International, κατατάσσει την Ουκρανία 144η στις 177 χώρες της λίστας διαφθοράς της και παρά την πρόσφατη κοινοβουλευτική απόφαση για την θέσπιση ενός νέου νόμου κατά της διαφθοράς, μια τέτοια αλλαγή θα πάρει πολλά χρόνια για να υλοποιηθεί.

Όλο αυτό βέβαια δεν είναι απλά ένα Ουκρανικό πρόβλημα. Εκθέσεις από αστυνομικές και τελωνειακές αρχές της Ευρώπης, αναδεικνύουν μια πληθώρα εισαγόμενων παράνομων προϊόντων που δεν έρχονται μόνο από την Ουκρανία. Λατινοαμερικάνικη κοκαΐνη, ηρωίνη από το Αφγανιστάν, ακόμα και κλεμμένα αμάξια από την Σκανδιναβία, εξάγονται εκ νέου μέσω της Ουκρανίας στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Σύμφωνα με τις πηγές μου στην Μόσχα, υπάρχει και μια ανατολική οδός που χρησιμοποιείται για την εισαγωγή παράνομων προϊόντων στην Ρωσία. Τον Σεπτέμβριο για παράδειγμα, η αστυνομία «έσπασε» ένα κύκλωμα εμπορίας όπλων, το οποίο έπιανε έξι περιοχές της Ρωσίας. Στην κατοχή του κυκλώματος βρέθηκαν 136 όπλα, μέσα στα οποία υπήρχε ένα ολμοβόλο και αρκετά πολυβόλα όπλα.

Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μπίζνας, αφορά πάλι εγκληματικά κυκλώματα της Ρωσίας. Αυτό οδηγεί ακόμα και εθνικιστές εγκληματίες της Ουκρανίας να ψάξουν για συμμαχίες με τους Ρώσους, ακόμα και τώρα, που οι δύο χώρες βρίσκονται σε πόλεμο.

Εκεί που βέβαια ανθεί το οργανωμένο έγκλημα, ανθούν και οι σκιώδεις χρηματοπιστωτικές εταιρίες που ξεπλένουν χρήμα. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας της Ουκρανίας είναι γνωστός για τους «χαλαρούς» κανόνες του και είναι γεμάτος από «περίεργους» πελάτες από την πλουτοκρατική ελίτ (ο πρώην πρωθυπουργός Yatsenyuk υποστηρίζει ότι εξαφανίστηκαν 37 δισεκατομμύρια δολάρια από τα κρατικά ταμεία, κατά την διάρκεια της τετραετούς θητείας του προέδρου Yanukovych), αλλά και από μέλη του οργανωμένου εγκλήματος. Ακόμα κι έτσι όμως, σχετικά λίγο διεθνές χρήμα έχει εισαχθεί στις Ουκρανικές τράπεζες, κυρίως επειδή χώρες όπως η Κύπρος, η Λετονία και το Ισραήλ προσφέρουν τις ίδιες «υπηρεσίες» με μεγαλύτερη αποδοτικότητα.

Τα παραπάνω βέβαια ίσχυαν μέχρι πρόσφατα, καθώς στις προαναφερθείσες χώρες έχουν ασκηθεί έντονες διεθνείς πιέσεις έτσι ώστε να καθαρίσουν το τραπεζικό τους προφίλ, κάτι που τις μετατρέπει σε λιγότερο θελκτικούς οικονομικούς περιορισμούς. Την κατάλληλη στιγμή λοιπόν που οι εγκληματίες του κόσμου ψάχνουν νέα τραπεζικά λιμάνια, η Ουκρανία δηλώνει διψασμένη για τέτοιες δουλειές και πλέον συνδέεται όλο και πιο στενά με τους Ρώσους, που σε τέτοιου είδους σκιώδεις υπηρεσίες έχουν πτυχίο.

Καθώς οι συμμορίες από την Μόσχα και την Ευρωπαϊκή Ρωσία, αρχίζουν και ριζώνουν όλο και πιο γερά στην περιοχή, συνάπτοντας συνεργασίες με διάφορους ντόπιους εγκληματίες, δένουν την Ουκρανία όλο και πιο σφιχτά με τον παγκόσμιο υπόκοσμο. Η Ουκρανία έχει όλες τις παροχές και τους πόρους ενός μοντέρνου βιομηχανικού έθνους, όπως λιμάνια και τράπεζες, αλλά όχι ακόμα την πλήρη ικανότητα να τα ελέγχει ασφαλώς. Αυτή η μαύρη διοικητική τρύπα φαντάζει σαν χρυσή ευκαιρία για τους γκάνγκστερ του πλανήτη.

Βέβαια υπάρχει και ένας ακόμα τρόπος μέσω του οποίου η Ουκρανική διαμάχη θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα μεγαλύτερο εγκληματικό πρόβλημα. Αν το Κίεβο καταφέρει τελικά να κατατροπώσει την επανάσταση στα ανατολικά, τότε τι θα κάνουν οι γκάνγκστερ που πολέμησαν με τους επαναστάτες; Κάποιοι εκ των πιο ισχυρών, θα μπορέσουν να συνάψουν συμφωνίες με την κυβέρνηση, ή να βρουν καταφύγιο στην Ρωσία, αν και η Μόσχα δεν δείχνει κάποια ζωηρή διάθεση να φιλοξενήσει μερικές εκατοντάδες δυσαρεστημένους και μπατίρηδες μπράβους. Αν αυτό που έγινε στα Βαλκάνια την δεκαετία του '90 αποτελεί οδηγό (και πολλοί αναλυτές αυτό ακριβώς πιστεύουν), τότε θα ψάξουν τρόπο να φτάσουν στην Ευρώπη και την Βόρειο Αμερική. Εκεί θα κοιτάξουν για εγκληματικές δραστηριότητες που ταιριάζουν με τις ικανότητες και τις εμπειρίες τους. Ένας Γάλλος εισαγγελέας στον οποίο μίλησα, τους αποκάλεσε «οι επόμενοι Αλβανοί», αναφερόμενος στις βίαιες και επικίνδυνες συμμορίες, ειδικά από το Κόσοβο, που μπήκαν στην Ευρώπη στα τέλη της δεκαετίας του 90 και στις αρχές αυτής των 00ς.

Η Ευρώπη ειδικά θα τα βρει σκούρα αν προσπαθήσει να απαντήσει σε αυτήν την «εισβολή». Οι Ουκρανικές αρχές ίσως φανούν πρόθυμες να βοηθήσουν, αλλά στην πραγματικότητα μάλλον δεν έχουν την ικανότητα να προσφέρουν χρήσιμα στοιχεία και πληροφορίες. Στο μεταξύ, οι Ρώσοι που θα ξέρουν πολύ περισσότερα πράγματα για το εν λόγω θέμα, λογικά δεν θα έχουν διάθεση να βοηθήσουν.

Ο Jorg Ziercke, επικεφαλής της ΒΚΑ, του γερμανικού αντίστοιχου του FBI, παραπονέθηκε πρόσφατα ότι η Μοσχοβίτικη βοήθεια όσο αυτή έχει να κάνει με την αντιμετώπιση του Ρωσικού οργανωμένου εγκλήματος, όλο και λιγοστεύει.

Αφήστε τα εμπάργκο. Μια από τις πιο λειτουργικές απαντήσεις που θα μπορούσε να δώσει το Κρεμλίνο στις απαγορεύσεις των Δυτικών, θα ήταν να βοηθήσει στην «εγκληματοποίηση» όλης της Ουκρανίας και εν συνεχεία να μην δώσει καμία βοήθεια στην Ευρώπη και στην Αμερική, για την αντιμετώπιση των συνεπειών αυτής της κίνησης.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.