«Ο Δρόμος για την Αναπηρία στην Ελλάδα Παραμένει Χωματόδρομος»

Τι συνδέει τον Τζόν Μέρρικ που έζησε με μία φυσική παραμόρφωση στη Βικτοριανή
Αγγλία του 19ου αιώνα με την Ελλάδα του σήμερα; «Το θέμα της διαφορετικότητας και πώς την αντιμετωπίζουμε», σχολιάζει ο Κοραής Δαμάτης, σκηνοθέτης της παράστασης «Ο Άνθρωπος Ελέφαντας», που ανεβαίνει στον Πολυχώρο VΑULT.

Η ιστορία είναι η εξής: Όταν ο καταξιωμένος γιατρός Τριβς παίρνει τον Τζόν Μέρρικ υπό την προστασία του, για να τον απαλλάξει από έναν κόσμο καιροσκόπων και εκμετάλλευσης στα Freak Shows, εκπλήσσεται από το λαμπρό μυαλό, την ακλόνητη πίστη του και τη δίψα του για αποδοχή, αγάπη και έρωτα. Το πολυβραβευμένο έργο του Bernard Pomerance ανεβαίνει σε διασκευή και σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη για να μας κάνει παράλληλα μία σκληρή υπενθύμιση για την αναπηρία στην Ελλάδα σήμερα.

VICE: Τι κάνει το έργο «Ο άνθρωπος ελέφαντας» επίκαιρο στην Ελλάδα του σήμερα;
Κοραής Δαμάτης: Το θέμα της διαφορετικότητας και πώς την αντιμετωπίζουμε. Πόσο πραγματικά κι αληθινά την αποδεχόμαστε, και πόσο παριστάνουμε, -για να δείχνουμε ίσως ‘‘προχωρημένοι’’- πως είμαστε συμφιλιωμένοι με το διαφορετικό; Άραγε διαφέρει και πόσο, ο πουριτανισμός του 19ου αιώνα με το σήμερα, και δεν μιλάω μόνο για την Ελλάδα, αλλά παγκοσμίως; Ξέρετε, η ανθρώπινη φυλή δεν αστειεύεται, ό,τι την φοβίζει επειδή δεν το κατανοεί, ό,τι την φοβίζει στην όψη, χωρίς να εξετάσει το περιεχόμενο, το περιθωριοποιεί στην καλύτερη εκδοχή, ή το σκοτώνει στην χειρότερη. Πόση σημασία δίνετε εσείς στην εμφάνιση των ανθρώπων;
Μου αρέσει το όμορφο, όχι το μοδάτο όμορφο,…αλλά περισσότερο μου αρέσει η αρμονία. Η αρμονία και η συγκατοίκηση. Μαζί με το όμορφο και ένα φωτεινό μυαλό, μια ευαίσθητη και ανήσυχη προσωπικότητα με χιούμορ και ενσυναίσθηση. Όταν ήμουνα γύρω στα έντεκα είχα μια ‘‘φίλη’’, τη λέγανε Δάφνη. Η όψη της ‘‘άσχημη’’. Πολύ πολύ αδύνατη, με ελάχιστα μαλλιά, καθόλου φρύδια, με μικρά νησιά λεύκης διάσπαρτα στο σώμα και το πρόσωπο…γύρω στα εξήντα, χωρίς οικογένεια, την συντηρούσε η γειτονιά. Έμενε σε ένα δωματιάκι, πρώην αποθηκούλα αυλής που είχε λίγο διαμορφωθεί. Όλοι την απέφευγαν. Εγώ δεν ξεκολλούσα από το δωματιάκι. Γοητευόμουνα να την ακούω να μου λέει ιστορίες από τα Ταταύλα της Μικράς Ασίας από όπου είχε έρθει πρόσφυγας στην Ελλάδα. Μου άρεσε να την ακούω. Την θαύμαζα. Δεν με τρόμαξε ποτέ η όψη της.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην διασκευή και σκηνοθεσία;
Και η διασκευή και η παράσταση, μαζί με την εξέλιξη της ιστορίας και την αποσαφήνιση των προθέσεων κάθε ρόλου, να μας θυμίζει και οικεία κακά.

Πραγματοποιήσατε μία ενδιαφέρουσα εκδήλωση με θέμα «Τέχνη κι αναπηρία».Τί προέκυψε από αυτήν την συζήτηση;
Πολλά ακούσαμε, πολλά θυμηθήκαμε, πολλά επισημάναμε. Αλλά πάνω απ’ όλα, δυστυχώς, ξαναδιαπιστώσαμε ότι ο δρόμος για την αναπηρία στην Ελλάδα, παραμένει χωματόδρομος, γεμάτος εμπόδια, λακκούβες και επικίνδυνα ολισθηρός. Εγώ προσωπικά, για άλλη μια φορά έμεινα απογοητευμένος ακούγοντας από τους προσκεκλημένους ανάπηρους φίλους μας σκληρές αλήθειες για το κράτος και του συμπολίτες μας, πέρα απ’ την αδιαφορία που αντιλαμβάνεται κανείς καθημερινά γύρω του.

Ποια θεωρείτε σύγχρονα «freak shows»;
Από εκπομπές της τηλεόρασης, -κάποιες έχουν αντικείμενο ‘‘την τέχνη της ομορφιάς’’- μέχρι κοινοβούλια κρατών, συνελεύσεις εκπροσώπων θρησκειών για έκδοση ‘‘σοβαρών’’ αποφάσεων‘, διαγγέλματα προέδρων, κι άλλα τέτοια… Όλοι μας, ηθελημένα ή άθελά μας, έχουμε πάρει μέρος κάποια στιγμή σε freak shows.

Ποια είναι η άποψή σας για την πολιτική ορθότητα;
Μου θύμισε, λόγω πρόσφατων συμβάντων, ένας φίλος κάποια λόγια του Μάνου Χατζιδάκη: "Είναι λάθος να νομίζουμε ότι περιφρουρείται η ελευθερία μας με το να καταδιώκονται άνθρωποι που δεν μας μοιάζουν. Θα ‘ρθει μια δεδομένη στιγμή που κι εμείς, σωστά, θα καταδιωχθούμε! Μη ξεχνάμε ότι αυτό είναι η αρχή και βάση του Εθνικοσοσιαλισμού και του Φασισμού. Δεν κινδυνεύουμε από αυτούς που δεν μας μοιάζουν! Κινδυνεύουμε από αυτούς που μας περιφρουρούν."

Τι σας δίδαξε το έργο;
Ενέτεινε τα ήδη υπάρχοντα: παραδοχή, συμφιλίωση, προχώρημα μαζί.

Τι άλλο ετοιμάζετε αυτή την περίοδο;
Τις Καρέκλες του Ευγένιο Ιονέσκο στο Από Κοινού θέατρο της Ελένης Γερασιμίδου και του Αντώνη Ξένου, και την άνοιξη την Πόλη της Λούλας Αναγνωστάκη στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.

*«Ο Άνθρωπος Ελέφαντας», βασισμένο στη ζωή του Τζον Μέρρικ ανεβαίνει σε διασκευή και σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη στον Πολυχώρο VAULT από τις 4 Οκτώβριου του 2019, κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 και Κυριακές στις 18:15

Περισσότερα από το VICE

Αυτή Είναι η Πρώτη Ελληνική Ερωτική Ταινία

Η Οικογένεια Τούρκων που Πέρασε με Ιστιοπλοϊκό στη Χίο και ο Διακινητής που Αγαπούσαν οι Νησιώτες

Σε Ένα Μαγαζί στη Δράμα Σερβίρουν Ένας Τυφλός και μια Κοπέλα με Σύνδρομο Down