Οι Γάτες που Ζουν Πίσω από τα Κάγκελα των Φυλακών Κορυδαλλού

Σε αυτήν τη μικρογραφία της κοινωνίας που ονομάζεται φυλακή, στο βουητό των διαδρόμων και στην πολυκοσμία των θαλάμων, δεν περιφέρονται μονάχα άνθρωποι που προσπαθούν να εκτίσουν την ποινή που τους επέβαλε κάποιος δικαστής, με περίεργη ίσως αίσθηση του χρόνου. Συμβιώνουν μαζί τους και τα πλάσματα εκείνα, που είναι ικανά να βρεθούν τελικά παντού ή, μάλλον, όπου μπορεί να υπάρξει ανθρώπινη ζεστασιά, μοναξιά, φαγητό και αγάπη: Οι γάτες.

Μια μικρόσωμη αεικίνητη χνουδόμπαλα μερικών μηνών ανεβαίνει στον ώμο μιας γυναίκας και άλλα δύο θηλυκά αιλουροειδή με εύηχα δισύλλαβα ονόματα, κλέβουν φιλτράκια για στριφτά τσιγάρα και λαστιχάκια για τα μαλλιά από κάποιο τραπέζι. Ίσως τα μεσημέρια γουργουρίζουν πάνω σε κάποιο κρεβάτι απολαμβάνοντας έναν υπνάκο και το απόγευμα να παίζουν με αυτοσχέδια παιχνίδια από αλουμινόχαρτο. Μπορεί τα βράδια κάποια άλλη γάτα να ακούει άυπνες εξομολογήσεις και να γουργουρίζει σε κάποια πόδια σαν ένδειξη εμπιστοσύνης και ευγνωμοσύνης. Κάπως έτσι περιγράφεται σε εικόνες η καθημερινότητα για τις 45 γάτες που ζουν στις γυναικείες φυλακές του Κορυδαλλού και τριγυρνούν ανάμεσα στις κρατούμενες του σωφρονιστικού καταστήματος. Η αλήθεια είναι ότι μόνο εκείνες γνωρίζουν πώς βρέθηκαν εκεί και γιατί έμειναν. Δεν είναι πάντως οι μόνες. Στις αντίστοιχες ανδρικές φυλακές του Κορυδαλλού, στο μεγαλύτερο σωφρονιστικό κατάστημα της χώρας, ζουν περίπου ακόμη 120. Ίσως σε κάθε ελληνική φυλακή οι γάτες έχουν την τιμητική τους, μετατρέποντας τη συντροφιά που κρατούν στους ανθρώπους που έχουν χάσει την ελευθερία τους σε κάτι το ποιητικό.

«Οι γάτες αυτές ζουν τόσο στον προαύλιο χώρο όσο και στους θαλάμους και φροντίζονται με πολλή δυσκολία από τις τρόφιμους», αναφέρει η Ζωοφιλική Ένωση Ηλιούπολης που δέχτηκε έκκληση από τις κρατούμενες γυναίκες των φυλακών Κορυδαλλού, ώστε να συμβάλει στη φροντίδα τους. Όπως λένε, η στοργή των κρατούμενων γυναικών στις φυλακές Κορυδαλλού για τις γάτες που τις συντροφεύουν, τις έκανε να αναζητήσουν βοήθεια. «Η αλήθεια είναι ότι δεδομένων των υπέρογκων χρεών μας προς τους κτηνιάτρους, στην αρχή προβληματιστήκαμε πολύ και γι’ αυτό άλλωστε απευθυνθήκαμε αρχικά στις αρμόδιες Αρχές προκειμένου να καλυφθεί τουλάχιστον οικονομικά η προσπάθεια, αλλά χωρίς επιτυχία. Αρχικά επικοινωνήσαμε με τον Δήμο Κορυδαλλού προκειμένου να βοηθήσουμε με μεταφορές σε δικό τους κτηνίατρο για κτηνιατρικό έλεγχο και στειρώσεις», επισημαίνουν. Δυστυχώς όμως, δεν υπήρξε καμιά ανταπόκριση από τη δημοτική Αρχή.

Ωστόσο, τα μέλη της Ζωοφιλικής Ένωσης Ηλιούπολης δεν επέλεξαν την απραξία. Αποφάσισαν να απευθυνθούν στον κόσμο για να ζητήσουν τα απαραίτητα για το μεγάλωμα των ζώων που βρίσκονται εντός της φυλακής: «Κάθε συνεισφορά είναι πολύτιμη. Όσοι το επιθυμούν μπορούν να καλύψουν μέρος των κτηνιατρικών εξόδων, να βοηθήσουν με τροφή και άμμο, με χάπια και αμπούλες αποπαρασίτωσης, με παιχνίδια, αμμολεκάνες, μαξιλάρια, ονυχοδρόμια και άλλα που θα βοηθήσουν τις τρόφιμους με τον καλύτερο τρόπο. Κάθε βοήθεια είναι πολύτιμη για αυτές τις γάτες και τις φίλες τους. Άλλωστε, η αγάπη είναι λυτρωτική. Δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση να τους γυρίσουμε την πλάτη. Πριν και πάνω απ’ όλες τις αρμοδιότητες και αναρμοδιότητες, θα πρέπει να υπάρχει ανθρωπιά και σεβασμός. Τόσο στους συνανθρώπους μας που χρειάζονται βοήθεια, όσο και για τα ζώα που αγαπούν και φροντίζουν. Κι αυτή η ανθρωπιά και ο σεβασμός, υπάρχει και στον κόσμο που παρακολουθεί το έργο μας και το στηρίζει τόσα χρόνια. Αποφασίστηκε λοιπόν να προχωρήσουμε με την ελπίδα ότι ο κόσμος θα αγκαλιάσει και αυτή μας την προσπάθεια και θα βοηθήσει», υπογραμμίζουν.

Στην προσπάθεια που έκαναν οι κρατούμενες, αν και οι γάτες βρίσκονται άτυπα εντός των φυλακών, η διεύθυνση υπήρξε αρωγός. «Ήταν απόλυτα συνεργάσιμοι στην προσπάθεια μας και τους ευχαριστούμε δημόσια γι’ αυτό. Άλλωστε η παρουσία των ζώων στο χώρο των φυλακών συνεισφέρει στην καλή ψυχολογία των τροφίμων και μόνο ευεργετική μπορεί να θεωρηθεί για όλους. Μακάρι να γίνονταν ανάλογες κινήσεις σε χώρους που πραγματικά υπάρχει ανάγκη. Θα ήταν εξαιρετικά σημαντικό το ελληνικό κράτος να αναγνωρίσει τη θεραπευτική παρουσία των κατοικίδιων σε διάφορα ιδρύματα, όπως σε άλλες χώρες, καθώς αυτή προσφέρει αδιαμφισβήτητα ανακούφιση και καλλιεργεί συνειδήσεις», τονίζει η Ζωοφιλική Ένωση Ηλιούπολης.

Παράλληλα με την προσπάθεια οικονομικής ενίσχυσης για τη στείρωση και την περίθαλψη των μικρών τους συμμάχων ενάντια στη μοναξιά, έχει δημιουργηθεί και μια σελίδα στο Facebook με την οποία οι κρατούμενες προσπαθούν οι ίδιες να δώσουν κάποιες από τις γάτες για υιοθεσία: «Όλα τα ζώα θα επιστρέψουν στο σωφρονιστικό ίδρυμα, στους ανθρώπους που τα φροντίζουν και τα αγαπούν. Οι ίδιες οι τρόφιμοι πάντως κάνουν προσπάθειες να δοθούν όσες απ’ τις γάτες είναι εφικτό να υιοθετηθούν σε καλές και υπεύθυνες οικογένειες», εξηγούν τα μέλη της Ζωοφιλικής Ένωσης Ηλιούπολης που βρίσκονται σε επαφή μαζί τους.

Στην Αμερική, αν και τα σωφρονιστικά καταστήματα φημίζονται για την αδυσώπητη βαναυσότητα τους και για τον τρόπο με τον οποίο εμπορευματοποιούν τους κρατούμενους, μετά από μάχες που δόθηκαν από φιλοζωικές οργανώσεις και εθελοντές, έχει επιτευχθεί εδώ και χρόνια να «τρέχουν» προγράμματα που συμπεριλαμβάνουν ζώα ήδη από το 1980. Και όλα δείχνουν πως τα ζώα εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων έχουν ευεργετικές συνέπειες. Ακόμη και στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Αμερικής, για παράδειγμα, οι συμπλοκές μεταξύ των κρατουμένων μειώθηκαν, η ψυχολογία τους καλυτέρευσε και η ευαισθησία τους αυξήθηκε.

Σε μια προσπάθεια που έγινε ώστε να αποδειχθούν αυτές οι συνέπειες, μια οργάνωση που εκπαιδεύει σκύλους-οδηγούς για άτομα με μειωμένη ή καθόλου όραση, έμαθε στους κρατούμενους πώς να εκπαιδεύσουν σκύλους που αργότερα θα δίνονταν σε ανθρώπους που τους είχαν ανάγκη. Το ίδιο έκανε και με ανθρώπους που βρίσκονταν εκτός φυλακής. Στο τέλος, τα σκυλιά που είχαν μεγαλώσει στη φυλακή και είχαν εκπαιδευτεί από κάποιο κρατούμενο είχαν περισσότερες πιθανότητες να περάσουν το «τεστ» για να γίνουν σκύλοι-οδηγοί. Κι αυτό διότι για τους τρόφιμους τα ζώα δεν ήταν απλώς μια καθημερινή υποχρέωση. Ήταν η συντροφιά τους και η απασχόληση εκείνη που τους επέτρεπε να διοχετεύσουν ενέργεια, αγάπη και ανιδιοτελή φροντίδα. Η καθημερινή επαφή με τα ζώα τούς έδωσε την ευκαιρία να βγάλουν τον καλύτερο τους εαυτό και να βρουν μέσα τους πράγματα και ευαισθησίες που δεν γνώριζαν πως είχαν, ενώ το γεγονός ότι γνώριζαν πως θα βοηθήσουν έναν συνάνθρωπό τους εκπαιδεύοντας σκύλους-οδηγούς ή σκύλους που βοηθούν ανθρώπους που μετακινούνται με αναπηρικά αμαξίδια, τους έδινε ένα παραπάνω κίνητρο. Όπως ανέφερε ένας κρατούμενος που είχε περάσει όλη του τη ζωή στη φυλακή, «Μου δόθηκε μια πολύ σπάνια ευκαιρία, να δω πώς είναι να βοηθάς κάποιον άλλο. Μεγάλωσα έναν σκύλο και θα βοηθήσω έναν τυφλό άνθρωπο να απολαύσει τη ζωή στο έπακρο. Κι αυτό είναι ένα θαυμάσιο πράγμα, επειφή στη φυλακή δεν έχεις τέτοιου είδους ευκαιρίες».

[VICE Video] Τα Αδέσποτα Είναι τα «Αθέατα Θύματα» της Κρίσης στην Ελλάδα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Το ίδιο συνέβη όταν δόθηκε σε κρατούμενους η ευκαιρία να εκπαιδεύσουν και να φροντίσουν παρατημένους και κακοποιημένους σκύλους που αντιμετώπιζαν προβλήματα συμπεριφοράς λόγω κακών βιωμάτων του παρελθόντος. Πολλά ζώα που στο παρελθόν είχαν βασανιστεί, είχαν καταλήξει σε δομές στις οποίες μετά από ένα χρονικό διάστημα θα συναντούσαν την ευθανασία. Σε ανάλογα προγράμματα, όπως αυτά που αναφέρθηκαν πιο πάνω, όμως, κατάφεραν εντός της φυλακής και χάρη σε κάποιους κρατούμενους, να ξεπεράσουν φοβίες και να εκπαιδευτούν ώστε να καταλήξουν αργότερα σε κάποιο φιλόξενο σπίτι. Τα περισσότερα προγράμματα που υπάρχουν δε, χρηματοδοτούνται κυρίως από εθελοντές.

Στην Ελλάδα, δυστυχώς, δεν υπάρχουν ακόμη τέτοιου είδους βλέψεις, παρά τις θεραπευτικές ικανότητες των ζώων. Προς το παρόν τα ζώα βρίσκουν τον τρόπο μόνα τους να πλησιάσουν τη μοναξιά και την περίεργη αναπόφευκτη θλίψη που προκαλεί η φυλακή στους ανθρώπους της. Οι γάτες ήταν οι πρώτες ίσως που βρήκαν τον δρόμο τους προς τα εκεί, κάνοντας πράξη εκείνο το ποίημα του Cesare Pavese που έλεγε πως «Θα ‘ρθουν άλλες μέρες, θα ‘ρθουν άλλες φωνές. Θα χαμογελάς μονάχη σου. Θ’ ακούς λέξεις κουρασμένες και άδειες όπως τα παρατημένα ρούχα της χθεσινής γιορτής. Οι γάτες θα το ξέρουν».

Εαν θέλετε να ενισχύσετε τη Ζωοφιλική Ένωση Ηλιούπολης και την προσπάθεια των κρατουμένων είτε οικονομικά είτε με τροφή, άμμο, χάπια και αμπούλες αποπαρασίτωσης, παιχνίδια, αμμολεκάνες, μαξιλάρια, ονυχοδρόμια, μπορείτε να απευθυνθείτε εδώ. Περισσότερα από το VICE

Ο Χρήστος Ρούσσος Σκότωσε τον Σύντροφό του και Έζησε 15 Χρόνια στη Φυλακή με Κινηματογραφικούς Έρωτες

«Πόλεμος, Αίμα και Ναρκωτικά» - Παιδιά από το Μεξικό Μιλούν για τη Χώρα τους

Ο Νίκος Ρωμανός Μιλάει Μέσα από τη Φυλακή για τον Νέο Σωφρονιστικό Κώδικα