Ο Κορονοϊός Αποκαλύπτει τη «Μαύρη» Εργασία στις Οικοδομές της Μυκόνου

Ο Αλέκος Κουκάς είναι αντιδήμαρχος Μυκόνου κι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους εργολάβους οικοδομής στο κοσμοπολίτικο νησί. «Τέτοια εποχή, μόνο στα δικά μου συνεργεία, θα απασχολούνταν περίπου 100 άτομα. Όμως, τώρα η οικοδομή πάγωσε», είπε στο VICE το μεσημέρι της Τρίτης. Η κρίση του κορονοϊού βρήκε τη Μύκονο σε μια κατάσταση που αγνοούν τα εκατομμύρια των καλοκαιρινών επισκεπτών της. Διότι, τον χειμώνα, όταν όλοι φεύγουν, το νησί μετατρέπεται σε ένα απέραντο εργοτάξιο. Γίνονται επεκτάσεις ξενοδοχειακών μονάδων, χτίζονται βίλες και σπίτια, προγραμματίζονται επισκευές και συντηρήσεις. Πολλές φορές, τα φώτα από τις μπετονιέρες και τα εργοτάξια δεν σβήνουν ούτε όταν πέσει το σκοτάδι.

Την τελευταία μέρα του Μαρτίου, όμως, μια γυναίκα 69 ετών πήγε στο Κέντρο Υγείας της Μυκόνου με συμπτώματα γρίπης και βρέθηκε θετική στον κορονοϊό. Ήταν το πρώτο κρούσμα στο νησί. Το ίδιο απόγευμα ο Νίκος Χαρδαλιάς ανακοίνωσε ότι αναστέλλονται όλες οι οικοδομικές δραστηριότητες – από τη Δευτέρα και ως τις 6 Μαΐου το μέτρο ισχύει επίσης στη Σαντορίνη.

Ο Κουκάς, που μαζί με τον αδερφό του δουλεύουν σε όλη την οικοδομική δραστηριότητα – σκαπτικά, μπετόν, χτίσιμο κλπ – είχε ανακοινώσει την αναστολή των εργασιών της εταιρείας του δέκα μέρες πριν από την κυβερνητική απόφαση. «Έβλεπα ότι ο κόσμος ακολούθησε τις οδηγίες και έμεινε στο σπίτι, όμως οι δρόμοι και τα εργοτάξια ήταν γεμάτα με μπετονιέρες και συνεργεία. Ήταν επόμενο να ληφθεί το μέτρο της γενικής αναστολής των οικοδομικών εργασιών», σημείωσε. «Πάνω από όλα είναι η δημόσια υγεία».

Εργολάβοι και εργάτες στη Μύκονο, που μίλησαν στο VICE, δεν μπορούν να υπολογίσουν με ακρίβεια τον αριθμό όσων απασχολούνται τους χειμερινούς μήνες στην οικοδομή. Οι περισσότεροι μιλούν για τουλάχιστον 2.500 ανθρώπους, Έλληνες και ξένους, ενώ κάποιοι υπολογίζουν τον παραπάνω αριθμό στο διπλάσιο. Τις δύο πρώτες μέρες μετά την ανακοίνωση των μέτρων, περισσότεροι από 1.000 εργάτες και 200 αυτοκίνητα έφυγαν από το νησί, μας είπαν τουλάχιστον τρεις άνθρωποι. Για να γίνει αντιληπτή η τάξη μεγέθους, τον χειμώνα οι κάτοικοι της Μυκόνου είναι κάτι περισσότερο από 10.000. Πιο απλά, σχεδόν ένας στους δύο ανθρώπους που βρίσκεται τον χειμώνα στο νησί, δουλεύει σε οικοδομές και εργοτάξια.

Από τις πρώτες που έκλεισαν ήταν οι δύο μεγάλες μονάδες παραγωγής σκυροδέματος, η πρώτη στη Φτελιά και η δεύτερη προς τον ΧΥΤΑ. Έπειτα, έσβησαν οι μπετονιέρες, τα μηχανήματα κλειδώθηκαν και οι εργάτες γύρισαν στο σπίτι. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος είναι εργολαβικός ηλεκτρολόγος και στέλεχος του ΚΚΕ στη Μύκονο. «Μάθαμε για το πάγωμα των εργασιών από την τηλεόραση», είπε στο VICE. «Ο κόσμος είναι μουδιασμένος, γιατί η ζωή είναι πανάκριβη. Υπάρχουν ενοίκια στα 600-700 ευρώ. Και σε πολλές περιπτώσεις δεν γίνεται να καταβληθεί ούτε μειωμένο, λόγω του κορονοϊού, επειδή δεν δηλώνεται πουθενά», σημείωσε. «Το κακό είναι ότι το πάγωμα των εργασιών ήρθε πάνω στην κορύφωση της οικοδομικής δραστηριότητας. Υπάρχει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα, όμως, από την άλλη, το μέτρο πρέπει να τηρηθεί», σχολίασε ο Θωμάς Κονταρίνης, Μυκονιάτης εργολαβικός υδραυλικός.

VICE Video: Το Αυτόνομο Κράτος της Μυκόνου

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Ο δήμαρχος της Μυκόνου, Κωνσταντίνος Κουκάς, δηλώνει ικανοποιημένος από τα μέτρα, που είχε ζητήσει και ο ίδιος με επιστολή προς τον Ν. Χαρδαλιά ήδη από τις 17 Μαρτίου. «Στο νησί μας αυτήν την περίοδο, η οικοδομική δραστηριότητα βρίσκεται στο ζενίθ, με εργάτες να συναθροίζονται στα εργοτάξια, μικρά ή μεγάλα. Επιπλέον, παρατηρείται το φαινόμενο να συναθροίζονται σε συγκεκριμένα σημεία κατά δεκάδες, προς εύρεση εργασίας, ενόψει της έναρξης της τουριστικής σεζόν», ανέφερε. Ο δήμαρχος μιλούσε για τον κυκλικό κόμβο στον δρόμο από το λιμάνι προς τη Χώρα της Μυκόνου, όπου συγκεντρώνονται εργάτες ζητώντας μεροκάματο. Αυτό είναι το πιο προφανές σημείο. Διότι, η κρίση του κορονοϊού έβγαλε στην επιφάνεια μια λιγότερο λαμπερή και ανέμελη εκδοχή της Μυκόνου.

Μια δεύτερη επιστολή του δημάρχου, αυτήν τη φορά προς τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, στις 23 Μαρτίου, πρώτη μέρα του lockdown στη χώρα, ήταν περισσότερο αποκαλυπτική. «Χιλιάδες αλλοδαποί κυρίως ασιατικής καταγωγής, βρίσκονται στο νησί μας και καλύπτουν τις εποχικές ή οικοδομικές εργασίες με ημερήσια εργασία (μεροκάματο) […] Οι έκτακτες συνθήκες τούς έχουν καταστήσει άνεργους», ανέφερε ο δήμαρχος. Ο ίδιος περιέγραψε ότι οι ξένοι εργάτες ζουν πολλοί μαζί σε μικρά κτίρια, πολλές φορές εγκαταλελειμμένα ή εν αγνοία των ιδιοκτητών τους, χωρίς τουαλέτα και υποδομές και φυσικά χωρίς κανένα προληπτικό μέτρο για την εξάπλωση του κορονοϊού.

Στα μέσα Μαρτίου σημειώθηκε συμπλοκή μεταξύ Αλβανών και Πακιστανών εργατών στη Μύκονο, με αλυσίδες, μαχαίρια και τραυματίες. Το VICE πληροφορείται ότι η αιτία της συμπλοκής ήταν το μοίρασμα των μεροκάματων στην οικοδομή κι επίσης των διαθέσιμων δωματίων για τους εργάτες. Οι πιο ευάλωτοι από αυτούς, δηλαδή όσοι δεν είχαν άδεια παραμονής και εργασίας, βρέθηκαν στον αέρα μετά το κλείσιμο των εργοταξίων. Χωρίς χαρτιά και ενόψει μιας καταστροφικής χρονιάς στον τουρισμό, πολλοί γύρισαν στην Αθήνα. Μεταξύ των 1.000 εργατών που έφυγαν τα δύο πρώτα 24ωρα, ήταν και πολλοί παράνομοι εργάτες, οι οποίοι επιβιβάστηκαν στο πλοίο της γραμμής υπό το βλέμμα των αστυνομικών.

«Στη Μύκονο κανείς δεν πηγαίνει για δουλειά στην τύχη», είπε στο VICE Έλληνας σκίπερ από τη Βόρεια Ελλάδα, που δουλεύει τα καλοκαίρια στο νησί. «Το ίδιο συμβαίνει και στην οικοδομή», εξήγησε ο ίδιος. Υπάρχουν Μυκονιάτες κι επίσης Αλβανοί εργολάβοι, που ζουν εκεί 30 χρόνια. Οι εργάτες είναι επίσης Έλληνες και ξένοι, κυρίως από το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές, που κατεβαίνουν από την Αθήνα και άλλες πόλεις. Και υπάρχουν, τέλος, οι άνθρωποι χωρίς χαρτιά. Όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους, γιατί ο ένας φέρνει τον άλλον κι εγγυάται γι’ αυτόν. Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει με ακρίβεια τα στατιστικά της «μαύρης» εργασίας στις οικοδομές και τα εργοτάξια του χειμώνα στη Μύκονο. Ο γενικός κανόνας λέει ότι όσοι δουλεύουν παράνομα, το καλοκαίρι απασχολούνται σε θέσεις που δεν φαίνονται [λάντζα, κουζίνα, αποθήκες] και τον χειμώνα κάνουν μεροκάματα στην οικοδομή, κυρίως σε βοηθητικές εργασίες.

Το VICE επικοινώνησε με Πακιστανό εργάτη, που ζει νόμιμα στο Μύκονο. «Είμαι πέντε χρόνια στο νησί και ζω μόνος μου. Τον χειμώνα εργάζομαι ως βαφέας σε εργολάβο οικοδομών και το καλοκαίρι σε beach bar, ως βοηθός ηλεκτρολόγου και γενικών καθηκόντων. Η δουλειά σταμάτησε μέχρι τις αρχές Μαΐου. Πολλοί έφυγαν, γιατί δεν είχαν πού να μείνουν. Εγώ μένω σε σπίτι, που μου έχει παραχωρήσει το αφεντικό», είπε.

Δουλειά σημαίνει ταυτόχρονα και κατάλυμα, πολλές φορές σε γιαπί, αποθήκη ή κοντέινερ. Ο πρόεδρος της Πακιστανικής Κοινότητας στην Ελλάδα, Τζαβέντ Ασλάμ, επιβεβαίωσε στο VICE ότι συμπατριώτες του τον κάλεσαν στο τηλέφωνο προ ημερών και τού ανέφεραν ότι μετά την αναστολή των οικοδομικών εργασιών, δεν είχαν πού να μείνουν. Συνδικάτο οικοδόμων δεν υπάρχει στη Μύκονο και το Εργατικό Κέντρο Κυκλάδων με έδρα τη Σύρο δεν έχει μεγάλη δύναμη. Επιπλέον, η Επιθεώρηση Εργασίας είναι υποστελεχωμένη, το ίδιο και η Πολεοδομία Μυκόνου που είχε ταλαιπωρηθεί τα τελευταία χρόνια από υποθέσεις διαφθοράς.

Ακολουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.

Περισσότερα από το VICE

Οι Ελληνικές Μάσκες για τον Κορονοϊό σε 3D Εκτύπωση

Ανατριχιαστικές Φωτογραφίες του Λος Άντζελες που Μοιάζει με Πόλη-Φάντασμα

Τα Eγκαταλειμμένα Αυτοκίνητα των Διακινητών στην Ορεινή Διαδρομή του Έβρου