Οι ΗΠΑ Ξόδεψαν 9,5 Δισ. Ευρώ για να Σταματήσουν το Εμπόριο Κοκαΐνης και Απέτυχαν

Μεδεγίν, Κολομβία – Μια έκθεση που γράφτηκε από τη διοίκηση του προέδρου Barack Obama δείχνει ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ενάντια στα ναρκωτικά, η οποία κρατά δεκαετίες, είναι αποτυχημένη.

Ενώ το Plan Colombia «ήταν επιτυχία ως προς την καταστολή, ήταν αποτυχία ενάντια στα ναρκωτικά», σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύτηκε από τον βουλευτή Eliot L. Engel, πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής. «Τώρα, ακόμη και τα κέρδη από την καταστολή υποχωρούν καθώς ένοπλες ομάδες εντείνουν τις υποθέσεις ενάντια στους πελάτες».

Η έκθεση ενισχύει τις ελπίδες ελπίδες όσων πιέζουν για αλλαγή στο status quo του πολέμου ενάντια στα ναρκωτικά, για τη νέα διοίκηση Biden ώστε να αναμορφώσει την πολιτική των ΗΠΑ στο εξωτερικό.

Δύο πρώην σύμβουλοι εξωτερικής πολιτικής Λατινικής Αμερικής που υπηρέτησαν όταν ο Biden ήταν αντιπρόεδρος (οι Juan Gonzalez και Dan Restrepo) έχουν συμμετάσχει στη συγγραφή της έρευνας.

Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Κογκρέσου πρόκειται να αναθεωρήσει τη μακροχρόνια δικομματική πολιτική των προκλήσεων ναρκωτικών και εγκλημάτων της Κολομβίας, καθώς ο Biden επιλέγει μέλη-κλειδιά για το υπουργικό συμβούλιό του. Η επιλογή του ως προς τον Ανώτερο Σύμβουλο για τις υποθέσεις Λατινικής Αμερικής  δεν είναι ακόμα σαφής, αλλά πιθανόν τις απόψεις που εκφράζονται στην έκθεση θα τις συμμερίζονται τα μέλη της ομάδας πολιτικής Λατινικής Αμερικής 

«Η συλλογική μας αποτυχία να ελέγξουμε είτε τη χρήση είτε το εμπόριο, έχει στοιχίσει πολλές ανθρώπινες ζωές», αναφέρει η έκθεση. «Στη Λατινική Αμερική, αυξανόμενη χρήση ουσιών σε συνδυασμό με ανθρωποκτονίες που έχουν σχέση με ναρκωτικά, έχουν καταστρέψει πολλές περισσότερες ζωές. Η βιομηχανία ναρκωτικών αναπτύσσεται πιο γρήγορα από τις προσπάθειές μας να την περιορίσουμε».

Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι ΗΠΑ ξόδεψαν περίπου 11,6 δισεκατομμύρια δολάρια (περίπου 9,5 δισ. ευρώ) στην Κολομβία για μια πολιτική που ονομάστηκε Plan Colombia. Ήταν μια προσπάθεια να περιορίσουν της παρτίδες κοκαΐνης που προορίζονταν για την αγορά των ΗΠΑ και να «τσακίσουν» επαναστατικές ομάδες, εξεγέρσεις και ένα συνονθύλευμα ομάδων οργανωμένου εγκλήματος που έβγαζαν κέρδος από το εμπόριο και των οποίων οι βίαιες τακτικές απειλούσαν τη σταθερότητα της περιοχής. Κάποια στιγμή, στα τέλη της δεκαετίας του ‘90, η Κολομβία θεωρούνταν έτοιμη να καταρρεύσει και να καταστεί αποτυχημένο κράτος.

Το Plan Colombia, ενάντια σε αντιστασιακές ομάδες (όπως η FARC), ήταν πετυχημένο αλλά η πολιτική ενάντια στα ναρκωτικά όχι. Αυτό είναι το παράδοξο», είπε η Sandra Borda, καθηγήτρια διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο των Άνδεων στην Κολομβία.

Πράγματι, το Plan Colombia είχε ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση της ομάδας Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARC). Αφού τους απέκρουσε στρατιωτικά, η κυβέρνηση της Κολομβίας ξεκίνησε μια διαδικασία ειρήνευσης, που το 2016 είδε την αποστράτευση περίπου 8.000 στρατιωτών, οι οποίοι αυτή τη στιγμή περνάνε μια εύθραυστη και προβληματική διαδικασία επανένταξης.

Τα ποσοστά ανθρωποκτονιών στην Κολομβία έχουν μειωθεί δραματικά, πέφτοντας από 70 ανά 100.000 κατοίκους στις αρχές της δεκαετίας του 2000, σε 25 ανά 100.000 το 2018. Αλλά σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις, η καλλιέργεια κόκας και η παραγωγή της συνεχίζουν να αυξάνονται.

«Εδώ και 40 χρόνια ακολουθούμε μια πολιτική που κοστίζει δισεκατομμύρια δολάρια, με μηδέν επιτυχία και μεγάλο κόστος και καταστροφή. Ας δοκιμάσουμε μια άλλη πολιτική», λέει ο Iván Marulanda, Κολομβιανός γερουσιαστής που προτείνει να νομιμοποιηθεί το φύλλο κόκας και η κοκαΐνη, με σκοπό να δημιουργηθεί μια βιομηχανία που θα είναι στον έλεγχο της κυβέρνησης.

Λίγα κράτη στη Λατινική Αμερική έχουν προοδευτικές πολιτικές ναρκωτικών, αν και η νομιμοποίηση της κάνναβης, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αυξάνεται. Αυτές οι χώρες που έχουν δοκιμάσει άλλες επιλογές από τον στρατιωτικοποιημένο πόλεμο ενάντια στα ναρκωτικά που στηρίζεται από τις ΗΠΑ, όπως στο Μεξικό, είναι ελάχιστες και κάποιες έχουν εξοστρακιστεί ως αποτέλεσμα. 

Στη Βολιβία, για παράδειγμα, ένα σύστημα νόμιμης κόκας έχει μειώσει δραστικά τη βία που σχετίζεται με τα ναρκωτικά – αλλά οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η χώρα «δεν έχει καταφέρει να κάνει επαρκείς προσπάθειες να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της με βάση τις διεθνείς συμφωνίες ενάντια στα ναρκωτικά».

Κάποιοι που ασχολούνται μια ζωή με τις επιχειρήσεις ενάντια στα ναρκωτικά πιστεύουν πως είναι ώρα για αλλαγή. «Αυτό ενοχλεί πραγματικά τους ομόλογούς μας επειδή νομιμοποιούμε τα ναρκωτικά στις ΗΠΑ και έχουμε το θράσος να επιβάλλουμε κυρώσεις σε άλλες χώρες αν δεν κάνουν αρκετές προσπάθειες ενάντια στα ναρκωτικά. Αυτό είναι αντιπαραγωγικό, αλλά συνεχίζουμε να το κάνουμε. Είναι υποκρισία. Κάντε αυτό που λέμε, όχι αυτό που κάνουμε στις ΗΠΑ», λέει ο Mike Vigil, πρώην αρχηγός διεθνών επιχειρήσεων του Drug Enforcement Administration (DEA), που εργάστηκε σχεδόν επί δύο δεκαετίες στο Μεξικό.

Η αλλαγή από το status quo στην πολιτική περί ναρκωτικών είναι προφανώς αυτό που θέλουν και οι ψηφοφόροι στις ΗΠΑ. Όσοι επέλεξαν τον Biden και την Kamala Harris ελπίζουν ότι θα πιέσουν για την αποποινικοποίηση της κάνναβης σε ομοσπονδιακό επίπεδο και θα ικανοποιήσουν πολιτείες όπως το Όρεγκον, που αρχίζουν να αποποινικοποιούν τα σκληρά ναρκωτικά όπως η ηρωίνη και η meth.

Αλλά ακόμα και αν οι ψηφοφόροι των ΗΠΑ φαίνονται ανοιχτοί στην αποποινικοποίηση των ναρκωτικών στην πατρίδα τους, η πρόκληση να καταστείλουν το ακμάζον διεθνές εμπόριο κοκαΐνης από βίαιες ομάδες οργανωμένου εγκλήματος σε χώρες, όπως η Κολομβία και το Μεξικό, είναι κάτι που πρέπει να σκεφτεί ξανά η νέα διοίκηση Biden.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην αμερικανική έκδοση του VICE (www.vice.com/en).

Περισσότερα από το VICE

Καλλιεργητές Κόκας στην Κολομβία Ψάχνουν Εναλλακτικές Λύσεις

Η Άλλη Πλευρά της Ιστορίας: Άνδρες των Οποίων οι Σύντροφοι Έκαναν Έκτρωση

Τα Παιδιά των Celebrity στο TikTok Έχουν Εμμονή με τους Διάσημους Γονείς τους

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.