Υπάλληλος Γραφείου Χωρίς Γραφείο

«Βγάλτε χρήματα εύκολα, δουλεύοντας από το σπίτι σας». Πόσες φορές σας έχουν κατακλύσει τέτοιου είδους διαφημίσεις στο Διαδίκτυο. Προσωπικά, όποτε έβλεπα κάτι τέτοιο έλεγα «ντάξει μωρέ, κάποια απάτη είναι, δεν ασχολούμαι». Συνεχίζω να το πιστεύω για ορισμένες περιπτώσεις. Ωστόσο, η περίπτωση του Ηλία με έκανε να αναθεωρήσω αυτό το «γενικευμένο κακό» που είχα στο μυαλό μου για τα επαγγέλματα εξ αποστάσεως/μέσω Ίντερνετ.

Ο Ηλίας Ρωμανός είναι ένας 32χρονος προγραματιστής εφαρμογών και διαχειριστής δικτύων/συστημάτων. Με δυο λόγια, web developer. Δεν έχει ως βάση κάποιο γραφείο, αλλά δουλεύει από το σπίτι του, όπου έχει ένα extra δωμάτιο σε ρόλο γραφείου. «Πάντα έχω στο μυαλό μου την πιθανότητα να νοικιάσω ένα μικρό γραφείο κοντά στο σπίτι, ωστε να ξεχωρίζω πιο εύκολα την δουλειά από τον ελεύθερο χρόνο μου», λέει στο ξεκίνημα της κουβέντας μας.

Ο Ηλίας, τώρα, βρίσκεται στο Μόναχο για δουλειά, αλλά και για διασκέδαση. «Με φιλοξενεί ένας φίλος και συνάδελφος. Θα ξεκινήσουμε σύντομα ένα καινούργιο project και είπαμε να βρεθούμε από κοντά για λίγο καιρό, μέχρι να βάλουμε κάποιες βάσεις που χρειάζονται ώστε να μπορέσουμε να δουλέψουμε μετά, σωστά, ο καθένας από το σπίτι του. Βέβαια, το ότι ξεκινάει την ίδια εβδομάδα που θα βρίσκομαι εδώ και το Octoberfest δεν είναι τυχαίο. Δουλειά και διασκέδαση μαζί».

Για να καταλάβω περισσότερα τον ρωτώ πώς μπήκε σε αυτό το τριπάκι εργασίας. Όπως λέει, «Γνώριζα ανθρώπους στον τομέα μου που δούλευαν έτσι, αλλά δεν με συγκινούσε η ιδέα. Ναι μεν έψαχνα και έβρισκα εργασίες τέτοιου τύπου από sites, όπως το odesk.com και το getafreelancer.com, αλλά δεν κυνήγησα ποτέ να έχω ένα σταθερό εισόδημα με αυτόν τον τρόπο. Πριν από περίπου 4 χρόνια, μια IT εταιρία, που ήδη χρησιμοποιούσα τις υπηρεσίες και τα εργαλεία της, έβγαλε μια αγγελία στο site της ζητώντας προσωπικό, με τη δυνατότητα εξ αποστάσεως εργασίας. Μόλις είχα απολυθεί από τον στρατό και έψαχνα για δουλειά, οπότε έστειλα βιογραφικό και μετά από μία συνέντευξη μέσω skype με προσέλαβαν». Άρα, «ούτε τον επέλεξες ούτε σε επέλεξε αυτός ο τρόπος εργασίας», του λέω. «Αν μπορούσα να επιλέξω τη δουλειά μου, τώρα θα ήμουν στην Ιαπωνία να δουλεύω για τη Nintendo», απαντάει χαριτολογώντας ο Ηλίας.

Τα καλά της δουλειάς μέσω Ίντερνετ είναι ότι δουλεύεις από έναν χώρο που έχεις φτιάξει εσύ και αισθάνεσαι άνετα, σύμφωνα με τον Ηλία - αναμενόμενο θα έλεγα. «Είσαι ντυμένος όπως θες - κανείς δεν ξέρει ότι κάτω από το πουκάμισο είσαι με τις πυτζάμες για παράδειγμα. Ούτε βρίσκεσαι σε κάποιο "κρύο" γκρίζο γραφείο, που θες μία ώρα κάθε μέρα με τις συγκοινωνίες να πας και να έρθεις», λέει. «Ειδικά για προγραμματιστές, που οι περισσότεροι είμαστε νυχτοπούλια, το γεγονός ότι μπορείς να κανονίσεις εσύ τις ώρες που θα δουλέψεις, θαρρώ ότι σε κάνει και πιο παραγωγικό. Επίσης, η πίεση είναι λίγοτερη, αφού δεν έχεις το αφεντικό πάνω από το κεφάλι σου», συνεχίζει.

Αυτό που, ίσως, του αρέσει πιο πολύ στη δουλειά του, από όσα καταλαβαίνω, είναι ότι μπορεί πολύ εύκολα να επισκεφτεί φίλους σε άλλες πόλεις στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, χωρίς να χρειαστεί να ζητήσει άδεια από κανέναν. Τον ρωτώ αν όντως είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα κάτι τέτοιο για τον ίδιον και, όπως λέει, όχι μόνο είναι αλλά το έχει καταχραστεί αρκετές φορές. «Από τη στιγμή που είσαι ΟΚ με τα deadline, τις υποχρεώσεις σου και την ποιότητα της δουλειάς σου, τότε τον πελάτη δεν τον νοιάζει αν είσαι στα Εξάρχεια, στην Κοπεγχάγη ή την Ινδονησία», απαντάει και νομίζω ότι έχει δίκιο.

Πριν του κάνω την επόμενη ερώητηση, προσθέτει κάτι στην παραπάνω. «Σε αντίθεση με κάποιον που έχει περάσει ένα 10ωρο στο γραφείο και απλά θέλει να γυρίσει σπίτι του και να αράξει, εγώ όταν τελειώσω τη δουλειά μου θέλω να βγω από το σπίτι, να πάω για καφέ, να κάνω μιαβόλτα, να πάω στο γυμναστήριο - τελος πάντων να κάνω πράγματα εκτός σπιτιού», τονίζει.

«Δεν μπορεί, όμως. Θα υπάρχουν και αρνητικά», του ανταπαντώ. «Ναι, σίγουρα», λέει. «Τον πρώτο καιρό, ας πούμε, μέχρι να βρω έναν ρυθμό, υπήρχαν ημέρες που μπορεί να μη μιλούσα με άνθρωπο για 7-8 ώρες. Αυτό μπορεί να φανεί σαν απομόνωση αν έχεις συνηθήσει τη δουλειά σε ένα γραφείο, όπου μπορείς να ανταλάξεις μια κουβέντα με έναν συνάδελφο και υπάρχει μια κινητικότητα γύρω σου. Επίσης, αν δεν έχεις έναν ξεχωριστό χώρο για τον υπολογιστή σου και είναι, για παράδειγμα, στο σαλόνι ή στο υπνοδωμάτιο σου, πιθανόν να δυσκολευτείς να ξεχωρίσεις τη δουλειά από τον ελεύθερο χρόνο και χώρο σου. Ένα άλλο είναι ότι οι περισπασμοί είναι σίγουρα περισσότεροι μέσα στο σπίτι σου από ό,τι σε ένα γραφείο και θα υποπέσεις πιο εύκολα σε αυτούς αν ξέρεις ότι το αφεντικό σου δεν σε βλέπει. Κάτι που, για έναν προγραμματιστή ειδικά, είναι πρόβλημα. Λένε ότι μετά από έναν σοβαρό περισπασμό, όταν είσαι αφοσιομένος στη συγγραφή κώδικα, θες περίπου ένα 20λεπτο να βρεις ξανά τη "φόρμα" σου», σύμφωνα με τον Ηλία. «Άσε που δεν μπορείς να πεις "δεν μπορώ να έρθω σήμερα για δουλειά, θα καθίσω σπίτι"», συμπληρώνει.

Υποθέτω, βέβαια, ότι μετά από κάποιον καιρό συνηθίζεις τα αρνητικά ή στήνεις τον χώρο σου έτσι, ώστε να μην σε ενοχλεί. Του λέω ξεκάθαρα ότι τον ζηλεύω και, παράλληλα, τον ρωτώ αν έχει άλλες τέτοιες αντίστοιχες αντιδράσεις, τύπου «πόσο γαμάτη δουλειά κάνεις». «Ναι. Το ακούω αυτό αρκετά συχνά. Οι περισσότεροι θέλουν λίγα λεπτά μέχρι να καταλάβουν πώς ακριβώς λειτουργεί η φάση και συνήθως η πρώτη τους αντίδραση είναι ακριβώς αυτη "wow, ακούγεται υπέροχο"» λέει ο Ηλίας, «και είναι», προσθέτω εγώ.

Ωστόσο, ως εργαζόμενος σε γραφείο, δεν μπορώ να μην τον ρωτήσω αν δεν του λείπει η «στενή» συναδελφικότητα και η συνύπαρξη που αναπτύσσει κανείς σε ένα εργασιακό περιβάλλον. Ο Ηλίας, απαντάει λέγοντας ότι «Στην τελευταία δουλειά που είχα σε γραφείο, με το κλασσικό ωράριο 9.00 π.μ.-5.00 μ.μ., το κλίμα ήταν πάρα πολύ καλό και αρκετές φορές μου λείπει. Από την άλλη, όπως όλοι, έχω δουλέψει σε γραφεία που απλά δεν ήθελα το πρωί να σηκωθώ και να πάω. Αυτό το τελευταίο, να μου λείπει».

«Νομίζεις ότι μπορεί να σε κουράσει όλο αυτό, κάποια στιγμή;», ρωτώ. «Ναι, φαντάζομαι ότι θα έρθει η στιγμή που θα κουραστώ. Για παράδειγμα, έχω ήδη ελατώσει τα ταξίδια στο εξωτερικό σε σχέση με τα πρώτα χρόνια. Όμως, η ψυχολογική φθορά και κούραση που θα είχα ζήσει σε ένα γραφείο, στην ανάλογη περίπτωση, θα ήταν πολύ περισσότερη», λέει.

Αφήνω για το τέλος δύο «μελλοντικές» ερωτήσεις για τον Ηλία. Πρώτον, αν θα συνέστηνε σε έναν νέο άνθρωπο να ακολουθήσει αυτό το μοντέλο εργασίας και, δεύτερον, αν νομίζει ότι αυτό είναι το μέλλον στις δουλειές. Σε ό,τι αφορά την πρώτη ερώτηση, απαντάει ως εξής. «Θα συνέστηνα σε κάθε συνάδελφό μου να το προσπαθήσει, έστω και για λίγο, αλλά αν κάποιος μόλις μπήκε στην αγορά εργασίας, τότε σε μια καλή εταιρία θα μάθει περισσότερα από όσα έμαθε σε ένα πανεπιστήμιο, γρηγότερα από ό,τι αν προσπαθήσει μόνος του. Θα έχει κάποιον δίπλα του να τον συμβουλεύει και να τον καθοδηγεί, μέχρι να αποκτήσει τη γνώση, τα εφόδια, την αυτοπεποίθεση και την υπομονή που χρειάζονται για να δουλεύει από το σπίτι».

Όσο για την τελευταία ερώτησή μου, δηλαδή αν πιστεύει ότι αυτό είναι το εργασιακό μέλλον, απαντάει καταφατικά. «Ήδη υπάρχει η τεχνολογία για να μειωθούν οι ώρες που περνάει κάποιος σε ένα γραφείο και να κάνει την αντίστοιχη δουλειά από το σπίτι του ή την καφετέρια της γειτονιάς του. Μάλιστα, νομίζω ότι μεγαλύτερο κέρδος από κάτι τέτοιο θα έχουν οι εργοδότες παρά οι εργαζόμενοι, κυρίως λόγω της μείωσης των λειτουργικών εξόδων τους και της πιθανής αύξησης της παραγωγικότητάς τους».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.