Στα Παρασκήνια των Εκρηκτικών Queer Theatre Awards στο Ιστορικό Θέατρο Κνωσός

Κείμενο: Αντώνης Ντινιακός

«Οι straight βλέπουν μπάλα τόπλες;», ρωτά η Chraja με διεγερμένη περιέργεια κι ένα τσιγάρο στο χέρι. Ψελλίζω κάτι ακατάληπτο, απροετοίμαστος όσο οι Σταρκ στο Ματωμένο Γάμο, για τη απρόσμενη ερώτηση. Με κοιτά επίμονα περιμένοντας να ξεστομίσω δυο κουβέντες που θα βγάζουν νόημα. Φορά ένα στενό λεοπάρ φόρεμα, πασπαλισμένο με χρυσόσκονη, και είναι αρκούντως επιβλητική με ύψος που αγγίζει τα δύο μέτρα. «Κοίταξε, βασικά, πιστεύω… πως μπορεί… αλλά βέβαια… δεν είναι απαραίτητο…» κάνω μια βασανιστικά μακρόσυρτη εισαγωγή προκειμένου να κερδίσω λίγο χρόνο και να αποφασίσω τι θα απαντήσω σε ένα ερώτημα που δεν είχε περάσει ποτέ από το μυαλό μου: «Βλέπουν οι straight τόπλες μπάλα;». Με μια πρόχειρη «χαρτογράφηση» πρόσφατων και παλαιότερων αναμνήσεων αποφασίζω: Η απάντηση είναι ναι. Μουντιάλ, καλοκαίρι, καύσωνας, μπαλκόνι, μπυροκοιλιές έξω, πίτσες πάνω στο τραπέζι. «Με μπέρδεψες λίγο με το τόπλες, αλλά υπό μία έννοια ναι βλέπουν. Πάντως δεν είναι τόσο σέξι όσο ακούγεται», καταλήγω. «Αχ, έπρεπε να το ξέρω νωρίτερα αυτό!», ξαναμπαίνει σαν σίφουνας στην κουβέντα. «Γιατί;», ρωτάω μπερδεμένος. «Κάναμε πρόσφατα ένα πρότζεκτ με τον φωτογράφο Άκη Χρήστου για τις έμφυλες κανονικότητες και το κόνσεπτ της δική μου φωτογράφησης ήταν μια παρέα που βλέπει μπάλα - ανάμεσα στα παιδιά υπήρχε και μια drag queen, εγώ δηλαδή. Κάποια στιγμή ήθελα να ζητήσω από ένα αγόρι, που ήταν όμορφος, να βγάλει τη μπλούζα του, αλλά δεν ήξερα αν οι straight βλέπουν ποδόσφαιρο τόπλες και ντράπηκα». «Έλα μωρέ να βαφτείς, τώρα σε έπιασε η πρεμούρα να μάθεις τις συνήθειες των straight», επεμβαίνει μια κοφτή φωνή πίσω μας με κατάμαυρα μαλλιά και γαλάζιες ανταύγειες. «Συγνώμη πρέπει να φύγω, έχουμε να δώσουμε και ένα σόου!», μου λέει χαμογελαστή η Chraja και κατευθύνεται προς τα καμαρίνια.

Τριγυρίζω χωρίς προορισμό στο άδειο θέατρο -έχω φτάσει μία ώρα νωρίτερα από την προκαθορισμένη έναρξη των φετινών Queer Theatre Awards, ενός θεσμού που προωθεί για 5η συνεχόμενη χρονιά την ορατότητα των queer θεματικών και της διαφορετικότητας στο θέατρο. Στο μπαρ συναντώ τους δύο εμπνευστές των βραβείων, τον θεατρικό συντάκτη, Μανώλη Βαμβούνη και τον σκηνοθέτη Μενέλα Σιαφάκα. Τα παιδιά παρότι τρέχουν πανικόβλητοι, για να είναι όλα έτοιμα για το event, βρίσκουν λίγο χρόνο για να τα πούμε. «Πως προέκυψε η ανάγκη για τη συγκεκριμένη διοργάνωση; Δεν ενισχύουμε κάπως το διαχωρισμό όταν μιλάμε gay και straight θέατρο;», τους ρωτώ.

Το λόγο παίρνει ο Μανώλης. «Αυτή είναι η ερώτηση μας κυνηγάει πάντα! Οχι, ποιος μίλησε για διαχωρισμό; Δεν μας νοιάζει να χτίσουμε το μικρό μας γκέτο με παραστάσεις μόνο για αδερφές και να αλληλοβραβευόμαστε. Υπάρχουν κάθε χρόνο μέσα στις 1500-τόσες παραστάσεις της Αθήνας, μερικές δεκάδες που τολμούν να μιλούν για τη διαφορετικότητα, και να προβάλουν queer θεματικές και χαρακτήρες. Και λέω τολμούν, γιατί ακόμα και σήμερα είναι τόλμημα αυτό». «Τα γεγονότα στο Χυτήριο ήταν μόλις πριν από τρία χρόνια, όπου είδαμε τέτοιες παραστάσεις να γίνονται στόχος επιθέσεων μίσους και λογοκρισίας. Δεν θέλουμε να επιστρέψουμε ποτέ εκεί», προσθέτει ο Μενέλας, ενώ μου προτείνει να με ξεναγήσει στο θέατρο Κνωσός όπου πραγματοποιούνται τα βραβεία. Ο χώρος διαπνέεεται από μια «αθόρυβη» ιστορικότητα. Στους τοίχους δεσπόζουν πόστερ σπουδαίων έργων του Μπέκετ, του Ίψεν, του Γκόγκολ, του Ορκένυ…

Ανεβαίνουμε στα παρασκήνια όπου ετοιμάζονται η Φιλοθέη, η Chraja και η Holly Grace, όλες τους νεαρές drag queens της νέας ελληνικής σκηνής. Έχουν ετοιμάσει για το event μια σειρά από νευρώδη drag shows που περιλαμβάνουν τη δική τους «αιρετική» ανασκόπηση των musical της χρονιάς όπως το Victor Victoria, η Οικογένεια Άνταμς, το Nine, το Sweet Charity και το Billy Elliot. «Εκτός από το tribute στα musical θα δούμε κάτι άλλο;» τις ρωτάω, ενώ βάφονται. «Εννοείται! Έχουμε κρατήσει για το τέλος το καλύτερο. Θα παρουσιάσουμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα νούμερα από ένα παγκόσμιο χιτ, το Kinky Boots», απαντά η Chraja.

Σιγά, σιγά έχει αρχίσει και μαζεύεται κόσμος έξω από τον αριθμό 11 της οδού Κνωσού. Νέα παιδιά, ηθοποιοί, ζευγάρια ηλικιωμένων, όλοι ευδιάθετοι και απελευθερωμένοι, συζητούν αναμεταξύ τους σε πηγαδάκια, πίνοντας ένα χαλαρό ποτό και αφήνοντας δαχτυλίδια καπνού στον αέρα.

Στην άδεια αίθουσα του θεάτρου οι παρουσιαστές της βραδιάς, Μίνως Θεοχάρης και Δημήτρης Μακαλιάς -το θεατρικό ζευγάρι της χρονιάς από την παράσταση «Smiley»- κάνουν τις τελευταίες πρόβες υπό το βλέμμα του σκηνοθέτη, Δημήτρη Κομνηνού. Στο διάλειμμα τους συναντώ και πιάνουμε την κουβέντα. «Έχετε καθόλου άγχος;», ρωτώ. «Όχι, ίσα, ίσα αισθάνομαι πολύ όμορφα που συμμετέχω σήμερα εδώ -βέβαια για να είμαι ειλικρινής έμαθα περισσότερα πράγματα φέτος για τα βραβεία. Αλλά είμαι σίγουρος πως θα περάσουμε ωραία…», μου λέει ο Δημήτρης. Ο Μίνως από την άλλη μου εξηγεί πως είναι σημαντικό να υπάρχουν παραστάσεις με queer θεματολογία. «Το θετικό είναι πως χρόνο με το χρόνο βλέπουμε ολοένα και περισσότερες δουλειές που προκαλούν τις παγιωμένες αντιλήψεις για το κοινωνικό φύλο και προβάλλουν την ελευθερία αυτοπροσδιορισμού στην εικόνα και την ερωτική επιθυμία. Φέτος είναι υποψήφιες 48 παραστάσεις, παλαιότερα ήταν πολύ λιγότερες. Για αυτό και το σύνθημα της σημερινής βραδιάς είναι η λέξη « Visibility» (Ορατότητα) -ορατότητα σε όλες αυτές τις αξιόλογες προσπάθειες». «Τα κείμενα της παρουσίασης είναι δικά σας;», ρωτώ και τους δύο. «Όχι, τα έχει γράψει ο Μανώλης Βαμβούνης και είναι εξαιρετικά!», μου εξηγεί ενθουσιασμένος ο Μίνως.

Η ώρα έχει πάει 21.15 και η αίθουσα γεμίζει ασφυκτικά. Ανάμεσα στους καλεσμένους υπάρχουν πολλοί ηθοποιοί. Συναντώ τον Φώτη Σεργουλόπουλο, τη Γωγώ Μπρέμπου αγκαλιά με τον Άγγελο Παπαδημητρίου, παραδίπλα ο Αντρέας Κοντόπουλος, ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης, η Άντζελα Μπρούσκου, η Παρθενόπη Μπουζούρη, ο Θάνος Σαμαράς, η Μαριέλλα Σαββίδου. Το βλέμμα μου πέφτει φευγαλέα πάνω σε μια επιβλητική παρουσία -βαδίζει αργά με το κεφάλι ψηλά μέσα στο κατάλευκο ριχτό φόρεμα, σαν μια διεθνής ντίβα. Στο ξυρισμένο κρανίο της φορά ένα χρυσό δάφνινο στεφάνι -«ακτινοβολεί» σαν αρχαία Αιγύπτια θεά, μεγαλοπρεπής και σκοτεινή, έκλυτη και ανεξάρτητη. Η φωνή, μπάσα, κοχλάζει στα σωθικά της -δυνατή και συναισθηματικά πρωτόγονη. Είναι η τρανς περφόρμερ Εύα Κουμαριανού -λίγη ώρα αργότερα θα παραλάβει συγκινημένη το τιμητικό βραβείο ερμηνείας «Trans Ορατότητα» για την βιογραφική παράσταση «Την Λένε Εύα» σε κείμενο και σκηνοθεσία του Αντώνη Μποσκοΐτη. Κατά τη διάρκεια της βράβευσης ο Φώτης Σεργουλόπουλος, φορτισμένος και ο ίδιος λέει μερικά λόγια από καρδιάς: «Πέρσι έπαιζα τη Μπερναντέτ στην Πρισίλα και πραγματικά αισθάνθηκα πάρα πολύ καλά. Ήμουν στο καμαρίνι και ετοιμαζόμουν, βαφόμουν, έβαζα τα ρούχα. Βγαίνοντας στη σκηνή αισθάνθηκα μια ανάταση. Γιατί για να είσαι τρανς, πρέπει να είσαι λίγο πιο ψηλά από τους υπόλοιπους. Πρέπει να έχεις μηδενίσει τη ζωή σου και την έχεις ξαναρχίσει από την αρχή».

Τα Queer Theatre Awards ξεκινούν γύρω στις 21.30. Ένας, ένας οι νικητές ανεβαίνουν και παίρνουν τα βραβεία τους, τα οποία έχει φιλοτεχνήσει ο εικαστικός Μορφέας Παπουτσάκης. Κάποιοι λόγοι είναι σύντομοι και περιεκτικοί, άλλοι πάλλονται συναισθηματικά. Το κοινό ξεσπά συχνά σε χειροκροτήματα και όλοι δείχνουν να απολαμβάνουν τη βραδιά. Η Γεωργία Μαυραγάνη, στην οποία απονεμήθηκε το βραβείο της σκηνοθέτιδας της χρονιάς για την παράσταση «Οι Αναστατώσεις του Οικότροφου Τέρλες», ένα έργο για την αγριότητα του bullying και την καταπιεσμένη σεξουαλικότητα με φόντο ένα οικοτροφείο της Αυστρίας στις αρχές του 20υ αιώνα, στάθηκε σε ένα ιδιαιτέρως επίκαιρο ζήτημα, τονίζοντας: «H πραγματική πηγή του φασισμού, είναι στην ουσία η καταπίεση της πιο δυνατής ορμής, αυτή της επιθυμίας. Και αυτή η επιθυμία, όσο κι αν προσπαθούν να την καταπιέσουν και να την πνίξουν, δεν θα το καταφέρουν ποτέ. Αρκεί να είμαστε ενωμένοι και περήφανοι για αυτή». Λίγη ώρα αργότερα παίζει στη γιγαντοθόνη το μαγνητοσκοπημένο μήνυμα του συγγραφέα του έργου «Smiley», Guillem Clua, το οποίο απέσπασε το τιμητικό βραβείο Athens Pride για την «Περήφανη Παράσταση της Χρονιάς». Ο Clua ένας υποσχόμενος θεατρικός συγγραφέας της καταλανικής σκηνής στέλνει αγωνιστικούς χαιρετισμούς: «Θα ήθελα να ήμουν εκεί μαζί σας για να γιορτάσω το Pride, το μεγάλο πάρτι της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Είναι η εποχή που ορθώνουμε ανάστημα και λέμε "Είμαστε Εδώ! Θα είμαστε πάντα εδώ και αξίζουμε τα ίδια δικαιώματα με όλους". Όποιον και όποια αποφασίσεις να αγαπήσεις, αυτό είναι δική σου και μόνο απόφαση και όλοι πρέπει να το σέβονται. Κάθε πολιτισμένη χώρα πρέπει να υπερασπιστεί αυτό το δικαίωμα ως θεμελιώδες. Το Pride είναι πάντα μια υπενθύμιση αυτού, οπότε ας μην το ξεχνάμε. Είναι η στιγμή να γιορτάσουμε, αλλά είναι και η στιγμή να πολεμήσουμε».

Γύρω στις 23.00 αποχωρώ από την εκδήλωση, ανηφορίζοντας προς την πολύβουη Λεωφόρο Πατησίων. Στο μυαλό μου έχει καρφωθεί μια φράση της ηθοποιού Μαριέλλας Σαββίδου κατά την απονομή: «Συχνά με ρωτούν "Aφού είσαι στρέιτ, τι σε νοιάζει εσένα τι κάνουν αυτοί;". Σε όλους αυτούς απαντώ: "Ντρέπομαι να μη με νοιάζει"». Aς ελπίσουμε πως αυτό το βαθύτατα ανθρώπινο «Ντρέπονται να μην με νοιάζει» θα αποκτήσει ισχυρή φωνή μέσα από ολοένα περισσότερους νέους ανθρώπους στο μέλλον -για κάθε μειονότητα που διεκδικεί ίσα δικαιώματα σε έναν άνισο κόσμο.

* Τα βραβεία Queer Theatre Awards είναι μια συμπαραγωγή του περιοδικού Antivirus, του διαδικτυακού καναλιού GITV και του θεατρικού blog gkoultoura.gr. Οι νικητές των κατηγοριών αποφασίστηκαν από μια τετραμελή κριτική επιτροπή, αποτελούμενη από τους διοργανωτές των βραβείων, Μανώλη Βαμβούνη και Μενέλα Σιαφάκα, καθώς και από τους Γιάννη Παπαγιαννόπουλο από το Περιοδικό Antivirus και Ραφαήλ Μπιλίδα από την οργανωτική επιτροπή του Athens Pride. Εδώ μπορείτε να δείτε αναλυτικά όλες τις βραβεύσεις.

Περισσότερα από το VICE

Ελληνικές Σειρές που Αξίζουν Remake ή Νέα Επεισόδια

Πέρασα τη Δεκαετία του '90 Παίζοντας Ξύλο με Φασίστες

Αυτή η Γυναίκα Mάχεται για να Νομιμοποιήσει το Τόπλες