«Συναντιόμασταν Κρυφά σε Μέρη που Δεν Γνώριζε το FBI»: Μιλήσαμε με τον Συγγραφέα του GoodFellas

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.

Τα «Καλά παιδιά» (Goodfellas, 1990) είναι μία από τις καλύτερες γκανγκστερικές ταινίες όλων των εποχών. Μια πρόσφατη και περιεκτικότατη λίστα που βαθμολογούσε τις ταινίες του Μάρτιν Σκορσέζε, έβαλε την ταινία στην κορυφή. Η ταινία βρίσκεται επίσης στην κορυφή μιας λίστας που έχει κάνει κάποιος ανώνυμος –και ως εκ τούτου απόλυτα αξιόπιστος– χρήστης του IMDB. Πέρα από αυτά, προτάθηκε για έξι Όσκαρ, ο ShyFX σάμπλαρε τη μουσική της σε δύο κομμάτια του και παίζει ένας τρομακτικότατος Τζο Πέσι, κυρίως στη σκηνή που μαχαιρώνει επανειλημμένα έναν άνδρα που πνίγεται με το ίδιο του το αίμα, χωμένος στο πορτμπαγκάζ ενός αυτοκινήτου.

Οδηγός του αυτοκινήτου με το πτώμα ήταν ο χαρακτήρας που έπαιζε ο Ρέι Λιότα, ο Χένρι Χιλ, ο πρωταγωνιστής. Ο Χιλ ήταν πραγματικός μαφιόζος που έγινε πληροφοριοδότης του FBI και κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου που έγραψε ο Νίκολας Πιλέτζι το 1986, Wiseguy: Life in a Mafia Family. Ο Πιλέτζι έγραψε το σενάριο για το Goodfellas (όπως και για το Casino του Σκορσέζε, το 1995) και μας διηγείται τη ζωή που πέρασε κάνοντας έρευνα γύρω από τη Μαφία και γυρίζοντας την ταινία.

VICE: Γεια σου, Νίκολας. Πότε απέκτησες το ενδιαφέρον σου για τη Μαφία;
Νίκολας Πιλέτζι: Μεγάλωσα κατά βάση σε μια γειτονιά Ιταλοαμερικανών πρώτης γενιάς. Ζούσαμε σ' αυτό που σήμερα θα αποκαλούσες γκέτο και τα μέλη του οργανωμένου εγκλήματος ήταν παντού – ήταν μέρος της τοπικής κοινωνικής δομής. Μεγάλωσα, λοιπόν, γνωρίζοντας αυτόν τον κόσμο, ο οποίος με γοήτευε. Όταν έγινα δημοσιογράφος, ξεκίνησα να καλύπτω το θέμα και απέκτησα ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Σιγά-σιγά αποκτούσα γνώσεις και ένστικτα που με έκαναν να αναγνωρίζω και να μιλάω στους ανθρώπους που ανήκαν σ' αυτόν τον κόσμο.

«Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, ήθελα να γίνω γκάνγκστερ», λέει η περίφημη ατάκα στην αρχή της ταινίας. Είχες ποτέ τέτοιες φιλοδοξίες μεγαλώνοντας σ' αυτήν τη γειτονιά;
Όχι, ούτε κατά διάνοια. Ποτέ δεν είχα ακούσει κάτι τέτοιο στη ζωή μου και έτσι όταν πήρα συνέντευξη από τον Χένρι και μου το είπε, το έγραψα και το υπογράμμισα. Ήξερα ότι θα γινόταν η εισαγωγική ατάκα κάποιου κεφαλαίου. Το όνειρό του ήταν να γίνει γκάνγκστερ, το δικό μου όχι. Είχα ξεκαθαρίσει ότι δεν μου άρεσε η βία. Δεν μπορούσα να έχω επαφές με τέτοιους τύπους. Εκείνος το λάτρευε. Μπήκε από μικρός στα κόλπα – εμένα οι γονείς μου δεν θα με άφηναν να τους πλησιάσω ούτε καν από μακριά. Οι ζωές μας ξεκίνησαν πολύ διαφορετικά. Η δική του ήταν πολύ ξεχωριστή –σε ελάχιστους πιτσιρικάδες της ηλικίας του επιτρεπόταν να κάνουν αυτό που έκανε– και εκείνος έβλεπε τους μαφιόζους σαν ήρωες του μπέιζμπολ. Ήταν ό,τι ονειρευόταν. Είχε μια ειλικρινή αγάπη για αυτόν τον κόσμο.

Τι προσέγγιση ακολουθούσες ως δημοσιογράφος, όταν κάλυπτες γεγονότα που αφορούσαν τη Μαφία;
Ποτέ δεν χρησιμοποίησα προσωπικές αντωνυμίες στα άρθρα μου. Δεν υπήρχε ποτέ το «εγώ» - είχα το βλέμμα μου στραμμένο στο ίδιο το άρθρο, γι' αυτό και νομίζω ότι δεν ήμουν ποτέ επικριτικός απέναντί τους. Ο γκάνγκστερ δεν ήταν ποτέ ένα απεχθές άτομο ή ένα «σκουλήκι», όπως συχνά απεικονίζεται στον Τύπο. Ποτέ δεν το έκανα αυτό. Ποτέ δεν τους υποβίβασα. Προσπάθησα να γράψω γι' αυτούς ως ανθρωπολόγος. Με γοήτευε αυτή η εγκληματική υποκουλτούρα. Κρατούσα αμέτρητες σημειώσεις και αρχεία για οποιονδήποτε συλλαμβανόταν και για όποιον ήξερα. Τα ενημέρωνα διαρκώς. Έβαζα μικρές ταμπελίτσες, όταν κάποιος εμπλεκόταν σε φόνο ή σε κάποια παράνομη δραστηριότητα. Είχα υιοθετήσει περισσότερο τον ρόλο του ανθρωπολόγου, παρά του δημοσιογράφου έρευνας.

Υπήρξε κάποια στιγμή που να ένιωσες φόβο;
Όχι, ποτέ. Οι γύρω μου ανησυχούσαν, όπως και το FBI και ένας φίλος μου αστυνομικός μου έδωσε αλεξίσφαιρο γιλέκο, όμως δεν το φόρεσα ποτέ.

Γιατί;
Δεν ξέρω. Ακόμη και ως δημοσιογράφος, έφαγα ξύλο μόνο μια-δυο φορές χωρίς ποτέ να είναι σοβαρό. Δεν κυνηγούν ποτέ τους δημοσιογράφους και εγώ δεν έκανα ποτέ ερευνητικό ρεπορτάζ – ποτέ δεν έκανα κάποια αποκάλυψη. Ήμουν η «σκούπα» τους. Εμφανιζόμουν μετά την κηδεία των πτωμάτων. Όταν έγραφα το βιβλίο για τον Χένρι Χιλ, ο ορκισμένος εχθρός του ήταν ο Τζίμι Μπέρκι. Παρ' όλα αυτά, τηλεφωνιόμουν με τη γυναίκα του Μπέρκι, η οποία ήταν πολύ καλή μαζί μου και γενικά είχα καλή φήμη. Η όλη ατμόσφαιρα ήταν πολύ -δεν θέλω να πω ευχάριστη-, αλλά ήταν φιλική. Δεν φοβόμουν τίποτα. Δεν συμμετείχα πουθενά σ' αυτόν τον κόσμο. Αν με πυροβολούσαν, θα χαράμιζαν μια σφαίρα. Δεν είχα καμία αξία γι' αυτούς, ούτε νεκρός ούτε ζωντανός.

Πώς αντέδρασε η Μαφία όταν ανακοινώθηκε η ταινία;
Πολλοί από αυτούς το απόλαυσαν. Τους άρεσε το βιβλίο μου. Όταν κυκλοφόρησε, έρχονταν τύποι για να με συστήσουν σε αφεντικά της Μαφίας που τους είχε αρέσει επίσης – μου ζητούσαν μέχρι και να υπογράψω στα αντίτυπά τους. Το βιβλίο τους άρεσε, επειδή ήταν ένα πορτρέτο της ζωής τους, πράγμα που δεν συμβαίνει στα περισσότερα βιβλία. Υπήρχε ένα ανθρώπινο στοιχείο στον τρόπο με τον οποίο ζούσαν και το λάτρεψαν αυτό. Όταν κάναμε το κάστινγκ, ο Μάρτιν (σ.σ. Σκορσέζε) μου ζήτησε να μιλήσω με ανθρώπους αυτού του κόσμου και να τους ρωτήσω αν ήθελαν να συμμετάσχουν στην ταινία. Πολλοί από αυτούς μπορούσαν να το κάνουν –και πολλοί όχι, καθώς είτε τους αναζητούσε η αστυνομία είτε ήταν χρισμένα μέλη της Μαφίας– όμως αρκετοί συνεργάτες τους μου είπαν, «ευχαρίστως». Πολλοί από τους τύπους που παίζουν στο Goodfellas είναι «πιστοποιημένοι» μαφιόζοι που επιλέχτηκαν για την ταινία σε ένα εστιατόριο.

Όταν γνωρίστηκες προσωπικά με τον Χένρι Χιλ, ποιος θεωρούσες ότι ήταν ο ιδανικός ηθοποιός για να τον υποδυθεί;
Ποτέ δεν είχα σκεφτεί κάποιον. Δεν έβλεπα πολλές ταινίες, ούτε και ήξερα πολλούς ηθοποιούς. Δεν διέθετα τέτοιες γνώσεις. Όταν διάλεξαν τον Ρέι Λιότα, ενθουσιάστηκα. Ήταν τέλειος. Το καστ ήταν εξαιρετικό: η Λορέιν Μπράκο ως Κάρεν –μιας και γνωριζόμουν με την Κάρεν– απέδωσε εκπληκτικά τον ρόλο της.

Πιστεύεις ότι έγινες φίλος με κάποιους από αυτούς τους μαφιόζους εκείνη την περίοδο;
Με τον Χένρι ήρθαμε πολύ κοντά. Περνούσαμε ολόκληρα Σαββατοκύριακα μαζί. Συναντιόμασταν σε κρυφά μέρη που δεν γνώριζε το FBI. Δεν έπρεπε να το κάνουμε αυτό. Μου είχαν ξεκαθαρίσει ότι αν έβρισκαν τον Χάρι, θα τον σκότωναν και εγώ καθόμουν δίπλα του. Σε εκείνες τις συναντήσεις βασίστηκε το βιβλίο.

Πώς επηρεάστηκε η ζωή σου από τη ταινία και πώς αντέδρασε η Μαφία;
Οι περισσότεροι άνθρωποι που απεικονίζονται στην ταινία είχαν πεθάνει – δολοφονήθηκαν. Είχα κρατήσει επαφές με την Κάρεν και τον Χένρι και λιγότερες με την οικογένεια Μπέρκι. Παρέμεινα φίλος με πολλούς από τους δευτερεύοντες χαρακτήρες της ταινίας. Μετά, ξεκίνησα να δουλεύω πάνω σε μια άλλη ιστορία, η οποία εξελίχτηκε στο Casino και έτσι άρχισα να εστιάζω περισσότερο στο Λας Βέγκας και σε εκείνους τους χαρακτήρες. Είναι τριλογία στην ουσία. Το «Κακόφημοι δρόμοι» (Mean Streets, 1973) είχε να κάνει με γκάνγκστερ που έκαναν τα πρώτα τους βήματα και προσπαθούσαν να δείχνουν σπουδαίοι, σαν έναν βλάκα που μαθαίνει. Στο Goodfellas είχαν γίνει πλέον γκάνγκστερ, ήξεραν πώς να βγάλουν λεφτά, μπορούσαν να κλέψουν 460.000 δολάρια από την Air France και σκότωναν κόσμο – ήταν γκάνγκστερ, όμως του δρόμου. Κακοποιοί. Στο Casino βλέπουμε την αφρόκρεμα του κόσμου των γκάνγκστερ – το να κατακτήσεις το Λας Βέγκας είναι το κορυφαίο σκαλοπάτι στον κόσμο των γκάνγκστερ και αυτό ακριβώς κατάφεραν οι χαρακτήρες, οι οποίοι στη συνέχεια τα σκάτωσαν – πράγμα πολύ κλασικό για έναν γκάνγκστερ. Κατέκτησαν το όνειρο που πάντα είχαν και τα κατέστρεψαν όλα – δεν μπορούν να βγάλουν τον γκάνγκστερ από μέσα τους. Τους ακολουθεί παντού.

Πώς ένιωσες όταν πέθανε ο Χένρι Χιλ;
Λυπήθηκα πολύ. Ένιωθα ότι ήταν τόσο παραδομένος στα ναρκωτικά που δεν μπορούσε να ξεκόψει, όσο και αν προσπαθούσε. Αυτό που ήταν πραγματικά θλιβερό με τον Χένρι, ήταν ότι προκειμένου να σώσει τη ζωή του, έγινε πληροφοριοδότης. Αυτό ήταν χειρότερο και από τη φυλακή για εκείνον. Ο Χένρι στη φυλακή θα έμπαινε αμέσως στα κόλπα με τα ναρκωτικά και θα έτρωγε καλά, όμως έξω από αυτό το περιβάλλον, δεν μπορούσε να αντέξει τον εαυτό του. Φυσικά δεν θα κατάφερνε να επιβιώσει για πολύ στη φυλακή – θα τον είχαν σκοτώσει.

Η Μαφία είναι ακόμα ενεργή στη Νέα Υόρκη;
Υπάρχουν ακόμα γκάνγκστερ που δραστηριοποιούνται στον τζόγο, τα εργατικά συνδικάτα και τις κατασκευές κτιρίων, όμως είναι πολύ περιορισμένοι, σε σχέση με τη δύναμη που είχαν κάποτε. Νομίζω ότι θα συνεχίσουν για μια γενιά ακόμη και μετά θα εξαφανιστούν. Δεν έχουν πλέον κάποιο «τσιφλίκι» - δεν υπάρχει τίποτα πάνω στο οποίο μπορούν να κυριαρχήσουν. Τα πολλά λεφτά ήταν στον παράνομο τζόγο και τώρα οι πολιτείες έχουν λαχειοφόρες αγορές εκατομμυρίων. Δεν χρειάζεται να βρεις τον Άντζελο στη γωνία και να του δώσεις το τηλέφωνό σου, μπορείς να παίξεις ξυστό και να εξαργυρώσεις τα κέρδη σου στο πρακτορείο. Η Πολιτεία συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να βγάλει ολόκληρη περιουσία από τα τυχερά παιχνίδια και έτσι τα νομιμοποίησε. Είναι η απάτη που έκαναν οι μαφιόζοι για χρόνια, μόνο που τώρα είναι νόμιμη. Το μόνο πράγμα που έχει μείνει στο οποίο μπορείς να βάλεις χέρι είναι τα ναρκωτικά, όμως οι ποινές σε περίπτωση που σε πιάσουν είναι βαρύτατες και ο κόσμος έχει την τάση να δίνει πληροφορίες. Από το 1910, όταν πρωτοεμφανίστηκε η Μαφία, μέχρι το 1965 δεν υπήρχε ούτε ένας πραγματικός πληροφοριοδότης για το οργανωμένο έγκλημα, καθώς οι ποινές ήταν τόσο μικρές που οι μαφιόζοι έμπαιναν ευχαρίστως στη φυλακή, μιας και είχαν φίλους μέσα και δωροδοκούσαν τους φύλακες. Η φυλακή ήταν μια μεγάλη μάζωξη και μια ευκαιρία να παίζουν χαρτιά όλη μέρα. Δεν υπήρχαν παράπονα. Με το που εμφανίστηκαν τα ναρκωτικά, η ποινή με την οποία ερχόντουσαν αντιμέτωποι σε περίπτωση σύλληψης ήταν 25 χρόνια χωρίς αναστολή – υπάρχει μεγάλη διαφορά. Ξαφνικά, όλοι ξεκίνησαν να γίνονται πληροφοριοδότες. Αυτό άλλαξε και αποδυνάμωσε απίστευτα αυτήν την κουλτούρα, η οποία τώρα είναι στα τελευταία της.

Περισσότερα από το VICE

Πόσο Εθισμένος Είσαι στο Ελληνικό Ίντερνετ; Κάνε το Τεστ του VICE για να Μάθεις

Ζευγάρια που Λατρεύουν το Ταντρικό Σεξ μάς Εξηγούν Γιατί δεν το Αλλάζουν με Τίποτα

Η Ιστορία της 16χρονης Μαθήτριας που Σκότωσε Δύο Ανθρώπους «Επειδή δεν μου Αρέσουν οι Δευτέρες»