Το Έργο του Χάρη Βλάχου Είναι μια «Χαρτογράφηση του Εαυτού και των Παρορμήσεών του»

Ο Χάρης Βλάχος είναι δευτεροετής φοιτητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) και αυτήν την εβδομάδα παρουσιάζει την πρώτη ατομική του έκθεση “zebRAWR” στο ULTRA PLAIN, έναν νέο χώρο πειραματικών εκθέσεων της ΑΣΚΤ/LAB12 στο κέντρο της Αθήνας. Ο ανερχόμενος εικαστικός συμμετέχει στο 12ο Εργαστήριο Διευρυμένων Μέσων που διευθύνει ο Poka-Yio, έχοντας ως καθημερινότητα μαθήματα, workshops και πολλές δράσεις που, όπως λέει ο ίδιος, του προσφέρουν «τρομερή ευελιξία». Η δουλειά του Χάρη Βλάχου αποτελείται από λεπτομερείς χαοτικές ζωγραφιές μεγάλης κλίμακας με μεικτή τεχνική, που συγκροτούν μια «χαρτογράφηση του εαυτού και των παρορμήσεών του».

Το πρώτο μέρος της ζωγραφιάς του είναι πάνω σε ένα παιδικό του σεντόνι, ενώ χρησιμοποιεί και μουσαμά, χαρτιά, ακρυλικά, λάδια και άλλα. «Ακόμη υπάρχουν αυτοκόλλητα, περιτυλίγματα από φαγητά, μύξες, σπέρμα και σάλια», λέει ο Βλάχος. Σκοπός των έργων του είναι να προτρέψουν τον θεατή να φανταστεί μορφές ζωής που κατοικούν σε κρυμμένες γωνίες ενός λιμπιντιακού κόσμου. Εκτός από τα παιχνίδια ρόλων ζωντανής δράσης (Live Action Role Playing/LARP), την τέχνη του νεαρού καλλιτέχνη τροφοδοτεί ολόκληρη ζωή του, από την καθημερινότητά του μέχρι τον λογαριασμό του στο Instagram. Επίσης, έχει αλλάξει το όνομά του από Μπάμπης σε Χάρης.

Παρακάτω, διάβασε περισσότερα για τον νέο αυτόν καλλιτέχνη, την τεχνική και τις επιρροές του, καθώς και τις διαφορές που υπάρχουν στις «τέσσερις εκδοχές» του εαυτού του.

VICE: Πότε ξεκίνησες να ζωγραφίζεις; Μπορείς να μας περιγράψεις έναν από τους πρώτους σου ολοκληρωμένους πίνακες;
Χάρης Βλάχος: Ξεκίνησα να ζωγραφίζω απ' όταν δεν ήταν αρκετά επικίνδυνο να καταπίνω τα καπάκια των μαρκαδόρων. Το τελευταίο μου έργο είναι το κοντινότερο σε πίνακα. Έχω κλέψει στοιχεία από πολλές παιδικές ζωγραφιές (θεματικά, συνθετικά, αφηγηματικά, τεχνικά). Ίσως αυτό σας δίνει μία ιδέα για τις πρώτες μου ζωγραφιές. Ζώα, αποκριάτικα πάρτι, γοργόνες, γέφυρες, πάνταοιήλιοιδιαφορετικοίχιχιχι και και και…

Είσαι δευτεροετής στην ΑΣΚΤ. Πώς είναι να σπουδάζεις εκεί και ποιο είναι το σημαντικότερο μάθημα που πήρες μέχρι τώρα στη σχολή;
Κάποτε όνειρο, αργότερα στόχος, πλέον καθημερινότητα. Είναι σαν να κάνεις free launching τον εαυτό σου. Είμαι στο 12ο Εργαστήριο Διευρυμένων Μέσων που διευθύνει ο Poka-Yio και κάθε μάθημα είναι διαφορετικό. Πολλά workshops, δράσεις, επιλογές και επιρροές. Υπάρχει τρομερή ευελιξία και αυτό είναι κάτι που επιδιώκω στη ζωή μου. Τα μαθήματα προσαρμόζονται σε εσένα και όχι εσύ σε αυτά. Το σημαντικότερο πράγμα που έμαθα σε αυτόν τον χώρο, από το φροντιστήριο μάλιστα, είναι η παρατήρηση.

Στην πρώτη σου ατομική έκθεση “zebRAWR”, δημιούργησες επιφάνειες με μεικτή τεχνική. Ποια υλικά έχεις χρησιμοποιήσει και γιατί;
Το πρώτο μέρος της ζωγραφιάς είναι σε ένα παιδικό μου σεντόνι. Ήθελα οι πρώτες στιγμές μίας προσωπικής αφήγησης να είναι σε μία πιο οικεία και απαλή επιφάνεια. Το σεντόνι σε καλύπτει όπως ο χρόνος σκεπάζει τις πρώτες αναμνήσεις. Οι περισσότερες πρώτες μνήμες είναι ψεύτικες αφού συντηρούνται ως αναμνήσεις αναμνήσεων. Θα ήταν αστείο να προσπαθήσω να προσεγγίσω κάτι τέτοιο. Μια φυλακισμένη ζέβρα είναι αρκετή μέχρι να έρθει ο μουσαμάς. Εκείνος λειτουργεί σαν ένα κοινό περιβάλλον για όλους. Τα 23 κολλημένα χαρτιά είναι η δικιά μου προσωπική αφήγηση, η παρουσία μου είναι αυτή της ζέβρας. Κολλημένα με διαφορετικό τρόπο, άλλα αφομοιώνονται, άλλα ξεκολλάνε και ξεχωρίζουν, και τίθενται οι κρυμμένες λέξεις υπό αμφισβήτηση. Οι τελευταίες δύο επιφάνειες είναι φωτογραφίες και το αρχειοθετημένο feed μου στο Instagram. Η εικόνα γίνεται ψηφιακή και η αφήγηση συνεχίζεται σε μία πλατφόρμα σαν ένα άλλο κεφάλαιο. Το ζωγραφικό μέρος τελειώνει στο γυμνάσιο το 2015.

Έχω χρησιμοποιήσει ακρυλικά, λάδια, μαρκαδόρους, spray, ξυλομπογιές, σφραγίδες και χρυσόσκονη. Κάθε υλικό έχει άλλες δυνατότητες. Ακόμη υπάρχουν αυτοκόλλητα, περιτυλίγματα από φαγητά, μύξες, σπέρμα και σάλια. Τέλος, το έκαψα, το έσκισα, το τρύπησα, το έραψα. Ήθελα να το καταστρέψω και να μην το προσεγγίσω από την κοινή παραδοχή του πώς δουλεύουμε σε μουσαμά. Δεν ήθελα να με καταπιεί η φόρμα. Όλες οι επεμβάσεις που έγιναν είχαν επαναληφθεί στο παρελθόν. Η στατικότητα της ζωγραφιάς αποτελεί θραύσμα που απομονώνεται στον χρόνο. Το παρελθόν, ενώ εκτυλισσόταν χρονικά, έρχεται στον θεατή σαν ένα σύμπλεγμα εικόνων που πρέπει να ιδωθεί ταυτόχρονα, την ίδια στιγμή, τώρα. Τι άλλο θεωρείς ότι επηρέασε σημαντικά την καλλιτεχνική σου ταυτότητα εκτός από τα παιχνίδια ρόλων ζωντανής δράσης;
Σε κάθε περίπτωση πιστεύω πως υπάρχει σχέση εξάρτησης, ανταλλαγής και διαρκούς αλληλεπίδρασης μεταξύ ζωής και τέχνης. Το ένα πεδίο τροφοδοτεί το άλλο. Το κλειδί είναι η παρατήρηση και ανοίγει πολλές πόρτες. Με επηρεάζουν μικρά και καθημερινά πράγματα όσο και συνθήκες που επιβάλλονται στις ζωές όλων μας. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένας χώρος έκφρασης και έκθεσης. Οι περισσότεροι έχουν πρόσβαση σε αυτά. Ενώ το πλαίσιο φαίνεται να διαφέρει από αυτό της τέχνης, υπάρχουν πολλά σημεία τομής. Είναι σαν να κάνει ο καθένας τέχνη από το κινητό του και η πλατφόρμα γίνεται η γκαλερί ή το μέσο για να επικοινωνήσει την ιδέα. Το Ίντερνετ είναι κάτι που με προβληματίζει ιδιαίτερα και μου προκαλεί έντονο ενδιαφέρον επίσης. Η εφηβεία μου έχει σφυρηλατηθεί ανάμεσα σε αόρατους τοίχους πληροφορίας και πλέον οι ζωές όλων χτίζονται παράλληλα στον φυσικό και στον διαδικτυακό κόσμο. Ίσως αυτή η νέα συνθήκη δώσει καινούρια υπόσταση σε αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως τέχνη.

Πριν από τέσσερα χρόνια άλλαξες το όνομά σου από Μπάμπης σε Χάρης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ποια είναι η βασική διαφορά αυτών των δύο προσωπικοτήτων και πώς διακρίνεται στα έργα σου;
Το να αλλάξω το όνομα μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν επόμενο της αλλαγής ονόματος στον φυσικό κόσμο. Λειτουργούσε σαν επιβεβαίωση της αλλαγής. Ο Χάρης έχει πλαστεί από τον Μπάμπη, οπότε σίγουρα μοιάζουν αρκετά. Η βασική διαφορά είναι ότι ο Μπάμπης λειτουργεί κυρίως συναισθηματικά, ενώ ο Χάρης με βάση την περιέργεια και αναζητά. Υπάρχει ακόμα ο Χαράλαμπος, ο πιο σοβαρός αυτός που σκέφτεται, και ο Λάμπης που δεν μιλάει ποτέ και απλά παρατηρεί. Ο Μπάμπης είναι το παιδί, ο Χάρης ο έφηβος, ο Χαράλαμπος ο ενήλικας και ο Λάμπης δεν έχει ηλικία. Οι τέσσερις εκδοχές μου δεν είναι τίποτα παραπάνω από προβολές μου στον κόσμο. Ο διαχωρισμός εαυτού στοχεύει κυρίως στην επικοινωνία και στον τρόπο προσέγγισης των ανθρώπων. Ο καθένας από εμάς τους τέσσερις μπορεί να επικοινωνήσει το ίδιο πράγμα με διαφορετικό τρόπο και όταν ο ένας αδυνατεί να εξηγήσει, έρχεται ο άλλος. Ο τρόπος που παρουσιάστηκε ως μια ζωγραφιά δεν δίνει χώρο στο να φανούν και οι τέσσερις. Ο κόσμος παρουσιάζεται μέσα από τα μάτια του Μπάμπη και τον ζωγραφίζει ο Χάρης που διάλεξε μία άλλη οπτική. Ο Χαράλαμπος σκεφτόταν λέξεις πίσω από τις εικόνες και έκανε συνδέσεις. Ο Λάμπης δούλευε μακριά από την ζωγραφιά και δεν ασχολούταν τόσο με τους άλλους τρεις. Έκανε την έρευνα, διάβασε βιβλία σχετικά με την οπτική γλώσσα, την κατασκευή μηχανισμών ελέγχου του κράτους, τις οργουελικές πραγματικότητες, το διαδίκτυο, το περιβαλλοντικό πρόβλημα, το κοινωνικό φύλο και άλλα που ξέφευγαν από την μονάδα και αφορούσαν την μάζα. Το πρώτο έργο λειτουργεί σαν γνωριμία-παρουσίαση όλων των προβολών και μία συμφιλίωση των διαφόρων εκδοχών. Όλα αυτά είναι λέξεις κρυμμένες πίσω από εικόνες. Σκόπιμα παρουσιάστηκε σε αυτό το φορμάτ τώρα. Έπρεπε να ιδωθεί χωρίς την υποκειμενικότητα των λέξεών μου και μετά να συνεχιστεί σαν κάτι παραπάνω από ζωγραφιά. Πώς λειτουργεί για εσένα η διαδικασία ανάλυσης του εαυτού μέσα από τη ζωγραφική;
Εξετάζω τόσο την μονάδα όσο και το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται. Το πώς ανταποκρινόμαστε σε όσους και ό,τι μάς περιβάλει συμβάλει στο πώς ο περιβάλλοντας κόσμος και οι άνθρωποι θα αποκριθούν σε εμάς. Εύλογα από αυτό προκύπτει ότι σε κάποιο βαθμό κυριολεκτικά δημιουργούμε την πραγματικότητα που ζούμε με βάση το τι προβάλλουμε σε αυτόν. Έχοντας επίγνωση αυτού, αυτόματα έχουμε καλύτερο έλεγχο στην ερμηνεία ή την κατασκευή της δικιάς μας πραγματικότητας. Παρά το γεγονός ότι πράγματα συμβαίνουν γύρω μας χωρίς τη δική μας συμβολή, το πως απαντάμε και το πως επιλέγουμε να αντιληφθούμε την εμπειρία είναι πάντα δική μας επιλογή. Δυνητικά μπορείς να γίνεις όποιος και ό,τι θέλεις, μπορείς να κατασκευάσεις τον εαυτό σου σαν χαρακτήρα παιχνιδιού. Αντίστοιχα, στον μουσαμά γίνεται μια μαζική καταγραφή προβολών που αποτυπώθηκαν στο παρελθόν μέσα από τις ζωγραφιές που είχα κάνει. Συνδυάζοντας τις εικόνες με διαφορετικό τρόπο από την διαδρομή που ακολουθούσαν οι πεποιθήσεις του παρελθόντος, είχα την δυνατότητα να ανακατασκευάσω ιστορίες αλλάζοντας την πορεία που ακολουθούν τα μάτια μου στον μουσαμά. Έφτιαξα κάτι που μπορούσε να «διαβαστεί» με πολλούς τρόπους από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Έφτιαξα απαντήσεις, δεν βρήκα. Ο διαμελισμένος στα τέσσερα εαυτός ως αποτέλεσμα ανταλλαγής προβολών είχε μορφή πληγής. Το να οπτικοποιήσω ένα μέρος μου από το οποίο είχα αποκοπεί βίαια μού προκαλούσε άγχος και φρίκη. Έδωσα σάρκα σε κάτι που άλλοτε με πλήγωνε πολύ. Το να έρθει σε επικοινωνία με άλλους, μετουσίωσε την ντροπή και την ενοχή σε αποδοχή.

Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που ανακάλυψες για τον χαρακτήρα σου μέσα από την τέχνη σου;
Δεν ανακάλυψα κάτι. Δεν βρήκα. Γκρέμισα και έφτιαξα. Ήταν μια διαδικασία ανακατασκευής που κράτησε εννέα μήνες. Δεν τελείωσε, απλά πλέον έχω άλλο mindset και δουλεύω πάνω σε αυτό. Αισθάνομαι σαν να έχω κλέψει από τον εαυτό μου τις αναμνήσεις και τις πεποιθήσεις που είχα για το ποιος είμαι και τι είναι αυτό που με περιβάλει, για να φτιάξω μέσα από αυτό κάτι καινούριο. Έχω μοιράσει τα σημεία μου σε έναν χάρτη αναφορών και είμαι έτοιμος να τα ενώσω με διαφορετικούς τρόπους. Αυτό που πλέον ξέρω είναι πως η αλήθεια δεν είναι μία. Και άσπρο και μαύρο, σαν μια ζέβρα.

Τι έρχεται μετά από το “zebRAWR”;
Για λίγο, απόσταση. Θέλω να ξεφύγω από την στατικότητα της εικόνας και την ρουτίνα που δημιουργήθηκε μέσα σε αυτή τη συνθήκη. Αντιμετωπίζω την ζωγραφιά σαν ένα τεράστιο προσχέδιο ή σημειωματάριο εικόνων που αντανακλά πάλι πίσω σε εμένα με ιδέες. Θα συνεχίσω την έρευνα και η δουλειά μου θα αποκτήσει κίνηση και διάρκεια. Έχω ιδέες για βίντεο-ταινίες συνέχεια ή εμπνευσμένα από την ζωγραφιά. Πρόσφατα ξεκίνησα να πειραματίζομαι με ήχο και μουσική. Η χρονιά που πέρασε αφορούσε πολύ το self-development. Μέσα στο εγώ είδα το εμείς, και εκεί θέλω να επενδύσω τον χρόνο μου. Θα μου άρεσε να κάνω τέχνη που δεν απευθύνεται μόνο στην ελίτ των εικαστικών και να γεφυρώσω την απόσταση που υπάρχει μεταξύ καλλιτέχνη και θεατή. Αυτό ήταν ο πρόλογος, έρχονται τα επόμενα κεφάλαια και πολλές συνεργασίες. Δεν νομίζω πως θα ξεφύγω ποτέ από τις ζούγκλες των σκέψεων μου, θα φτιάξω όμως αυτήν που με περιβάλει τώρα και τα εργαλεία μου δεν είναι απλά τα πινέλα.

Ακολούθησε τον Χάρη Βλάχο στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Yu-Gi-Oh, Pokémon, Αλήτης, Αστερίξ: Ο Άνθρωπος Πίσω από τη Φωνή των Παιδικών μας Χρόνων

Ο Χρόνος Έχει Σταματήσει στα Εγκαταλελειμμένα Φυλάκια των Ελληνοβουλγαρικών Συνόρων

Οι πιο Παράξενες Φωτογραφίες που Έχουμε Δει από Μηχανές μιας Χρήσης