Ένα Απέραντο Νεκροταφείο Ασθενοφόρων του ΕΚΑΒ στην Αθήνα

Ανεβαίνοντας τη Μεσογείων, πίσω από τον περίβολο του Νοσοκομείου «Σωτηρία», απλώνεται ένα ατέλειωτο νεκροταφείο ασθενοφόρων. Μετρήσαμε περισσότερα από 40 παροπλισμένα οχήματα του ΕΚΑΒ, πολλά από τα οποία λεηλατημένα, χωρίς πόρτες και φτερά, με σκασμένα λάστιχα και ξέχειλες μηχανές. Η ταχύτητα των αυτοκινήτων δεν επιτρέπει να σταματήσεις στη Μεσογείων. Το στενάκι μετά το «Γεννηματάς», λίγες εκατοντάδες μέτρα πιο πάνω, ονομάζεται οδός Υγείας, μια διαίτερη σημειολογία. Στο τέρμα της οδού Υγείας βρίσκεται το κεντρικό κτίριο του ΕΚΑΒ. Στην πίσω αυλή υπάρχουν επίσης ακινητοποιημένα ασθενοφόρα, που περιμένουν ανταλλακτικά και επισκευή για μήνες.

Ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων, Γιώργος Μαθιόπουλος, λέει στο VICE ότι στόλος των οχημάτων στην Αττική έχει τεθεί σε μεγάλο βαθμό εκτός λειτουργίας. «Υπάρχουν στο σύνολο 120 ασθενοφόρα, εκ των οποίων περίπου 50 βγαίνουν στα επείγοντα. Αν προσθέσουμε λίγα ακόμη στις κινητές μονάδες και τις τακτικές διακομιδές, τότε υπάρχουν μονίμως ακινητοποιημένα γύρω στα 50 ασθενοφόρα. Τα περισσότερα είναι παροπλισμένα επί μήνες», λέει ο κ. Μαθιόπουλος. Ο ίδιος εξηγεί ότι ο αριθμός των ασθενοφόρων στα επείγοντα στην Αττική μειώνεται στη νυχτερινή βάρδια στα 30. Με βάση τον πληθυσμό, που το καλοκαίρι είναι αυξημένος λόγω των τουριστών, θα έπρεπε να υπάρχουν σταθερά τουλάχιστον 100 ασθενοφόρα σε ετοιμότητα.

Τον Μάρτιο του 2018, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος δώρισε 143 ασθενοφόρων μάρκας Peugeot στο ΕΚΑΒ. Τα 58 από αυτά διατέθηκαν στην κεντρική υπηρεσία στην Αθήνα και τα υπόλοιπα στην περιφέρεια, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε περιοχής. Είναι εντυπωσιακό, όμως, ότι από τα οχήματα που διατέθηκαν στην Αθήνα, το 20% βρίσκεται μονίμως εκτός λειτουργίας. Διασώστης του ΕΚΑΒ, που ζήτησε να μιλήσει ανώνυμα, περιέγραψε γλαφυρά την κατάσταση: «Το ασθενοφόρο που ανεβαίνω είναι σαράβαλο, χωρίς κλιματισμό και τρέμει ολόκληρο. Είναι ένα εφεδρικό Citroen που αγοράστηκε το 2004, διότι το κανονικό που χρεώθηκα πέρυσι, από την παρτίδα του Νιάρχος, είναι έξι μήνες παροπλισμένο».

Σε μια άλλη περίπτωση που τέθηκε υπόψη του VICE, ασθενοφόρο της ίδιας παρτίδας υπέστη βλάβη στο σύστημα οξυγόνου, επειδή μια φιάλη που συνδέθηκε στην καμπίνα περιείχε υπολείμματα σκουριάς. Η φιάλη εντοπίστηκε και απομονώθηκε και οι διασώστες πρότειναν την προσαρμογή ενός διακόπτη, κάτι που θα μπορούσε να γίνει άμεσα στο συνεργείο του ΕΚΑΒ. Πέντε μήνες μετά, το ασθενοφόρο παραμένει ακινητοποιημένο στο πίσω προαύλιο του κεντρικού κτιρίου της υπηρεσίας. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν προβλέφθηκε ξεχωριστή σύμβαση για τη συντήρηση και την επισκευή τους κι επίσης δεν υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ ΕΚΑΒ-Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος-μητρικής εταιρείας και αντιπροσωπείας Peugeot.

Οι «Θεοί» του Ολύμπου

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Ρωτήσαμε τι ακριβώς είναι αυτός ο κίτρινος στόλος, που σκουριάζει στο προαύλιο του «Σωτηρία». Εργαζόμενοι μας είπαν ότι πρόκειται για ασθενοφόρα που έχουν βγει σε απόσυρση και αναμένεται η διαδικασία μεταφοράς τους στον ΟΔΔΥ. Όταν στο προαύλιο του ΕΚΑΒ δεν υπήρχε άλλος χώρος για τα ασθενοφόρα με βλάβη, τα παλιότερα εκτός κυκλοφορίας μεταφέρθηκαν στη βιτρίνα της Μεσογείων. Τα περισσότερα είναι λεηλατημένα, γιατί οι τεχνικοί του συνεργείου έχουν αφαιρέσει ανταλλακτικά για την επισκευή των νεώτερων οχημάτων. Τα συγκεκριμένα «νεώτερα» ασθενοφόρα μάρκας Citroen αγοράστηκαν παραμονές των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004 και είναι αυτά που βρίσκονται έως σήμερα καθημερινά στους δρόμους. «Τα περισσότερα έχουν ξεπεράσει το 1 εκατ. χιλιόμετρα και έπρεπε να είχαν αποσυρθεί», λέει ο κ. Μαθιόπουλος. Έως πρόσφατα μάλιστα κυκλοφορούσαν στην Αθήνα ασθενοφόρα με έτος κατασκευής το 1984.

Η αφόρητη ελληνική παθογένεια δεν αφορά μόνο την απερχόμενη κυβέρνηση. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα που αφορά το ΕΚΑΒ είναι η υπόθεση του διαγωνισμού του 2013 (αρ. διακήρυξης 1/2012/2) για την προμήθεια 167 ασθενοφόρων και 19 κινητών μονάδων, οχημάτων νέας γενιάς ντίζελ. Το έργο θα χρηματοδοτείτο από το ΕΣΠΑ 2007-2013 και ο προϋπολογισμός του ήταν 13.590.000 ευρώ. Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2013 και συμμετείχαν τρεις εταιρείες (τα στοιχεία τους βρίσκονται στη διάθεση του VICE). Όταν ανοίχτηκαν οι φάκελοι, η προσφορά της πρώτης εταιρείες απορρίφθηκε. Η ίδια έκανε προσφυγή στην αρμόδια επιτροπή, η οποία έγινε εν μέρει δεκτή από το ΕΚΑΒ. Οι δύο φιναλιστ του διαγωνισμού αντέδρασαν και η υπόθεση παραπεμφθηκε σε μια πολύχρονη διαμάχη στα διοικητικά δικαστήρια. Είναι ενδειτικό ότι υπήρξαν δύο αντικρουόμενες δικαστικές αποφάσεις, που έσπαζαν τον διαγωνισμό στα δύο - για τα 96 ασθενοφόρα σε συγκεκριμένες περιφέρειες της χώρας θα ανταγωνίζονταν δύο από τις τρεις εταιρείες και για τα υπόλοιπα 90 το άλλο ζευγάρι εκ των τριών. Η χρονοβόρα διαδικασία, με ευθύνη και του δ.σ. του ΕΚΑΒ, όπως αναφέρει απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων του 2015, είχε ως αποτέλεσμα ο διαγωνισμός να προχωρήσει μόνο στο ένα σκέλος. Επιπλέον, το πρόγραμμα χρηματοδότησης ΕΣΠΑ έληξε και η προμήθεια των οχημάτων πάγωσε.

«Το δεύτερο μέρος του διαγωνισμού επανεκκινήθηκε από τη δική μας διοίκηση το 2016 και πρόκειται να ολοκληρωθεί εντός των επόμενων ημερών», είπε στο VICE ο αντιπρόεδρος του ΕΚΑΒ, Μιλτιάδης Μυλωνάς, ο οποίος αναγνώρισε τις ελλείψεις στον στόλο. Ο ίδιος αναφέρθηκε στα ασθενοφόρα που είχαν αποκτηθεί το 2004 και περιέγραψε ότι παραμονές των εκλογών εκείνης της χρονιάς, οχήματα είχαν εξαφανιστεί από την Αθήνα και διασκορπιστεί έως το τελευταίο χωριό της Ελλάδας για ψηφοθηρικούς λόγους, χωρίς καν να υπάρχουν άνθρωποι που θα μπορούσαν να τα οδηγήσουν. «Αναζητήσαμε εκείνα τα ασθενοφόρα και τα μεταφέραμε σε αστικά κέντρα της περιφέρειας, που είχαν ανάγκες», είπε ο κ. Μυλωνάς.

Τα οικονομικά στοιχεία στους διαγωνισμούς για την προμήθεια ασθενοφόρων δεν είναι πάντα διαφανή. Ενδεικτικά, στην παρτίδα του 2004 κάθε ασθενοφόρο είχε αποτιμηθεί στις 90.000 ευρώ, ενώ στον διαγωνισμό του 2016, με νεότερης τεχνολογίας αμαξώματα και με αναβαθμισμένο εξοπλισμό, κάθε όχημα αποτιμήθηκε στις 60.000 ευρώ. Άνθρωποι με γνώση της συγκεκριμένης αγοράς είπαν επίσης στο VICE ότι ορισμένες φορές οι νομικές αντιδικίες μεταξύ εταιρειών είναι προσχηματικές, καθώς φέρεται να αποσκοπούν στην παραμονή μιας εταιρείας στον διαγωνισμό υπό προϋποθέσεις μονοπωλίου. Εργαζόμενοι σημειώνουν ότι κάθε χρόνο το ΕΚΑΒ δαπανά 7 εκατ. ευρώ για καύσιμα και 2,5 εκατ. ευρώ για συντήρηση και ανταλλακτικά. Εάν είχαμε ασθενοφόρα νέας τεχνολογίας και τα οχήματα ξεκουράζονταν ανάμεσα σε δύο βάρδιες, λένε οι ίδιοι, τότε τα παραπάνω έξοδα θα ήταν μειωμένα κατά 40%, κάτι που σημαίνει ότι σε βάθος τριετίας θα μπορούσε να ανανεωθεί ο στόλος της Αθήνας.

Στο τέλος της ημέρας, πάντως, οι πολίτες βρίσκονται να περιμένουν το ασθενοφόρο. Με βάση στοιχεία που παρουσιάστηκαν πρόσφατα στην Αθήνα, για την Ημέρα του Διασώστη, η ανταπόκριση στις κλήσεις είναι απογοητευτική. Πιο ειδικά, τέσσερις στους δέκα πολίτες (40,3%) αναγκάστηκαν να περιμένουν το ασθενοφόρο για περισσότερο από μία ώρα, με βάση δεδομένα που εξετάστηκαν για το δίμηνο Νοέμβριου-Δεκεμβρίου 2018. Από 21 ως 30 λεπτά περίμενε το 17,9% των ασθενών, από 16 έως 20 λεπτά το 8,7%, ενώ μόλις στο 12% των επειγόντων περιστατικών το ασθενοφόρο έφθασε στον ασθενή σε χρόνο μικρότερο των 15 λεπτών.

Περισσότερα από το VICE

Τι Πιστεύουν τα Ρωσικά Μίντια για το Chernobyl του HBO

Γιατί Είναι Σημαντική Αυτή η Φάση στη Δίκη της Χρυσής Αυγής

Local Natives: «Τα Δύο Καλύτερα Πράγματα στην Καλιφόρνια Είναι ο Καιρός και οι Μπύρες»