Τα Αδέσποτα της Ρωσίας Πληρώνουν με το Αίμα τους το Φετινό Παγκόσμιο Κύπελλο

Το 2004, χιλιάδες αδέσποτα ζώα εξαφανίστηκαν από την Αθήνα ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Λίγους μήνες πριν από την τελετή έναρξης, οι ελληνικές Αρχές αποφάσισαν τη δημιουργία ενός νέου κυνοκομείου στις Ερυθρές της Αττικής, που επρόκειτο να φιλοξενήσει 1.000 αδέσποτα ζώα. Το εν λόγω κυνομοκείο θα ήταν προφανώς αδύνατον να φροντίσει τα δεκάδες χιλιάδες αδέσποτα που ζούσαν τότε στους δρόμους της Αττικής, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να οδηγηθούν στην ευθανασία, για να «καθαρίσουν» οι δρόμοι της πρωτεύουσας και να πραγματοποιηθούν «απρόσκοπτα» οι Αγώνες. Με φόντο την παραπάνω πρακτική, το 2004 καταγράφηκε η πρώτη μαζική δηλητηρίαση αδέσποτων στον Εθνικό Κήπο, με αποτέλεσμα την εξαφάνιση δεκάδων απ’ αυτά.

Φαίνεται ότι τα αδέσποτα ζώα είναι και πάλι τα θύματα μιας μεγάλης αθλητικής διοργάνωσης. Σύμφωνα με πηγή που μίλησε αποκλειστικά στο VICE και θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της εξαιτίας της συμμετοχής της σε επιχειρήσεις της ουκρανικής Αστυνομίας κατά της βίας σε βάρος αδέσποτων ζώων, «εδώ και μερικούς μήνες, χιλιάδες αδέσποτα έχουν εξαφανιστεί από πόλεις της Ρωσίας που φιλοξενούν αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Πρόκειται για ένα καλά οργανωμένο κύκλωμα που εξοντώνει αδέσποτα ζώα, με σκοπό να “καθαρίσει” τους δρόμους των ρωσικών πόλεων». Η ίδια πηγή αναφέρει ότι «αν και το Κρεμλίνο τυπικά δεν υποστηρίζει ανοιχτά την παραπάνω τακτική, είναι αξιοσημείωτο ότι δεν έχει γίνει ούτε μια σύλληψη, παρότι η εξόντωση των αδέσποτων έχει λάβει μαζικές διαστάσεις το τελευταίο διάστημα. Αυτό δείχνει ότι οι ρωσικές Αρχές δεν κάνουν απολύτως τίποτα, για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη βία κατά των ζώων».

Το γεγονός ότι οι Αρχές παραμένουν άπραγες μπροστά σε ένα έγκλημα που λαμβάνει χώρα στους πλέον πολυσύχναστους δρόμους της χώρας, έχει κάνει πολλές φιλοζωικές οργανώσεις να υποστηρίζουν ότι η ρωσική κυβέρνηση βρίσκεται πίσω από τη συστηματική εξόντωση αδέσποτων, έχοντας μάλιστα συνάψει συμφωνίες και χρηματοδοτώντας ιδιώτες που έχουν αναλάβει να αφανίσουν τα αδέσποτα, κάτι το οποίο η πηγή που μίλησε στο VICE χαρακτήρισε «πιθανότατο».

Τα παραπάνω έχει υποστηρίξει και η Ekaterina Dmitrieva, διευθύντρια του ρωσικού φιλοζωικού «Ινστιτούτου για την Προστασία των Ζώων Πόλης». Η κ. Dmitrieva είπε ότι τα συμβόλαια που έχουν υπογραφεί για την εξόντωση των αδέσποτων ζώων υπολογίζονται ότι είναι αξίας περισσοτέρων από δύο εκατομμύρια ευρώ, κάτι που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την επίσημη πολιτική της ρωσικής κυβέρνησης που έχει υποστηρίξει ότι τα αδέσποτα πρόκειται να φιλοξενηθούν προσωρινά σε κυνοκομεία, μέχρι την ολοκλήρωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αν και ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας, Vitaly Mutko, αποφάσισε πρόσφατα τη δημιουργία προσωρινών κυνοκομείων που θα φιλοξενήσουν περίπου δύο εκατομμύρια αδέσποτα, η επικεφαλής του «Ινστιτούτου για την Προστασία των Ζώων Πόλης» έχει υποστηρίξει ότι η ρωσική κυβέρνηση έχει ήδη πληρώσει εκατομμύρια ρούβλια για τη δολοφονία χιλιάδων αδέσποτων.

Σύμφωνα με την πηγή που συνεργάζεται με την ουκρανική Αστυνομία και μίλησε στο VICE, «οι Ρώσοι σκοτώνουν τα ζώα είτε με μαζικές δηλητηριάσεις, είτε με όπλα και αεροβόλα», κάτι που ενισχύει και η άποψη που εξέφρασε στην Telegraph o Vachagan Emeksuzyan, κάτοικος του Σότσι που είπε ότι έγινε μάρτυρας περιστατικού, κατά το οποίο «άνδρες με αεροβόλα κυνηγούσαν κουτάβια και γάτες», προσθέτοντας ότι «είναι πραγματικά λυπηρό ότι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα με αυτόν τον κτηνώδη τρόπο, την ώρα που υπάρχουν άλλες μέθοδοι που είναι πιο οικονομικές και κυρίως πιο ανθρώπινες». Αν και ο δήμαρχος του Σότσι, Anatoly Pakhomov, είπε στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου ότι «δεν έχουν λάβει ποτέ χώρα στο Σότσι πυροβολισμοί ζώων», ούτε «θα μπορούσαν να γίνουν ποτέ δηλητηριάσεις», σύμφωνα με έγγραφα που επικαλείται η βρετανική Telegraph, οι τοπικές Αρχές του Σότσι ήρθαν σε συμφωνία με την εταιρεία Basya Service, για να «τακτοποιήσει» 3.501 αδέσποτα ζώα, με τη σχετική σύμβαση να προβλέπει ως υποχρέωση της Basya Service ότι οι υπεύθυνοι «για την ακινητοποίηση των αδέσποτων θα πρέπει να είναι σίγουροι για τον θάνατο των ζώων». Σύμφωνα με τα έγγραφα ενός κρατικού ρωσικού κτηνιατρείου, στις 14 Μαρτίου 2018 η παραπάνω εταιρεία μετέφερε στις εγκαταστάσεις του 52 κουφάρια αδέσποτών για «καταστροφή». Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι τις παραπάνω καταγγελίες ενισχύουν τα βίντεο και οι φωτογραφίες που ανέβηκαν στα κοινωνικά δίκτυα κατά τη διάρκεια των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2014 στο Σότσι, στα οποία καταγράφονται χιλιάδες αδέσποτα την ώρα της κακοποίησης ή και της θανάτωσής τους.

Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στην Αικατερινούπολη, οι Αρχές της οποίας έχουν σχεδιάσει να δαπανήσουν περισσότερες από 400.000 ευρώ για την απομάκρυνση 4.650 αδέσποτων από τους δρόμους της πόλης. Ευελπιστώντας ότι θα κερδίσουν χρήματα από κρατικές επιχορηγήσεις, αρκετοί Ρώσοι διαφημίζουν αυτοσχέδιους χώρους που έχουν φτιάξει σε αυλές σπιτιών για να φιλοξενήσουν αδέσποτα, παρότι δεν έχουν καμιά ιδέα για τη φροντίδα και τη φιλοξενία τους, κάτι που σύμφωνα με τις φιλοζωικές οργανώσεις δημιουργεί τεράστιους κινδύνους για την κακοποίηση των ζώων.

Αν και εκατοντάδες αδέσποτα εξαφανίστηκαν από την Αθήνα το 2004, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η έκταση του φαινομένου έχει λάβει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις στη Ρωσία. Αυτό, επειδή «τόσο στη Ρωσία, όσο και σε άλλες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, το κυνήγι και η εξόντωση αδέσποτων είναι μια συχνά αποδεκτή συμπεριφορά και δεν προκαλεί τις αντιδράσεις που συναντάμε σε δυτικές χώρες», αναφέρει στο VICE η συνεργαζόμενη με την ουκρανική Αστυνομία πηγή. «Το να δηλητηριάσεις ή να πυροβολήσεις ένα αδέσποτο στη Ρωσία ή κάποια άλλη χώρα του πρώην Ανατολικού Μπλοκ είναι κάτι που συχνά λέγεται ανοιχτά, κάποιοι μάλιστα νιώθουν και περήφανοι γι’ αυτό και κομπάζουν, αφού πιστεύουν ότι προσφέρουν μια υπηρεσία στο κοινωνικό σύνολο, δηλαδή “καθαρίζουν” τους δρόμους από τα “βρώμικα” αδέσποτα. Παρόλα αυτά, είναι φανερό ότι πίσω από αυτήν τη συμπεριφορά κρύβονται σαδιστικά ένστικτα, αφού πολλοί βλέπουν τον βασανισμό και τη θανάτωση ζώων ως χόμπι, από το οποίο αντλούν ικανοποίηση».

Η κλιμάκωση της βίας κατά των αδέσποτων στη Ρωσία έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθούν τα κρούσματα βίας κατά των ζώων και στην Ουκρανία, «αφού υπάρχει σταθερός δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των Ρώσων και των Ουκρανών που επιδίδονται σε βασανισμούς και θανατώσεις αδέσποτων», αναφέρει η ίδια πηγή στο VICE. «Ωστόσο, παρότι και στην Ουκρανία η εξόντωση ενός αδέσποτου θεωρείτο στο παρελθόν μια κοινωνικά αποδεκτή πρακτική, τα τελευταία χρόνια οι ουκρανικές Αρχές έχουν ξεκινήσει να γίνονται σταδιακά πιο αυστηρές απέναντι σε φαινόμενα κακοποίησης ζώων, σε μια γενικότερη προσπάθειά τους να ξεφύγουν από τα κακώς κείμενα της σοβιετικής εποχής και να εκσυγχρονιστούν, αποκτώντας ένα κράτος δικαίου στα πρότυπα των δυτικών χωρών».

Πράγματι, την ώρα που στη Ρωσία έχει επιβληθεί στην πολιτική ζωή με ηγεμονικούς όρους ο Vladimir Putin, ένας πρώην πράκτορας της KGB που μαζί με μερικούς Ρώσους ολιγάρχες επιχειρεί να επαναφέρει τη χώρα του στις ένδοξες ημέρες του πρότυπου -κατά τους ίδιους- σοβιετικού παρελθόντος και μακριά από τη «διαβρωτική» δύναμη του πολιτικού και οικονομικού εκσυγχρονισμού, στη γειτονική Ουκρανία διεξάγεται μια πάλη μεταξύ όσων θέλουν το Κίεβο να παραμείνει στη σφαίρα επιρροής της Μόσχας και όσων θέλουν η χώρα τους να ξεφύγει μια για πάντα από τη σοβιετική κληρονομιά, στρεφόμενη στη Δύση. Αν και η διαφθορά παραμένει σε υψηλά επίπεδα, οι ουκρανικές Αρχές δείχνουν να κάνουν βήματα προς τα εμπρός. «Αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών είναι και ο εκσυγχρονισμός της ουκρανικής Αστυνομίας και η στελέχωσή της με νέους ανθρώπους που θέλουν πραγματικά να αλλάξουν τη χώρα», αναφέρει η συνεργαζόμενη με την ουκρανική Αστυνομία πηγή, προσθέτοντας: «Χάρη σε αυτήν την αλλαγή, πριν από λίγες εβδομάδες οι ουκρανικές Αρχές κατάφεραν να συλλάβουν έναν πολίτη που, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα έρευνες της Αστυνομίας, υπολογίζεται ότι έχει σκοτώσει δεκάδες αδέσποτα, με τον αριθμό να ενδέχεται να φτάνει συνολικά τα 3.000 ζώα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο εν λόγω δράστης είπε σε talk show με υπερηφάνεια ότι σκότωσε πάνω από 1.000 αδέσποτα, πιστεύοντας ότι η κοινή γνώμη θα τον στηρίξει στο “κοινωνικό έργο” που υποστήριζε ότι προσφέρει. Μετά από αντιδράσεις φιλοζωικών οργανώσεων και ακτιβιστών, ο εν λόγω πολίτης προφυλακίστηκε και σήμερα βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό, μέχρι να ολοκληρωθεί η έρευνα της Αστυνομίας. Αυτή η στροφή της ουκρανικής κοινωνίας, που πλέον δεν ανέχεται τόσο εύκολα την κακοποίηση ζώων, δείχνει τη διαφορά κλίματος ανάμεσα σε Ουκρανία και Ρωσία, όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των ζώων. Πριν από μερικά χρόνια, ακόμη και η παραδοχή από τον ίδιο τον δράστη της εξόντωσης τόσο πολλών ζώων δεν θα ήταν αρκετή για την ποινική δίωξή του».

H ίδια πηγή έθεσε στη διάθεση του VICE μία σειρά από έγγραφα και φωτογραφίες, που αποδεικνύουν ότι ο συλληφθέντας μιλούσε ανοιχτά στα κοινωνικά δίκτυά του και με συνεργάτες του για τα δεκάδες σκυλιά που είχε καταφέρει να εξοντώσει, καθώς και για τις απειλές που εξαπέλυε συστηματικά κατά μελών φιλοζωικών οργανώσεων που έκαναν αναφορές στην αστυνομία.

VICE Video: Είμαι τα Μάτια σου: Μία Μέρα στη Ζωή ενός Σκύλου-Οδηγού Τυφλών και της Χειρίστριάς του

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η σημασία της καταπολέμησης φαινομένων κακοποίησης κατά των αδέσποτων δεν προκύπτει μόνο από την αυταξία των ζώων και την ανάγκη αναγνώρισης των δικαιωμάτων τους, αλλά και από το γεγονός ότι, σύμφωνα με αστυνομικές και εγκληματολογικές έρευνες, αυτοί που κακοποιούν ζώα αφενός τείνουν να κακοποιούν και ανθρώπους, αφετέρου συμμετέχουν και σε άλλες εγκληματικές δραστηριότητες, όπως ανθρωποκτονίες και εμπόριο όπλων ή ναρκωτικών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των «Μανιακών του Ντνιπροπετρόφσκ» στην Ουκρανία. Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2007, στην περιφέρεια Ντνιπροπετρόφσκ της ανατολικής Ουκρανίας, έλαβε χώρα μια σειρά από δολοφονίες. Η υπόθεση έλαβε διαστάσεις, καθώς οι δολοφόνοι σκότωναν σε καθημερινή βάση και κατέγραφαν σε βίντεο κάποιες από τις δολοφονίες τους, με μία μάλιστα από αυτές να κυκλοφορεί και στο ίντερνετ. Την ώρα που η ουκρανική Αστυνομία αδυνατούσε να εντοπίσει τους δράστες, εκείνοι δολοφονούσαν το ένα θύμα τους μετά το άλλο, φτάνοντας συνολικά στις 21 δολοφονίες μέσα σε μόλις λίγες ημέρες. Αυτό που σόκαρε την κοινή γνώμη στην Ουκρανία δεν ήταν μόνο η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα των δολοφονιών, αλλά και η βιαιότητα με την οποία διέπρατταν τα εγκλήματά τους, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση εκείνη της δολοφονίας μιας εγκύου γυναίκας, από τη μήτρα της οποίας οι δράστες αφαίρεσαν το έμβρυο, αφού τη σκότωσαν. Τελικά, τρεις 19χρονοι Ουκρανοί συνελήφθησαν, όταν ο ένας από αυτούς προσπάθησε να πουλήσει το κινητό που είχε αφαιρέσει από ένα θύμα. Οι Viktor Sayenko, Igor Suprunyuk, Alexander Hanzha καταδικάστηκαν για 21 δολοφονίες και οκτώ επιπλέον απόπειρες δολοφονίας και επιθέσεις. Αργότερα, αποκαλύφτηκε ότι οι δράστες είχαν προβεί συστηματικά σε βασανισμό αδέσποτων ζώων, προτού ξεκινήσουν να δολοφονούν ανθρώπους. Συγκεκριμένα, έπιαναν αδέσποτα στη δασική περιοχή κοντά στο σπίτι τους, τους έβγαζαν τα σπλάχνα και τα όργανα και τα κρεμούσαν από δέντρα, τραβώντας φωτογραφίες με τα κουφάρια τους. Φωτογραφικό υλικό από τη δίκη έδειχνε τους δράστες να σχηματίζουν σβάστικες και άλλα σύμβολα με το αίμα των αδέσποτων που είχαν σκοτώσει.

Αν και «είναι εξαιρετικά πιθανό όποιος ασκεί βία κατά αδέσποτων ζώων αργά ή γρήγορα να αναπτύξει επιθετική και βίαιη συμπεριφορά κατά ανθρώπων», αναφέρει η παραπάνω αστυνομική πηγή στο VICE, η Ekaterina Dmitrieva είπε ότι ,«Αν το πούμε σε απλά ρωσικά, αυτοί που κακοποιούν τα ζώα, μας λένε “πάρτε δρόμο, θα συνεχίσουμε με τη θανάτωση των σκυλιών”». Είναι αξιοσημείωτο ότι απέναντι στους ακτιβιστές και τις φιλοζωικές οργανώσεις που καταγγέλλουν τη μαζική εξόντωση αδέσποτων ως άτυπη πολιτική του ρωσικού κράτους και πλάι στο Κρεμλίνο, στέκονται οργανώσεις που έχουν καταφέρει να υπογράψουν συμβάσεις για τη διαχείριση των αδέσποτων στη Ρωσία κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου. «Υπάρχουν κάποια περιστατικά δηλητηρίασης [αδέσποτων], ωστόσο είναι μεμονωμένα από ιδιώτες και δεν πρόκειται για μαζική δηλητηρίαση», είπε στην εφημερίδα The Guardian η Yekaterina Ublinskaya, αναπληρώτρια διευθύντρια της ρωσικής φιλοζωικής οργάνωσης «Δικαίωμα στη Ζωή», η οποία θα λάβει 25.000 ευρώ από το ρωσικό δημόσιο για την παροχή προσωρινών καταλυμάτων για αδέσποτα.

Ωστόσο, ακόμη και τα ζώα που καταλήγουν σε τέτοια καταλύματα συχνά ζουν υπό απάνθρωπες συνθήκες. Ο Vladimir Burmatov, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής για θέματα οικολογίας και προστασίας του περιβάλλοντος είπε μετά από την επίσκεψή του σε ένα κυνοκομείο όπου επικρατούσαν πολύ κακές συνθήκες διαβίωσης για τα αδέσποτα: «Αυτό που είδα ήταν πολύ επώδυνο. Τα σκυλιά ήταν υποσιτισμένα και οι συνθήκες δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ούτε καν ικανοποιητικές». Ο ίδιος παραδέχτηκε ότι ένας «μεγάλος αριθμός» αδέσποτων στα κυνοκομεία υφίσταται ευθανασία, με την τιμή για κάθε μια από αυτές να είναι 1,80 ευρώ. Για να καταλάβει κανείς ποιοι «φροντίζουν» σήμερα τα αδέσποτα της Ρωσίας, αναφέρουμε ότι το κυνοκομείο που επισκέφτηκε ο Vladimir Burmatov διοικείται όχι από κάποια φιλοζωική οργάνωση, αλλά από μια εταιρεία διαχείρισης σκουπιδιών.

Τα αδέσποτα ζώα είναι σύνθετο ζήτημα, χωρίς εύκολη λύση, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι στις 11 ρωσικές πόλεις που φιλοξενούν το Παγκόσμιο Κύπελλο υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου δύο εκατομμύρια. Ωστόσο, η μαζική εξόντωσή τους δεν είναι η λύση του προβλήματος. Πολλές φιλοζωικές οργανώσεις στη Ρωσία και σε ευρωπαϊκές χώρες έχουν μιλήσει πολλές φορές για τη στείρωση, μια αξιόπιστη λύση που δεν οδηγεί σε βασανισμό εκατοντάδων χιλιάδων ζώων. Σε αυτήν την κατεύθυνση θα μπορούσε να βοηθήσει και η FIFA, προσφέροντας μερικά από τα εκατομμύρια των κερδών της διοργάνωση για τη δημιουργία κατάλληλων κυνοκομείων ή ακόμη προσθέτοντας σχετικές ρήτρες προστασίας των ζώων στις συμβάσεις των μελλοντικών Παγκοσμίων Κυπέλλων, συμπεριλαμβανομένου και εκείνου που θα γίνει στο Κατάρ το 2022, όπου επίσης κυκλοφορούν χιλιάδες αδέσποτα στους δρόμους. Ακόμη και οι παίκτες του Παγκοσμίου Κυπέλλου θα μπορούσαν να πάρουν κάποια πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης κατά της εξόντωσης των αδέσποτων. Οι λύσεις υπάρχουν και πολλά θα μπορούσαν να γίνουν. Αυτό που σίγουρα δεν επιτρέπεται να γίνεται, είναι να αφήνονται τα αδέσποτα στα χέρια όσων τα αποκαλούν «βιολογικά σκουπίδια».

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας

Περισσότερα από το VICE

Ποιoς θα Πάρει Φέτος το Mundial, Χρήστο Σωτηρακόπουλε;

Αυτοί που Χειροκροτούν τον Δολοφόνο Ενός Παιδιού, Ζουν Ανάμεσά μας

«Είμαστε Τρελοί κι Ευτυχισμένοι»: Μια Γερή Φωτογραφική Βουτιά στα Εξάρχεια του 1980