Το Αμφιλεγόμενο Μάρκετινγκ του Βαλλιανάτου στις Φετινές Εκλογές

Screenshot via

Η ελληνική κοινωνία έχει γενικά την τάση να διαστέλει και να στενεύει τα όρια της πολιτικής ορθότητας ανάλογα με τις περιστάσεις και τα ηθικά ή υλικά μικροσυμφέροντα στα οποία μπορεί να αποβλέπει. Με λίγα λόγια, δεν υπάρχει κάποιος παραδεδεγμένος επικοινωνιακός μπούσουλας που να κωδικοποιεί αποτελεσματικά την δημόσια συμπεριφορά μας, με αποτέλεσμα ο καθένας να συγχέει ατομικά δικαιώματα, προσωπικά δεδομένα και κανόνες αβρότητας εντελώς άναρχα, απαιτώντας από τους άλλους να συμμορφωθούν προς την εκάστοτε πλειοψηφική τάση, ακόμα κι αν αυτή είναι πλήρως ανεδαφική.

Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της κατάστασης είναι ο τρόπος διαχείρισης των σεξουαλικών προτιμήσεων των ανθρώπων εν γένει, και ειδικότερα των δημοσίων προσώπων, ο οποίος συνήθως περιβάλλεται έναν άχρηστο μανδύα μικροαστικής ευγένειας και συγκατάβασης – άκρως εξυπηρετικό προς κάθε ισχύον ρατσιστικό στερεότυπο. Ο κόσμος μοιάζει να ενδιαφέρεται περισσότερο για την τυπολατρική προάσπιση του ευρύτερου εννοιολογικού πλαισίου του σεξουαλικού προσανατολισμού, παρά για την ουσιαστική βιωσιμότητα του τελευταίου σε ένα άκρως μισαλλόδοξο κοινωνικό περιβάλλον. Ο αστικός καθωσπρεπισμός έχει καταπιεί τον επείγοντα χαρακτήρα ενός βαθιά ανθρωπιστικού ζητήματος, όπως είναι η ανάγκη για την άμεση και δραστική καταπολέμηση της ομοφοβίας και των διακρίσεων που εδράζονται σ’ αυτήν.

Το εκβιαστικό και αθεράπευτα φασιστικό δόγμα ‘κάνε ό, τι θες στο κρεβάτι σου, αρκεί να μην το διατυμπανίζεις’ έχει αρκετές παραφυάδες, μία εκ των οποίων είναι και η αντίληψη ‘έχω κάθε δικαίωμα να αποκρύπτω τον σεξουαλικό μου προσανατολισμό’. Γιατί πρόκριμα της απόκρυψης συνιστά η ύπαρξη μυστικού. Το μυστικό προϋποθέτει την αντικειμενική ανάγκη για κουκούλωμα και το κουκούλωμα είναι μέσο προστασίας. Και η προστασία, με τη σειρά της, οφείλεται στον φόβο. Ο φόβος, λοιπόν, μπορεί να κατευνάζεται με όλο αυτό το νοητικό κατασκεύασμα, αλλά το πρόβλημα δεν λύνεται με την υιοθέτηση τέτοιων συμβιβαστικών τσιτάτων. Η ευγενική αποστασιοποίηση από έναν φλεγόμενο πυρήνα κοινωνικής αναταραχής είναι μία παρελκυστική τακτική, που κάποια στιγμή θα πάψει να εξυπηρετεί και τις πιο επιφανειακές ανάγκες.

Το δικαίωμα απόκρυψης μιας σεξουαλικής ταυτότητας η οποία δεν έχει λόγο να αποσιωπάται, πλέον τίθεται υπεράνω του δικαιώματος έκφρασής της ως φυσιολογικής και αδιαπραγμάτευτης αλήθειας. Πάνω στη φούρια μας να χαϊδέψουμε τα αυτιά του καταπιεσμένου, ενισχύουμε την αδράνειά του απέναντι στο ιδεολογικό καθεστώς που τον θέλει ακινητοποιημένο, εφευρίσκοντας θεσμικές αφορμές διαιώνισης του εφησυχασμού του. Εντάσσοντας το gay στοιχείο στη σφαίρα του απυρόβλητου κοινωνικού ταμπού, που δικαιούμαστε μόνο να περιεργαστούμε αλλά όχι να προσωποποιήσουμε, ουσιαστικά υποθάλπτουμε την εγκληματική του υποβάθμιση. Δίνοντας προτεραιότητα στο προαιρετικό της κοινωνικής του κατάπνιξης, νομιμοποιούμε την αντίληψη που το βαφτίζει ως μεμπτό και δυσλειτουργικό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας.

Αυτές τις σκέψεις πάνω-κάτω μου δημιούργησαν οι βολές σε βάρος του Γρηγόρη Βαλλιανάτου, όταν αυτός αποφάσισε να κατονομάσει και να φωτογραφίσει gay συνυποψηφίους του για τη Δημαρχία της Αθήνας. Δεν έχω καμία πρόθεση να υπερασπιστώ τα κίνητρά του ως ακραιφνώς ανθρωπιστικά, γιατί είμαι σίγουρος πως δεν είναι. Δεν πιστεύω ότι το έκανε, δηλαδή, για να αφυπνίσει τις μάζες σχετικά με το ανώφελο της κρυψίνοιας πάνω στο θέμα της ομοφυλοφιλίας. Εδώ και αρκετές μέρες, άλλωστε, προσπαθεί απεγνωσμένα να δημιουργήσει buzz γύρω από την υποψηφιότητά του, αποκαλύπτοντας πότε ότι είναι οροθετικός και πότε ότι έχει υπάρξει συνοδός κυρίων, λες και οποιοσδήποτε συνετός ψηφοφόρος οφείλει να συμπεριλάβει τον πολυτάραχο βίο του Γρηγόρη στον πολιτικό του στοχασμό. Η ουσία, όμως, δεν βρίσκεται εκεί.

Το θέμα είναι πως δεν θα έπρεπε να μας απασχολεί η ευχέρεια του Βαλλιανάτου ή οποιουδήποτε άλλου στη θέση του να επιβεβαιώνει και να διαψεύδει σενάρια για τη σεξουαλικότητα των άλλων, είτε τα τελευταία απηχούν ένα κοινό μυστικό είτε όχι. Κανονικά δεν θα έπρεπε να θεωρούμε αυτά τα σενάρια άξια προσοχής και συζήτησης, ούτως ή άλλως. Ο μόνος τρόπος να κατοχυρώσουμε την ελευθεριότητα η οποία υποτίθεται πως μας κόπτει, δηλαδή, είναι αφαιρώντας από την πληροφορία το αρνητικό της πρόσημο εξαρχής, και αποκλείοντας έτσι το ενδεχόμενο να αποβεί επιβλαβής κατ’ οποιονδήποτε τρόπο. Το πρόβλημα δεν είναι αν ο Βαλλιανάτος «κράζει» τους άλλους γκέι – αλλά η κρατούσα ομερτά που δημιουργεί την επίπλαστη ανάγκη προστασίας των άλλων γκέι από τη γνωστοποίηση του αυτονόητου.

Δεν έχω αυταπάτες – ξέρω ότι βρισκόμαστε στην Ελλάδα και ότι εντός των συνόρων της το outing ισοδυναμεί με πολιτική αυτοκτονία. Ο ρόλος, όμως, της πολιτικής δεν είναι να συντηρεί τις παθογένειες ωραιοποιώντας ή αγνοώντας τες, αλλά να τις ανατρέπει, με κάθε κόστος (ακόμη και προσωπικό). Ο Βαλλιανάτος μπορεί να υποκινείται από το πάθος του να αναδειχθεί και να υπερισχύσει των αντιπάλων του - μπορεί και όχι, αλλά σε κάθε περίπτωση, δεν είναι υποχρεωμένος να ανεχτεί την ψοφοδεή μυστικοπάθειά τους και να συναινέσει στην επαχθή ψυχοπαθολογία που αυτή αντιπροσωπεύει. Η πολιτική είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα ανθρώπινα δικαιώματα – πώς είναι δυνατόν να εμπιστευτούμε πολιτικούς που δεν έχουν καν το σθένος να διεκδικήσουν τα δικά τους;

Τα παραπάνω δεν σημαίνουν σε καμία περίπτωση πως κάθε γκέι άνθρωπος είναι υποχρεωμένος να καταθέσει πιστοποιητικά πουστοσύνης ή να λογοδοτήσει γι’ αυτό που είναι κατ’ οποιονδήποτε τρόπο, άμεσο ή έμμεσο, δημόσιο ή ιδιωτικό. Ο Βαλλιανάτος συνηθίζει να χρησιμοποιεί την σεξουαλικότητά του σαν επαγγελματικό label και μανατζάρει τον εαυτό του πολύ επιθετικά, αδιαφορώντας για το αν οι άλλοι συμμερίζονται ιδεολογικά ή αισθητικά το πολύ προσωπικό φίλτρο απ’ το οποίο περνάει κάθε αντιπαράθεση που τον αφορά. Αυτή η επικοινωνιακή στρατηγική προσιδιάζει αρκετά σε έμμεσο bullying και, ειδικά στο πολιτικό πεδίο, δίνει την εντύπωση ότι επιχειρεί να υποκαταστήσει την πραγματική επιχειρηματολογία (ίσως επειδή η τελευταία δεν θα ήταν τόσο εντυπωσιακή αν επιστρατευόταν).

Ωστόσο, ο άκαιρος, χρησιμοθηρικός ή άστοχος χαρακτήρας της ωμότητας του Γρηγόρη Βαλλιανάτου (που κάποιοι χαρακτήρισαν ‘ρουφιανιά’) δεν είναι αρκετός για να επισκιάσει την ουσία της δήλωσής του. Και η ουσία είναι ότι –έστω σε αυτό το πρόχειρο πλαίσιο- είναι από τους λίγους που αρνούνται να αποδεχτούν την υποβολιμαία μιντιακή φίμωση για ό, τι δυνητικά συσχετίζει δημόσια πρόσωπα και gay σεξουαλικότητα.

Εννοείται πως ο καθένας δικαιούται να ωριμάσει με τους δικούς του χρόνους ή να μην ωριμάσει ποτέ, και να διαθέτει τον εαυτό και την εικόνα του με τα ποσοστά ειλικρίνειας που αρμόζουν στο ήθος και την αυτογνωσία του. Αλλά, σας παρακαλώ, μη μας υποχρεώνετε να προσθέτουμε κεφάλαια στους ήδη παραφουσκωμένους τόμους ξένων παραμυθιών, ούτε να παρακολουθούμε τις φαύλες και ψευδείς βιωματικές αφηγήσεις δημόσιων και μη, προσώπων, σα να μην τρέχει τίποτα.