Στην Οδήγηση Κανείς δεν είναι «Άσφαλτος»

​Φωτογραφία: Chris Loxton/ Flickr

Στις 5 Οκτωβρίου, 5 άνθρωποι έχασαν έχασαν τη ζωή τους και 30 τραυματίστηκαν όταν οδηγός νταλίκας προκάλεσε καραμπόλα 35 αυτοκινήτων στην Εγνατία Οδό.

Δέκα μέρες μετά, στην Πέτρου Ράλλη, ένας οδηγός SMART τραυμάτισε θανάσημα εναν οδηγό μηχανης και δυο πεζους που περιμεναν σε στάση.

Τα δύο περιστατικά έγιναν πρώτη είδηση και οι εικόνες κατέκλυσαν τα μέσα ενημέρωσης.

Τα τροχαία, ωστόσο, είναι μια παλιά ιστορία για την χώρα μας, η οποία παραδοσιακά καταλαμβάνει μία από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη σε θανάτους και τραυματισμούς από τροχαίες συγκρούσεις. Τον Σεπτέμβριο, στους δρόμους της Αττικής, σημειώθηκαν περισσότερα από 500 τροχαία με 628 παθόντες. 24 νεκρούς, 20 σοβαρά τραυματίες και εκατοντάδες ελαφρά.

Το ίδιο χρονικό διάστημα, η Διεύθυνση Τροχαίας Αττικής κατέγραψε 36.667 παραβάσεις. Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, παραβίαση ορίου ταχύτητας, χρήση κινητού τηλεφώνου, μη χρήση ζώνης, οδήγηση χωρίς κράνος, παραβίαση προτεραιότητας ή παραβίαση σηματοδοτών.

Δεν υπάρχει μέρα που η επικαιρότητα να μην περιλαμβάνει έστω και ένα τροχαίο. Μόνο την εβδομάδα που μας πέρασε διαβάσαμε ειδήσεις για τροχαία στην Κρήτη, στην Ρόδο, στο Ηράκλειο, στην Καλαμάτα, στο κέντρο της Αθήνας.

Πέντε ή τρία θύματα στο ιδιο σημειο γίνονται πρώτη είδηση. Πέντε θύματα σε διαφορετικά σημεία όμως;

Τρεις νέοι οδηγοί μοιράστηκαν μαζί μας την εμπειρία τους από τις πρώτες βόλτες στην Αθήνα και μας επέστησαν την προσοχή σε μικρά και μεγάλα λάθη που κάνουν τους Έλληνες οδηγούς τους χειρότερους της Ευρώπης.

Διογένης, 19

Ο Διογένης είναι 19 ετών. Μόλις πήρε δίπλωμα αυτοκινήτου. Στα άμεσα σχέδιά του ήταν και το δίπλωμα μηχανής. Ωστόσο, μία από τις πρώτες διαπιστώσεις που έκανε στους δρόμους της Αθήνας είναι ότι οι οδηγοί δεν προσέχουν τα μηχανάκια. Οπότε το ξανασκέφτεται.

Το δεύτερο πρόβλημα που εντόπισε ο Διογένης είναι ότι οι οδηγοί παρκάρουν στις γωνίες. «Έτσι, όταν έχω STOP πρέπει να βγω στον δρόμο για να έχω ορατότητα, και μετά πρέπει να πάρω τη στροφή πολλή ανοιχτά».

«Ότι οι οδηγοί τρέχουν δεν το συζητώ. Ειδικά σε κεντρικούς δρόμους όπως είναι η Μεσογείων ή η Κηφισίας, οι σηματοδότες δεν υπάρχουν. Γκάζι και φύγαμε…».

Βέβαια, όπως λέει ο Διογένης, το αυτοκίνητο είναι μεγάλη ευκολία. Πηγαίνει στην σχολή όπου σπουδάζει φυσιοθεραπεία, πηγαίνει για καφέδες και βγαίνει τα Σαββατόβραδα. Τι γίνεται όμως με το αλκοόλ; «Συνεννοούμαστε μεταξύ μας. Όποιος δεν έχει πιει, οδηγεί!» μου λέει.

Ο Διογένης δεν έχει καινούριο αυτοκίνητο, χρησιμοποιεί το παλιό του μπαμπά του. Βέβαια το αυτοκίνητο μετρά 25 χρόνια, κι έτσι, περιμένει τη στιγμή που θα πάρει ένα καινούριο, πιο σύγχρονο αυτοκίνητο, που θα έχει και αερόσακους. Ευτυχώς οι υπόλοιποι οδηγοί σέβονται το «Ν», που έχει κολλήσει στο τζάμι του αυτοκινήτου του. Μία φορά μόνο του έχουν κορνάρει αλλά το λάθος ήταν δικό του. Είχε στο μυαλό του να βάλει βενζίνη, είχε πιάσει δεξιά λωρίδα, έστριψε όμως χωρίς να βγάλει φλας και του κόρναραν. «Κοκκίνισα. Ήταν το πρώτο και το τελευταίο λάθος. Νευριάζω πολύ όταν μου κορνάρουν», λέει ο Διογένης.

Τι γίνεται όμως με το παρκάρισμα; «Ευτυχώς είμαι τυχερός. Πάντα κάποιος βγαίνει για να μπω εγώ. Εκτός βέβαια από τα Σάββατα στην Αγ. Παρασκευή. Γίνεται χαμός».

Ο Διογένης βέβαια σταματάει πάντα όταν δει πεζό. «Μου έτυχε και σήμερα. Ένας κύριος μεγάλης ηλικίας ήθελε να περάσει απέναντι. Σταμάτησα αμέσως κι εκείνος με ευχαρίστησε. Εμείς οι νέοι οδηγοί πρέπει να μιμηθούμε το καλό παράδειγμα της Ευρώπης και της Αμερικής και όχι το κακό παράδειγμα των Ελλήνων οδηγών».

Οι γονείς ανησυχούνε πάντα, λέει ο Διογένης. «Πρόσεχε, πρόσεχε, πρόσεχε… Εγώ όμως δεν σκέφτομαι το κακό. Όσο έχω τα μάτια ανοιχτά, δεν έχω να φοβηθώ τίποτα».

Κλειώ, 19

Η Κλειώ σπουδάζει κοινωνική λειτουργός στα ΤΕΙ Αθηνών. Πήρε δίπλωμα τον Ιούνιου για να πηγαίνει από το Γαλάτσι στο Αιγάλεω όπου είναι η σχολή της. Οδηγεί και αυτή το αυτοκίνητο των γονιών της. Το πρώτο πρόβλημα που εντόπισε είναι το άγχος των οδηγών στην Αθήνα.

Για την Κλειώ, παρά τις τεχνικές δυσκολίες, το πραγματικό πρόβλημα βρίσκεται στην νοοτροπία των Ελλήνων οδηγών. «Βλέπουν ότι είσαι νέος οδηγός αλλά σου κορνάρουν».

Στην αρχή την άγχωνε ότι δεν υπάρχουν ταμπέλες στου δρόμους. «Οι μισές είναι πεσμένες κάτω και οι άλλες μισές είναι κρυμμένες ανάμεσα στα δέντρα. Πρέπει να είσαι πολύ παρατηρητικός όταν οδηγείς για να μην παραβιάσεις κανένα STOP». Το παρκάρισμα της φαίνεται εύκολο στο Γαλάτσι, όχι όμως και στο κέντρο της Αθήνας. Η Κλειώ δεν σταματάει για να περάσουν οι πεζοί, είναι από την φύση της αγχώδης και δεν ρισκάρει να της κορνάρουν οι βιαστικοί οδηγοί. Το δίπλωμα το πήρε με την δεύτερη γιατί όταν ξεκίνησε δεν ήξερε απολύτως τίποτα από αυτοκίνητα. Γι' αυτό και πιστεύει πως τα θεωρητικά μαθήματα είναι πολύ χρήσιμα για τα κορίτσια. Όσο για το πρακτικό κομμάτι, νιώθει καμιά φορά ότι οι απαιτήσεις των δρόμων είναι πολύ μεγαλύτερες από τις απαιτήσεις των εξετάσεων.

Τζούλη, 27

«Η εμπειρία μου από τις πρώτες βόλτες στην Αθήνα; Τραγική!»

Η Τζούλη για πολλά χρόνια αμελούσε να βγάλει δίπλωμα, τώρα όμως που έγινε μαμά (έκανε δίδυμα), το αυτοκίνητο έγινε επιτακτική ανάγκη.

«Σε όλα ναι!», λέει η Τζούλη. «Δεν σταματάν στο κόκκινο, παραβιάζουν το στοπ, οδηγούν και μιλάν στο τηλέφωνο… Σε όλα ναι», φωνάζει.

«Σου σβήνει στο φανάρι, σου κορνάρουν. Σου σβήνει στο STOP, σου κορνάρουν. Άσε που τα STOP δεν φαίνονται. Αν δεν μου έλεγε ο δάσκαλος σταμάτα, θα είχα φύγει».

Η Τζούλη είχε διαπιστώσει πως δεν σέβονται τους νέους οδηγούς από την περίοδο που έκανε μαθήματα. «Τότε βέβαια ήταν αλλιώς. Είναι διαφορετικό να ξέρεις πως και ο δάσκαλος έχει πετάλια και θα βοηθήσει τη δύσκολη στιγμή, και διαφορετικό να είσαι ολομόναχος στους δρόμους».

Δεν έχει βέβαια πρόβλημα με το πάρκινγκ. «Εγώ δεν έχω πρόβλημα με το πάρκινγκ, απλά δεν υπάρχουν πάρκινγκ», μου λέει γελώντας.

Τα μαθήματα οδήγησης την βοήθησαν, ωστόσο ο δρόμος είναι πιο δύσκολος. «Είναι μια χρήσιμη πρώτη επαφή. Κακά τα ψέματα, όμως, δεν μπορείς να γίνεις οδηγός μόνο από τη σχολή».

Η Τζούλη εντόπισε ακόμη ένα σημαντικό πρόβλημα. «Ο όγκος κερδίζει πάντα», λέει. Και αναφέρεται στα λεωφορεία και τα μεγάλα οχήματα «Την βλέπουν κάπως…», λέει. «Θεωρούν ότι θα βγουν χωρίς φλας κι εσύ πρέπει να του δεις».

Την αγχώνουν τα μηχανάκια που περνάν ανάμεσα στα αυτοκίνητα ενώ θυμάται κι ένα περιστατικό από τα μαθήματα οδήγησης. «Ήθελε να περάσει ένα ασθενοφόρο και κοντέψαμε να πέσουμε ο ένας πάνω στον άλλο. Η λεωφορειολωρίδα κλειστή όπως πάντα…. και οι οδηγοί να μην ξέρουν που να πάνε».

Η κυρία Σοφία Σταθοπούλου, εκπαιδεύτρια υποψηφίων οδηγών και ιδιοκτήτρια μιας σχολής οδηγών που λειτουργεί εδώ και τρεις γενιές, προτρέπει τους πολιτικούς να πάψουν να ασχολούνται με την παλιά γενιά και να ασχοληθούν σοβαρά με την γενιά που έρχεται. «Οι νέοι οδηγοί εκπαιδεύονται και μετά ξεχνάν όλα όσα έμαθα γιατί έχουν καταγράψει μέσα τους όλα όσα έβλεπαν τόσα χρόνια. Δηλαδή την έλλειψη οδικής συμπεριφοράς στην οποία έμαθαν από μικροί. Αυτό είναι το πρώτο πρόβλημα. Όλα όσα έχουν καταγράφονται».

Έπειτα, σύμφωνα με την κυρία Σταθοπούλου, φταίει το σύστημα. «Δεν έχουν καταφέρει τόσα χρόνια να βάλουν την οδική αγωγή στα σχολεία. Ωραία, βάλαμε την θεατρική αγωγή… αλλά να μην μάθουμε στα παιδιά μας πως να κυκλοφορούν με ασφάλεια; Να μην τους μάθουμε την σήμανση; Στο εξωτερικό η οδική αγωγή μπαίνει στο Δημοτικό. Τα παιδιά οδηγούν ποδήλατο. Δεν πρέπει να ξέρουν ποιος έχει προτεραιότητα;».

Πριν από έναν μήνα, το Υπουργείο Παιδείας ζήτησε ένα βιντεάκι από τα παιδιά του Δημοτικού για να πουν τι τους ενοχλεί στους δρόμους. «Ο 11χρονος γιος μου άρχισε να ετοιμάζει το βίντεο για το Υπουργείο. Τους είπαν ότι το καλύτερο θα βραβευτεί. Αποφάσισα να στείλω κι εγώ μια επιστολή στον Υπουργό, να του πω ότι η λύση είναι να μπει η οδική αγωγή στα σχολεία».

Για την κυρία Σταθοπούλου το θέμα είναι σύνθετο. «Δεν θα σου μιλήσω για τα παράνομα κακοσυντηρημένα φορτηγά με τα άδετα φορτία, ούτε για το Υπουργείο Μεταφορών που ανανεώνει τα διπλώματα των 80χρονων. Θα σου πω μόνο ότι οι Δήμοι πρέπει να αρχίσουν να κλαδεύουν τα δέντρα που κρύβουν τα σήματα δίπλα στα σχολεία, οι χαλασμένοι σηματοδότες πρέπει να αντικατασταθούν και το σχολείο πρέπει να εκπαιδεύει».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.