Ο Κινέζος "Albert" Προσπάθησε να μας Πουλήσει 1.000.000 Χειρουργικές Μάσκες

Ο άνθρωπος που πληκτρολογούσε στα αγγλικά στο WhatsApp είχε κινέζικο αριθμό τηλεφώνου. Συστήθηκε ως Albert τρεις μέρες νωρίτερα, στέλνοντας στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του VICE μια προσφορά για την πώληση κινέζικων χειρουργικών μασκών στη χονδρική. Ήταν η σειρά μας: «Κοίτα, η κατάσταση με τον κορονοϊό χειροτερεύει στην Ελλάδα. Δεν υπάρχουν μάσκες στα φαρμακεία. Έλαβα το μήνυμά σου και θέλω να μάθω περισσότερες πληροφορίες. Πόσες μάσκες μπορείς να διαθέσεις;»

Αντί απάντησης, έστειλε δύο φωτογραφίες και ένα βίντεο 14 δευτερολέπτων, που έδειχναν το υποτιθέμενο εμπόρευμα σε αφθονία: χειρουργικές μάσκες σε μεγάλα πλαστικά κουτιά και σε χάρτινες κούτες πάνω σε παλέτες, έτοιμες προς παράδοση. «Η κατάσταση με τον ιό τελειώνει στην Κίνα. Οι εργάτες είναι πίσω στη δουλειά», έγραψε ο Albert.

Οι όροι της προσφοράς του ήταν σαφείς. Κάθε μάσκα κοστίζει 0,35 δολάρια (0,31 ευρώ) και η ελάχιστη παραγγελία είναι 10.000 τεμάχια. Ο ίδιος εξήγησε ότι η πληρωμή θα γινόταν με Telegraphic Transfer, μια εξπρές ηλεκτρονική μεταφορά χρημάτων που συναντάται συχνά στο βρετανικό τραπεζικό σύστημα κι επίσης ότι οι μάσκες θα παραδίδονταν είτε με κούριερ είτε με αεροπορική εταιρεία.

«Πώς μπορώ να είμαι σίγουρος ότι δεν πρόκειται για απάτη;», ήταν η επόμενη ερώτηση. «Έχουμε εταιρικό λογαριασμό, όχι προσωπικό», έγραψε και πληκτρολόγησε το όνομα μιας κινέζικης εταιρείας, με διακριτικό τίτλο που παρέπεμπε σε προϊόντα τεχνολογίας. Επίσης, έναν αριθμό τραπεζικού λογαριασμού στην HSBC Hong Kong. Στο ανοιχτό διεθνές μητρώο εταιρειών Opencorporates η εταιρεία εμφανιζόταν ως Περιορισμένης Ευθύνης δια μετοχών, η οποία ιδρύθηκε το 2013 στο Χονγκ Κονγκ και ήταν ενεργή. Η τελευταία ανανέωση στο κινέζικο μητρώο εταιρειών ήταν τον περασμένο Δεκέμβριο. Δεν υπήρχε διεύθυνση και όνομα διαχειριστή, ούτε κάποια παραπομπή σε ιστοσελίδα.

«Αυτό δεν είναι συνηθισμένο», πληκτρολόγησα. Αντί για απάντηση, εμφανίστηκε μια φωτογραφία με την υποτιθέμενη άδεια λειτουργίας της εταιρείας. Όμως, τα πράγματα έγιναν χειρότερα. Από τη μετάφραση προέκυπτε ότι η εταιρεία στο έγγραφο είχε ιδρυθεί μόλις τον περασμένο μήνα, με αντικείμενο την πώληση καθαριστικών οικιακής χρήσης.

Σε εκείνο το σημείο, ζητήσαμε επίσημα μια συνέντευξη με τον άνθρωπο στην άλλη άκρη της ηλεκτρονικής σύνδεσης. Εκνευρίστηκε, επειδή δεν το είχαμε κάνει από την αρχή, όπως είπε. Αντιπροτείναμε να μιλήσει έστω ανώνυμα, δίνοντας όμως στο VICE τα αληθινά του στοιχεία. Άρχισε για πρώτη φορά να γράφει στα κινέζικα, μάλλον ασυναρτησίες σύμφωνα με την πρόχειρη μετάφραση, και κάπου εκεί σταμάτησε η επικοινωνία, μαζί και η «δουλειά».

Δεν ήταν η μοναδική προσφορά που έφθασε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο τα τελευταία 24ωρα, διαφημίζοντας κινέζικες χειρουργικές μάσκες στη χονδρική. Σε ένα αντίστοιχο μήνυμα το απόγευμα της Πέμπτης, κάποιος Tim έγραφε σε κακά αγγλικά: «Αγαπητέ φίλε, είμαστε κατασκευαστές μασκών στην Κίνα, διαθέτουμε καθημερινά εκατομμύρια μάσκες στην Κίνα, κι επίσης στην Αμερική και την Ευρώπη. Είναι πιστοποιημένα υψηλής ποιότητας, ασφαλείς και προστατεύουν τους ανθρώπους από τον COVID-19. Κάνουμε μεταφορές καθημερινά, ο εκτιμώμενος χρόνος παραλαβής είναι 5-7 μέρες για την Αμερική και 7-10 μέρες για την Ευρώπη. Ευπρόσδεκτοι να ζητήσετε πληροφορίες και να παραγγείλετε».

Η Ελλάδα μετρά 190 κρούσματα κι έναν νεκρό. Οι ειδικοί εξηγούν ότι η προστασία που παρέχουν οι χειρουργικές μάσκες προσώπου είναι μικρή, κυρίως δε ότι πρέπει να τις φορούν όσοι ασθενούν ή ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Όμως, τα ράφια των φαρμακείων αδειάζουν. Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Η τεράστια ζήτηση, σε βαθμό υστερίας, ευνοεί τη λειτουργία καρτέλ και τη μαύρη αγορά. Οι μάσκες εισάγονται στην Ευρώπη κυρίως από την Κίνα. Κι όταν δεν υπάρχει αληθινό εμπόρευμα, ευδοκιμούν οι on-line scammers. Εκμεταλλεύονται τη διεθνή κρίση του κορονοϊού και θησαυρίζουν στο Διαδίκτυο.

Σύμφωνα με κινέζικα Μέσα Ενημέρωσης, το Υπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας της χώρας ανακοίνωσε στις αρχές Μαρτίου ότι αναφέρθηκαν περισσότερες από 7.500 περιπτώσεις απάτης στο Ίντερνετ, συνολικού ύψους 28 εκατ. δολαρίων, που συνδέονταν με τον κορονοϊό. Σχεδόν όλες αφορούσαν πωλήσεις μασκών προσώπου. Σε μια χώρα 1,4 δισ. κατοίκων, η ημερήσια παραγωγή σε μάσκες δεν ξεπερνά τα 22 εκατομμύρια τεμάχια, έτσι πολλοί δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ψάξουν στο Διαδίκτυο. Διαχειριστές σελίδων στο Facebook εξαπάτησαν Κινέζους που αναζητούσαν χειρουργικές μάσκες, το ίδιο και χρήστες της εφαρμογής WeChat, της κινέζικης εκδοχής του WhatsApp.

Ήταν θέμα χρόνου να υπάρξουν θύματα των on-line scammers στην Ευρώπη. Την περασμένη εβδομάδα, οι βρετανικές Αρχές ανακοίνωσαν ότι καταγράφηκαν στη χώρα 21 περιπτώσεις απάτης, συνολικού ύψους 900.000 ευρώ. Ένα από τα θύματα είχε καταβάλει 17.000 ευρώ για μάσκες που ποτέ δεν παρέλαβε.

Το VICE επικοινώνησε με την Κομισιόν, ζητώντας στοιχεία για τη «μαύρη» οικονομία της κρίσης του κορονοϊού. Εκπρόσωπος του Τμήματος Δικαιοσύνης και Δικαίου των Καταναλωτών απάντησε ότι οι ευρωπαϊκές οδηγίες είναι πολύ αυστηρές σε θέματα απάτης και παραπλανητικών διαφημίσεων -δίνεται η δυνατότητα προστίμου στο 4% του ετήσιου κύκλου μιας εταιρείας που παρανομεί- και παρέπεμψε για πιο συγκεκριμένα στοιχεία στις ελληνικές Αρχές, για την προστασία των καταναλωτών. Ο Συνήγορος του Καταναλωτή δεν κάνει κάτι, το ίδιο και οι μεγάλες οργανώσεις καταναλωτών.

Στο μεταξύ, προ ημερών η ΠΟΕΔΗΝ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων) έδωσε στη δημοσιότητα προσφορές προμηθευτών σε ελληνικά δημόσια νοσοκομεία, από τις οποίες προκύπτει ότι οι μάσκες πωλούνται σήμερα έως και 700% ακριβότερα σε σχέση με την περίοδο πριν από την κρίση του κορονοϊού. Ενδεικτικά, στις 14 Νοεμβρίου 2019, η προσφορά για «μάσκες χειρουργείου, δετές με κορδόνια, επιρρίνιο έλασμα και φίλτρο κατακράτησης μικροβίων, 3-ply, μιας χρήσης» της εταιρείας Sword Xiantao (σσ: με έδρα στην αποκλεισμένη πόλη Wuhan) ήταν στα 0,0146 ευρώ/τεμάχιο. Στις 5 Μαρτίου 2020, η προσφορά για τον ίδιο ακριβώς τύπο μάσκας ήταν στα 0,84 ευρώ/τεμάχιο.

Το VICE επικοινώνησε με την εταιρεία Sword Xiantao στη Wuhan. Το ερώτημα ήταν αν υπάρχει παραγωγή και σε ποια τιμή διατίθεται στη χονδρική στην Ευρώπη. Απάντησε ο εκπρόσωπος, Li Jun, ο οποίος έγραψε σε ηλεκτρονικό μήνυμα: «Εξαιτίας του κορονοϊού, μπορούμε αρχικά να ξεκινήσουμε την παραγωγή και εξαγωγή 3ply μασκών με λάστιχο. Κάθε κιβώτιο περιέχει 50 κουτιά των 40 τεμαχίων και η τιμή είναι 0,35 δολάρια/τεμάχιο (0,31 ευρώ)», παραδέχτηκε. «Αν ζητηθoύν οι 2.000 μάσκες σε μια συσκευασία, τότε η τιμή της μονάδας είναι στα 0,33 δολάρια (0,29 ευρώ)». Αντίστοιχη τιμή είχε προτείνει ο άγνωστος τύπος, που έστειλε την προσφορά στο VICE με μαζικό μήνυμα. Πιο απλά, οι μάσκες πωλούνται σήμερα στη χονδρική από τους Κινέζους κατασκευαστές τρεις φορές πάνω από την τιμή στα ελληνικά φαρμακεία πριν την κρίση. «Κάνουμε εξαγωγές στην Ελλάδα και η τιμή ποικίλει ανάλογα με την απαίτηση του πελάτη. Δεν πουλάμε μάσκες στο διαδίκτυο», σημείωσε ο κ. Jun.

Ακολουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.

Περισσότερα από το VICE

Η Έλενα Αποτυπώνει το Πάθος των «Μαχητών των Ρινγκ» της Ελλάδας

Fake News: Αλήθειες και Ψέματα στον Έβρο

Έφαγα σαν τον Χριστό για μια Eβδομάδα και Έχασα 2,6 Κιλά