Οι Συλλήψεις Τζιχαντιστών στην Ελλάδα και η Προπαγάνδα του ISIS στο Διαδίκτυο

Στα τέλη Νοεμβρίου του 2019 αστυνομικές ομάδες Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ευρωπαϊκών κρατών απενεργοποίησαν στο Telegram εκατοντάδες προσωπικούς λογαριασμούς και γκρουπ που αναρτούσαν μηνύματα μίσους του ISIS. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, είχε σκοτωθεί κατά τη διάρκεια αμερικανικής επιχείρησης στη Συρία ο ηγέτης της οργάνωσης, Abu Bakr al-Baghdadi.

Ήταν δύο καίρια γεγονότα για την ανατροπή δεδομένων στη μηχανή προπαγάνδας του ISIS, όπως αποτυπώνεται στην έκθεση της Europol με τίτλο “Online Jihadist Propaganda 2019”, η οποία δημοσιεύθηκε προ ημερών. Τα ευρήματα για τον τρόπο με τον οποίο οι εξτρεμιστές χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο, επιβεβαιώνονται από τις συλλήψεις τζιχαντιστών στην Ελλάδα.

Η έκθεση της Europol ξεκινά από τoν Μάρτιο του 2019 όταν το ISIS έχασε την πόλη Baghuz, γεγονός που σηματοδότησε την παρουσία του αυτο-αποκαλούμενου χαλιφάτου εντός κατοικημένων περιοχών. Οι τζιχαντιστές αναδιπλώθηκαν κατά μήκος των συνόρων Ιράκ-Συρίας και στην ανατολική συριακή επαρχία Deir al-Zour. Επέστρεψαν στο αντάρτικο και ξεκίνησαν τον λεγόμενο «πόλεμο φθοράς». Ποντάρουν πολλά στη δράση ομάδων σε τρίτες χώρες, στο δίκτυο πυρήνων στη Δύση και επίσης στο Ίντερνετ.

Το πρώτο επικοινωνιακό μπαράζ μετά την ήττα στη Baghuz έγινε μεταξύ Ιουνίου-Σεπτεμβρίου 2019 με τη διακίνηση 15 βίντεο στα οποία εμφανίζονταν «μαχητές» σε διάφορες χώρες (για πρώτη φορά και στην Τουρκία) να καλούν σε τζιχάντ.

O θάνατος του al-Baghdadi ταρακούνησε το δίκτυο προπαγάνδας. Όπως αναφέρεται στην έκθεση της Europol, υπήρξαν εκκλήσεις για την παρακολούθηση των εξελίξεων μόνο μέσω των επίσημων ΜΜΕ του ISIS και συμπαθούντων σελίδων (Amaq News, al-Naba, al-Furqan Media, al-Hayat Media, Ajnad Media, Maktabat al-Himma). «Από τον Οκτώβριο του 2019, το Quraysh Media Center προσπάθησε να αναλάβει τον ρόλο του επίσημου μέσου μαζικής ενημέρωσης, με αποκλειστικές πληροφορίες και συνεντεύξεις με αξιωματούχους του IS», σημειώνεται.

Ο τζιχαντιστής της Κω

Λίγο καιρό νωρίτερα, τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, συνελήφθη στην Κω ένας 26χρονος ως μέλος του ISIS. Για να φθάσουν στα ίχνη του, οι ελληνικές Αρχές αξιοποίησαν υλικό μιας πλατφόρμας της Europol με την ονομασία “Check the web”, στην οποία υπήρχε ένα αποκρουστικό βίντεο διάρκειας 12 λεπτών. Σε αυτο, ο 26χρονος τζιχαντιστής εμφανίζεται να διατάζει τον ακρωτηριασμό ενός άνδρα που είχε κατηγορηθεί για κλοπή.

Στο ίδιο βίντεο ακούγονται, μεταξύ άλλων, μηνύματα μίσους, όπως ότι «το Ισλαμικό Κράτος πήρε εντολή από τον Θεό και τον Μοχάμεντ να πολεμήσει τους άπιστους. Οποιος δεν συμμορφώνεται στον λόγο του Θεού και του Μοχάμεντ θα τιμωρείται ανάλογα με το επίπεδο της απιστίας του». Ο 26χρονος, ο οποίος είχε φθάσει στην Κω με τον ανήλικο γιο του, κατέθεσε ότι γεννήθηκε στο Κουβέιτ και ότι αποφάσισε να ταξιδέψει στη Συρία για να ενταχθεί στο ISIS, έχοντας παρακολουθήσει βίντεο στο Διαδίκτυο. Κρατείται στις φυλακές Δομοκού και περιμένει να δικαστεί το επόμενο διάστημα.

Παιδιά και γυναίκες στο Telegram

Η μεγάλη εκκαθάριση στην εφαρμογή μηνυμάτων Telegram τον περασμένο Νοέμβριο αποκάλυψε ότι στη νέα καμπάνια προπαγάνδας του ISIS χρησιμοποιούνται παιδιά και γυναίκες. Αυτό συμβαίνει με επίκεντρο τα προσφυγικά καμπ, στα οποία έχουν βρει καταφύγιο μέλη οικογενειών των τζιχαντιστών. «Σε ένα βίντεο διάρκειας 45 δευτερολέπτων που δημοσιεύτηκε την 1η Οκτωβρίου σε γκρουπ υποστηρικτών του ISIS, με την ονομασία “Green Birds”, εμφανίζεται ένα αγόρι που δηλώνει τη φιλοδοξία του να γίνει βομβιστής αυτοκτονίας για να σκοτώσει τους αποστάτες», σημειώνεται στην έκθεση της Europol. Σε άλλα βίντεο παιδιά φωνάζουν συνθήματα αφοσίωσης στη τζιχάντ.

Το καλοκαίρι του 2019 υπήρξε η πρώτη καμπάνια με την ονομασία “Shamikhat al-Baghuz” (Γυναίκες με υψηλό φρόνημα). Σχεδιάστηκαν αφίσες και αναρτήθηκαν βίντεο που επαινούσαν τις γυναίκες για το κίνητρό τους να «πληθύνουν μια γενιά που θα διεξάγει τζιχάντ, θα εκμηδενίσει την απιστία και θα κατακτήσει τη Ρώμη». Σε ένα βίντεο που φέρεται να γυρίστηκε σε προσφυγικό καμπ, γυναίκες ακούγονται να απειλούν για επικείμενες τρομοκρατικές επιθέσεις και να καλούν τα μέλη του ISIS «να τις απελευθερώσουν» και «να επαναφέρουν το χαλιφάτο».

Ο «Τρομοκράτης 007»

Η προπαγάνδα των βίντεο δεν είναι καινούρια ιστορία. Ο Mirsad Bektasevic, Βόσνιος με σουηδικό διαβατήριο, ήταν ο πρώτος που καταδικάστηκε στην Ελλάδα ως μέλος του ISIS, όπως αποκάλυψε το VICE. Είχε συλληφθεί στην Αλεξανδρούπολη μαζί με έναν νεαρό υπήκοο Υεμένης και μετά την υφ’ όρον απόλυσή του από τον Κορυδαλλό, απελάθηκε στη Σουηδία. Έχει ζητήσει την αναίρεση της καταδικαστικής απόφασης και η υπόθεση εκκρεμεί στον Άρειο Πάγο.

Ο «Μάξιμος», όπως ήταν γνωστός ο Bektasevic στις ξένες διωκτικές Αρχές, υποστηρίζει ότι συνεχίζει να πληρώνει την υπόθεση του 2005, όταν συνελήφθη στο Σεράγεβο ετοιμάζοντας βομβιστική επίθεση. Στο διαμέρισμα που έμενε με φίλο του, είχε βρεθεί μια ζώνη αυτοκτονίας με 18 κιλά εκρηκτικά κι ένα βίντεο που σχεδίαζαν να αναρτήσουν στο Διαδίκτυο μετά την επίθεση. Εννέα ακόμη άτομα στο Λονδίνο και τη Δανία είχαν κατηγορηθεί για την ίδια υπόθεση. Μεταξύ αυτών, ο Μαροκινός Younes Tsouli, 22 ετών τότε, που ζούσε στο Λονδίνο και θεωρήθηκε σύνδεσμος της Αλ Κάιντα στο Ιράκ.

Ο Tsouli είχε το ψευδώνυμο Irhabi 007 («Τρομοκράτης 007» στα Αραβικά) και χαρακτηρίστηκε ως «ο μεγαλύτερος καταζητούμενος κυβερνο-τζιχαντιστής». Απέκτησε τη φήμη του ειδικού, ο οποίος μπορούσε να παραβιάσει τους κωδικούς ασφάλειας ιστοσελίδων και να κρύψει σε αυτές αρχεία και βίντεο προπαγάνδας των τζιχαντιστών. Στη δίκη που ακολούθησε, σύμβουλος του FBI σε θέματα τρομοκρατίας είπε ειδικά για τον Irhabi 007: «Λειτουργούσε με έναν δυτικό τρόπο. Είχε μέσα του το μάρκετινγκ και επίσης τις τεχνικές γνώσεις και την ικανότητα να τοποθετεί αυτό το υλικό σε περιοχές του Διαδικτύου, όπου δεν θα ήταν εύκολο να σβηστεί, αντίθετα πολλοί άνθρωποι θα μπορούσαν να το κατεβάσουν, να το δουν και να το αποθηκεύσουν».

Οι IT του ISIS

Υποστηρικτές των τζιχαντιστών με υψηλές γνώσεις υπολογιστών ενεργοποιήθηκαν στα τέλη της περασμένης χρονιάς, μετά την επιχείρηση της Europol. «Οι προσπάθειές τους να ξαναστήσουν το δίκτυο με τη δημιουργία νέων γκρουπ και καναλιών επικοινωνίας απέτυχε, καθώς οι περισσότεροι απενεργοποιήθηκαν – παρόλο που χρησιμοποίησαν ακόμη και λογαριασμούς bot», σημειώνεται στην έκθεση. «Το εβδομαδιαίο ενημερωτικό δελτίο του ISIS, al-Naba, επισήμανε τις εκκαθαρίσεις, αλλά ταυτόχρονα καυχήθηκε ότι οι εχθροί του ISIS απέτυχαν να καταστείλουν το δίκτυο προπαγάνδας της οργάνωσης».

Οι τζιχαντιστές, διαβάζουμε, μετακινήθηκαν σε πλατφόρμες όπως το TamTam και το Hoop Messenger, ωστόσο οι ίδιες εταιρείες δεσμεύτηκαν ότι θα ελέγχουν καλύτερα το περιεχόμενο. «Το ISIS συνεχίζει επίσης να διερευνά εφαρμογές, όπως το BCM, το Rocket Chat και το messenger ελεύθερου λογισμικού Riot. Επιπλέον, το Qimam Electronic Foundation, που υποστηρίζει την οργάνωση, προωθεί την κρυπτογραφημένη εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων».

H Europol λέει ότι τo Electronic Horizons Foundation παρέχει καθοδήγηση σε θέματα, όπως η ασφάλεια των πληροφοριών και η αντιπαρακολούθηση. «Εκτός από το εβδομαδιαίο δελτίο Tech News Bulletin, που στοχεύει να εκπαιδεύσει τους οπαδούς του ISΙS για τις τάσεις και τα κενά της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, δημοσίευσε πολλές αναφορές και σεμινάρια κατά τη διάρκεια του έτους προειδοποιώντας για τις μη ασφαλείς διαδικτυακές υπηρεσίες πληρωμών, για τα τρωτά σημεία εφαρμογών του iPhone, καθώς και λεπτομερή μαθήματα για τη χρήση του διακομιστή Tor με σκοπό την ανωνυμία».

Οι αναλυτές των Αρχών ασφαλείας εντόπισαν, τέλος, το κανάλι Design learning στο Telegram, το οποίο προσφέρει εγχειρίδια στα αγγλικά και τα μαλαισιανά για τη χρήση λογισμικών σχεδίασης, όπως το Adobe Photoshop, το Canva και το PicsArt. «Η ενθάρρυνση των υποστηρικτών να παράγουν και να διαδώσουν το δικό τους περιεχόμενο πρέπει να εξεταστεί υπό το πρίσμα των ολοένα και μεγαλύτερων δυνατοτήτων των επίσημων Μέσων του ISIS», συμπεραίνουν οι συντάκτες της έκθεσης.

Ακολουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.

Περισσότερα από το VICE

Ξυλοδαρμό σε Έγκυες και Κάμψεις: Οι Γυναίκες που Προσπαθούν να Αποδράσουν Από τη Βόρεια Κορέα

Ο Πελούμπ Μαρνικολάι Έπεσε Από το Παράθυρο του ΑΤ Πατησίων και Σκοτώθηκε Μυστηριωδώς

DJ.Silence: «Οι Περισσότεροι Rapper Θέλουν να Γίνουν πιο Λαϊκοί Από τους Λαϊκούς»

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.