O Οδηγός Eνός Αγχώδη Ανθρώπου για να Ταξιδεύει Μόνος

Όταν ήμουν 13 ετών και είχα ήδη αλλάξει τρεις ψυχοθεραπευτές, με τρομοκρατούσαν τα πάντα. Σε κάθε συνεδρία διάβαζα μια λίστα με πράγματα που μου προκαλούσαν άγχος. Διαγνώσθηκα με γενικευμένη διαταραχή άγχους στα 12, οπότε ήξερα πάρα πολύ καλά πώς λειτουργούσε και μπορούσα εύκολα να εντοπίσω τα διάφορα «σημάδια». Μαθηματικά. Διανυκτερεύσεις σε σπίτια φίλων. Φιλιά με αγόρια. Τρένα. Αεροπλάνα. Βασικά όλα τα μεταφορικά μέσα. Ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, το φοβόμουν και μπορούσα να σκεφτώ εκατοντάδες φρικτά σενάρια για καθένα από αυτά. Αυτή ήταν η κατάρα του να είσαι δημιουργικός άνθρωπος που δίνει μάχη με την αγχώδη διαταραχή, όπως είπε η ψυχοθεραπεύτριά μου. Ήμουν χάλια – έχανα μέρες από το σχολείο, έκλαιγα στο γραφείο της νοσοκόμας και απέφευγα τις κοινωνικές περιστάσεις.

Στα 18 μου, έπαιρνα πλέον τη μέγιστη δόση Zoloft, χωρίς να βλέπω καμία βελτίωση. Ας πάμε λίγο πιο μπροστά τώρα, στην ηλικία των 24 –και τον δέκατο πλέον ψυχοθεραπευτή–, όπου με είχαν αφήσει στο αεροδρόμιο για μια πτήση προς Λονδίνο. Θα ήταν η μεγαλύτερης διάρκειας πτήση που είχα κάνει, για τον μακρινότερο έως τότε προορισμό. Σκόπευα να ταξιδέψω στην Ευρώπη για έναν μήνα, πράγμα που είχε τρομοκρατήσει την οικογένειά μου, όμως ενθουσίαζε εμένα. Ένιωσα σαν να ξεκινούσα ένα οδοιπορικό. Περιμένοντας να ξεκινήσει η επιβίβαση της πτήσης μου, κατακλύστηκα από πολλά συναισθήματα, το πιο απροσδόκητο εκ των οποίων ήταν μια αίσθηση ηρεμίας. Το έκανα μόνη μου. Δεν υπήρχε δίχτυ ασφαλείας. Μέχρι τότε, δεν μπορούσα καν να διανοηθώ να ταξιδέψω μόνη. Τα ταξίδια, γενικότερα, δεν περνούσαν καν από το μυαλό μου. Πίστευα ότι θα ζήσω τη ζωή μου προστατευμένη στη φούσκα του Λονγκ Άιλαντ – το πολύ να μετακόμιζα μια ώρα έξω από την πόλη και να έκανα κανένα ταξίδι πού και πού στο Τζέρσεϊ Σόουρ. Τα νησιά της Καραϊβικής και η Ευρώπη ήταν μόνο στα όνειρά μου - μέρη που θα έβλεπα μόνο στα φωτογραφικά άλμπουμ των φίλων μου. Αυτό ήταν κάτι που είχα αποδεχτεί, μέχρι που χρόνια αργότερα συνειδητοποίησα κάτι - το άγχος μού στερούσε αμέτρητες εμπειρίες για περισσότερο από μια δεκαετία. Είχα βαρεθεί.

FYROM: Η Χώρα με το Απαγορευμένο Όνομα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Αν και αυτό δεν ισχύει για όλους στη θέση μου, αυτό που με βοήθησε περισσότερο από οποιοδήποτε ψυχοφάρμακο ή συνεδρία ψυχοθεραπείας, ήταν να βγαίνω έξω στον κόσμο και να βάζω τον εαυτό μου σε άβολες καταστάσεις. Αυτό σήμαινε να φεύγω από τη Νέα Υόρκη και να κάνω πράγματα που με έκαναν να νιώθω ότι θα ξεράσω από το άγχος (π.χ. όταν έμεινα κάποτε μόνη μου σε ένα Airbnb στο Λος Άντζελες για μια εβδομάδα). Υπάρχει ψυχολογία πίσω από αυτό και είναι γνωστή ως θεραπεία έκθεσης. «Το ταξίδι σου κατά πάσα πιθανότητα λειτούργησε ως χρήσιμη έκθεση και ίσως πολλές μικρές εκθέσεις να ομαδοποιούνται σε μία», λέει ο David Austern, ψυχίατρος και καθηγητής ψυχιατρικής στο NYU Langone Health. Η θεραπεία έκθεσης βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα της CBT ή γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας, μου λέει. «Στοχοποιούμε τις σκέψεις που δεν βοηθούν και στη συνέχεια προσπαθούμε συμπεριφορικά να μειώσουμε την αποφυγή και να αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε μπορεί κάποιος να θέλει πραγματικά να κάνει, το οποίο μπορεί να έχει νόημα στη ζωή του.» Πώς ελαττώνεις την αποφυγή; Στην περίπτωσή μου, με το να εκθέτω τον εαυτό μου ακριβώς στα πράγματα που φόβιζαν. Επίσης, πέρασα πολύ χρόνο μιλώντας στην ψυχοθεραπεύτριά μου για τις ανώφελες και αρνητικές σκέψεις που είχα πριν από το ταξίδι μου και μπόρεσα να συνεχίσω να της μιλάω σχεδόν κάθε μέρα όσο βρισκόμουν στο εξωτερικό, δεδομένου ότι κάνω διαδικτυακή θεραπεία.

Κατά τη διάρκεια του μηνιαίου αυτού ταξιδιού στην Ευρώπη, η απάντηση σε κάθε ερώτηση ή κάθε αίσθηση φόβου ήταν: «Ποιος το χέζει, είμαι στην Ευρώπη!». Δεν μπορούσα να τρέξω στη μαμάκα μου και δεν μπορούσα να κρυφτώ στο κρεβάτι μου, επειδή έμενα σε hostel, όπου είχα από τρεις έως επτά συγκάτοικους και δεν ήθελα όλοι να ξεκινήσουν να ζητάνε να τους αλλάξουν δωμάτιο. Κυρίως, όμως, ήξερα ότι θα στενοχωριόμουν, αν δεν κατάφερνα να απολαύσω κάθε στιγμή που βρισκόμουν στο εξωτερικό. Υπενθύμιζα διαρκώς στον εαυτό μου ότι το να βρίσκομαι έξω από τα νερά μου και το οικείο περιβάλλον μου ήταν ο σκοπός του ταξιδιού.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν εύκολο. Ναι, πέρασα απίστευτα -και είδα 13 διαφορετικές πόλεις-, αλλά η ψυχική μου ασθένεια δεν εξαφανίστηκε ως δια μαγείας όσο ταξίδευα. Όπως είχα ήδη μάθει από ταξίδια που έκανα μόνη μου στις ΗΠΑ, μπορείς να ανέβεις σε ένα αεροπλάνο, αλλά ποτέ δεν μπορείς πραγματικά να ξεφύγεις από τα προβλήματά σου, αφού είναι μέσα στο μυαλό σου. Αυτό ενισχύθηκε, όταν κατέρρευσα μπροστά από τον Ντουόμο, τον καθεδρικό του Μιλάνου και όταν έπαθα κρίση άγχους στην Καπέλα Σιστίνα στο Βατικανό.

Ωστόσο, έχεις πολύ περισσότερα κίνητρα για να προσπαθήσεις να σπάσεις το τείχος του φόβου, όταν βρίσκεσαι σε ένα από τα πιο όμορφα μέρη που έχεις δει στη ζωή σου. Για παράδειγμα, τα πλοία πάντα με φρίκαραν, επειδή φοβόμουν ότι θα με έπιανε ναυτία ή ότι θα είχα μετά ίλιγγο. Όταν βρισκόμουν στο Σαλέρνο της Ιταλίας, υπήρχε ένα φέρι που έπλεε κατά μήκος της Ακτής Αμάλφι και κατέληγε στο Κάπρι. Είδα πανέμορφες, γραφικές πόλεις χτισμένες σε γκρεμούς, γεμάτες με πολύχρωμα μικροσκοπικά σπιτάκια, ξεχαρβαλωμένες βάρκες δεμένες σε αποβάθρες και μαυρισμένους Ιταλούς να κάνουν βουτιές από ψηλά βράχια και να πέφτουν σε κρυστάλλινα νερά. Πότε θα είχα ξανά αυτήν την ευκαιρία; Ήξερα ότι θα θύμωνα με τον εαυτό μου, αν δεν αγόραζα ένα εισιτήριο, οπότε ήπια τον εσπρέσο μου, έβγαλα τον ώριμο εαυτό μου και επιβιβάστηκα στο πλοίο. Το άγχος με κυρίευσε, όταν κάθισα στο κατάστρωμα και ένιωσα το σκάφος να ταρακουνιέται από τα κύματα, χωρίς καν να έχουμε ξεκινήσει. Τι θα έκανα για δύο ολόκληρες ώρες στην κρουαζιέρα; Αν έκανα εμετό, ποιος θα μου κρατούσε τα μαλλιά; Μαντέψτε: Όλα πήγαν καλά - δεν ζαλίστηκα καθόλου. Το αντίθετο, ήμουν γεμάτη θαυμασμό μπροστά στην ομορφιά των κωμοπόλεων και ακόμη πιο γεμάτη από υπερηφάνεια. Τα είχα καταφέρει. Δεν τα πήγαινα απλώς καλά – έσκιζα! Έκλαψα και για πρώτη φορά δεν ήταν από δυστυχία, αλλά επειδή ήμουν τόσο περήφανη για τον εαυτό μου. Πριν από χρόνια, δεν θα φανταζόμουν ποτέ ότι αυτό θα ήταν δυνατόν.

Συνειδητοποίησα ότι ακόμη και αν έκανα εμετό, δεν θα ήταν το τέλος του κόσμου. Θα έκανα εμετό στην τουαλέτα (είμαι σίγουρη ότι δεν θα ήμουν η πρώτη) και μετά θα αγόραζα μια μπίρα από το κυλικείο του πλοίου. Θα είχα επιβιώσει και θα με αντάμειβε και πάλι η ομορφιά του Κάπρι. Το να ξερνάω στο καράβι πηγαίνοντας στο Κάπρι θα μπορούσε, σε κάποιο παράλληλο σύμπαν, να είναι μια ιεροτελεστία μύησης για τους αγχώδεις. Αυτές οι μικρές νίκες συνεχίστηκαν και στην κανονική μου ζωή, όταν επέστρεψα σπίτι (παρεμπιπτόντως, λατρεύω τα ταξίδια με πλοίο τώρα). Όταν ερχόμουν αντιμέτωπη με μια κατάσταση που μπορεί να πυροδοτούσε ένα επεισόδιο άγχους, σκεφτόμουν: «Εφόσον μπόρεσα να ταξιδέψω μόνη μου στην Ευρώπη για έναν μήνα, μπορώ να τα καταφέρω και με αυτό».

Ο Austern λέει ότι αυτό είναι ένα κοινό φαινόμενο που σχετίζεται με τη θεραπεία έκθεσης. «Όταν πρόκειται για άγχος και συναφή προβλήματα, έχουμε τα μεγαλύτερα οφέλη και εκπαιδευόμαστε από τις συνεχείς εκθέσεις», λέει. «Ένα από τα σημαντικά οφέλη είναι η ενισχυμένη αίσθηση αυτοπεποίθησης και κυριότητας - και αυτή η αίσθηση γενικεύεται». Όταν ο Austern δημιουργεί μια ιεραρχία έκθεσης με έναν ασθενή, δεν χρειάζεται να ασχοληθούν με όλα όσα βρίσκονται στη λίστα ξεχωριστά. Αν ο ασθενής ξεκινήσει να κάνει αρκετά από αυτά, όπως μου λέει, η μάθηση γενικεύεται και εφαρμόζεται και σε άλλες καταστάσεις. Έτσι, ο ασθενής αισθάνεται σιγά-σιγά πιο σίγουρος ότι μπορεί να καταφέρει τα πάντα, ακόμη και σε άσχετες πτυχές της ζωής του. Έτσι αισθάνομαι τώρα, ότι μπορώ να αναλάβω πράγματα που παλιότερα μου ήταν αδιανόητο και να τα κάνω με περισσότερη αυτοπεποίθηση και λιγότερο άγχος. Αυτό δεν θα συνέβαινε, αν παρέμενα στην ασφαλή φούσκα της Νέας Υόρκης. Η φράση «Άνθισε όπου σε φυτέψουν» μάλλον προορίζεται για ανθρώπους που δεν έχουν άγχος. Εγώ χρειάστηκε να απομακρυνθώ -ολομόναχη– πολύ από το σημείο που με φύτεψαν, για να τα καταφέρω.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US

Περισσότερα από το VICE

Ένας Σεφ Αξιολογεί τις Συνταγές από το Νέο Βιβλίο Μαγειρικής του Snoop Dogg

Στο Αινιγματικό Μυαλό του Πάνου Κοκκινόπουλου: Έγκλημα, Πούρα και Hitchcock

Περάσαμε μια Μέρα σε Γυρίσματα Ελληνικού Πορνό