«Τα Ήθελε ο Οργανισμός της» - Γιατί η Ελληνική Κοινωνία Ανέχεται τους Βιασμούς

Φωτογραφία: Δημήτρης Ραπακούσης για το άρθρο του VICE Οι Γυναίκες που Βγήκαν στους Βροχερούς Δρόμους της Αθήνας για να Ζητήσουν τα Αυτονόητα.

Υπάρχουν ελαφρυντικά στον βιασμό; Για την ελληνική κοινωνία όχι απλώς υπάρχουν, αλλά ένα ανεξήγητα μεγάλο μέρος του συνόλου θα μπορούσε να τον συγχωρήσει υπό προϋποθέσεις και να δώσει μια πλήρη άφεση αμαρτιών σε όσους τον διαπράττουν. Η υπόθεση του βιασμού της φοιτήτριας που εκδικάστηκε την Πέμπτη στο Μικτό Ορκωτό Κακουργιοδικείο Καβάλας, δύο χρόνια μετά την καταγγελία της, αποδεικνύει πως το πρόβλημα με την κουλτούρα του βιασμού ξεκινά από την τη θεσμική άποψη που έχει καθιερωθεί να υπάρχει. Αν διαβάσει κανείς τα σοκαριστικά στοιχεία της έρευνας της Κομισιόν, διαπιστώνει πως καθημερινά οι γυναίκες περπατούν ανάμεσα σε ανθρώπους που πιστεύουν πως αν είναι αρκετά μεθυσμένες ή αν φοράνε προκλητικά ρούχα και έχουν το θράσος να περπατήσουν μόνες τους το βράδυ, δεν είναι και τόσο περίεργο να αναγκαστούν να κάνουν σεξ χωρίς τη συγκατάθεση τους. Το ίδιο πιστεύουν και για τις γυναίκες που μπορεί να φλερτάρουν με έναν άντρα σε μια έξοδο τους και για εκείνες που φεύγουν από ένα νυχτερινό μαγαζί με κάποιον επειδή μπαίνουν στο αυτοκίνητο του. Το ίδιο ισχύει και για όσες έχουν αρκετούς συντρόφους. Γιατί «τα ήθελε ο οργανισμός της», γιατί «σίγουρα ψαχνόταν μωρέ», γιατί «αν ήθελε θα το είχε αποφύγει». Σύμφωνα με την ευρήματα μάλιστα το «Όχι» που μπορεί να πει μια γυναίκα που αναγκάζεται με ψυχολογική ή σωματική βία να συνευρεθεί με κάποιον σεξουαλικά ενώ δεν το θέλει, για το 32% της κοινωνίας δεν αρκεί. Θα έπρεπε να είχε πάρει τα μέτρα της για να μην προκαλέσει. Θα έπρεπε να μην δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να βιαστεί και να αποκλείσει κάθε πιθανότητα.

Στην υπόθεση της 22χρονης φοιτήτριας, οι κατηγορούμενοι για τον ομαδικό βιασμό της αθωώθηκαν. Το δικαστήριο έκρινε ομόφωνα πως δεν είναι ένοχοι, εξέδωσε απαλλακτική απόφαση και οι δυο άνδρες 37 και 31 ετών αφέθηκαν ελεύθεροι. Σύμφωνα με τις καταγγελίες της φοιτήτριας τον Φεβρουάριο του 2015, οι δύο άνδρες εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός πως ήταν μεθυσμένη, την οδήγησαν στο σπίτι του 35χρονου και στη συνέχεια την εξανάγκασαν σε ερωτική πράξη χωρίς τη συγκατάθεση της. Στις έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στα σπίτια των δυο ανδρών βρέθηκαν και κατασχέθηκαν 20 γραμμάρια κάνναβης, ναρκωτικά χάπια και ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Όπως αναφέρει η φεμινιστική οργάνωση «Το Μωβ», μέλη της οποίας παραβρέθηκαν στη δίκη, μέσα σε έναν από τους υπολογιστές είχε φυλαχθεί σχετικό βίντεο. Παρόλα αυτά το δικαστήριο ισχυρίστηκε πως «δεν μπορεί να το δεχτεί, διότι πρόκειται για προσωπικά δεδομένα, δεν έχει γίνει άρση απορρήτου και δεν είναι κομμάτι της δικογραφίας». Το δικαστήριο στηρίχθηκε στην κατάθεση του Ιατροδικαστή που δεν διαπίστωσε ίχνη βιασμού ή βίας για να βγάλει την αθωωτική απόφαση, με γνώμονα το ότι η 22χρονη δεν αντιστάθηκε αρκετά. Τι κι αν είπε «Όχι», σημασία έχει ότι δεν αντιστάθηκε αρκετά.

Παράλληλα κατά τη διάρκεια της δίκης, έγιναν διάφορες αναφορές στη ζωή της φοιτήτριας. Οι συνήγοροι υπεράσπισης των κατηγορουμένων είπαν πως «η φοιτήτρια ήταν αθλήτρια, βραβευμένη και πρωταθλήτρια, ήταν καλή μαθήτρια και φοιτήτρια, είχε μια καλή οικογένεια που την στήριζε σε όλα και κάπου ξαφνικά θέλησε να κάνει μια επανάσταση εναντίον της εικόνας της πετυχημένης κοπέλας. Πήγε λοιπόν να κάνει ομαδικό σεξ με αυτούς τους δυο άνδρες, αλλά όταν συνήλθε, μετάνιωσε. Δεν άντεξε την ίδια της την επανάσταση, κι έτσι κατέληξε στην καταγγελία», ενώ δεν παρέλειψαν να αναφέρουν από την αρχή της δίκης «πόσο καλά παιδιά είναι οι κατηγορούμενοι». Κανείς δεν έλαβε υπόψη ότι μετά το περιστατικό που της συνέβη το 2015, η 22χρονη επισκέπτεται συνεχώς ψυχολόγους και εκδηλώνει αυτοκτονικές τάσεις. Έπρεπε να γίνει η συγκεκριμένη δίκη για να μάθει πως για εκείνη, το συγκεκριμένο περιστατικό ήταν απλώς μια «μικρή επανάσταση».

Ακριβώς αυτά τα παράδοξα που είναι γεμάτα ειρωνεία ευθύνονται για το ότι οι γυναίκες που πέφτουν θύματα βιασμού δεν τον καταγγέλλουν. Και όχι μόνο. Σπάνια θα ακούσει κάποιος μια γυναίκα που είναι θύμα έμφυλης βίας και ακόμη σπανιότερα θα αποδοθεί δικαιοσύνη. Αντιθέτως θα υπάρξουν άνθρωποι πως θα σκεφτούν και θα πουν πως άξιζε να της συμβεί. Ο βιασμός μοιάζει με έναν τεράστιο λαβύρινθο, που δεν δίνει κανένα κίνητρο στο θύμα να επιδιώξει τη δικαίωση του σε ένα σύστημα αξιών γεμάτο σεξισμό, μέσα σε μια κοινωνία που εν μέρει βρίσκει ακόμη τρόπους να αποδέχεται τέτοιου είδους πράξεις. Δεν αρκεί να βρεις το θάρρος να φτάσεις μέχρι στην Αστυνομία για να διηγηθείς αυτό που σου συνέβη και αργότερα να φροντίσεις να βρεις το κουράγιο να φτάσεις σε μια δικαστική αίθουσα και να περιγράψεις ξανά μπροστά σε συγγενείς, φίλους και αγνώστους τον μικρό θάνατο που βίωσες κατά τη διάρκεια του βιασμού σου ενώ οι θύτες είναι παρόντες. Μετά, θα πρέπει να καταφέρεις να απαντήσεις ερωτήσεις όπως «Τι φορούσες;», «Αντιστάθηκες αρκετά;», «Πόσο είχες πιεί;» γιατί το γεγονός πως απλώς δεν ήθελες να κάνεις σεξ και πως είπες «Όχι» δεν είναι αρκετό. Όσο κυριαρχεί αυτή η αντίληψη, θα κυριαρχεί η σιωπή των θυμάτων και η ατιμωρησία των δραστών.

Είναι επικίνδυνο το ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πόσα περιστατικά κακοποίησης, σεξουαλικής εκμετάλλευσης και παρενόχλησης υπάρχουν. Κατά προσέγγιση μόνο υποθέτουμε πως καταγγέλλεται μόλις το 6-7% στα επίσημα στατιστικά της Ελληνικής Αστυνομίας. Πριν από λίγο καιρό δημιουργήθηκε ο Χάρτης Καταγραφής Σεξιστικής/έμφυλης βίας. Κάθε γυναίκα που δέχεται σωματική ή λεκτική κακοποίηση, κάθε θύμα βιασμού, σεξουαλικής εκμετάλλευσης, μπορεί να καταγγείλει αυτό που της συνέβη, έστω και ανώνυμα. Το SexHarassMap είναι ένας χάρτης που περιλαμβάνει περιστατικά από δελτία τύπου της αστυνομίας, δημοσιεύματα και καταγγελίες γυναικών και βοηθάει τουλάχιστον στην καταγραφή του φαινομένου. Καταγγελίες μπορούν να γίνουν στο sexharassmap@espiv.net.

Και για να είμαστε ακριβείς: Ο βιασμός είναι οποιαδήποτε πράξη δεν υπακούει στο «Όχι» που ακούγεται από έναν άνθρωπο, σε οποιαδήποτε στιγμή, σε οποιοδήποτε μέρος. Το «όχι» που θα πει κάποια σε έναν άγνωστο που την πλησίασε σε ένα σκοτεινό δρόμο ενώ έτρεχε λαχανιασμένη, είναι ίδιο με εκείνο που ακούγεται πίσω από την κλειστή πόρτα ενός σπιτιού ανάμεσα σε συντρόφους. Είναι παρόμοιο με το «Όχι» που θα πει μια γυναίκα μεθυσμένη σε έναν άντρα που φλέρταραν μαζί όλο το βράδυ και δεν διαφέρει σε τίποτα με το «Όχι» μιας συζύγου προς τον άντρα της. Δεν αντιστρέφεται σε «Ναι» επειδή κάποιος θεώρησε πως είναι ντυμένη προκλητικά, επειδή είχε πιει αρκετά, ούτε σε κάποια άλλη περίπτωση. Απ' ό,τι φαίνεται δεν είναι αυτονόητο.  Αν είσαι θύμα σεξουαλικής βίας, μπορείς να καλέσεις με αστική χρέωση, στο 15900 , την 24ωρη τηλεφωνική γραμμή SOS. Η γραμμή απευθύνεται σε γυναίκες θύματα βίας και προσφέρει υπηρεσίες ενημέρωσης και τηλεφωνικής συμβουλευτικής σε θύματα όλων των μορφών βίας λόγω φύλου. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνικοί/ές επιστήμονες που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας.

Περισσότερα από το VICE

Documenta 14: Πήγαμε στα Εγκαίνια των Ολυμπιακών Αγώνων της Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα

Αυτόν τον Χειμώνα οι Διαχειριστές Ήταν μια Κόλαση

Λαμπάδα «Φραπόγαλο» VS Λαμπάδα «Γύρος απ' Όλα» - Τι θα Φορεθεί Φέτος στην Ανάσταση