Η Κυτταρίτιδα Κάποτε Ήταν Κουλ

Καθώς το καλοκαίρι πλησιάζει, το ίδιο κάνει και η φαντασιακή μάστιγα της κυτταρίτιδας. Στα γυαλιστερά περιοδικά και τα online ταμπλόιντ, οι αφιερωμένοι στην κατάσταση τίτλοι ευδοκιμούν –κάποιοι ελέγχουν εξονυχιστικά διασημότητες που δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν το θέμα σωστά («15 διασημότητες που πολεμούν την κυτταρίτιδα», «Ατέλειες των πλούσιων και διάσημων») και άλλοι που έχουν την τάση να συμβουλεύουν τις γυναίκες πώς να την αποφύγουν («Πώς ξεφορτώνομαι την κυτταρίτιδα;» και «10 τρόποι για πιο λεία οπίσθια»).

Η τρέχουσα εχθρότητα του πολιτισμού μας για το υποδόριο λίπος είναι πολύ καλά τεκμηριωμένη. Βιολογικά, ωστόσο, η κυτταρίτιδα είναι λίγο πολύ αναπόφευκτη. «Είναι ένα δευτερεύον χαρακτηριστικό του φύλου, όπως ακριβώς και το στήθος» λέει ο Max Lafontan, ανώτερος ερευνητής του Inserm, του Γαλλικού Ινστιτούτου Υγείας και Ιατρικής Έρευνας και ειδικός στους λιπώδεις ιστούς.

Σύμφωνα με εκείνον, τουλάχιστον οκτώ στις δέκα γυναίκες επηρεάζονται από αυτού του είδους το λίπος, που συχνότερα βρίσκεται στους γλουτούς, τους μηρούς και το στομάχι. Είναι ένα χρήσιμο απόθεμα ενέργειας στην περίπτωση εγκυμοσύνης ή θηλασμού. «Η ανατομία του γυναικείου δέρματος είναι διαφορετική από εκείνη των ανδρών» λέει ο Lafontan. «Η κυτταρίτιδα εμφανίζεται όταν τα λιποκύτταρα διογκώνονται και αρχίζουν να διαταράσσουν την όμορφη ομοιογένεια του ιστού».

«Κυτταρίτιδα» υπήρχε ανέκαθεν, παρόλο που οι γυναίκες προσφάτως της κήρυξαν πόλεμο. Όπως υπογραμμίζει ο Γάλλος ιστορικός Georges Vigarello στο βιβλίο του A History of Beauty «η κυτταρίτιδα προέρχεται από […], μια κουλτούρα εξέτασης του σώματος, που περισσότερο από ό,τι πριν έρχεται αντιμέτωπη με την εξαθλίωση και τη φθορά». Κάντε μια βόλτα στους διαδρόμους ενός μουσείου τέχνης και έχεις επίγνωση αυτής της εξέλιξης. Για παράδειγμα, στο Πράδο της Μαδρίτης, ο Πήτερ Πάουλ Ρούμπενς αισθητικοποιεί το δέρμα που μοιάζει με φλούδα πορτοκαλιού στον πίνακά του The Three Graces (Οι Τρεις Χάριτες). Όταν ζωγραφίστηκε τον 17ο αιώνα, αυτό το αριστούργημα παρουσίασε την ιδανική ομορφιά.

Ακόμα και η λέξη «κυτταρίτιδα» είναι μάλλον πρόσφατη. Επινοήθηκε στη Γαλλία, στα τέλη του 19ου αιώνα. Πρώτη φορά εμφανίστηκε το 1873, στο γαλλικό ιατρικό λεξικό Littré & Robin. Η κυτταρίτιδα περιγράφεται ως «η φλεγμονή του κυτταρικού ιστού ή του πολυστρωματικού μανδύα». Αλλά οι γιατροί εκείνη την περίοδο «χρησιμοποιούσαν τον όρο για να υποδηλώσουν κάτι διαφορετικό» σημειώνει η Rossella Ghigi, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. Περίπου πριν από 15 χρόνια, ενώ σπούδαζε στο Παρίσι, η Ghigi έγραψε τη διατριβή της για την ιστορία της κυτταρίτιδας –μια από τις λίγες μελέτες για αυτό το θέμα.

Στα χρόνια του μεσοπολέμου, ο έλεγχος των μέσων ενημέρωσης για το θέμα της κυτταρίτιδας παρουσίασε μια αξιοσημείωτη αύξηση στη Γαλλία. Τα κέντρα ομορφιάς του Παρισιού άρχισαν να φαντάζονται στοχευμένες θεραπείες κατά της «μάστιγας». Τα γυναικεία περιοδικά άρχισαν να γεμίζουν τις σελίδες τους με εξειδικευμένες συμβουλές και οι επιστολές των αναγνωστριών αυξάνονται όλο και περισσότερο. Σύμφωνα με την Ghigi, που ανάλυσε πολλά γαλλικά περιοδικά μόδας εκείνης της εποχής, «υπήρχε αυτή η μανία που τροφοδοτούνταν από τους γιατρούς και τις αναγνώστριες με τη σειρά. Πριν να δημοσιευτούν τα πρώτα άρθρα για την κυτταρίτιδα, καμία δεν έγραφε ρωτώντας πώς να την ξεφορτωθεί».

Πάρτε, για παράδειγμα, το μηνιαίο περιοδικό Votre Beauté, που κυκλοφόρησε το 1933 από την Eugène Schueller, την ιδρύτρια του ομίλου l'Oréal Group, την εταιρεία ηγέτιδα σήμερα στον κόσμο των καλλυντικών που εμπορεύεται μάρκες όπως οι Maybelline, Lancôme, και Kiehl's. Ήδη από τον Φεβρουάριο του 1933, το περιοδικό δημοσίευσε ένα τεράστιο άρθρο για την κυτταρίτιδα υπογεγραμμένο από τον «δρ Debec». Η κυτταρίτιδα περιγράφηκε ως ένα μείγμα «νερού, υπολειμμάτων, τοξινών, λιπών, που δημιουργούν μια ένωση κατά της οποίας είμαστε μάλλον ανεπαρκώς εξοπλισμένες». Σύμφωνα με τον γιατρό, επρόκειτο για λοίμωξη που δεν μπορούσε να εξαλείψει κανενός είδους άσκηση. Αμέσως αναγνώστριες άρχισαν να γράφουν επιστολές γεμάτες ανησυχία στην εκδότρια. Τον Μάιο του 1935, για παράδειγμα, μία από αυτές αναλογιζόταν την πραγματική φύση αυτής της «ασθένειας». Η απάντηση: «Είναι εκφυλισμένη σάρκα. Είναι ένα μείγμα νερού, ουσιών που μοιάζουν περισσότερο με τα ούρα αντί του αίματος ή του νερού… Μπορεί να προκαλείται, για παράδειγμα, στο πάνω μέρος των μηρών, όταν φοράμε πολύ σφιχτά τη ζώνη που εμποδίζει την κυκλοφορία του αίματος».

Έχοντας παραμείνει για μεγάλο διάστημα «γαλλική ανησυχία», η μανία της κυτταρίτιδας τελικά βρήκε το δρόμο της προς το εξωτερικό και πρώτα απ'όλα στις ΗΠΑ. Εκεί, και πάλι, τα αρχεία του εξειδικευμένου Τύπου μαρτυρούν την εξάπλωση της. Στις 15 Απριλίου 1968, η αμερικανική έκδοση της Vogue είχε τον εξής τίτλο στο πρωτοσέλιδό της: «Κυτταρίτιδα, η νέα λέξη για το λίπος που δεν μπορούσες να χάσεις παλιότερα». Στο best seller της The Beauty Myth (1990), η φεμινίστρια δημοσιογράφος Naomi Wolf υποστηρίζει ότι αυτό οδήγησε σε μια τάση ποπ κουλτούρας να επαν-ερμηνεύσουμε την υγιή «σάρκα ενήλικης γυναίκας» ως μια «κατάσταση».

Σύντομα, σαν μπούμερανγκ, η έννοια της κυτταρίτιδας ταξίδεψε πίσω στη Γηραιά Ήπειρο. Σύμφωνα με την Ghigi, ο όρος χρειάστηκε μερικά χρόνια για να μπει στη βρετανική συνείδηση. «Το 1986, η εγκυκλοπαίδεια Britannica αναφερόταν μόνο στον όρο "cellulitis" που ορίζεται ως φλεγμονώδης κατάσταση» έγραψε στη διατριβή της. «Δώδεκα χρόνια αργότερα, αναφερόταν μόνο στον όρο "cellulite", που ορίζεται ως η απόθεση λίπους».

Την παλιά εποχή, η ομορφιά θεωρούνταν ως προνόμιο εκείνων στους οποίους η μητέρα φύση υπήρξε ευγενική. Σήμερα, έχει σχεδόν καταστεί ως ένα αξιοκρατικό ιδανικό, ένας στόχος που επιτυγχάνεις μέσω της πειθαρχίας του σώματος και του πορτοφολιού. Από τον Μάρτιο του 2014 έως τον Φεβρουάριο του 2015, στη Γαλλία πουλήθηκαν 919.108 δοχεία κρέμας κατά της κυτταρίτιδας, αποδίδοντας σύμφωνα με την IMS Health Pharmatrend καθαρά κέρδη ύψους 22,8 εκατομμύρια ευρώ. Στις ΗΠΑ, οι πωλήσεις προϊόντων και υπηρεσιών γενικά στη βιομηχανία της ομορφιάς ανήλθαν στα 18 δισεκατομμύρια δολάρια το 2015, δηλαδή καταγράφηκε αύξηση 7% συγκριτικά με το 2014.

Επιπροσθέτως, εμφανίζονται συχνά στην αγορά εφευρέσεις επιστημονικής φαντασίας που υποστηρίζουν ότι βοηθούν τις γυναίκες να εξαλείψουν την κυτταρίτιδά τους μια και καλή. Πάρτε για παράδειγμα τις πλαστικές βεντούζες ή την κρυολιπόλυση που παγώνει τα «πιασιματάκια». Από το διάταγμα του Απρίλιου του 2011 της γαλλικής Εθνικής Αρχής για την Υγεία, πέντε από αυτές τις τεχνικές ψύξης απαγορεύτηκαν στη Γαλλία. Αυτές οι μη χειρουργικές εναλλακτικές λύσεις της λιποαναρρόφησης συνεπάγονται κινδύνους κάκωσης, μόλυνσης και εξανθήματος για τον ασθενή.

«Αυτό που με ενοχλεί αφάνταστα με όλο αυτό είναι πως όλη αυτή η συζήτηση είναι ουσιαστικά κατασκευασμένη από εμπόρους που θέλουν να γίνουν πλούσιοι» λέει ο βιολόγος Max Lafontan. Πριν από μερικά χρόνια συνεργάστηκε με την εταιρεία LPG Systems για να δοκιμάσει το μηχάνημα Cellu M6. Πολύ δημοφιλές στα κέντρα αισθητικής, το μηχάνημα αναπαράγει το κυματιστό μασάζ των φυσιοθεραπευτών που χρησιμοποιείται για τη μείωση της κυτταρίτιδας. «Απέδειξα ότι επιδρά στην ικανότητα αντίδρασης του υποδόριου λίπους» αποκαλύπτει ο Lafontan. «Αλλά δεν υπάρχει τίποτα συγκλονιστικό με αυτό, γιατί ο λιπώδης ιστός ακόμα κι αν τον διαταράξεις για λίγο, θα μετεγκατασταθεί αμέσως μόλις σταματήσει η θεραπεία».

Δίδαγμα; Το να προσπαθήσουμε να κάνουμε την κυτταρίτιδα να εξαφανιστεί είναι σαν να κυνηγάμε κάποιον σε κυλιόμενο διάδρομο· δεν βγάζει πουθενά και παίρνει όλη την ενέργειά σου.

Περισσότερα από το VICE

Πώς Είναι να Ζεις με Τατουάζ στα Μάτια

Τι Κάνουν οι Γυναίκες Όταν δεν τις Βλέπει Κανείς

To Nέο Xόρτο που Έχει Τρελάνει τους Βρετανούς Stoners