Γιατί Όλοι Πιστεύαμε πως θα Νικήσει το Brimain;

Το πολύκροτο Δημοψήφισμα της Βρετανίας μοίρασε τη χώρα σχεδόν στη μέση. Σε αντίθεση με το αντίστοιχο της Ελλάδας που η ψαλίδα μεταξύ του ΝΑΙ και του ΟΧΙ ήταν στο 20%, στο Ηνωμένο Βασίλειο η μάχη παραμονής και αποχώρησης ήταν στήθος με στήθος. Οι κάλπες έκλεισαν χθες στις 24:00 ώρα Αγγλίας, και τα πρώτα αποτελέσματα σύμφωνα με τον Guardian ήταν 52% υπέρ του Brexit, μια διαφορά πολύ μικρή που παρέμεινε στα ίδια ποσοστά μέχρι το τέλος της καταμέτρησης.

Τις προηγούμενες μέρες, όλες οι μεγάλες εταιρίες δημοσκοπήσεων έδειχναν πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει. Η εταιρία YouGov προέβλεψε πως θα επικρατήσει το Brexit, όπως και οι εταιρίες TNS και Opinium. Αντίθετα οι εταιρίες Populus και Ipsos προέβλεψαν ανάδειξη του Brimain, αλλά με ελάχιστα ποσοστά επικράτησης. Παρόλα αυτά, το κλίμα που είχε καλλιεργηθεί ήθελε τη Βρετανία να παραμένει στην Ευρωζώνη. Παράλληλα, για αρκετές εβδομάδες όλα τα στοιχηματικά πρακτορεία της χώρας έδειχναν πως οι Βρετανοί στοιχηματίζουν υπέρ της παραμονής της χώρας στην Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεγαλύτερο δίκτυο στοιχημάτων της χώρας, το BetFair, [έδινε 86% στο Brimain λίγη ώρα πριν κλείσουν οι κάλπες.](http://uk.reuters.com/article/uk-britain-eu-odds-idUKKCN0Z9186 . )

O Στράτος Φαναράς, μαθηματικός, με κύρια ασχολία στην κοινωνική και πολιτική έρευνα και τη στατιστική, καθώς και δημοσκόπος της εταιρίας Metron Analysis, μας εξηγεί για ποιο λόγο συνέβη αυτό, τι διαφορά είχε το δημοψήφισμα της Βρετανίας από το δικό μας αλλά αλλά και γιατί είναι θέμα χρόνου να γίνει ένα παρόμοιο δημοψήφισμα σε κάθε χώρα της Ευρώπης:

VICE:Έπεσαν έξω οι δημοσκοπήσεις της Βρετανίας;
Στράτος Φαναράς: Όλο το προηγούμενο διάστημα υπήρξε μια σταθερή εικόνα στο στοίχημα και τις χρηματαγορές, ότι θα κερδίσει το Brimain. Δεν είναι μια εικόνα συνολικής αποτυχίας σε καμιά περίπτωση. Δεν μπορούμε να συγχέουμε το κλίμα των χρηματαγορών και του στοιχήματος με αυτό των δημοσκοπήσεων. Η ιστορία με το στοίχημα έχει φτάσει σε ένα σημείο που να λέμε πως το στοίχημα είναι αυτό που καθορίζει τα αποτελέσματα και δεν χρειαζόμαστε δημοσκοπήσεις. Απεδείχθη χθες παταγωδώς πως δεν είναι. Eίκοσι ημέρες πριν, έγινε μια μεγάλη στροφή και έδειχναν σχεδόν όλες οι εταιρίες ότι προηγείται το Remain, υπήρξε στη συνέχεια η δολοφονία της Βουλευτού Jo Cox, και εκεί υπήρξε μια ανάκαμψη επίσης. Χθες το βράδυ υπήρχαν δύο δημοσκοπήσεις που έδειχναν μπροστά το remain και δύο που έδειχναν μπροστά το leave. Ήταν μικρή η διαφορά, άρα θα έλεγα πως υπήρξαν εταιρίες που απέτυχαν και εταιρίες που αξίζουν συγχαρητήρια. Το στοίχημα, οι χρηματαγορές και οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες ήταν σαφέστατα υπέρ του brimain γιατί είχαν τζογάρει εκεί και φρόντισαν να δημιουργήσουν τέτοιο κλίμα.

Αν μπορούσαμε να συγκρίνουμε το Eλληνικό με το Bρετανικό δημοψήφισμα που θα εντοπίζαμε τη διαφορά;
Το δικό μας δημοψήφισμα σε σχέση με αυτό της Βρετανίας είχε ένα τεράστιο μεθοδολογικό πρόβλημα το οποίο ήταν πρόβλημα διατύπωσης και διασαφήνισης. Αν πάρετε και βάλετε δίπλα τα δύο δημοψηφίσματα θα καταλάβετε τι εννοώ. Το δικό μας αρκεί να σας πω πως ήταν ένα κείμενο μισό στα αγγλικά και μισό στα ελληνικά, αναφερόταν σε διάφορες συνθήκες, και υπήρχε η επιλογή ΟΧΙ και ΝΑΙ, πράγμα συντακτικά και γραμματικά και από κάθε άποψη απαράδεκτο. Το χθεσινό δημοψήφισμα ως προς τη διατύπωση του ήταν σαφέστατο, ακριβέστατο και αντικειμενικότατο. Επομένως το πρόβλημα καταρχήν ξεκινάει απ' αυτό. Ξεκινάει από την ίδια τη διαχείριση που κάνει το πολιτικό σύστημα σε μείζονος και κρίσιμης σημασίας ιστορικές αποφάσεις που καλεί τον λαό να πάρει θέση. Αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να μην το σημειώσει κανείς.

Οι πολίτες πανευρωπαϊκά έχουν συνηθίσει λίγο να απογοητεύονται από τις δημοσκοπήσεις. Υπάρχει ένα χαοτικό κλίμα και πάντα υπάρχει η υποψία ότι είναι υποκινούμενες.
Μπορεί να υπάρχει μια αμφιβολία και λογικό είναι. Oι δημοσκοπήσεις είναι έρευνες, άρα δεν μπορούμε να τις δεχόμαστε ως θέσφατα αλλά από εκεί και πέρα οι δημοσκοπήσεις συνεχίζουν να γίνονται σε όλο τον κόσμο και είναι ο μόνος τρόπος που έχουμε μέχρι τώρα για να καταλαβαίνουμε τις τάσεις της κοινής γνώμης. Η έρευνα είναι όπως και σε κάθε επιστημονική περιοχή μια υπόθεση που έχει αποτυχίες και επιτυχίες. Δεν υπάρχουν μόνο επιτυχημένες έρευνες. Έχουμε ένα σύνθετο κόσμο, με σύνθετα προβλήματα που αλλάζει γρήγορα και μέσα σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον δεν λειτουργεί τίποτα με τις σταθερές του παρελθόντος όπου όλα εξελίσσονταν ομαλά και γραφικά γιατί ζούμε μέσα σε μια κρίση που είναι πολυπαραγοντική, οικονομική, πολιτική, πολιτισμική. Οι έρευνες προσπαθούν να αποτυπώσουν αυτές τις τάσεις, άλλοτε με μεγαλύτερη και άλλοτε με μικρότερη επιτυχία. Μέχρι να βρούμε έναν άλλο τρόπο να αποτυπώνουμε τις τάσεις και τις διαθέσεις της κοινής γνώμης η έρευνα προσπαθεί να κάνει όσο καλύτερα μπορεί τη δουλειά της. Στη Βρετανία δεν μπορούμε να πούμε ότι απέτυχαν παταγωδώς οι έρευνες όταν οι αποκλείσεις ήταν μιας μονάδας. Πέτυχαν και αξίζουν συγχαρητηρίων. Πως θα επηρεάσει την πορεία της Ευρωζώνης αυτό; Θα αρχίσουν και άλλοι λαοί να θέτουν δημοψηφίσματα;
Tα ερωτήματα κάθε φορά είναι διαφορετικού χαρακτήρα και έτσι οι απαντήσεις που δίνουν οι λαοί διαφέρουν. Ωστόσο το χθεσινό δημοψήφισμα ανέδειξε αυτή την κοινή ανάγκη σε όλους τους λαούς της Ευρώπης. Υπάρχει ανάγκη της νομιμοποίησης της Ευρωπαϊκής προοπτικής και δεν μπορεί πια να τη διαχειρίζεται μια ηγεσία που δεν αντλεί άμεση νομιμοποίηση για τη διαχείριση που κάνει για τους λαούς. Η Ευρώπη αν θέλει να συνεχίσει να υπάρχει θα πρέπει να αποφασίσει ότι τα όργανα που τη διευθύνουν πρέπει να έχουν άμεση νομιμοποίηση και άρα να εκλέγονται απευθείας από τους λαούς που θέλουν να συμμετάσχουν σε αυτή την ιστορία. Από εδώ και πέρα ανοίγει η εποχή που θα την χαρακτήριζα την εποχή του ξηλώματος του πουλόβερ. Δηλαδή το αίτημα για δημοψηφίσματα θα τίθεται όλο και συχνότερα και οι δυνάμεις που σήμερα έχουν την ευθύνη, η πολιτική ηγεσία της Ευρώπης, θα φαίνεται αδύναμη και φοβική ως προς το να δώσει τον λόγο στους πολίτες για να αποφασίσουν για το μέλλον τους, επομένως η πίεση που θα ασκείται θα είναι όλο και μεγαλύτερη. Νομίζω πως η Ευρώπη χρειάζεται μια δημοκρατική εκκαθάριση. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση και δεν θα την αποφύγει. Αργά η γρήγορα θα ζητήσει τη γνώμη όλων των λαών αλλιώς το πουλόβερ θα ξηλωθεί.

Περισσότερα από το VICE

Τραγωδία Δίχως Τέλος: Αμέσως Μετά το #Βrexit Ήρθε και ο Ντόναλντ Τραμπ στην Αγγλία

Οι Βρετανικές Μπάντες που Πάντα θα μας Θυμίζουν την Προσφορά της Αγγλίας στη Μουσική Βιομηχανία

Το Brexit ως Break: Ένας Ειδικός Γράφει Τι Σημαίνει το Brexit για την Ελλάδα