Δεν Υπάρχουν Κερδισμένοι στην Υπόθεση του XXXTentacion

Η τεχνολογία, μαζί με ένα πολιτικό κλίμα που διαρκώς επιδεινώνεται, έχει μεταβάλλει ανησυχητικά το πώς ο κόσμος διαχειρίζεται τον πόνο. Πλέον, ο πόνος, ακόμη και στην πιο φρικτή του μορφή, μπορεί να αντιμετωπιστεί σαν θέαμα για πολλά κλικ. Πολλοί από τους σημερινούς νέους είναι τόσο εξοικειωμένοι με τον θάνατο και τον πόνο, που έχουν αναισθητοποιηθεί τελείως απέναντί τους ή νιώθουν ότι δεν υπάρχει καν λόγος να ζουν. Αναπόφευκτα, η μουσική που φτιάχνουν έφηβοι και 20άρηδες δείχνει αυτήν τη συναισθηματική αναταραχή.

Ο 20χρονος ράπερ από τη Φλόριντα, ο XXXtentacion -που δολοφονήθηκε πριν από μερικές μέρες κοντά στη γενέτειρά του-, ήταν χαρακτηριστικό παράδειγμα τόσο αντοχής στον πόνο, όσο και πρόκλησής του. Έτσι, ακόμη και με αφορμή τον πρόσφατο θάνατό του, έχει δημιουργηθεί διχογνωμία ανάμεσα στους χρήστες των social media για το πώς πρέπει να τον θυμόμαστε, καθώς ανέβηκε ένα βίντεο με τις τελευταίες στιγμές του εν ζωή.

Η σκληρή αλήθεια για τον καλλιτέχνη με το πραγματικό όνομα Janseh Onfroy είναι ότι περηφανευόταν – και χαιρόταν μάλιστα καμιά φορά για τον πόνο που προκαλούσε σε άλλους. Σε μια από τις πρώτες συνεντεύξεις του με τον Adam22 του podcast No Jumper, είπε ότι παραλίγο να σκοτώσει έναν γκέι συγκρατούμενό του, επειδή τον κοίταζε επίμονα. Μάλιστα, καυχήθηκε ότι έτριψε το αίμα του άνδρα στο πρόσωπό του. Επίσης, πριν από αυτό, ισχυρισμοί και πειστικές αποδείξεις έδειχναν ότι κακοποίησε άγρια την πρώην έγκυο κοπέλα του, σε σημείο που παραλίγο να την τυφλώσει. Σε βίντεο που ανέβηκαν στο Instagram τον Σεπτέμβριο, απάντησε με σκληρότητα σ’ αυτούς τους ισχυρισμούς λέγοντας, «Εσείς που με κατηγόρησε για ενδοοικογενειακή βία… θα την εφαρμόσω στο “γατάκι” της μικρής σας αδερφής, από πίσω». Σε ένα πρόσφατο άρθρο των Miami New Times η γυναίκα που φέρεται να κακοποίησε είπε ότι οι θαυμαστές του συχνά την παρενοχλούσαν πηγαίνοντας στη δουλειά της και μάλιστα έκαναν report σε μια καμπάνια GoFundMe που οργάνωσε για να μαζέψει χρήματα, ώστε να σώσει την όρασή της.

Γι’ αυτούς τους λόγους, μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων πανηγυρίζει στο Ίντερνετ για τον θάνατο του X. Παρόλο που είναι αποθαρρυντικό να βλέπεις να χαίρεται κάποιος για τη δολοφονία κάποιου, αυτές οι αντιδράσεις δεν είναι αδικαιολόγητες. Η βία και η σεξουαλική κακοποίηση γυναικών ίσως είναι πιο σημαντικό θέμα από ποτέ, αλλά η ευρύτερη κοινωνία δίνει πολύ χώρο σε άνδρες που διαπράττουν τέτοιες πράξεις. Ο Chris Brown ακόμη σαρώνει εμπορικά. Ο R Kelly κυκλοφορεί στους δρόμους ελεύθερος. Ο Woody Allen ακόμη δεν έχει μπει φυλακή. Ο Harvey Weinstein μόλις διώχθηκε, μετά από δεκαετίες βιασμών και παρενόχλησης και ο 6ix9ine κάθε μέρα γίνεται όλο και πιο δημοφιλής. Για πολλούς, η χαρά που βρίσκει ο κόσμος στον θάνατο του XXXtentacion είναι κάρμα, δεδομένου ότι έκανε πλάκα για τις προηγούμενες εγκληματικές συμπεριφορές του. Αλλά για τους φανατικούς θαυμαστές του Χ, η μουσική του λειτουργούσε θεραπευτικά.

Στα δύο πρώτα άλμπουμ του (17 και ?), που ξεκίνησαν στο νούμερο 2 και νούμερο 1 στο Billboard 200, ο XXXtentacion μιλούσε απερίφραστα για τη μοναξιά, την κατάθλιψη και την επιθυμία να δώσει τέλος στη ζωή του: «Tired of feeling like I’m trapped in my own mind/ Tired of feeling like I’m rapping a damn lie/ Tired of feeling like my life is a damn game/ Nigga really wanna die in the nighttime» (Κουράστηκα να νιώθω παγιδευμένος στο μυαλό μου, να νιώθω ότι τραγουδάω ψέματα, να νιώθω ότι η ζωή μου είναι ένα παιχνίδι, θέλω να πεθάνω μες στη νύχτα), τραγουδούσε στο ρεφρέν του «Everybody Dies In Their Nightmares», από το 17. Στο «Before I Close my Eyes», τραγουδούσε «I hope it’s not too late for me» (Ελπίζω να μην είναι πολύ αργά για μένα). Η μουσική του μιλούσε στους νέους που μοιράζονταν παρόμοια προβλήματα ψυχικής υγείας. Αυτό, σε συνδυασμό με τις αναρτήσεις του στο Instagram Live που έμοιαζαν με κηρύγματα στα οποία απεύθυνε καθησυχαστικά μηνύματα σε ανθρώπους που υπέφεραν, τον τοποθέτησαν στην πρώτη γραμμή ενός κινήματος νεαρών ράπερ που έγιναν η μουσική προέκταση μιας εθνικής κρίσης οπιοειδών και αυτοκτονιών – που υπερβαίνει τα όρια που έχουν να κάνουν με το μουσικό είδος, τη φυλή, την κοινωνική τάξη. Ο Lil Peep είχε φτιάξει ένα αντίστοιχο κοινό. Ράπερ όπως ο Lil Uzi Vert μίλησαν για τα δικά τους ψυχικά προβλήματα μετά τον θάνατο του Peep, στο τέλος της περασμένης χρονιάς. Επίσης, πολλοί άλλοι ανερχόμενοι τραγουδιστές φαίνονται να έχουν εμμονή με τον θάνατο, είτε από μόνοι τους είτε εξαιτίας των αντικαταθλιπτικών. Αυτά τα θέματα συχνά αποδίδονται στην επιρροή της rap μουσικής, αν και γίνεται ένα εξίσου ανησυχητικό πρόβλημα για ανθρώπους που πιθανόν δεν ακούνε καν αυτήν τη μουσική.

Αλλά ακόμη και στον θάνατό του, είναι σημαντικό να εξετάσουμε πόσο συχνά ήταν ανεύθυνος ο XXXtentacion με το κοινό και την επιρροή του. Στο σημαντικότερο single της σύντομης καριέρας του, το «SAD!», απειλούσε ξεκάθαρα μια ερωμένη του ότι θα αυτοκτονούσε, αν τον άφηνε. Το τραγούδι είναι τόσο μελωδικό και πιασάρικο, που είναι ανησυχητικά εύκολο να το τραγουδάμε χωρίς να σκεφτόμαστε τι λέει. Αλλά είναι ανατριχιαστικό, αν σκεφτείς ότι αντανακλά πολλές από τις κατηγορίες της πρώην κοπέλας του, όπως καταγράφηκαν στις αστυνομικές αναφορές. Όμως αυτή δεν ήταν η μόνη φορά που η μουσική του λειτουργούσε ως προέκταση της κακοποιητικής συμπεριφοράς του. Στο «Carry On», από το άλμπουμ 17, υπήρχε ένα όχι και τόσο καλυμμένο κατηγορητήριο για την πρώην του: «Falsely accused/ Was used and misled/ Bitch, I’m hopin’ you fuckin’ rest in peace» (Άδικα κατηγορούμενος/ Με χρησιμοποίησαν και με παραπλάνησαν/ Σκύλα, μακάρι να πεθάνεις, γαμώτο). Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι τέτοιοι στίχοι αποτέλεσαν κίνητρο για να κάνουν report οι θαυμαστές του την καμπάνια χρηματοδότησης μιας γυναίκας, που είχε στόχο να φτιάξει ένα πρόβλημα στο μάτι της (που προκλήθηκε επειδή την κακοποίησε ο αγαπημένος τους ράπερ) και να την παρενοχλούν, ενώ προσπαθούσε να πάει παρακάτω στη ζωή της.

Ο XXXtentecion ήξερε πολύ καλά τη δύναμή του. Σε μια ζωντανή μετάδοση του 2017 στο Instagram, δήλωνε: «Τουλάχιστον, αν πεθάνω ή θυσιαστώ, θέλω να βεβαιωθώ ότι η ζωή μου έκανε τουλάχιστον πέντε εκατομμύρια παιδιά χαρούμενα ή ότι βρήκαν κάποιες απαντήσεις ή λύση στη ζωή μου». Αργότερα, σε μια ζωντανή συνέντευξη με τον DJ Akademiks, είπε: «Αν με πυροβολούσαν και κατέληγα στο νοσοκομείο και δεν υπήρχαν απ’ έξω ένα εκατομμύριο άνθρωποι που θα ήθελαν να μπουν μέσα να δουν αν είμαι καλά, δεν θα έγραφα ξανά μουσική». Αυτή είναι η γλώσσα ενός εξπέρ στη χειραγώγηση και κάποιου που συνειδητοποιούσε ότι η επίδρασή του εξαρτιόταν από τον όγκο των ανθρώπων που πίστευαν όσα έλεγε. Εδώ είναι που οι συνέπειες του θανάτου του ξεπερνάνε την προσωπική του ζωή.

Αυτές οι έντονες διακηρύξεις τον έχουν κάνει ιδανικό μάρτυρα, άσχετα με το τι έχουν να πουν οι επικριτές του. Είναι πιθανόν η φήμη του ως κάποιου που δεν θα έπρεπε να παίζει στα media να ενισχύσει την εικόνα του ως ήρωα, επειδή θα τον παρουσιάζει ως έναν απόκληρο που δεν τον κατάλαβαν ποτέ, ο οποίος ήταν χρόνια μπροστά από την εποχή του. Από την πρόβλεψη του ίδιου του θανάτου του, μέχρι τα μηνύματα ματαιοδοξίας και το ότι μετατρέπει τους θαυμαστές του σε όπλο ενάντια σε όποιον τολμούσε να σκεφτεί διαφορετικά εκείνον, όλα αυτά μάλλον θα βοηθήσουν τον XXXtentacion να γλιτώσει τα μετά θάνατον αρνητικά σχόλια από συναδέλφους και οπαδούς. Αυτά τα χαρακτηριστικά θα μπορούσαν να τον αγιοποιήσουν ως κάποιον που σχεδόν αποκλειστικά μιλούσε για τις ανησυχίες της νεολαίας της γενιάς του και με αφορμή τον πρόωρο θάνατό του, παρά την αμφιλεγόμενη, υποτιθέμενη κακοποίηση που διέπραξε, να τον μετατρέψουν σε έναν αινιγματικό ήρωα της rap μυθολογίας. Αυτό κάνει τον θάνατο του τραγωδία, όχι μόνο για τον τρόπο που τελείωσε η ζωή του, αλλά και για το πώς επιλεκτικές αφηγήσεις έχουν επιδράσει σε μυαλά που επηρεάζονται εύκολα.

VICE Video: Η Βιομηχανία της Ραπ στην Ελλάδα - SNIK

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Δεν φαίνεται να υπάρχουν κερδισμένοι στην υπόθεση του θανάτου του XXXtentacion. Δεν κέρδισε εκείνος, επειδή ποτέ δεν μπόρεσε να υποστεί τις συνέπειες των πράξεών του, με την ελπίδα να αλλάξει. Αυτή ήταν η πιο συνεπής οπτική για όσους τον εγκωμιάζουν – ότι ακόμη διένυε την πορεία του και ότι είχε ακόμη δυνατότητες να αλλάξει προς το καλύτερο. Αλλά δεν ξέρουμε αν θα το έκανε ποτέ με τη θέλησή του ή επιβεβλημένα. Ούτε τα θύματα του κέρδισαν, επειδή ενώ μπορεί να βρίσκουν παρηγοριά στην απουσία του, ζουν ακόμη με τον τρόμο που τους προκάλεσε. Επίσης, δεν έχουν γλιτώσει τελείως από την οργή των θαυμαστών, οι οποίοι προκειμένου να προσδώσουν μια αίσθηση συνωμοσίας και μυστηρίου στον θάνατό του, βρίσκουν τρόπο να κατηγορούν τα θύματα. Το πιο ανησυχητικό είναι πώς όλο αυτό επηρεάζει νέους που μεγαλώνουν σε έναν κόσμο όπου οι προβληματικές φιγούρες παίρνουν άφεση αμαρτιών και ο θάνατος γίνεται θέαμα στο Ίντερνετ. Η ιστορία του XXXtentacion είναι μια τραγωδία απ’ όλες τις απόψεις, όχι μόνο για το τι περιλάμβανε η ζωή του, αλλά επειδή μοιάζει με τη φυσική πορεία μιας κοινωνίας που φαίνεται να βρίσκεται κάθε μέρα όλο και πιο κοντά στην καταστροφή.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στo Noisey.

Περισσότερα από το VICE

Έλληνες Πρώην Emo Θυμούνται τις Εποχές που Άραζαν στα Σκαλάκια του Συντάγματος

Ο Νικολάκης ο Λουφαδόρος και οι Πυργιώτες: Όταν η Τηλεόραση Έκανε Χαβαλέ με το Bullying στον Στρατό

Το Προσωπικό μου Ημερολόγιο 10 Ετών από τη «Χώρα Δίχως Όνομα» στα Βόρεια της Ελλάδας