Όσα Έγιναν στην Επέτειο της Δολοφονίας του Αλέξη Γρηγορόπουλου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη

Φωτογραφίες: Ορέστης Σεφέρογλου, Αλέξανδρος Αβραμίδης

Συμπληρώθηκαν φέτος οκτώ χρόνια από το βράδυ της δολοφονίας του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου. Μιας δολοφονίας που η θύμησή της δεν μπορεί παρά να εξοργίσει κάθε υγιώς σκεπτόμενο άνθρωπο, αφού τίποτα δεν μπορεί να σοκάρει περισσότερο από την εικόνα ενός αστυνομικού να πυροβολεί εν ψυχρώ ένα παιδί. Έναν έφηβο που έχασε πρόωρα και αναπάντεχα τη ζωή του, και προσωποποίησε την κραυγή μιας ολόκληρης γενιάς απέναντι στην αστυνομική αυθαιρεσία.

Σήμερα, οκτώ χρόνια μετά, στο σημείο που η σφαίρα τρυπούσε το μπουφάν του και περνούσε στο σημείο της καρδιάς, υπάρχουν μόνο κόκκινα γαρύφαλλα, λευκές μαργαρίτες και σοκολάτες που άφησαν περαστικοί. Από το μεσημέρι η «Ημέρα του Αλέξη» ξεκίνησε με μαθητική πορεία από τα Προπύλαια και ολοκληρώθηκε χωρίς επεισόδια στο ίδιο σημείο. Την ίδια ώρα μαθητικές συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη και σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Έφηβοι περιτριγυρισμένοι από δεκάδες άνδρες των ΜΑΤ φώναξαν συνθήματα όπως «Στις τράπεζες λεφτά, στη νεολαία σφαίρες, ήρθε η ώρα για τις δικές μας μέρες», ενώ ακούγονταν φράσεις όπως «Προπαγάνδα είναι να βαφτίζεις τους εξεγερμένους "Αλήτες Κουκουλοφόρους" και τους Χρυσαυγίτες "Αγανακτισμένους πολίτες"».

Την ίδια στιγμή ο Επαμεινώνδας Κορκονέας, ο ειδικός φρουρός της ΕΛ.ΑΣ. που δολοφόνησε τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, εκτίει ποινή ισόβιας κάθειρξης και κρατείται στις φυλακές Δομοκού. Ο Βασίλης Σαραλιώτης, αν και καταδικάστηκε πρωτόδικα σε δεκαετή κάθειρξη το 2011, κυκλοφορεί ελεύθερος με περιοριστικούς όρους. Η δίκη τους σε δεύτερο βαθμό αναμένεται να ξεκινήσει στις 23 Δεκεμβρίου μετά από αίτημα της πολιτικής αγωγής. Όλα τα γεγονότα που αφορούν τη δολοφονία, δείχνουν πως τα ζητήματα που την πλαισιώνουν, φαίνεται να μην έχουν λήξει. Έχουν αφήσει πίσω τους μια ολόκληρη γενιά που φέρει τις μνήμες της εξέγερσης και έχει αποκτήσει συγκρουσιακά χαρακτηριστικά χαραγμένα στις συνειδήσεις της, και μια δίκη που δεν έχει ολοκληρωθεί εδώ και οκτώ χρόνια.

Στις 17:00 και στις 18:00, οργανώσεις του αντιεξουσιαστικού χώρου, αναρχικές συλλογικότητες, φοιτητικοί σύλλογοι και μέλη της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, πραγματοποίησαν δεύτερη πορεία όπως και κάθε χρόνο. Ξεκινώντας από τα Προπύλαια, τα μπλοκ που είχαν εμφανώς λιγότερο κόσμο από τις άλλες χρονιές και δεν θύμιζαν σίγουρα σε τίποτα τις διαδηλώσεις του 2008, κινήθηκαν προς τη Σταδίου, πέρασαν από την πλατεία Συντάγματος και ολοκλήρωσαν την πορεία μαζεύοντας τα πανό έξω από τη Νομική Αθηνών χωρίς να σημειωθούν επεισόδια.

Κατά τη διάρκεια και των δύο διαδηλώσεων, βρίσκονταν επί ποδός 4.000 αστυνομικοί με τα μέτρα να είναι αυξημένα στις απογευματινές πορείες και τις διμοιρίες των ΜΑΤ να τις περιφρουρούν και να τις επιτηρούν στενά. Και στις δυο πορείες οι αστυνομικοί ήταν περισσότεροι από τους διαδηλωτές. Είναι χαρακτηριστικό ότι όπου κι αν έστρεφες το βλέμμα σου έβλεπες να γίνονταν έλεγχοι σε σακίδια και ταυτότητες περαστικών που επιχειρούσαν να φτάσουν στο σημείο συνάντησης και ότι οι ταράτσες των κτιρίων στην πλατεία Κοραή ήταν γεμάτες με άνδρες της ασφάλειας - η Αθήνα περνούσε άλλη μια αστυνομοκρατούμενη ημέρα. Πολλοί από τους αστυνομικούς, ήταν νέοι. Το γεγονός πως πολλοί από αυτούς ήταν κοντά στην ηλικία του Αλέξη Γρηγορόπουλου τη χρονιά της δολοφονίας, προκαλεί μια ανεξήγητη αμηχανία.

Την ίδια ώρα που η πορεία έληγε, τα Εξάρχεια έπαιρναν για άλλη μια φορά φωτιά. Από το πρωί, έξω από το Πολυτεχνείο βρίσκονταν περιμετρικά παραταγμένες διμοιρίες για να αποτρέψουν την κατάληψη του, έτσι ώστε να μην χρησιμοποιηθεί σαν ορμητήριο ενώ το ελικόπτερο της Αστυνομίας πετούσε συνεχώς πάνω από την περιοχή και έδινε εικόνα στο κέντρο επιχειρήσεων, συντονίζοντας τα ΜΑΤ που είχαν στηθεί επίσης από τις πρώτες πρωινές ώρες στα στενά γύρω από την πλατεία. Το προηγούμενο βράδυ και το πρωί της 6ης Δεκεμβρίου, αντιεξουσιαστές είχαν αφήσει φυλλάδια στα παρμπρίζ των σταθμευμένων οχημάτων με τα οποία τους προέτρεπαν να απομακρύνουν τα αυτοκίνητα τους από την περιοχή.

Προσπαθώντας να πλησιάσεις τα Εξάρχεια δυο πράγματα ήταν έντονα: Η μυρωδιά των δακρυγόνων ανακατεμένη με τη βενζίνη των μολότοφ και οι άνδρες της Ασφάλειας. Σε ορισμένα σημεία μπορούσες έκδηλα να ακούσεις πια τα ΜΑΤ να δίνουν συγκεκριμένες οδηγίες στους ντυμένους με πολιτικά νεαρούς. Για παράδειγμα στη Στουρνάρη όταν δυο άτομα αποσχίζονταν από τους ένστολους ο αρχηγός της διμοιρίας τους έδινε ξεκάθαρη εντολή: «Θα πάτε αριστερά από τη Σόλωνος και αν δεν μπορείτε να περάσετε, θα πάτε από το επόμενο στενό και θα κάνετε νόημα στα ΜΑΤ να σας αφήσουν. Θα μπείτε στην πλατεία και μετά στο μνημείο». Οι ασφαλίτες φορώντας τις κουκούλες, με τις οποίες εύκολα μπορούσες να τους περάσεις για «μπαχαλάκηδες», έγνεψαν καταφατικά και έφυγαν. Την ίδια εικόνα έβλεπες σε κάθε στενό με τους άνδρες της Ασφάλειας καμιά φορά να ξεπερνούν τους ένστολους της διμοιρίας και να στήνονται για άλλη μια φορά μέχρι και με τους δημοσιογράφους.

Η κατάσταση στην περιοχή ήταν αποπνικτική και παρέμεινε έτσι μέχρι αργά το βράδυ με την αστυνομία να καταφέρνει να περιορίσει τα επεισόδια σε πολύ κοντινή απόσταση από την πλατεία. Η αστυνομία κάνοντας εκτεταμένη χρήση χημικών στις οδούς Τοσίτσα, Νοταρά, Τσαμαδού, Ερεσού, Στουρνάρη, Σολωμού, Σπύρου Τρικούπη αλλά και στην ευρύτερη περιοχή των Εξαρχείων κατάφερε οι εντάσεις να μην επεκταθούν, ενώ πέρα από τα δακρυγόνα χρησιμοποίησαν και πιστόλια -που πιθανότατα περιείχαν πλαστικές σφαίρες- σε ευθεία βολή. Παράλληλα δεν επέτρεπε στους κατοίκους να πλησιάσουν στα σπίτια τους και κρατούσε τους δημοσιογράφους σε πολύ μακρινή απόσταση όχι μόνο κατά τη διάρκεια των επεισοδίων αλλά και κατά τη διάρκεια βίαιων συλλήψεων απαγορεύοντας τη λήψη εικόνων. Ο χθεσινός απολογισμός περιλαμβάνει 28 προσαγωγές και έξι συλλήψεις ενώ ένας αστυνομικός τραυματίστηκε και μεταφέρθηκε στο 401 για να του παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες.

Οι ομάδες των αντιεξουσιαστών δεν μετείχαν στην πορεία, αλλά είχαν συγκεντρωθεί από νωρίς στην περιοχή γνωρίζοντας πως το απόγευμα δεν θα υπήρχε δυνατότητα να φτάσουν στην πλατεία. Εκτός από καινούριες ενισχυμένες μολότοφ είχαν προμηθευτεί πυροτεχνήματα, φωτοβολίδες και πέτρες. Οι 150 μολότοφ που εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν σύμφωνα με την αστυνομία στην οδό Τοσίτσα τις προηγούμενες μέρες δεν έκαναν καμιά απολύτως διαφορά. Οι αντιεξουσιαστές έστησαν οδοφράγματα, που έμειναν στους δρόμους μέχρι τις πρωινές ώρες, στην προσπάθεια τους να αποτρέψουν τις δυνάμεις των ΜΑΤ να προσεγγίσουν κι άλλο την πλατεία.

Την ίδια ώρα συγκρούσεις μεταξύ ομάδων αντιεξουσιαστών και αστυνομικών βρίσκονταν σε εξέλιξη ως αργά και στη Θεσσαλονίκη, όπως περιέγραψε ο δημοσιογράφος του VICE, Kώστας Κουκουμάκας. Όταν ο κύριος όγκος της απογευματινής πορείας για την επέτειο της δολοφονίας Γρηγορόπουλου έφθασε στο ύψος του κτιρίου της παλιάς Φιλοσοφικής του ΑΠΘ, μια μεγάλη ομάδα νεαρών με καλυμμένα πρόσωπα άρχισαν να πετούν μολότοφ και φωτοβολίδες κατά των ΜΑΤ. Λίγο αργότερα, το επίκεντρο των επεισοδίων μεταφέρθηκε –για πρώτη φορά σε αντίστοιχα επεισόδια- στην Αγίου Δημητρίου, στο ύψος της Εθνικής Αμύνης. Υπήρξε βροχή από μολότοφ, βεγγαλικά και πέτρες, ενώ κάποια στιγμή βόμβες μολότοφ εκτόξευσαν άγνωστοι που βρίσκονταν στην ταράτσα του κτιρίου της Φυσικομαθηματικής Σχολής. Οι αστυνομικοί έπνιξαν την περιοχή στα χημικά, ενώ η κυκλοφορία διακόπηκε για πολλές ώρες. Από τις συγκρούσεις προκλήθηκαν φθορές σε ΙΧ, ενώ έχει γίνει άγνωστος αριθμός προσαγωγών. Νωρίτερα, συλλογικότητες αντιεξουσιαστών έκαναν πορεία στο κέντρο, κατά την οποία σημειώθηκε μικροένταση έξω από τα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ στην πλατεία Αριστοτέλους και στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής.

Αργά το μεσημέρι, διαδήλωση στη Θεσσαλονίκη πραγματοποίησαν οργανώσεις της αριστεράς, φοιτητικοί σύλλογοι και πρωτοβάθμια σωματεία, η οποία είχε παλμό και ολοκληρώθηκε ειρηνικά.

Στις 9 το βράδυ, στο σημείο της δολοφονίας είχε προγραμματιστεί το ετήσιο μνημόσυνο για τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Αλλά ήταν αδύνατον να πλησιάσεις αφενός λόγω των επεισοδίων, αφετέρου η διέλευση προς την περιοχή απαγορευόταν από την αστυνομία. Όσοι επιθυμούσαν να πάνε δεν τα κατάφερναν ή έπρεπε να προσπαθήσουν αρκετά, αν δεν είχαν ταμπουρωθεί από το μεσημέρι στα Εξάρχεια. Όλη η έμφαση δόθηκε στα στενά των Εξαρχείων από όλες τις πλευρές. Δημοσιογράφοι, αστυνομικοί και αντιεξουαστές ασχολήθηκαν περισσότερο με τα επεισόδια. Κάθε χρόνο υπάρχει ένα λεπτό της 6ης Δεκέμβρη καταδικασμένο να μένει στη σιωπή στη μνήμη του Αλέξη. Είναι ενδεικτικό πως από το βράδυ της φετινής επετείου δεν υπάρχει ούτε μια μετάδοση, ούτε μια αναφορά σε εκείνο το ανατριχιαστικό λεπτό. Από κανέναν.

Περισσότερα από το VICE

Αυτοί οι Άνθρωποι μάς Εξηγούν πώς Πλούτισαν Χωρίς να Δουλεύουν

Ρωτήσαμε τα Rich Kids του Ελληνικού Instagram αν Τελικά Έχουν Λεφτά

Ένας Οδηγός για να Ταπώσεις Αυτόν που Μισείς Όταν Έρθει η ώρα να Μιλήσεις Μαζί του