Έλληνες της Αυστραλίας Μοιράζονται τη Δική τους Ιστορία Μέσα από Εικόνες

Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, ο πρώτος Έλληνας που έφτασε στην Αυστραλία ήταν ένας Υδραίος καπετάνιος με το όνομα Δαμιανός Γκίκας, που μεταφέρθηκε στο Σίδνεϊ ως κατάδικος το 1802. Λέγεται πως αδίκως συνελήφθη ως πειρατής από ένα εγγλέζικο πολεμικό και καταδικάστηκε σε εξορία στην Αυστραλία. Η ιστορία αυτή δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί με σιγουριά, αφού δεν υπάρχει τίποτα σχετικό στα αρχεία της Αυστραλίας ή της Ελλάδας.

Η μελέτη και η καταγραφή της ιστορίας του ελληνισμού στην Αυστραλία είναι κάτι που δεν έχει τελειωμό, αφού οι πρώτοι Έλληνες έφτασαν εκεί πολύ νωρίς – περίπου το 1850. Όμως η μακρόχρονη ιστορία του ελληνισμού της Αυστραλίας δεν έχει σταματήσει κάποιους ανθρώπους από το να αφιερώσουν χρόνια από τη ζωής τους με σκοπό την καταγραφή της. Η Ελληνοαυστραλή επαγγελματίας φωτογράφος και ερευνήτρια Έφη Αλεξάκη καταγράφει με το φακό της την ιστορία της ομογένειας της Αυστραλίας, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80.

Για την ίδια, δεν είναι απλώς μια φωτογραφική καταγραφή, αλλά «ένα σπουδαίο κοινωνικό και πολιτιστικό πρότζεκτ», το οποίο υλοποιεί μαζί με τον ιστορικό Λέοναρντ Γιανιζέφσκι (Leonard Janiszewski). «Γνώρισα τον Λέοναρντ στην αρχή των σπουδών μας. Τον ενδιέφερε η ιστορία της Αυστραλίας και ανακάλυψε ελληνικά ονόματα ανάμεσα στους πρώτους μεταλλωρύχους που έφτασαν στην Αυστραλία το 1850», αναφέρει η κ. Αλεξάκη.

Με αφορμή την έκθεση φωτογραφίας «Ελληνοαυστραλοί: Μέσα από τη δική τους εικόνα», που αποτελεί σημαντικό ντοκουμέντο της μεταναστευτικής μας ιστορίας και θα φιλοξενηθεί από την Πέμπτη 22 Οκτωβρίου ώς την Πέμπτη 12 Νοεμβρίου στο «σχεδία home», δημοσιεύουμε τρεις φωτογραφίες της Έφης Αλεξάκη με τις ιστορίες τους.

Το δωμάτιο των παππούδων

Επισκέφτηκα για πρώτη φορά, τη Συκέα, στη νότια Πελοπόννησο, το 1978. Ήταν το πρώτο από τα πολλά μου ταξίδια σε έναν αγνό, απλό και παραδοσιακό τρόπο ζωής. Ήταν δύσκολο να φανταστώ πώς δέκα παιδιά μεγάλωναν σε ένα τόσο μικρό σπίτι με πενιχρά αγροτικά μέσα παραγωγής. Ο πατέρας μου, ως ο μεγαλύτερος, είχε την ευθύνη της στήριξης των μικρότερων αδερφών του. Η ευκαιρία τού παρουσιάστηκε το 1954, όταν μαζί με άλλους άνδρες από το χωριό, μετανάστευσε στην Αυστραλία, σε ένα Πρόγραμμα Υποβοηθούμενης Μετανάστευσης: Δούλεψε δύο χρόνια με συμβόλαιο για λογαριασμό της αυστραλιανής κυβέρνησης. Τελικά, κατάφερε να φέρει στην Αυστραλία δύο αδερφές και τρεις αδερφούς. Δύο άλλες αδερφές του είχαν εγκατασταθεί στην Αθήνα, ένας αδερφός του είχε πεθάνει σε νεαρή ηλικία, ενώ ο νεαρότερος θα παρέμενε στο χωριό να φροντίζει τους γονείς του και να κληρονομήσει τα χωράφια. Η γιαγιά μου, Ευτυχία Αλεξάκη (το γένος Πετράκη), πέρασε το δεύτερο μισό της ζωής της περιμένοντας υπομονετικά για νέα και φωτογραφίες από την οικογένειά της στην Αυστραλία. Καθώς ήταν αναλφάβητη, περίμενε από τον παππού μου να διαβάσει τα γράμματα. Οι φωτογραφίες θα τοποθετούνταν σε έναν από τους τοίχους του σπιτιού, συχνά επικαλύπτοντας άλλες φωτογραφίες. Ο τοίχος με τις ανεκτίμητες φωτογραφίες ήταν μια καθησυχαστική και αδιάκοπη υπενθύμιση της οικογένειάς της. Πολλές από τις φωτογραφίες της οικογένειάς μου που βρήκα, σε αυτόν τον τοίχο, δεν τις είχα ξαναδεί. Ο τοίχος με τα πρόσωπα και τα μέρη που βρίσκονταν μακριά από τη ζωή του χωριού συμβόλιζε τη διαδικασία της μετανάστευσης – αντιπροσωπεύοντας ζωές και μνήμες που η γιαγιά μου δεν θα μπορούσε ποτέ πραγματικά να μοιραστεί, μόνο να δει με τα μάτια της. Η γιαγιά πέθανε έξι μήνες αφότου τραβήχτηκε αυτή η φωτογραφία.

Ο Λόρενς Τζορτζ Γουίλιαμς κρατώντας το πορτρέτο του πατέρα του κι ένα κυνηγετικό τουφέκι

Ο Λόρενς Τζορτζ Γουίλιαμς είναι εγγονός του Τζερεμάια Γουίλιαμς (Γεράσιμος Βασιλάκης), που γεννήθηκε σε ένα από τα νησιά του Ιονίου το 1838. Ο Τζερεμάια έφτασε στη Νέα Νότια Ουαλία το 1863 και παντρεύτηκε την Ελίζαμπεθ Κάρτι δυο χρόνια αργότερα.

«Ο παππούς πρέπει να ήταν ναυτικός πριν μεταναστεύσει στην Αυστραλία. Ο μπαμπάς και η μαμά μού είχαν πει ότι ο Τζερεμάια είχε γίνει φίλος με έναν Ουαλό που λεγόταν Γουίλιαμς, γι’ αυτό και άλλαξε το όνομά του… Ήξερα ότι ο Τζερεμάια εργαζόταν στα ορυχεία του Hill End, ενώ συνέβαλε και στη συγκέντρωση των “ψηγμάτων χρυσού” του Χόλτερμαν. O παππούς ζούσε στους πρόποδες του Bald Hill, στο Hill End.   H αγροικία του στέκει ακόμη όρθια, αλλά κανένας δεν μένει πια εκεί. Ο πατέρας μου Τζορτζ Γουίλιαμς ήξερε πολύ κόσμο στο Hill End… Μία άλλη ελληνική οικογένεια, η οικογένεια Τοτόλου, έμενε κοντά στον παππού – ήταν φίλοι. Δεν μπορώ να μιλήσω ελληνικά, ούτε λέξη. Είμαι ένας κανονικός Αυστραλός… όλοι από κάπου προερχόμαστε».

Κοπέλες στο Glendi Festival

Ξεκινώντας το 1978 ως ένα συνεταιριστικό εγχείρημα του  Lions Club of Adelaide Hellenic και του ποδοσφαιρικού σωματείου West Torrens Football Club, το  Glendi έχει χαρακτηριστεί  από τους οργανωτές του ως μία «πρόσκληση της ελληνικής κοινότητας στο ευρύ κοινό να γίνει μέρος του παραδοσιακού ελληνικού τρόπου ζωής, να μοιραστεί τις μουσικές, τους χορούς, τα τραγούδια, τα φαγητά και τα κρασιά του και να γευτεί την αίσθηση του “Ζορμπά” για τη ζωή, την αγάπη και το κέφι, η οποία δημιουργείται όταν οι Έλληνες συγκεντρώνονται για να διασκεδάσουν». Σημαντικά ελληνικά φεστιβάλ διεξάγονται πια στις περισσότερες αυστραλιανές μεγαλουπόλεις, σε ετήσια βάση,  έχοντας συνήθως ως σημείο αναφοράς την 25η Μαρτίου, την ελληνικό επέτειο της ανεξαρτησίας.

Επιμελήτρια έκθεσης: Ιωαννέτα Βεργή από την Discover Greek Culture
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες στο σχεδία home.

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

«Κι ο Θεός θα Ήθελε να Πεθάνει Εκεί» - Το Ταξίδι Ενός Πρόσφυγα Από τη Μόρια στη Γαλλία

«Δεν Κάνουμε Κατάληψη για τη Μάσκα»- Μία Μέρα σε μια Μαθητική Κατάληψη των Εξαρχείων

Η "Kompania Bello" της Κόκας και ο Αλβανός Σύνδεσμος στην Αθήνα

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.