Οι Άστεγες Προσφύγισσες στην Ελλάδα Είναι Αντιμέτωπες και με τους Βιασμούς

Το VICE Greece δίνει βήμα σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άτομα, με τη δημιουργία της στήλης «Ρισπέκτ», στην οποία κάθε Δευτέρα δημοσιεύονται προσωπικές ιστορίες, άρθρα άποψης, φωτογραφίες, ρεπορτάζ ή άλλες υποθέσεις που ενδιαφέρουν την ελληνική κοινωνία. Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε το κοινό και να ανοίξουμε διάλογο για ζητήματα με τα οποία καταπιάνονται και αξίζουν την προσοχή όλων.

Το συγκεκριμένο άρθρο του Κέντρου Γυναικείων Μελετών και Ερευνών Διοτίμα, υπογράφει η υπεύθυνη επικοινωνίας, Νατάσα Κεφαλληνού. Η γυναικεία οργάνωση Διοτίμα ιδρύθηκε το 1989. Από το 1996 παρέχει υπηρεσίες, σε γυναίκες και άτομα που έχουν υποστεί έμφυλη βία. Παράλληλα λειτουργεί ως: ερευνητικό κέντρο εξειδικευμένο σε θέματα φύλου, φορέας επιμόρφωσης επαγγελματιών σε έμφυλα ζητήματα, οργάνωση συνηγορίας για την έμφυλη ισότητα.

«Το όνομα μου είναι Amadah. Είμαι 29 χρονών και κατάγομαι από την Ακτή Ελεφαντοστού. Έχω έρθει στην Ελλάδα εδώ και ενάμιση χρόνο. Έχω μαζί μου το ένα από τα παιδιά μου, το πιο μικρό. Τα άλλα τρία είναι πίσω, στη χώρα μου. Εδώ και εννιά μήνες έχω κάνει αίτηση για στέγαση. Δεν έχω πάρει ακόμα απάντηση. Είμαι άστεγη. Έχω ανάγκη από σπίτι».

Η Amadah είναι επιζώσα έμφυλης βίας, βίας πολλαπλών μορφών, που υπέστη στην πατρίδα της. Αυτός ήταν και ο λόγος που έφυγε. Στην Ελλάδα έχει κάνει αίτηση ασύλου και περιμένει με προσμονή μια θετική απάντηση, «για να ξεφύγω, για να μην επιστρέψω ποτέ ξανά σε ένα περιβάλλον τρόμου και κακοποίησης».

Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στην Αθήνα λαμβάνει υποστήριξη από το Κέντρο Διοτίμα και συμμετέχει σε ομάδες ενδυνάμωσης γυναικών. Μια από τις μεγαλύτερες επιθυμίες της είναι να φέρει κοντά της τα παιδιά της. Κατά τη διάρκεια της διαμονής της στην πρωτεύουσα, ζει στον δρόμο μαζί με το μωρό της.

Η ιστορία της Amadah δεν είναι η μοναδική. Οι επισφαλείς συνθήκες κάτω από τις οποίες ζει δεν αποτελούν εξαίρεση. Η ελληνική πρωτεύουσα φιλοξενεί μια σειρά από αντίστοιχες ιστορίες ευάλωτων γυναικών, που αντί να λάβουν προστασίας εκτίθενται σε ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους.

«Με λένε Ima και είμαι από τη Σιέρα Λεόνε. Έφυγα από τη χώρα μου γιατί ο ξάδερφός μου με κακοποιούσε σεξουαλικά από παιδί. Είμαι στην Ελλάδα πάνω από έναν χρόνο. Τους τελευταίους τρεις μήνες έλαβα καθεστώς πρόσφυγα, παρόλα αυτά παραμένω άστεγη».

Δεκάδες γυναίκες-επιζώσες έμφυλης βίας που επισκέπτονται την Υπηρεσία Διαχείρισης Περιστατικών Έμφυλης Βίας του Κέντρου Διοτίμα στην Αθήνα, τους τελευταίες μήνες, αναφέρουν πως ζουν στο δρόμο ή διαβιούν σε επισφαλείς συνθήκες στέγασης.

Η Υπηρεσία Διαχείρισης Περιστατικών Έμφυλης Βίας του Κέντρου παρέχει ψυχοκοινωνική υποστήριξη, νομική βοήθεια, ενδυνάμωση, συνοδεία από εξειδικευμένες επαγγελματίες (κοινωνικούς λειτουργούς, δικηγόρους, ψυχολόγους) σε θύματα έμφυλης βίας-αιτούσες άσυλο και προσφύγισσες.

«Εκτός από γυναίκες εξυπηρετούμε και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και άνδρες που έχουν επιζήσει έμφυλης βίας και ανήκουν σε αυτό τον πληθυσμό», αναφέρει η Γεωργία Χατζηιωαννίδου, συντονίστρια της Υπηρεσίας στην Αθήνα.

Το Κέντρο Διοτίμα έχει σε λειτουργία δύο ακόμη αντίστοιχες υπηρεσίες σε Μυτιλήνη και Θεσσαλονίκη, που εντάσσονται στο πλαίσιο του Προγράμματος πρόληψης και απόκρισης της έμφυλης βίας στον αστικό ιστό, με την υποστήριξη και χρηματοδότηση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα.

Άγγλοι Έφηβοι Υπέρ του Brexit

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

«Οι συνθήκες αστεγίας κάτω από τις οποίες ζουν οι επιζώσες έμφυλης βίας διαπιστώθηκε ότι αυξάνουν δραματικά τον κίνδυνο έκθεσής τους, εκ νέου, σε διάφορες μορφές σεξουαλικής βίας (…) Χαρακτηριστικό είναι ότι μία στις τρεις επιζώσες-εξυπηρετούμενες του Κέντρου, έχουν υποστεί βιασμό κατά τη διάρκεια της αστεγίας», αναφέρει πρόσφατο δελτίο Τύπου του Κέντρου Διοτίμα, με στοιχεία από την Υπηρεσία Διαχείρισης Περιστατικών Έμφυλης Βίας.

Το Κέντρο μάλιστα εκφράζει τον «έντονο προβληματισμό» του για αυτή τη «σημαντική αύξηση», τόσο της αστεγίας των επιζωσών, όσο και των κρουσμάτων σεξουαλικής/έμφυλης βίας κατά τη διάρκεια που είναι άστεγες, καλώντας μάλιστα το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων «να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα πρόνοιας για τη στέγαση των επιζωσών έμφυλης βίας-αιτουσών άσυλο».

«Κατά το εξάμηνο Ιούνιου-Νοέμβριου2019, εξυπηρετήσαμε 134 επιζώσες έμφυλης βίας, εκ των οποίων μόλις 35 είχαν στέγη, ενώ οι 99 ήταν άστεγες. Διαπιστώσαμε, έτσι, ότι αυτή την περίοδο αυξήθηκαν σε σημαντικό βαθμό οι επιζώσες που ζουν στον δρόμο, σε πάρκα ή σε άλλες επισφαλείς συνθήκες, όπως για παράδειγμα "φιλοξενούνται" σε σπίτια αγνώστων ή διαμένουν σε άτυπες μορφές στέγασης», αναφέρει η Γεωργία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας, εκ του συνόλου των αστέγων επιζωσών το 39% ανέφερε ότι διαμένει στον δρόμο, το 44% ότι φιλοξενείται προσωρινά από άγνωστα άτομα, σε σπίτι που συνήθως διαμένουν πολλά ακόμα άγνωστα άτομα, το 11% ότι φιλοξενείται προσωρινά και καταβάλλει αντίτιμο χρημάτων ή υπηρεσιών. Τέλος, καταγράφηκε και ένα 6% που διαμένει σε άτυπες μορφές στέγασης.

Πρόκειται για νεαρές γυναίκες, μεταξύ 18-40 ετών, που κατάγονται κυρίως από χώρες της Αφρικής, το Ιράν, το Πακιστάν, ενώ μικρός αριθμός προέρχεται από το Λίβανο, τη Συρία και το Αφγανιστάν. Περίπου οκτώ στις δέκα είναι αιτούσες άσυλο και μία στις δέκα είναι προσφύγισσα.

«Κατά τη διαδικασία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης στις άστεγες επιζώσες, παρατηρήθηκε ότι η αστεγία προκαλεί ή/και εντείνει τα ψυχοκοινωνικά τους προβλήματα. Αξιοσημείωτο δε είναι ότι το 37% ανέφερε ότι υπέστη εκ νέου ένα ή περισσότερα περιστατικά έμφυλης βίας, που σχετίζονταν άμεσα με την έλλειψη στέγης, κυρίως κάποια μορφής σεξουαλικής βίας (77%)», λέει η Γεωργία.

Αναφερόμαστε σε γυναίκες που βιάστηκαν όσο ήταν άστεγες (39%), παρενοχλήθηκαν σεξουαλικά (33%), δέχτηκαν σεξουαλική επίθεση/απόπειρα βιασμού (5%). Το υπόλοιπο 20% αφορά γυναίκες οι οποίες δέχθηκαν έντονες ψυχολογικές πιέσεις (3%) ή απειλήθηκαν ή /και εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική συνεύρεση (17%), προκειμένου να τους επιτραπεί να συνεχίσουν να διαμένουν στο κατάλυμα που «φιλοξενούνταν». Τέλος, αναφέρθηκαν και κάποια λίγα περιστατικά (3%) σωματικής βίας.

Όπως τονίζει η Γεωργία, οι γυναίκες αυτές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες, καθώς πρόκειται για προσφύγισσες ή αιτούσες άσυλο που έχουν υποστεί ήδη πολλαπλές μορφές έμφυλης βίας τόσο στη χώρα καταγωγής τους, όσο και κατά το ταξίδι, αλλά και στην Ελλάδα, πριν φτάσουν στην ενδοχώρα. Μάλιστα, πολλές εξ αυτών είναι επιβαρυμένες με βασανιστήρια, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, ενώ συχνά είναι μόνες μητέρες.

«Οι περισσότερες έχουν βιώσει σεξουαλική βία στη χώρα τους, βιασμό κατά κύριο λόγο και ακριβώς για αυτό τον λόγο εγκατέλειψαν τα σπίτια τους. Πολλές δε, έχουν πέσει και θύματα trafficking στην Τουρκία», λέει χαρακτηριστικά.

«Από τα παραπάνω, συνάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι η ευαλωτότητα σε σεξουαλική/έμφυλη βία, των επιζωσών-αιτουσών άσυλο και προσφυγισσών, παραμένει ιδιαίτερα υψηλή στη χώρα», υποστηρίζει κλείνοντας.

Όπως αναφέρει και το δελτίο Τύπου του Κέντρου: «Είναι αναγκαιότητα η Πολιτεία να ανταποκριθεί άμεσα στις υποχρεώσεις της και να παράσχει ασφαλείς και αξιοπρεπείς συνθήκες στέγασης, όπως αυτές ορίζονται από το υπάρχον νομικό πλαίσιο (Ν. 4377/2016 και Ν. 4636/2019), για όλες/όλους τους αιτούντες άσυλο και ειδικότερα για τις/τους επιζώσες/όντες έμφυλης βίας, προκειμένου να αποφευχθεί η εκ νέου έκθεσή τους σε κίνδυνο και να ανατραπεί το καθεστώς μη προστασίας που συνοδεύει τις γυναίκες και κορίτσια πρόσφυγες από την έναρξη του ταξιδιού τους».

Περισσότερα από το VICE

Πήγαμε στο Συλλαλητήριο των Οπαδών του ΠΑΟΚ

Κυκλοφόρησαν Εικόνες του Ήλιου με την Υψηλότερη Ανάλυση Ever

«Χαλαστήκαμε» Ένα Βράδυ με τους Αναστενάρηδες του Λαγκαδά Θεσσαλονίκης