Ένα Παιδί που το Λένε "Avaptisto"

Το αγόρι γεννήθηκε το καλοκαίρι του 2019 σε ιδιωτικό μαιευτήριο της Αθήνας*. Οι γονείς ζουν στην Αγγλία, από όπου κατάγεται ο σύζυγος, όμως επιλέχθηκε ο τοκετός να γίνει στην Ελλάδα. Όλα πήγαν καλά, μέχρι την ώρα που η οικογένεια έπρεπε να γυρίσει σπίτι. Στο διαβατήριο, που εκδόθηκε από το αστυνομικό γραφείο στο Παγκράτι, το παιδί ονομαζόταν «Αβάπτιστο/Avaptisto».

Δεν είναι μόνο το νομικό και ηθικό κομμάτι, ότι δηλαδή ότι μια ευρωπαϊκή χώρα -τουλάχιστον στα χαρτιά -συνδέει την ονοματοδοσία με το θρησκευτικό μυστήριο της βάφτισης, παρότι αυτό έχει λυθεί με Νόμο του 1976, όπως ανέδειξε πρόσφατα το VICE. Υπάρχουν και τα πρακτικά προβλήματα. Το αγγλικό δημόσιο και οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν μπορούν να παρέχουν ιατροφαρμακευτική κάλυψη σε ένα παιδί με διαφορετικό όνομα στη ληξιαρχική πράξη γέννησης και το διαβατήριο του. «Αν θέλετε να συμφωνήσετε ότι το παιδί σας θα ονομάζεται Avaptisto, εμείς δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Δεν υπάρχει πρακτικά άλλη λύση», είπαν οι αγγλικές Αρχές στη μητέρα. Η ιστορία θα ήταν για γέλια, αν δεν ήταν για κλάματα.

«Ζούμε με τον σύζυγό μου στην Αγγλία, ωστόσο επιλέχθηκε ο τοκετός να γίνει στην Ελλάδα, επειδή οι γονείς μου και άλλοι συγγενείς ήταν δύσκολο να ταξιδέψουν στο εξωτερικό», είπε σε τηλεφωνική επικοινωνία με το VICE η μητέρα του παιδιού. Η ίδια έφθασε στο μαιευτήριο με έναν επιθετικό τοκετό, μόλις 23 λεπτά πριν γεννήσει. Ο αλλοδαπός σύζυγος δήλωσε τα στοιχεία του, όμως εκείνη την ώρα καταγράφηκαν λάθος, κάτι που αποκαλύφθηκε τις επόμενες μέρες, όταν μαζί με το εξιτήριο παρέλαβαν τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του παιδιού.

Το ζευγάρι θεώρησε ότι θα ήταν απλή διαδικασία να διορθωθεί το έγγραφο. Ενημερώθηκε, ωστόσο, ότι απαιτείται εισαγγελική παραγγελία, καθώς στο μεταξύ τα στοιχεία είχαν δηλωθεί στο ληξιαρχείο της Αθήνας. Είχαν προγραμματίσει να επιστρέψουν στην Αγγλία τρεις μέρες αργότερα. Εξουσιοδότησαν με συμβολαιογραφική πράξη τον πατέρα της συζύγου να κάνει τη διόρθωση στο ληξιαρχείο κι έπειτα εμφανίστηκαν στο γραφείο διαβατηρίων στο Παγκράτι.

«Ο αστυνομικός ρώτησε αν έχουμε βαφτίσει το παιδί και απάντησα αρνητικά. Αναρωτήθηκα αν θα γινόταν αναγραφή θρησκεύματος στο διαβατήριο και αφού με διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα, δήλωσα ότι θα γίνει ονοματοδοσία του παιδιού στο ληξιαρχείο», είπε η μητέρα. «Μέχρι τότε είχαμε παραλάβει διάφορα έγγραφα και από το μαιευτήριο, τα οποία στη θέση του μικρού ονόματος ανέφεραν "άρρεν". Επομένως, εκείνη την ώρα στο αστυνομικό τμήμα, ούτε καν πέρασε από το μυαλό μου ο λόγος που ρωτήθηκα αν το παιδί είχε βαφτιστεί». Λίγες μέρες αργότερα, ενημερώθηκαν ότι μπορούσαν να παραλάβουν το διαβατήριο. Προς μεγάλη έκπληξη του ζευγαριού, το μικρό όνομα είχε καταχωρηθεί ως "Αβάπτιστο/Avaptisto".

Από το 1976 το ελληνικό κράτος θεωρεί τη δήλωση στο ληξιαρχείο, δηλαδή τη διοικητική πράξη της ονοματοδοσίας, ως τον μοναδικό τρόπο καταχώρησης ενός ονόματος. Παρότι αυτό ισχύει περισσότερα από 40 χρόνια, φαίνεται ότι δεν είναι αυτονόητο για την ελληνική διοίκηση. Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), η οποία εκδόθηκε στα τέλη Ιουνίου, καταδίκασε την Ελλάδα διότι δημοτικός υπάλληλος στο Μαρούσι είχε σημειώσει χειρόγραφα τη λέξη «ονοματοδοσία» στο έγγραφο της ληξιαρχικής πράξης. Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι αυτό υποδήλωνε πως το παιδί δεν είχε βαφτιστεί κι επομένως παραβιαζόταν το δικαίωμα στη μη αποκάλυψη των θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Στο μεταξύ, η οικογένεια επέστρεψε στην Αγγλία. Η μητέρα τηλεφώνησε επανειλημμένα στο αστυνομικό τμήμα για να λάβει απαντήσεις τύπου «Κυρία, είστε Ελληνίδα, οι Έλληνες είμαστε χριστιανοί ορθόδοξοι και θα έπρεπε να είστε περήφανη για αυτό». Το επόμενο διάστημα γινόταν σπασμένο τηλέφωνο μεταξύ του γραφείου διαβατηρίων και του δήμου Αθηναίων, που, άγνωστο γιατί, είχε λόγο για το ταξιδιωτικό έγγραφο, όπως μετέφεραν οι αστυνομικοί στη γυναίκα. Να σημειωθεί ότι σε αντίστοιχες περιπτώσεις, όταν δεν έχει γίνει ονοματοδοσία, δηλαδή καταχώρηση στο ληξιαρχείο, τότε στο διαβατήριο αναγράφονται έστω τα αρχικά «ΑΚΟ» - «Άνευ Κυρίου Ονόματος». Ούτε αυτό έγινε στο Παγκράτι.

Τα πρακτικά προβλήματα ήταν εξίσου σοβαρά για την οικογένεια. «Το αγγλικό δημόσιο χορηγεί επίδομα 400 λιρών τον μήνα για τα δύο πρώτα χρόνια από τη γέννηση ενός παιδιού. Δεν το λαμβάνουμε, καθώς το παιδί δεν μπορεί να εγγραφεί στο αγγλικό μητρώο -στη ληξιαρχή πράξη έχει κανονικό όνομα, ενώ σύμφωνα με το διαβατήριο ονομάζεται Avaptisto», σημείωσε η μητέρα στο VICE. Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι δεν μπορεί να εκδοθεί ούτε το αγγλικό διαβατήριο. «To μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να συμφωνήσετε ότι το παιδί σας θα λέγεται Avaptisto», ήταν η απάντηση των υπηρεσιών.

Η τελευταία διάθεση -πικρού έστω -χιούμορ χάθηκε όταν το παιδί χρειάστηκε να κάνει κάποιες ιατρικές εξετάσεις. «Τα έξοδα θα καλύπτονταν από το αγγλικό σύστημα υγείας και την ασφαλιστική εταιρεία, εάν το παιδί ήταν νόμιμα εγγεγραμμένο και είχε βρετανική υπηκοότητα», είπε η μητέρα. Μέχρι σήμερα, τα έξοδα καλύπτονται από την οικογένεια.

«Πρακτικά, πώς μπορεί να λυθεί το θέμα;», ρωτήσαμε. Η αλλαγή διαβατηρίου θα μπορούσε να γίνει μέσω του ελληνικού προξενικού γραφείου στο Λονδίνο. Ωστόσο, αυτό φαίνεται πρακτικά αδύνατο. Σε ηλεκτρονική αλληλογραφία που βρίσκεται στη διάθεση του VICE, το προξενικό γραφείο ενημερώνει ότι, λόγω των μέτρων για τον κορονοϊό, τα ραντεβού κλείνονται ηλεκτρονικά και μόνο για το χρονικό διάστημα από τα μεσάνυχτα έως τη 1 τα ξημερώματα. Επιπλέον, η διαδικασία έχει κανόνες τηλεπαιχνιδιού. Προκύπτει μια θέση για ραντεβού και όποιος στείλει πρώτος μήνυμα, είναι ο τυχερός – first come first served, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά σε ένα από τα email.

Η οικογένεια βρίσκεται σε επαφή με δικηγόρο. «Με αφορά πολύ το ηθικό κομμάτι. Σε επίσημο έγγραφο μιας χώρας μη μουσουλμανικής, αναγράφεται ως όνομα η λέξη "Aβάπτιστο"», λέει η μητέρα. «Αυτό έπρεπε να είχε διορθωθεί την ίδια στιγμή».

* Ορισμένα στοιχεία ταυτότητας άλλαξαν για λόγους προστασίας του ανήλικου. Τα πλήρη στοιχεία του παιδιού και της οικογένειας βρίσκονται στη διάθεση του VICE.

Ακολουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.

Περισσότερα από το VICE

Τα «Τριάρια» στον Κολωνό και τα Σεπόλια Πωλούνται 280.000 Ευρώ σε Κινέζους

Ένα Πρόγραμμα στην Καβάλα Θέλει να «Αναμορφώσει» τους Δράστες Ενδοοικογενειακής Βίας

Ο Grizzle Ραπάρει Παρομοιάζοντας τους Ανθρώπους με Ποντίκια