Ποια Είναι η πιο Παλιά Ελληνική Ομάδα Ποδοσφαίρου;

Μπορεί στην Ελλάδα να μην έχουμε τρομερό πρωτάθλημα, όμως ως λαός αγαπάμε την μπαλίτσα και για πάρτη της φανατιζόμαστε. Σήμερα το ποδόσφαιρο είναι ένα παγκόσμιο εμπορικό προϊόν με τζίρο δισεκατομμυρίων και φυσικά η Ελλάδα είναι μέρος αυτής της αγοράς.

Πότε ήρθε όμως το άθλημα στη χώρα και ποιος ήταν ο πρώτος ελληνικός σύλλογος; 

Αυτά είναι κάποια ερωτήματα στα οποία θα προσπαθήσω να απαντήσω παρακάτω, πραγματοποιώντας παράλληλα μια αναδρομή στο παρελθόν του «βασιλιά των σπορ». 

Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την προέλευση του δημοφιλούς αθλήματος. Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι υπήρχαν αντίστοιχα παιχνίδια, από την αρχαιότητα σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Για παράδειγμα, στην Κίνα του 11ου αιώνα π.Χ., υπήρχε το Cuju - η αρχαιότερη μορφή παιχνιδιού που έμοιαζε με το ποδόσφαιρο, σύμφωνα με τη FIFA. Είχε ξεκινήσει από τη δυναστεία των Han και σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά από ιστορικούς, σκοπός του παιχνιδιού ήταν να σπρωχτεί ένα είδος μπάλας μόνο με τα πόδια, σε ένα δίχτυ. Το Cuju παιζόταν επίσης στην Κορέα, την Ιαπωνία και το Βιετνάμ. 

Υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη ενός παρόμοιου παιχνιδιού και στην Ελλάδα του 4ου-5ου αιώνα π.Χ. Ο λόγος για το Επίσκυρο ή φαινίνδα. Ένα παιχνίδι που παιζόταν με μπάλα, πάλι με τους συμμετέχοντες να χρησιμοποιούν αποκλειστικά τα πόδια τους.

Μάλιστα, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών μπορεί να δει κανείς μια μαρμάρινη πλάκα στην οποία απεικονίζεται ένας άνδρας να ισορροπεί την μπάλα στα πόδια του - σαν να κάνει «γκελάκια».

Κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα υπήρξε μια άνθηση σε αυτού του είδους τα παιχνίδια, μέχρι που στα μέσα του 19ου αιώνα δημιουργήθηκαν -κυρίως στην Αγγλία- κάποιοι κανονισμοί με σκοπό να αποκτήσει το ποδόσφαιρο τη δική του υπόσταση. Το 1848 πραγματοποιήθηκε μια συνεδρίαση στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, στην οποία συμμετείχαν επίσης εκπρόσωποι των πανεπιστημίων του Eaton και του Harrow, με σκοπό να δημιουργηθούν αυτοί οι κανόνες κοινής αποδοχής. Το ποδόσφαιρο (σχεδόν) όπως το γνωρίζουμε σήμερα, είχε μόλις γεννηθεί. 

Μπορεί σήμερα να θεωρείται λαϊκό άθλημα, όμως μέχρι την ύπαρξη της πρώτης ομάδας, το ποδόσφαιρο ήταν περισσότερο ενα σπορ που έπαιζαν οι ευγενείς και οι φοιτητές.

Όλα άλλαξαν στις 24 Οκτωβρίου του 1857, όταν κάποια «αλάνια» αποφάσισαν να ιδρύσουν την Sheffield F.C. Η πρώτη ομάδα ποδοσφαίρου που είναι ακόμα εν ενεργεία. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση της Edinburgh, για την οποία υπάρχουν δεδομένα που ξεκινούν από το 1824, όμως δεν μπορεί ακριβώς να λογαριαστεί αφού ήταν βραχύβια και πριν θεσπιστεί το ποδόσφαιρο ως άθλημα. Αξίζει επίσης να αναφέρω ότι δεν υπολογίζονται οι πανεπιστημιακές ομάδες, αφού δεν θεωρούνται ανεξάρτητα club, αλλά μέρη του εκάστοτε ιδρύματος. 

Η Sheffield F.C. που σήμερα αγωνίζεται στις ερασιτεχνικές κατηγορίες της Αγγλίας, πρόσθεσε κάποιους επιπλέον κανόνες στο ποδόσφαιρο, τους λεγόμενους Sheffield Rules, που έθεσαν νέες βάσεις. Σιγά-σιγά έκαναν την εμφάνισή τους και άλλες ομάδες, και από πολύ νωρίς το ποδόσφαιρο στην Αγγλία απέκτησε επαγγελματικό χαρακτήρα. 

Σε περίπτωση που δεν λάβουμε υπόψη την προαναφερθείσα ύπαρξή του στα αρχαία χρόνια -και την εξάπλωσή του αργότερα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία- θα πρέπει να ψάξουμε στα λιμάνια Πειραιά, Πάτρας, Θεσσαλονίκης, Κωνσταντινούπολης και Σμύρνης του 19ου αιώνα για την πρώτη του εμφάνιση. Εκείνη την περίοδο ναύτες αγγλικών πολεμικών πλοίων έπαιζαν μεταξύ τους. Οι Έλληνες έδειξαν ενδιαφέρον γι'αυτό το νέο παιχνίδι, ενώ πολλοί από αυτούς το γνώριζαν επειδή σπούδασαν στο εξωτερικό και γυρίζοντας ίδρυσαν συλλόγους.

Η πρώτη καταγεγραμμένη ομάδα ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη από Ιταλούς, Βέλγους και Άγγλους κατοίκους της. Το όνομά της ήταν Ουνιόν Σπορτίβ, αλλά δεν έχουν γίνει περισσότερες λεπτομέρειες γνωστές. Η πρώτος καθαρά ελληνικός σύλλογος είχε ως βάση του τη Σμύρνη. 

Ο Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης ιδρύθηκε το 1890 -ένα χρόνο πριν τον Απόλλων Σμύρνης- με το όνομα ΟΡΦΕΥΣ και σκοπό την καλλιτεχνική και αθλητική άσκηση των μελών του. Το ποδοσφαιρικό του τμήμα θεσπίστηκε το 1895. Έχει αναγνωριστεί από τη FIFA ως η παλαιότερη ελληνική ομάδα της χώρας και σήμερα αγωνίζεται στη Γ' Εθνική κατηγορία.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι το άθλημα επισημοποιήθηκε το 1899 με την εμφάνιση του Σ.Ε.Γ.Α.Σ., ενώ το πρώτο πρωτάθλημα πραγματοποιήθηκε το 1905 με νικητή τον Εθνικό Πειραιώς. 

Συνοψίζοντας, τα επίσημα στοιχεία που προέρχονται από ρεπορτάζ και φυσικά την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου αναφέρουν τον Πανιώνιο ως τον πρώτο εν ενεργεία ποδοσφαιρικό σύλλογο της χώρας. Μπορεί πριν από αυτόν να υπήρξαν κάποιες ανεπίσημες προσπάθειες, όμως, με μια παρόμοια λογική με αυτή που θέλει τη Sheffield F.C. να είναι η αρχαιότερη ομάδα παγκοσμίως, έτσι και σε αυτή δεν μπορούν να σημειωθούν επίσημα ως ομάδες.

Ακολουθήστε τον Αντώνη Κωνσταντάρα στο Ιnstagram.

Περισσότερα από το VICE

Ένας Δημιουργός Καταγράφει σε Ντοκιμαντέρ την Ανεξιχνίαστη Δολοφονία της Μητέρας του

Από τους Μετανάστες Μέχρι τον Ζακ, η Ρητορική Μίσους Πρέπει να μας Ανησυχεί

Μπήκαμε σε Ένα Παράνομο Πάρτι Κατά τη Διάρκεια του Lockdown στο Παρίσι

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.